Opodatkowanie świadczonych przez kontrahentów usług za które otrzymują oni od Wnioskodawcy opłaty motywacyjne oraz prawo do odliczenia podatku nalic... - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 02.08.2019, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.206.2019.4.MS, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Opodatkowanie świadczonych przez kontrahentów usług za które otrzymują oni od Wnioskodawcy opłaty motywacyjne oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących przedmiotowe usługi

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 900 ze zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 maja 2019 r. (data wpływu 4 czerwca 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczonych przez kontrahentów usług za które otrzymują oni od Wnioskodawcy opłaty motywacyjne oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących przedmiotowe usługi - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 czerwca 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie

opodatkowania świadczonych przez kontrahentów usług za które otrzymują oni od Wnioskodawcy opłaty motywacyjne oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących przedmiotowe usługi.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka) jest producentem części samochodowych posiadającym siedzibę działalności gospodarczej w Polsce. Spółka posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce i jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Klientami Spółki są przede wszystkim firmy z branży motoryzacyjnej, produkujące części samochodowe oraz samochody. Spółka dostarcza części samochodowe zarówno do odbiorców krajowych, jak też do podmiotów mających siedzibę za granicą. Z reguły zawierane przez Spółkę umowy są długoterminowe, stąd też zapewniają Spółce stały przychód w relatywnie długim okresie czasu.

Z uwagi m.in. na konkurencję panującą w branży Spółki, w celu pozyskania bądź utrzymania kontrahentów Spółka planuje wypłacać na rzecz kontrahentów opłatę motywacyjną (Opłata motywacyjna). Nierzadko jest to wręcz warunek kontrahenta aby nawiązać lub kontynuować współpracę ze Spółką. Przedmiotowa Opłata motywacyjna będzie wypłacana jednorazowo. Może się zdarzyć, że ten sam kontrahent otrzyma w danym okresie czasu kilka Opłat motywacyjnych, np. za przystąpienie do umowy, a później za jej kontynuowanie lub rozszerzenie.

Opłata motywacyjna ma na celu wynagrodzenie kontrahenta za zawarcie (gotowość do zawarcia) bądź przedłużenie (gotowość do przedłużenia) umowy i wykonywania obowiązków z niej wynikających. Opłata motywacyjna będzie ponoszona niezależnie od obowiązków wynikających z samej umowy oraz późniejszych rozliczeń związanych z realizacją umowy o współpracy. Opłata motywacyjna będzie miała charakter bezzwrotny, nawet jeśli kontrahent ostatecznie nie przystąpi do umowy ze Spółką, albo też nie wywiąże się ze swoich obowiązków umownych.

Istotne jest, że zapłata Opłaty motywacyjnej nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony kontrahentów, poza zawarciem lub przedłużeniem umowy o współpracy (lub gotowością do tych czynności). W szczególności nie świadczą oni na rzecz Spółki usług reklamowych (np. w postaci rozpowszechniania logo Spółki), czy też marketingowych. Spółka uiszcza Opłatę motywacyjną wyłącznie za zawarcie umowy z kontrahentem (lub gotowość do jej zawarcia), a także przedłużenie umowy (lub gotowość do jej przedłużenia).

Uiszczenie Opłaty motywacyjnej będzie pozostawać w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością opodatkowaną VAT (dającą prawo do odliczenia podatku naliczonego).

W związku z powyższym zadano następujące pytania

(nr 2 i 3 we wniosku):

Czy przedstawiona w opisanym zdarzeniu przyszłym Opłata motywacyjna stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia usługi na rzecz Spółki, która podlega opodatkowaniu VAT i w konsekwencji - w przypadku uiszczenia Opłaty motywacyjnej na rzecz kontrahenta zagranicznego będącego podatnikiem nieposiadającym w Polsce siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - Spółka jest zobowiązana do wykazania w Polsce importu usług i rozliczenia należnego VAT od tej usługi?
W przypadku uznania, że Opłata motywacyjna stanowi wynagrodzenie za świadczoną na rzecz Spółkę usługę, czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej faktury albo stanowiącego kwotę podatku należnego z tytułu świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT podatnikiem jest ich Spółka?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

W opinii Spółki, przedstawiona w zdarzeniu przyszłym Opłata motywacyjna stanowi w świetle przepisów ustawy o VAT wynagrodzenie z tytułu usług świadczonych na rzecz Spółki przez kontrahenta i tym samym podlega opodatkowaniu VAT. W konsekwencji, w przypadku wypłaty Opłaty motywacyjnej na rzecz kontrahenta zagranicznego, nieposiadającego w Polsce siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, Spółka jest obowiązana do wykazania importu usług oraz rozliczenia należnego VAT od tej transakcji.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle zaś art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, świadczenie usług oznacza każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej:
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Analogiczna definicja świadczenia usług została zawarta w dyrektywie Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, s. 1 z późn. zm., Dyrektywa VAT). Zgodnie z art. 24 ust. 1 Dyrektywy VAT świadczenie usług oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów. Jak natomiast wynika z art. 25 Dyrektywy VAT, świadczenie usług może obejmować między innymi jedną z następujących czynności:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych, bez względu na to, czy są one przedmiotem dokumentu ustanawiającego tytuł prawny, czy nie;
zobowiązanie do zaniechania działania lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług na podstawie nakazu wydanego przez organ władzy publicznej lub w jego imieniu lub z mocy prawa.

Jak wynika z przywołanych przepisów, pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko zarówno w przepisach unijnych, jak i krajowych.

Warto również zwrócić uwagę na definicję świadczenia przewidzianą w art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). W świetle przywołanego przepisu, świadczenie może polegać na działaniu lub zaniechaniu. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innego podmiotu), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Podsumowując, na świadczenie mogą się też jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Należy również zwrócić uwagę na główne założenia i cele wyrażone w art. 1 Dyrektywy VAT. W świetle tych założeń, opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym opodatkowaniu podlega również zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji, gdy wykonywane jest w ramach wzajemnej umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Ponadto, świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT, jeśli występuje odpłatność za daną czynność, czyli czynność zostaje wykonana za wynagrodzeniem. Przy czym, pomiędzy świadczeniem usług a otrzymaną zapłatą powinien wystąpić bezpośredni związek.

Podsumowując, aby uznać daną transakcję za odpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu VAT muszą zostać spełnione następujące warunki:

pomiędzy usługą a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje bezpośredni i ścisły związek,
w ramach stosunku prawnego muszą istnieć co najmniej dwa podmioty, z których jeden będzie świadczył usługi, a drugi będzie Ich beneficjentem,
stosunek prawny łączący usługodawcę i usługobiorcę opiera się na zasadzie wzajemności.

Powyższe potwierdza m.in. wyrok NSA z dnia 14 listopada 2012 r., sygn. akt I FSK 196/12, w którym podkreślono, że aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawmy pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem musi być bezpośredni co oznacza, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Spółka w celu utrzymania kontrahentów, w zamian za zawarcie (gotowość do zawarcia), bądź przedłużenie (gotowość do przedłużenia) umowy z danym kontrahentem, wypłacać będzie na rzecz kontrahentów Opłaty motywacyjne. Opłata motywacyjna będzie zatem wynagrodzeniem na rzecz kontrahenta za zawarcie (gotowość do zawarcia) bądź przedłużenie (gotowość do przedłużenia) umowy o współpracy i wykonywania obowiązków z niej wynikających.

W świetle powyższego należy uznać, że pomiędzy Spółką a kontrahentem dochodzić będzie do zawiązania stosunku zobowiązaniowego. W ramach tego stosunku kontrahent wyrazi gotowość do zawarcia lub zgodę na zawarcie umowy o współpracy (bądź jej przedłużenie). Spółka zaś z tego tytułu wypłaci na rzecz kontrahenta uzgodnioną kwotę w postaci Opłaty motywacyjnej. W tej sytuacji zaistnieje wyraźny związek pomiędzy wynagrodzeniem, a wzajemnym zachowaniem kontrahenta, czyli zawarciem lub przedłużeniem umowy o współpracy (gotowością do tych czynności). Kontrahent wyrazi zatem zgodę na proponowane przez Spółkę warunki wynikające z treści umowy.

Opisany powyżej stosunek zobowiązaniowy jest stosunkiem odrębnym od samej umowy o współpracy pomiędzy Spółką a kontrahentem. Ponoszenie zaś przez Spółkę Opłaty motywacyjnej będzie niezależne od obowiązków unikających z umowy o współpracy oraz późniejszych rozliczeń wynikający z realizacji umowy o współpracy. Opłata motywacyjna stanowi zatem odrębne wynagrodzenie należne kontrahentowi za jego określone zachowanie.

Podsumowując, przedstawiona w zdarzeniu przyszłym Opłata motywacyjna stanowi w świetle przepisów ustawy o VAT wynagrodzenie z tytułu usług świadczonych na rzecz Spółki przez kontrahenta i tym samym podlega opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 28b ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1. art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n tej ustawy. Z kolei podatnikiem, o którym mowa w art. 28b ustawy o VAT jest m.in. podmiot, o którym mowa w art. 28a pkt 1 ustawy o VAT, tj. podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Z kolei w świetle art. 17 ust. 1 pkt 4, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Spółka zaznacza, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie znajdą zastosowania art. 28c - 28o ustawy o VAT.

W świetle powyższego, w przypadku usługi wykonanej na rzecz Spółki przez kontrahenta zagranicznego nieposiadającego w Polsce siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem opodatkowania usługi wykonywanej przez kontrahenta będzie terytorium Polski, a Spółka zaś będzie podatnikiem z tytułu tej transakcji stanowiącej import usług. Spółka będzie zatem zobowiązana do rozliczenia w Polsce podatku należnego z tego tytułu.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie m.in. w:

interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 24 października 2012 r., nr IBPP1/443-773/12/BM,
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 maja 2013 r., nr IPPP1/443-216/13-4/AS,
wyroku NSA z dnia 4 września 2014 r., sygn. akt I FSK 1310/13,
interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej z dnia 11 lipca 2017 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.187.2017.1.AO.

Ad. 2

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl zaś art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W przypadku świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 ustawy o VAT podatnikiem jest ich usługobiorca, kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego (art. 86 ust. 2 pkt 4 a)).

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, uiszczane przez Spółkę Opłaty motywacyjne będą miały na celu zawarcie lub przedłużenie umów z kontrahentami. Tym samym będą związane z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami opodatkowanymi w postaci sprzedaży towarów Spółki. Stąd też Spółce przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na otrzymywanych od kontrahentów fakturach dokumentujących nabycie usług związanych z zawarciem lub przedłużeniem umów o współpracy.

W przypadku zaś świadczonych na rzecz Spółki przez kontrahentów zagranicznych usług, do których stosuje się art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 ustawy o VAT, Spółka będzie miała prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego równego temu podatkowi należnemu.

Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 lutego 2015 r, nr IPPP1/4512-16/15-2/AW.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie niniejszej interpretacji należy wyjaśnić, że Wnioskodawca został uznany za podmiot zainteresowany w sprawie będącej przedmiotem wniosku w zakresie opodatkowania świadczonych przez kontrahentów usług za które otrzymują oni opłaty motywacyjne z uwagi na fakt, że intencją Wnioskodawcy jest również uzyskanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez kontrahentów. Zatem niezbędnym jest w pierwszej kolejności rozstrzygnięcie czy usługi te podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z art. 29a ustawy podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca wypłaca opłatę motywacyjną stanowiącą dla kontrahenta zachętę do zawarcia (gotowość do zawarcia) bądź przedłużenia (gotowość do przedłużenia) umowy. W rezultacie wypłaty opłaty motywacyjnej kontrahent wyraża zgodę na zawarcie umowy lub przedłużenie umowy zobowiązującej do zakupu produkowanych przez Wnioskodawcę części samochodowych. Przy czym jak wynika z wniosku wypłata opłaty motywacyjnej nie zawsze musi skutkować zawarciem umowy lub przedłużeniem umowy.

Przepis art. 8 ust. 1 ustawy jest niejako dopełnieniem art. 7 ust. 1 ustawy i ma na celu objęcie opodatkowaniem każdej transakcji wykonywanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, która nie stanowi dostawy towarów, przez co realizowana jest w ten sposób zasada powszechności opodatkowania.

Także art. 24 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.) wskazuje, że świadczenie usług oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.

Pojęcie świadczenia składającego się na istotę usługi należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Jak wskazuje art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo zaniechaniu.

Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innego podmiotu), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się też jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Powyższa definicja jest niewątpliwie szersza niż zakres tego pojęcia w potocznym jego rozumieniu. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 25 Dyrektywy 2006/112/WE świadczeniem usług jest każde zachowanie się podmiotu w wykonaniu stosunku zobowiązaniowego, które niekoniecznie polega na fizycznym wykonaniu jakiejkolwiek czynności lub podjęciu działania. Dyrektywa obejmuje definicją świadczenia usług również zobowiązanie do zaniechania działania bądź do tolerowania czynności lub sytuacji.

W tym miejscu warto podkreślić, że nie każde zaniechanie działania lub tolerowanie czynności uważane jest za świadczenie usług. Dla stwierdzenia, czy dana czynność albo brak podejmowania czynności stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, należy ocenić przedmiotową transakcję w kontekście całego systemu podatku VAT, a w szczególności jego głównych założeń i celów, które zostały wyrażone w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE. W myśl tego artykułu, podatek od wartości dodanej jest z założenia podatkiem nałożonym na konsumpcję towarów i usług. Chociaż płatnikiem podatku są wszystkie osoby zaangażowane w kolejne stadia transakcji gospodarczych, faktyczny i ostateczny ciężar podatku spoczywa jedynie na ostatecznym konsumencie. W świetle powyższych założeń opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

W przedmiotowej sprawie opłata motywacyjna ma na celu wynagrodzenie kontrahenta za zawarcie (gotowość do zawarcia) bądź przedłużenie (gotowość do przedłużenia) umowy o współpracy i wykonywania obowiązków z niej wynikających.

Powyższe wskazuje, że poprzez wypłatę przez Spółkę określonej kwoty kontrahent powstrzymuje się od poszukiwania innych ofert.

Powyższe zagadnienie stało się przedmiotem sporu w sprawie C-384/95 pomiędzy Landboden Agrardienste GmbH & Co. KG a Finanzamt Calau (Niemcy). Sprawa dotyczyła opodatkowania zobowiązania się do ograniczenia produkcji ziemniaków w świetle definicji świadczenia usług. W orzeczeniu Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wskazano, że w sytuacjach, w których zredukowanie produkcji ziemniaków nie przyczynia się do uzyskania korzyści ani przez organy administracji państwowej, które dokonują wypłaty odszkodowania z tego tytułu, ani przez inne znane (ustalone) osoby, czynność taka nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu artykułu 6(1) VI Dyrektywy. Świadczenie usług nie może mieć bowiem miejsca bez ustalenia konsumenta, tj. podmiotu będącego beneficjentem danej usługi.

W przedmiotowej sprawie beneficjentem usługi świadczonej przez kontrahenta jest natomiast Wnioskodawca, który w związku z wypłatą opłaty motywacyjnej powstrzymał kontrahenta od poszukiwania innych ofert i zapewnił sobie gotowość do zawarcia/gotowość do przedłużenia a w konsekwencji co do zasady zawarcie/przedłużenie umowy o współpracę.

W kwestii odpłatności za ww. świadczenie wskazać należy, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest odpłatność za daną czynność, co wynika z przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Można w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem).

Pojęcie odpłatności pojawiło się również w orzeczeniu z 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin zapłata stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu jak wskazał Trybunał świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie trybunał zauważył, iż czynność podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że czynność uznaje się za odpłatną gdy są spełnione następujące warunki:

istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne;
wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy;
istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi;
odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem;
istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że opłata motywacyjna ma na celu wynagrodzenie kontrahenta za zawarcie (gotowość do zawarcia) bądź przedłużenie (gotowość do przedłużenia) umowy o współpracy i wykonywania obowiązków z niej wynikających. Przedmiotowa opłata jest ponoszona niezależnie od obowiązków wynikających z samej umowy o współpracy.

W takiej sytuacji występuje wyraźny związek wypłaconego przez Wnioskodawcę wynagrodzenia za wzajemne zachowanie kontrahenta zawarcie (gotowość do zawarcia) bądź przedłużenie (gotowość do przedłużenia) umowy o współpracy. Bowiem kontrahent zobowiązując się do zawarcia (do gotowości do zawarcia) bądź przedłużenia (do gotowości do przedłużenia) umowy z Wnioskodawcą, a nie z innym podmiotem, świadczy na rzecz Wnioskodawcy czynność, którą można zaklasyfikować jako usługę.

Tak więc otrzymana przez kontrahenta od Spółki kwota w postaci opłaty motywacyjnej jest/będzie związana z określonym zachowaniem kontrahenta, a zatem świadczeniem przez niego usługi.

W związku z powyższym, w przedmiotowej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki warunkujące uznanie ww. czynności za odpłatna usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji, przedstawiona w zdarzeniu przyszłym opłata motywacyjna stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia realizowanego na rzecz Wnioskodawcy, które będzie podlegać opodatkowaniu VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że opłata motywacyjna stanowi w świetle przepisów ustawy o podatku VAT wynagrodzenie z tytułu usług świadczonych na rzecz Wnioskodawcy przez kontrahenta i tym samym podlega opodatkowaniu VAT należało uznać za prawidłowe.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Kwestia określenia miejsca świadczenia przy świadczeniu usług została uregulowana w Rozdziale 3 Dział V ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak wynika z art. 28a ustawy na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

ilekroć jest mowa o podatniku rozumie się przez to:

podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Przywołany art. 28a ustawy wprowadza odrębną definicję pojęcia podatnik. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem, według tej regulacji, jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wnioskodawca spełnia definicję podatnika, wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W przedmiotowej sprawie wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy zastrzeżenia nie mają zastosowania, tak więc miejsce świadczenia nabywanej przez Wnioskodawcę usługi, winno zostać ustalone na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w tym przepisie. Zatem miejscem świadczenia przedmiotowej usługi jest miejsce, w którym usługobiorca (Wnioskodawca) posiada siedzibę, a mianowicie terytorium Polski.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest:

w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
w pozostałych przypadkach podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 2 ustawy w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

W przedmiotowej sprawie w przypadku uiszczenia przez Wnioskodawcę opłaty motywacyjnej na rzecz kontrahenta zagranicznego będącego podatnikiem nieposiadającym w Polsce siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, w sytuacji gdy w wyniku jej zapłaty dojdzie do zawarcia umowy, przedłużenia umowy oraz do gotowości zawarcia umowy/przedłużenia umowy, wyświadczona zostanie na rzecz Wnioskodawcy usługa i Wnioskodawca winien rozpoznać u siebie import usług i jako podatnik, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, zobowiązany będzie do opodatkowania nabywanej usługi, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 (we wniosku oznaczonego nr 2) w odniesieniu do rozpoznania, opodatkowania i importu usług w sytuacji zawarcia, wyrażenia gotowości do zawarcia bądź przedłużenia i wyrażenia gotowości do przedłużenia, umowy przez kontrahenta za otrzymane od Wnioskodawcy opłaty motywacyjne jest prawidłowe.

Natomiast w odniesieniu do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących świadczone przez kontrahentów usługi w związku z otrzymanymi przez nich opłatami motywacyjnymi, należy zauważyć, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego z tytułu świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 podatnikiem jest ich usługobiorca.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak wskazano we wniosku, Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na produkcji części samochodowych oraz sprzedaży tych wyrobów kontrahentom.

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Zawarcie umowy lub przedłużenie umowy z kontrahentem przez Wnioskodawcę oraz wypłacanie opłaty motywacyjnej w tej sytuacji pozostaje w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością opodatkowaną VAT. Jak podał Wnioskodawca uiszczenie opłaty motywacyjnej będzie pozostawać w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością opodatkowaną VAT (dającą prawo do odliczenia podatku naliczonego).

Zatem, skoro przedstawiona w opisie sprawy opłata motywacyjna w sytuacji gdy kontrahent zawrze, wyrazi gotowości do zawarcia bądź przedłuży lub wyrazi gotowości do przedłużenia z Wnioskodawcą umowy, stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia realizowanego na rzecz Wnioskodawcy, które podlega opodatkowaniu VAT, to Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych od kontrahentów faktur dokumentujących usługi, za które opłata motywacyjną jest wypłacana oraz prawo do odliczenia kwot podatku naliczonego stanowiącego kwoty podatku należnego z tytułu świadczenia usług, dla których zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikiem jest ich usługobiorca - Wnioskodawca.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 (we wniosku oznaczonego nr 3) należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygniecie.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie