Temat interpretacji

Brak opodatkowania otrzymanych kwot w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu w sytuacji braku aktualnego biletu komunikacji miejskiej uprawniającego do korzystania z terenu parkingu oraz utraty/zniszczenia biletu wjazdowego na parking.

Na podstawie art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 26 kwietnia 2019 r. (data wpływu 9 maja 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania otrzymanych kwot w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu w sytuacji braku aktualnego biletu komunikacji miejskiej uprawniającego do korzystania z terenu parkingu oraz utraty/zniszczenia biletu wjazdowego na parking jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 maja 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania otrzymanych kwot w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu w sytuacji braku aktualnego biletu komunikacji miejskiej uprawniającego do korzystania z terenu parkingu oraz utraty/zniszczenia biletu wjazdowego na parking.

We wniosku przedstawiono zdarzenie przyszłe:

Miasto W. jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Miasto realizuje projekt pn.: P. realizowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa 2014-2020 oś priorytetowa IV efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna, poddziałanie 4.5.2 Niskoemisyjny transport miejski oraz efektywne oświetlenie.

Miasto w ramach ww. projektu utworzyło miejsca parkingowe z przeznaczeniem do wyłącznej dyspozycji osób chcących pozostawić swój samochód oraz podróżujących komunikacją zbiorową, przesiadających się na inną formę komunikacji na czas przejazdu i powrotu środkami komunikacji kolejowej oraz autobusowej, posiadających ważny bilet komunikacji zbiorowej.

Warunki i zasady korzystania z parkingu będą podane do wiadomości korzystającym w formie regulaminu wywieszonego na tablicy, znajdującej się na terenie parkingu. Za korzystanie z parkingu zgodnie z jego przeznaczeniem nie będą pobierane opłaty. Teren parkingu będzie bezobsługowy, niestrzeżony i oznaczony. Wjazd i wyjazd będzie kontrolowany przez bileterki - automaty wjazdowe, które po wybraniu przycisku wydadzą bilet i automatycznie podniosą szlaban wjazdowy umożliwiając tym samym możliwość wjazdu na parking. Wyjazd z parkingu będzie możliwy po podjechaniu do bileterki - automatu wyjazdowego i przyłożeniu do niego wcześniej otrzymanego biletu umożliwiającego wjazd na parking, co spowoduje podniesienie się szlabanów wyjazdowych. System parkingowy będzie rejestrować i analizować liczbę wjazdów i wyjazdów, przy czym na bilet jednorazowego użytku będzie można jeden raz wjechać i wyjechać. Zgodnie z zasadą działania automatów biletowych, to bilet wjazdu uprawnia do wyjazdu z parkingu, po pobraniu go przez bileterkę automatu wyjazdowego, która spowoduje podniesienie się szlabanów wyjazdowych.

W sytuacji zgubienia lub zniszczenia biletu wjazdu, aby umożliwić wyjazd z parkingu zgodnie z zasadą działania urządzeń parkingowych, konieczne będzie pobranie dodatkowego biletu wyjazdowego za odpłatnością w wysokości określonej w regulaminie, która traktowana będzie jako rekompensata za poniesione dodatkowe koszty obsługi parkingu.

Ponadto do właściwego z przeznaczeniem korzystania z parkingu będzie prowadzony nadzór przez wyznaczonych przez Urząd Miasta pracowników, którzy będą uprawnieni do kontroli ważności biletów komunikacji zbiorowej upoważniających do parkowania oraz w sytuacji niezgodnego z regulaminem korzystania z parkingu skierowania takich osób do automatycznej kasy biletowej w celu pobrania biletu jako kary za nieuprawnione korzystanie z parkingu - zgodnie z zapisami regulaminu.

Z chwilą wjazdu na teren parkingu, kierujący pojazdem zawiera z Miastem umowę bezpłatnego korzystania z miejsca postojowego tym samym akceptując regulamin i zobowiązując się do jego przestrzegania.

W związku z powyższym opisem Wnioskodawca zadał następujące pytania:

Czy przedstawiona forma treści korzystania z parkingu zobowiązuje Wnioskodawcę do odprowadzania podatku VAT za pobierane kary w wysokości określonej w regulaminie parkingu za braku aktualnego biletu komunikacji zbiorowej, który uprawnia do korzystania z parkingu?

Czy w przypadku zgubienia lub zniszczenia biletu wjazdowego, zgodnie z działaniem technicznym automatów parkingowych, pobranie dodatkowego biletu wyjazdowego w wysokości określonej w regulaminie parkingu traktowanego jako rekompensata za poniesione straty przez Wnioskodawcę podlegają przepisom ustawy o VAT, a tym samym podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, nałożona kara za brak biletu komunikacji miejskiej uprawniającego do korzystania z terenu parkingu ma charakter sankcji oraz odszkodowania, które nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Otrzymana przez Wnioskodawcę kara nie jest związana z opłatą za świadczenie usług korzystania z miejsca parkingowego lecz stanowi karę za nieuprawnione korzystanie z terenu parkingu przewidzianego w regulaminie i nie stanowi wzajemności jaka zachodzi pomiędzy świadczeniem usług a wynagrodzeniem za te usługi.

Tym samym kara za utratę lub zniszczenie biletu wjazdowego również ma charakter sankcji i nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe należy zauważyć, że kara ta jako wynikająca z niedostosowania się do warunków obowiązujących na terenie parkingu, oraz za pobranie dodatkowego biletu w przypadku zgubienia lub zniszczenia biletu wjazdu nie stanowią ekwiwalentu za świadczenie usług i tym samym zapłaty za usługę, w następstwie czego nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.2018.2174 t.j. z dnia 2018.11.21) wobec tego nie podlegają opodatkowaniu.

Jak wynika bowiem z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Z kolei, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z treści przywołanego przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też należy stwierdzić, że definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Co do zasady, każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu ustawy. Przy czym muszą być spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz świadczącego usługę, oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem, w niezbędnym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie tego ostatniego, odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, ze zm.), rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 Kodeksu cywilnego) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 Kodeksu cywilnego).

W myśl postanowień art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej powołanych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Zagadnienie dotyczące kar umownych regulują natomiast przepisy Działu II Kodeksu cywilnego Skutki niewykonania zobowiązań. Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych.

Z cytowanego wyżej art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań (wyrok SN z 8 sierpnia 2008r., V CSK 85/08). Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny (akcesoryjny).

Zastrzeżenie kary umownej można zatem traktować jako formę uproszczoną redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej.

Kara umowna ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem jakiegokolwiek świadczenia. Zapłata tej kary nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań i kar umownych nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

Z opisu sprawy wynika, że Miasto realizuje projekt pn.: P.. Miasto w ramach ww. projektu utworzyło miejsca parkingowe z przeznaczeniem do wyłącznej dyspozycji osób chcących pozostawić swój samochód oraz podróżujących komunikacją zbiorową, przesiadających się na inną formę komunikacji na czas przejazdu i powrotu środkami komunikacji kolejowej oraz autobusowej, posiadających ważny bilet komunikacji zbiorowej.

Warunki i zasady korzystania z parkingu będą podane do wiadomości korzystającym w formie regulaminu wywieszonego na tablicy, znajdującej się na terenie parkingu. Za korzystanie z parkingu zgodnie z jego przeznaczeniem nie będą pobierane opłaty. Wjazd i wyjazd będzie kontrolowany przez bileterki - automaty wjazdowe, które po wybraniu przycisku wydadzą bilet i automatycznie podniosą szlaban wjazdowy umożliwiając tym samym możliwość wjazdu na parking. W sytuacji zgubienia lub zniszczenia biletu wjazdu, aby umożliwić wyjazd z parkingu zgodnie z zasadą działania urządzeń parkingowych, konieczne będzie pobranie dodatkowego biletu wyjazdowego za odpłatnością w wysokości określonej w regulaminie, która traktowana będzie jako rekompensata za poniesione dodatkowe koszty obsługi parkingu.

Ponadto do właściwego z przeznaczeniem korzystania z parkingu będzie prowadzony nadzór przez wyznaczonych przez Urząd Miasta pracowników, którzy będą uprawnieni do kontroli ważności biletów komunikacji zbiorowej upoważniających do parkowania oraz w sytuacji niezgodnego z regulaminem korzystania z parkingu skierowania takich osób do automatycznej kasy biletowej w celu pobrania biletu jako kary za nieuprawnione korzystanie z parkingu - zgodnie z zapisami regulaminu. Z chwilą wjazdu na teren parkingu, kierujący pojazdem zawiera z Miastem umowę bezpłatnego korzystania z miejsca postojowego tym samym akceptując regulamin i zobowiązując się do jego przestrzegania.

Mając powyższe na uwadze oraz przytoczone przepisy prawa wynika, że kary umowne naliczane w przypadku braku aktualnego biletu komunikacji miejskiej uprawniającego do korzystania z terenu parkingu oraz utraty/zniszczenia biletu wjazdowego na parking nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług lub dostawę towarów, lecz swoistego rodzaju odszkodowanie, rekompensatę, karę umowną określoną zgodnie z regulaminem korzystania z parkingu.

Tym samym nie będzie spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą przez korzystającego z parkingu określonej kwoty pieniężnej a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata tych kwot będzie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, przedmiotowe kary umowne z tytułu braku aktualnego biletu komunikacji miejskiej uprawniającego do korzystania z terenu parkingu oraz utraty/zniszczenia biletu wjazdowego na parking nie będą stanowiły wynagrodzenia za dostawę towaru bądź świadczenie usług, o których mowa w art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy

z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych u

staw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej