Temat interpretacji

Możliwość anulowania wystawionych faktur.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 stycznia 2019 r. (data wpływu 18 stycznia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości anulowania wystawionych Faktur jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 stycznia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości anulowania wystawionych Faktur.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w przemyśle piwowarskim. Działalność gospodarcza prowadzona przez Wnioskodawcę podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT), a Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca dokonuje sprzedaży towarów oraz świadczy usługi na rzecz swoich klientów. W celu prawidłowego dokumentowania przeprowadzanych transakcji, Wnioskodawca wystawia m.in. faktury sprzedażowe, a także faktury korygujące dokumentujące m.in. przyznanie rabatów (dalej łącznie: Faktury).

W toku prowadzonej działalności zdarzają się sytuacje, w których klient Wnioskodawcy zwraca wysłaną mu Fakturę bez jej księgowania. Zwrócenie Faktury do Wnioskodawcy przez klienta może być konsekwencją np. następujących okoliczności:

1. Faktury sprzedażowe:
   • Faktura została wystawiona przez Wnioskodawcę w wyniku pomyłki i dotyczy transakcji, która w rzeczywistości nie miała miejsca (towary nie zostały dostarczone do klienta/usługa nie została wykonana),
   • Faktura została wystawiona na niewłaściwy podmiot (towary zostały dostarczone/usługa wykonana na rzecz innego podmiotu niż klient, na którego wystawiono Fakturę),
   • Wnioskodawca wysłał do klienta zamówiony towar oraz Fakturę, jednak klient odesłał zamówiony towar oraz Fakturę (klient nie akceptuje faktu transakcji i dokumentującej jej Faktury),
   • Wnioskodawca wysłał do klienta zamówiony towar oraz Fakturę, klient jednak przesyłki nie odebrał i ostatecznie wróciła ona do Wnioskodawcy wraz z Fakturą,
2. Faktury korygujące dokumentujące m.in. przyznanie rabatów:
   • Faktura została wystawiona przez Wnioskodawcę w wyniku pomyłki i dotyczy transakcji, która w rzeczywistości nie miała miejsca (rabat określony na Fakturze nie został przyznany),
   • Faktura została wystawiona na niewłaściwy podmiot (rabat został przyznany na rzecz innego podmiotu niż klient, na którego wystawiono Fakturę).

W opisanych powyżej sytuacjach klienci nie ujmują finalnie odesłanych Faktur ani w swoich księgach, ani w rozliczeniach VAT (rejestry VAT).

Zgodnie z powszechnie przyjętą praktyką, w przypadku odesłania przez klienta do Wnioskodawcy Faktury bez jej księgowania, Wnioskodawca dokonuje tzw. anulowania Faktury. Anulowanie Faktury u Wnioskodawcy sprowadza się do następujących czynności:

• wszystkie egzemplarze Faktury zostają przekreślone (przy czym Wnioskodawca zaznacza, że jest w posiadaniu wszystkich egzemplarzy takiej Faktury),
• do anulowanej Faktury dołączany jest opis potwierdzający fakt anulowania Faktury oraz opisujący przyczynę anulowania Faktury (np. w formie wydruku korespondencji mailowej dotyczącej sprawy),
• anulowane Faktury są przechowywane wraz z dokumentacją księgową Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca może anulować zwróconą przez klienta Fakturę i w związku z czym może nie ujmować anulowanej Faktury w ewidencji prowadzonej dla celów VAT (rejestry VAT) oraz nie wykazywać kwot wynikających z anulowanej Faktury w deklaracji VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca może anulować zwróconą przez klienta Fakturę i w konsekwencji może nie ujmować anulowanej Faktury w ewidencji prowadzonej dla celów VAT (rejestry VAT) oraz nie wykazywać kwot wynikających z anulowanej Faktury w deklaracji VAT.

Uzasadnienie

1. Faktury sprzedażowe
   Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, t. j. ze zmian.; dalej: ustawa o VAT), podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą m.in. sprzedaż na rzecz innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą oraz otrzymanie zaliczki.
   Pod pojęciem sprzedaży rozumie się, zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
   Przez dostawę towarów rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
   Natomiast przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
   Faktury, zgodnie z art. 106g ust. 1 ustawy o VAT, powinny być wystawiane co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden przekazywany jest nabywcy towarów lub usług, natomiast drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży.
   Ustawa o VAT określa również sytuacje, w których należy wystawić fakturę korygującą.
   Zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy o VAT, podatnik wystawia fakturę korygującą w przypadku gdy po wystawieniu faktury:
   1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT,
   2. udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT,
   3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
   4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT,
   5. podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.
   W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie zachodzi żadna z przesłanek wskazanych w art. 106j ust. 1 ustawy o VAT.
   W szczególności:
   1. Wnioskodawca nie udzielił obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT,
   2. Wnioskodawca nie udzielił opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT,
   3. nie dokonano na rzecz Wnioskodawcy zwrotu towarów i opakowań,
   4. nie dokonano na rzecz Wnioskodawcy zwrotu całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT,
   5. nie podwyższono ceny, nie stwierdzono pomyłki w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji.
   Faktury
   Z uwagi na fakt, że nie zachodzi żadna z przesłanek uzasadniających wystawienie faktury korygującej, nie ma podstaw prawnych, aby Wnioskodawca taką fakturę wystawiał.
   W praktyce w podobnych sytuacjach dopuszczalne jest tzw. anulowanie faktury. Wnioskodawca zwraca uwagę, że ani przepisy ustawy o VAT, ani przepisy rozporządzeń wykonawczych do ustawy o VAT nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur. Przyjęło się, że anulowanie faktur powinno dotyczyć wyłącznie tych dokumentów rozliczeniowych, które:
   • dokumentują transakcje, które nie doszły do skutku (nie miały miejsca),
   • nie zostały wprowadzone do obrotu prawnego.
   Wnioskodawca zwraca uwagę, iż w sytuacjach opisanych w zdarzeniu przyszłym nie doszło w ogóle do dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, ponieważ na klienta ostatecznie nie przeniesiono prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Nie doszło również do świadczenia usług przez Wnioskodawcę na rzecz klienta. W opisanych w zdarzeniu przyszłym sytuacjach klienci nie dokonują również zapłaty w drodze przedpłaty lub zaliczki.
   Faktury podlegające anulowaniu nie zostały wprowadzone do obrotu prawnego. Klienci nie ujmują finalnie Faktur w swoich księgach oraz rejestrach VAT, natomiast Wnioskodawca dysponuje wszystkimi egzemplarzami danej Faktury, tak więc ostatecznie Faktury nie funkcjonują w obrocie prawnym. Spełnione zostały zatem wszystkie powszechnie przyjęte wymagania do anulowania Faktury.
2. Faktury korygujące dokumentujące m.in. przyznanie rabatów
   Art. 106j ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT stanowi, iż w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 podatnik wystawia fakturę korygującą.
   Zgodnie z art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania, obniża się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen. Wnioskodawca zwraca uwagę, iż tak jak w przypadku Faktur sprzedażowych nie doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług, tak w przypadku Faktur korygujących nie doszło do udzielenia rabatu. Nie zostały zatem spełnione przesłanki do wystawienia Faktury korygującej dokumentującej udzielenie rabatu.
   W zdarzeniu przyszłym opisanym we wniosku:
   • Faktura korygująca została wystawiona przez Wnioskodawcę w wyniku pomyłki i dotyczy transakcji, która w rzeczywistości nie miała miejsca (rabat określony na Fakturze nie został przyznany) lub
   • Faktura korygująca została wystawiona na niewłaściwy podmiot (rabat został przyznany na rzecz innego podmiotu niż klient, na którego wystawiono Fakturę).
   Klienci nie ujmują finalnie Faktur korygujących, ani w swoich księgach, ani w rozliczeniach VAT. Wnioskodawca dysponuje wszystkimi egzemplarzami danej Faktury korygującej, tak więc ostatecznie Faktury korygujące nie funkcjonują w obrocie prawnym. Spełnione zostały zatem wszystkie powszechnie przyjęte wymagania do anulowania Faktury.
   W obu przypadkach (Faktury sprzedażowe oraz Faktury korygujące dokumentujące przyznanie rabatu) anulując Fakturę Wnioskodawca dochowuje należytej staranności w celu poprawnego wykonania tej czynności:
   • wszystkie egzemplarze Faktury zostają przekreślone (przy czym Wnioskodawca zaznacza, że jest w posiadaniu wszystkich egzemplarzy takiej Faktury),
   • do anulowanej Faktury dołączany jest opis potwierdzający fakt anulowania Faktury oraz opisujący przyczynę anulowania Faktury (np. w formie wydruku korespondencji mailowej dotyczącej sprawy),
   • anulowane Faktury są przechowywane wraz z dokumentacją księgową Wnioskodawcy.

Podsumowując, w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie zostały spełnione przesłanki stanowiące podstawę wystawienia faktury korygującej do Faktury sprzedażowej.

W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy może on anulować zwróconą przez klienta Fakturę sprzedażową.

W odniesieniu do Faktury korygującej dokumentującej m.in. udzielenie rabatu, nie zostały spełnione przesłanki do wystawienia takiej faktury korygującej. W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy może on anulować zwróconą przez klienta Fakturę korygującą dotyczącą udzielenia rabatu.

Zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, podatnicy są co do zasady obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

W opinii Wnioskodawcy, mając na uwadze fakt, że anulowane Faktury nie zostały wprowadzone do obrotu prawnego (nie zostały ujęte w księgach oraz rejestrach VAT klientów) oraz dotyczą transakcji, które nie doszły do skutku, Wnioskodawca może nie ujmować anulowanych Faktur w ewidencji prowadzonej dla celów VAT (tj. w rejestrach VAT) oraz może nie wykazywać kwot wynikających z anulowanych Faktur w deklaracji VAT.

Podobne stanowisko zostało wyrażone przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 16 grudnia 2016 r., sygn.:1462-IPPP3.4512.746.2016.1.ISK, cyt.: Jednocześnie podnieść należy, że anulowanie powinno odbyć się poprzez opatrzenie faktur VAT odpowiednią adnotacją o przyczynie i okolicznościach anulowania i pozostawienie ich w dokumentacji podatkowej, bez wprowadzania ich do ewidencji i wykazywania wynikających z nich kwot w deklaracji VAT. Wnioskodawca winien być w posiadaniu zarówno oryginału jak i kopii przedmiotowych faktur. Ponadto należy zaznaczyć, że anulowanie faktury VAT powinno być traktowane w sposób wyjątkowy i wykorzystywane tylko w przypadku zaistnienia takiej konieczności.

Art. 108 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Zgodnie natomiast z art. 106g ust. 1 ustawy VAT, faktury wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży.

Mając na uwadze treść powyżej zacytowanych przepisów, do uznania faktury za wystawioną konieczne jest zarówno jej sporządzenie, jak i skuteczne przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Podobny pogląd prezentowany jest również przez organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. IPPP3/4512-340/16-2/KP, cyt.: Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura VAT sporządzona, a nie wprowadzona do obrotu prawnego (faktura anulowana), nie jest zatem fakturą wystawioną w rozumieniu wyżej cytowanego przepisu prawnego i nie stanowi podstawy do zapłaty podatku w niej wykazanego w trybie art. 108 ust. 1 ustawy.

Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 25 listopada 2011 r., sygn. IPPP1/443-1044/10-2/IGo.

Biorąc pod uwagę, iż w sytuacjach opisanych w zdarzeniu przyszłym:

• Wnioskodawca jest w posiadaniu wszystkich egzemplarzy anulowanej Faktury,
• anulowane Faktury są przechowywane wraz z dokumentacją księgową Wnioskodawcy,
• anulowane Faktury nie zostały wprowadzone do obiegu prawnego

oznacza to, że przedmiotowych Faktur nie można uznać za wystawionych skutecznie na podstawie przepisów ustawy o VAT. W konsekwencji anulowane Faktury nie stanowią również podstawy do zapłaty podatku VAT na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT.

Możliwość anulowania faktury w sytuacjach podobnych do tych, które są przedmiotem złożonego wniosku była już wielokrotnie potwierdzana w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, np.: 0112-KDIL1-3.4012.330.2018.2.AP z dnia 17 lipca 2018 r., IPPP3/4512-340/16-2/KP z dnia 26 lipca 2016 r., 1462-IPPP3.4512.746.2016.1.ISK z dnia 16 grudnia 2016 r., ILPP2/443-15/09-2/MN z dnia 30 marca 2009 r. oraz w wyrokach sądów administracyjnych, np. NSA w wyroku z dnia 23 sierpnia 2012 r., sygn.: I FSK 1688/11, NSA w wyroku z dnia 13 czerwca 2014 r., sygn.: I FSK 1047/13, NSA w wyroku z dnia 6 marca 2015 r., sygn.: I FSK 1375/13.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 na mocy art. 8 ust. 1 ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Przez sprzedaż natomiast na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a -30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak stanowi art. 29a ust. 10 ustawy podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:

1. kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
2. wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
3. zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
4. wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Jak stanowi 106a pkt 1 ustawy przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów.

Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Na podstawie art. 106e ust. 1 pkt 1-15 ustawy faktura powinna zawierać:

1. datę wystawienia;
2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku;
13. sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem ().

Stosownie do treści art. 106g ust. 1 ustawy faktury wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży.

W myśl art. 106j ust. 1 ustawy w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,
2. udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1,
3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
5. podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

podatnik wystawia fakturę korygującą.

Zgodnie z art. 106j ust. 2 ustawy faktura korygująca powinna zawierać:

1. wyrazy FAKTURA KORYGUJĄCA albo wyraz KOREKTA;
2. numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
3. dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
   1. określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6,
   2. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;
4. przyczynę korekty;
5. jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;
6. w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 prawidłową treść korygowanych pozycji.

W myśl art. 108 ust. 1 ustawy w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Faktura jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonego zdarzenia gospodarczego), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa.

Prawidłowość materialno-prawna faktury zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Podatnik wystawia fakturę m.in. w przypadku sprzedaży towaru lub usługi oraz w przypadku otrzymania zaliczki przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi. Faktura jest zatem dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego i nierozerwalnie związana jest z powstaniem obowiązku podatkowego.

Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura VAT sporządzona, a niewprowadzona do obrotu prawnego (faktura anulowana), nie jest zatem fakturą wystawioną w rozumieniu wyżej cytowanego przepisu prawnego i nie stanowi podstawy do zapłaty podatku w niej wykazanego w trybie art. 108 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 99 ust. 1 ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c i art. 133.

Stosownie do treści art. 109 ust. 3 ustawy podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca dokonuje sprzedaży towarów oraz świadczy usługi na rzecz swoich klientów. W celu prawidłowego dokumentowania przeprowadzanych transakcji, Wnioskodawca wystawia m.in. faktury sprzedażowe, a także faktury korygujące dokumentujące przyznanie rabatów (dalej łącznie: Faktury).

W toku prowadzonej działalności zdarzają się sytuacje, w których klient Wnioskodawcy zwraca wysłaną mu Fakturę bez jej księgowania. Zwrócenie Faktury do Wnioskodawcy przez klienta może być konsekwencją następujących okoliczności:

1. Faktury sprzedażowe:
   • Faktura została wystawiona przez Wnioskodawcę w wyniku pomyłki i dotyczy transakcji, która w rzeczywistości nie miała miejsca (towary nie zostały dostarczone do klienta/usługa nie została wykonana),
   • Faktura została wystawiona na niewłaściwy podmiot (towary zostały dostarczone/usługa wykonana na rzecz innego podmiotu niż klient, na którego wystawiono Fakturę),
   • Wnioskodawca wysłał do klienta zamówiony towar oraz Fakturę, jednak klient odesłał zamówiony towar oraz Fakturę (klient nie akceptuje faktu transakcji i dokumentującej jej Faktury),
   • Wnioskodawca wysłał do klienta zamówiony towar oraz Fakturę, klient jednak przesyłki nie odebrał i ostatecznie wróciła ona do Wnioskodawcy wraz z Fakturą,
2. Faktury korygujące dokumentujące przyznanie rabatów:
   • Faktura została wystawiona przez Wnioskodawcę w wyniku pomyłki i dotyczy transakcji, która w rzeczywistości nie miała miejsca (rabat określony na Fakturze nie został przyznany),
   • Faktura została wystawiona na niewłaściwy podmiot (rabat został przyznany na rzecz innego podmiotu niż klient, na którego wystawiono Fakturę).

W opisanych powyżej sytuacjach klienci nie ujmują finalnie odesłanych Faktur ani w swoich księgach, ani w rozliczeniach VAT (rejestry VAT).

Zgodnie z powszechnie przyjętą praktyką, w przypadku odesłania przez klienta do Wnioskodawcy Faktury bez jej księgowania, Wnioskodawca dokonuje tzw. anulowania Faktury. Anulowanie Faktury u Wnioskodawcy sprowadza się do następujących czynności:

• wszystkie egzemplarze Faktury zostają przekreślone (przy czym Wnioskodawca zaznacza, że jest w posiadaniu wszystkich egzemplarzy takiej Faktury),
• do anulowanej Faktury dołączany jest opis potwierdzający fakt anulowania Faktury oraz opisujący przyczynę anulowania Faktury (np. w formie wydruku korespondencji mailowej dotyczącej sprawy),
• anulowane Faktury są przechowywane wraz z dokumentacją księgową Wnioskodawcy.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w przedstawionych sytuacjach nie dojdzie do realizacji transakcji (dostawy towarów czy świadczenia usług) na rzecz klienta, na którego Wnioskodawca wystawił fakturę sprzedaży. Na klienta tego jak podkreśla Wnioskodawca nie zostanie ostatecznie przeniesione prawo do rozporządzania towarem jak właściciel ani nie zostanie wyświadczona usługa. Ponadto ww. klient nie dokona przedpłaty czy zaliczki na rzecz Wnioskodawcy.

W przedmiotowej sprawie nie będą spełnione również przesłanki wystawienia przez Wnioskodawcę faktur korygujących, gdyż w stosunku do klienta, na rzecz którego Wnioskodawca wystawił fakturę korygującą nie doszło do udzielenia rabatu, na podstawie art. 106j ust. 1 ustawy.

Zatem Faktury wymienione w opisie sprawy nie będą dokumentowały de facto transakcji wykonanych przez Wnioskodawcę na rzecz danego klienta. Nie zostaną one także wprowadzone do obrotu prawnego, a klienci nie będą ujmowali ich w swoich księgach i rejestrach VAT. Ponadto Wnioskodawca dysponować będzie wszystkimi egzemplarzami danej Faktury, tak więc ostatecznie nie będą one funkcjonowały w obrocie prawnym.

Należy zauważyć, że ani przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani przepisy rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur.

W praktyce jednak w drodze wyjątku jest dopuszczalne anulowanie faktury, sprowadzające się do przekreślenia oryginału i kopii faktury oraz dokonaniu na nich adnotacji (o przyczynie i okolicznościach anulowania) uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie. Należy jednak w tym miejscu podkreślić, że anulowanie faktur powinno dotyczyć wyłącznie tych dokumentów rozliczeniowych, które nie zostały wprowadzone przez podatnika do obrotu prawnego. Anulowanie faktury dotyczy tylko tych przypadków, gdy faktura dokumentuje czynność rzeczywiście niedokonaną. Ponadto należy zaznaczyć, że anulowanie faktury VAT powinno być traktowane w sposób wyjątkowy i wykorzystywane tylko w przypadku zaistnienia takiej konieczności. Tym samym podatnik powinien dołożyć należytej staranności przy dokumentowaniu zaistniałych zdarzeń gospodarczych.

Mając na uwadze powołane wyżej wyjaśnienia oraz przedstawione okoliczności sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawca będzie miał prawo do anulowania Faktur wystawionych na rzecz danego klienta w odniesieniu do przedstawionych sytuacji.

Anulowanie ww. Faktur powinno odbyć się poprzez ich przekreślenie i opatrzenie odpowiednią adnotacją o przyczynie i okolicznościach anulowania i pozostawienie ich w dokumentacji podatkowej, bez konieczności wprowadzania ich do ewidencji i wykazywania wynikających z nich kwot w deklaracji VAT.

Podsumowując, w sytuacjach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca będzie mógł anulować zwróconą przez danego klienta Fakturę bez konieczności ujmowania anulowanej Faktury w ewidencji prowadzonej dla celów VAT (rejestry VAT) oraz wykazywania kwot wynikających z anulowanych Faktur w deklaracji VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Odnosząc się do wyroków sądów administracyjnych powołanych przez Wnioskodawcę należy stwierdzić, że stanowią one rozstrzygnięcia w indywidualnych sprawach i tylko do nich się zawężają. Odnośnie natomiast powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników dotyczących konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie i nie mogą one decydować o niniejszym rozstrzygnięciu.

Zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy wydana interpretacja traci swą aktualność.

Ponadto wskazać należy, że wydana interpretacja dotyczy wymienionych w opisie zdarzenia przyszłego okoliczności wystawienia Faktur. Natomiast zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej przedmiotem interpretacji nie mogą być zdarzenia nieokreślone, nienazwane. Zatem tutejszy organ nie dokonywał oceny w zakresie okoliczności wystawienia Faktur stanowiących katalogi otwarte zawierające się w określeniach podanych w opisie sprawy np. i m.in..

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej