Opodatkowanie podatkiem VAT otrzymanego przez Gminę dofinansowania (dotacji i pożyczki) od WFOŚiGW, Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur d... - Interpretacja - 0113-KDIPT1-3.4012.472.2022.1.MK

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 28 listopada 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.472.2022.1.MK

Temat interpretacji

Opodatkowanie podatkiem VAT otrzymanego przez Gminę dofinansowania (dotacji i pożyczki) od WFOŚiGW, Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją zadania. Opodatkowanie podatkiem VAT należności od właścicieli działek obciążonych na podstawie decyzji administracyjnych, rekompensujących koszty poniesione przez Gminę na usuwanie odpadów ze względu na zagrożenie dla życia i środowiska.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 sierpnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 29 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

opodatkowania podatkiem VAT otrzymanego przez Gminę dofinansowania (dotacji i pożyczki) od WFOŚiGW,

prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją zadania: „...”,

opodatkowania podatkiem VAT należności od właścicieli działek obciążonych na podstawie decyzji administracyjnych, rekompensujących koszty poniesione przez Gminę na usuwanie odpadówze względu na zagrożenie dla życia i środowiska.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina ... (zwana dalej: Gminą, Wnioskodawcą lub Beneficjentem) w myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: ustawa o samorządzie gminnym), wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 przywołanej ustawy do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Wnioskodawca wykonuje zadania własne, do których stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym, należą zadania w zakresie m.in. ochrony środowiska i przyrody oraz usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Na terenie Gminy ... na nieruchomościach, których właścicielami/użytkownikami są zarówno osoby prywatne jak i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej doszło do ujawnienia porzuconych niebezpiecznych odpadów. Posiadacz odpadów, za którego domniema się właściciela działki obowiązany jest do niezwłocznego usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania. Z zastrzeżeniem art. 26a ustawy o odpadach w przypadku nieusunięcia odpadów burmistrz, w drodze decyzji wydawanej z urzędu, nakazuje posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania.

Zgodnie z art. 26a pkt 1 Ustawy o odpadach w przypadku gdy ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska konieczne jest niezwłoczne usunięcie odpadów, właściwy organ podejmuje działania polegające na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi. Na podstawie punktu 2 podpunktu 3 tego samego artykułu wskazanej powyżej ustawy właściwym organem w sprawach, o których mowa w ust. 1, jest: wójt, burmistrz lub prezydent miasta. W drodze decyzji skierowanej do władającego powierzchnią ziemi w celu niezwłocznego usunięcia niebezpiecznych odpadów burmistrz Gminy ... określi:

1)zakres i termin udostępnienia przez niego powierzchni ziemi, obiektów lub innych miejsc, w których znajdują się odpady;

2)zakres i sposób przeprowadzenia działań mających na celu usunięcie odpadów przez ten organ;

3)termin rozpoczęcia i zakończenia działań, o których mowa w pkt 2.

W związku z powyższym zdarzeniem Gmina zamierza zrealizować zadanie polegające na usunięciu i unieszkodliwieniu odpadów znajdujących się w beczkach i pojemnikach podrzuconych na działkach, których właścicielami/użytkownikami są zarówno osoby prywatne jak i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej na terenie Gminy ... Nieruchomości wskazane powyżej nie są w żaden sposób wykorzystywane przez Gminę i nie są jej własnością, w szczególności Gmina nie dzierżawi ani nie wynajmuje tych działek.

Na wyżej wymieniony cel Wnioskodawca zamierza pozyskać środki z WFOŚiGW składając wniosek w ramach Programu Priorytetowego: „...”.

 Dofinansowanie udzielane będzie w formie dotacji i pożyczki łącznie (pożyczka nie podlega umorzeniu). Łączna kwota wsparcia wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych zadania, przy czym dotacja nie może przekroczyć 80% kwoty możliwego dofinansowania. Środki z dofinansowania wypłacane będą bezgotówkowo, na podstawie wystawionych rachunków lub faktur za realizację prac objętych dofinansowaniem, zgodnych z obowiązującym do zawartej Umowy „Harmonogramem rzeczowo-finansowym zadania” sukcesywnie wraz z postępem robót lub w formie refundacji na konto Beneficjenta.

Umowa na realizację prac związanych z niezwłocznym usuwaniem odpadów ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia ludzi lub środowiska zawarta będzie pomiędzy Gminą ...., a wyspecjalizowaną firmą posiadającą odpowiednie uprawnienia do unieszkodliwiania odpadów. W związku z realizacją zadania Wnioskodawca będzie ponosić wydatki udokumentowane fakturami z wykazanymi kwotami podatku VAT naliczonego. Na fakturach dokumentujących te wydatki Gmina będzie wskazywana jako nabywca usług. Faktura uregulowana zostanie ze środków własnych Gminy, a następnie po zaakceptowaniu przez WFOŚiGW wydane środki zostaną zrefundowane w formie dotacji i pożyczki.

Na podstawie art. 26a Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2021 r. poz. 779 z późn. zm.) oraz według § 2 Programu Priorytetowego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ... stanowiącego załącznik do Uchwały Rady Nadzorczej WFOŚiGW w ... nr ... z dnia ...r. Gmina W. będzie żądać w drodze wydanej decyzji administracyjnej od posiadacza odpadów, za którego jest uznawany właściciel nieruchomości na której znaleziono porzucone niebezpieczne odpady zwrotu poniesionych kosztów działań polegających na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi. W związku z tym Wnioskodawca zakłada, iż właściciele działek, z których usunięte zostaną odpady wpłacą na rachunek Gminy kwotę pieniędzy, jaka została wydana na usuwanie zagrożenia dla środowiska spowodowane zalegającymi na ich nieruchomościach beczkami z chemikaliami. Wszelkie środki odzyskane przez Beneficjenta Gmina przekaże na konto WFOŚiGW w ... (do wysokości otrzymanej dotacji) w terminie 14 dni od wpływu środków na konto Beneficjenta. Odzyskane środki będą w pierwszej kolejności przeznaczane na zwrot dotacji udzielonej przez Fundusz.

Niniejszy wniosek dotyczy zdarzeń przyszłych.

Pytania

1.Czy w związku z otrzymaniem dofinansowania (dotacji i pożyczki) od WFOŚiGW na realizację zadania: „...” Gmina będzie zobowiązana do odprowadzenia podatku VAT należnego?

2.Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją zadania: „...”?

3.Czy ściągnięte należności od właścicieli działek obciążonych na podstawie decyzji administracyjnych, rekompensujące koszty poniesione przez Gminę na usuwanie odpadów zagrażających życiu i środowisku będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT należnym?

Państwa stanowisko w sprawie

Odp.1.

W związku z otrzymaniem dofinansowania (dotacji i pożyczki) od WFOŚiGW na realizację zadania: „ ...” Gmina nie będzie zobowiązana do odprowadzenia podatku VAT należnego.

Odp.2.

Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją zadania: „... ”.

Odp.3.

Ściągnięte należności od właścicieli działek obciążonych na podstawie decyzji administracyjnych, rekompensujące koszty poniesione przez Gminę na usuwanie odpadów zagrażających życiu i środowisku nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT należnym.

UZASADNIENIE:

Ad.1

Zdaniem Gminy otrzymane na rachunek bankowy Gminy dofinansowanie od Funduszu, zarówno dotacja jak i pożyczka na zadanie: „...” nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż nie występuje tutaj świadczenie podlegające opodatkowaniu.

Według z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, do podstawy opodatkowania należy włączyć również otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty mające bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług. W opisanym przez Gminę zdarzeniu przyszłym, otrzymana dotacja nie dotyczyłaby konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. W opisywanej sprawie Gmina działa jako organ władzy, a nie jako podatnik VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 tej ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z przytoczonymi powyżej przepisami ustawy o VAT, w niektórych sytuacjach gminy mogą być podatnikami VAT z tytułu wykonywanych czynności. Gminy wyposażone są w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Tym samym należy uznać, iż gminy spełniają zawartą w ww. przepisach definicję podatnika VAT, o ile ich działania są realizowane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Mimo, że Wnioskodawca jest jednostką samorządu terytorialnego zarejestrowaną na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, w sprawie która jest przedmiotem niniejszego wniosku Gmina W. działa jako organ władzy publicznej. Postępowanie w sprawie niezwłocznego usuwania odpadów z działek znajdujących się na terenie Gminy ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska realizowane będzie na podstawie decyzji administracyjnej wynikającej z obowiązków nałożonych art. 26a Ustawy o odpadach a nie na podstawie umów cywilno-prawnych. Otrzymane dofinansowanie w formie dotacji i pożyczki nie będzie opodatkowane podatkiem VAT, gdyż środki te nie będą zapłatą za usługę wykonaną na rzecz domniemanych właścicieli odpadów i nie wystąpi świadczenie podlegające opodatkowaniu.

Reasumując Gmina .... stoi na stanowisku, iż w związku z otrzymaniem dofinansowania (dotacji i pożyczki) od WFOŚiGW na realizację zadania: Gmina nie będzie zobowiązana do odprowadzenia podatku VAT należnego.

Ad. 2

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Z treści wskazanej powyżej regulacji wynika zatem, iż prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługuje, gdy nabywane towary/usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi przy zakupie których naliczono VAT:

zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz

pozostają w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

Mimo, iż Wnioskodawca będzie ponosić wydatki udokumentowane fakturami z wykazanymi kwotami podatku VAT naliczonego to w realizowanym zadaniu Gmina ..... występuje nie jako podatnik VAT czynny tylko jako organ władzy publicznej. Nabywana usługa nie ma związku z czynnościami opodatkowanymi w konsekwencji nie jest spełniony warunek umożliwiający odliczanie podatku VAT naliczonego. Tym samym, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na usuwanie odpadów niebezpiecznych z nieruchomości, których właścicielami są osoby prywatne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją zadania: „...”.

Ad. 3

Na podstawie art. 26a pkt 6. ustawy o odpadach właściwy organ (w przypadku Wnioskodawcy jest to burmistrz) żąda od posiadacza odpadów odpowiedzialnego za gospodarowanie odpadami zwrotu poniesionych przez siebie kosztów działań polegających na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi. Posiadacz odpadów jest obowiązany zwrócić te koszty w terminie 14 dni od dnia doręczenia żądania.

Ściągnięte należności od właścicieli działek obciążonych na podstawie decyzji administracyjnych, rekompensujące koszty poniesione przez Gminę na usuwanie odpadów zagrażających życiu i środowisku nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT należnym, gdyż kwoty te zostaną ustalone na podstawie decyzji administracyjnych. W przypadku tym Gmina działa jako organ władzy publicznej a nie jako podatnik VAT.

Konkludując, Gmina stoi na stanowisku, że ściągnięte należności od właścicieli działek obciążonych na podstawie decyzji administracyjnych, rekompensujące koszty poniesione przez Gminę na usuwanie odpadów zagrażających życiu i środowisku nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT należnym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy wskazać, że dla przejrzystości rozstrzygnięcia uznano za zasadne udzielenie w pierwszej kolejności odpowiedzi na pytanie nr 1 oraz 3, a następnie na pytanie nr 2 wniosku ORD-IN.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.) zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

   Towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż, rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W myśl art. 8 ust. 2a ustawy:

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Zauważyć należy, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Pod pojęciem działalności gospodarczej rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 z późn. zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (pkt 1 ww. przepisu) oraz wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (pkt 3 cyt. przepisu).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2022 r. poz. 699, ze zm.):

Ilekroć w ustawie jest mowa o posiadaczu odpadów - rozumie się przez to wytwórcę odpadów lub osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej będące w posiadaniu odpadów; domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości.

Stosownie do art. 26 ust. 1 ustawy o odpadach:

Posiadacz odpadów jest obowiązany do niezwłocznego usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania.

W myśl art. 26 ust. 2 ustawy o odpadach:

Z zastrzeżeniem art. 26a, w przypadku nieusunięcia odpadów zgodnie z ust. 1, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji wydawanej z urzędu, nakazuje posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania, z  wyjątkiem przypadku, gdy obowiązek usunięcia odpadów jest skutkiem wydania decyzji o cofnięciu decyzji związanej z gospodarką odpadami, stwierdzenia nieważności, uchylenia lub wygaśnięcia decyzji związanej z gospodarką odpadami.

Z kolei zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy o odpadach:

W przypadku gdy ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska konieczne jest niezwłoczne usunięcie odpadów, właściwy organ podejmuje działania polegające na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi.

Stosownie do art. 26a ust. 2 ustawy o odpadach:

Właściwym organem w sprawach, o których mowa w ust. 1, jest:

1)w przypadku terenów zamkniętych oraz nieruchomości, którymi gmina włada jako władający powierzchnią ziemi - regionalny dyrektor ochrony środowiska;

2)w przypadku gdy obowiązek usunięcia odpadów powstał w związku z wydaniem decyzji o cofnięciu decyzji związanej z gospodarką odpadami, stwierdzeniem nieważności, uchyleniem lub wygaśnięciem decyzji związanej z gospodarką odpadami - organ właściwy do wydania tej decyzji;

3)w pozostałych przypadkach - wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

W myśl art. 26a ust. 3 ustawy o odpadach:

W celu wykonania obowiązków, o których mowa w ust. 1, właściwy organ określa, w drodze decyzji skierowanej do władającego powierzchnią ziemi:

1)zakres i termin udostępnienia przez niego powierzchni ziemi, obiektów lub innych miejsc, w których znajdują się odpady;

2)zakres i sposób przeprowadzenia działań mających na celu usunięcie odpadów przez ten organ;

3)termin rozpoczęcia i zakończenia działań, o których mowa w pkt 2.

Stosownie do art. 26a ust. 4 ustawy o odpadach:

Decyzja, o której mowa w ust. 3, podlega natychmiastowemu wykonaniu. Przepisów art. 61 § 3 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329) nie stosuje się.

Zgodnie z art. 26a ust. 6 ustawy o odpadach:

Właściwy organ żąda od posiadacza odpadów odpowiedzialnego za gospodarowanie odpadami zwrotu poniesionych przez siebie kosztów działań polegających na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi. Posiadacz odpadów jest obowiązany zwrócić te koszty w terminie 14 dni od dnia doręczenia żądania.

Zacytowane powyżej przepisy o odpadach wskazują, że na jednostce samorządu terytorialnego spoczywa obowiązek niezwłocznego usuwania i gospodarowania odpadami stanowiącymi zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska.

Z opisu sprawy wynika, że  na terenie Gminy na nieruchomościach, których właścicielami/użytkownikami są zarówno osoby prywatne jak i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej doszło do ujawnienia porzuconych odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska .

W związku z powyższym zdarzeniem Gmina zamierza zrealizować zadanie polegające na usunięciu i unieszkodliwieniu odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska, podrzuconych na działkach, których właścicielami/użytkownikami są zarówno osoby prywatne jak i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej na terenie Gminy ... Nieruchomości wskazane powyżej nie są w żaden sposób wykorzystywane przez Gminę i nie są jej własnością, w szczególności Gmina nie dzierżawi ani nie wynajmuje tych działek.

Na wyżej wymieniony cel Wnioskodawca zamierza pozyskać środki z WFOŚiGW składając wniosek w ramach Programu Priorytetowego: „... - II edycja”.

Dofinansowanie udzielane będzie w formie dotacji i pożyczki łącznie (pożyczka nie podlega umorzeniu). Łączna kwota wsparcia wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych zadania, przy czym dotacja nie może przekroczyć 80% kwoty możliwego dofinansowania.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia czy od otrzymanego dofinansowania (dotacji i pożyczki) na realizacje projektu pn. „...” Gmina będzie musiała zapłacić należny podatek od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę, że odbierającym odpady stanowiące zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska jest gmina, wypełniająca zadania nałożone ustawą o odpadach koniecznym staje się dokonanie analizy, czy w sprawie ma zastosowanie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, iż nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Mając na uwadze powyższe w celu zastosowania art. 15 ust. 6 ustawy o VAT w niniejszej sprawie konieczne jest spełnienie łącznie następujących warunków:

-świadczący usługę musi być organem władzy publicznej albo urzędem obsługującym

-taki organ;

-realizowane zadania muszą być nałożone odrębnymi przepisami prawa;

-świadczący usługę musi być powołany do realizacji tych zadań;

-podstawą wykonywania tych zadań nie mogą być zawarte umowy cywilnoprawne.

Zgodnie z powyżej przytoczonymi przepisami wszystkie te warunki w niniejszej sprawie są spełnione – gmina jest organem władzy publicznej, realizowane zadania wynikają z odrębnych przepisów, gmina jest powołana do realizacji m.in. takich zadań, a podstawą ich wykonywania nie są umowy cywilnoprawne. Podkreślić bowiem należy, iż taką podstawą są przepisy ustawy o odpadach.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie mamy do czynienia z realizacją zadań własnych przez Gminę w charakterze organu władzy publicznej. Należy zauważyć że realizowane zadanie polegające na usunięciu i unieszkodliwieniu odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska podrzuconych na działkach w ramach Programu Priorytetowego: „... - II edycja”  stanowi zadania własne, do których stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, należą zadania w zakresie m.in. ochrony środowiska i przyrody. Obowiązek usunięcia i unieszkodliwienia odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska został narzucony na gminę ustawą o odpadach – art. 26a ust. 1 wskazanej ustawy.

Należy stwierdzić, że Gmina dokonując czynności polegających na usuwaniu odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska z prywatnych posesji znajdujących się na jej terenie nie działa jako podatnik podatku od towarów i usług. Czynności podejmowane przez Gminę są bowiem narzucone na Gminę przepisami ustawy o odpadach.

W drodze decyzji skierowanej do władającego powierzchnią ziemi w celu niezwłocznego usunięcia odpadów burmistrz Gminy .... określi:

1.zakres i termin udostępnienia przez niego powierzchni ziemi, obiektów lub innych miejsc, w których znajdują się odpady;

2.zakres i sposób przeprowadzenia działań mających na celu usunięcie odpadów przez ten organ;

3.termin rozpoczęcia i zakończenia działań, o których mowa w pkt 2.

Tym samym należy uznać, że Gmina w tym przypadku działać będzie jako organ władzy publicznej w sferze publicznoprawnej, a działanie polegające na usunięciu i unieszkodliwieniu odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska są działaniem realizowanym w charakterze władczym.

Zatem Gmina, wykonując zadanie polegające na usunięciu i unieszkodliwieniu odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska w ramach Programu Priorytetowego: „... - II edycja”, nie będzie działała jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, w zakresie, w jakim będzie realizowała ww. zadanie oraz będzie korzystała z wyłączenia od podatku na podstawie przepisu art. 15 ust. 6 ustawy.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że w związku z otrzymaniem dofinansowania (dotacji i pożyczki) od WFOŚiGW na realizację zadania: „...” Gmina nie będzie zobowiązana do odprowadzenia podatku VAT należnego.

W konsekwencji, Państwa stanowisko odnoszące się do pytania oznaczonego we wniosku numerem 1, uznałem za prawidłowe.

Odnosząc się z kolei do kwestii, czy ściągnięte należności od właścicieli działek obciążonych na podstawie decyzji administracyjnych, rekompensujące koszty poniesione przez Gminę na usuwanie odpadów zagrażających życiu i środowisku będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT należnym należy wskazać, że zgodnie ze wskazanym wyżej art. 26a pkt 6 ustawy o odpadach właściwy organ żąda od posiadacza odpadów odpowiedzialnego za gospodarowanie odpadami zwrotu poniesionych przez siebie kosztów działań polegających na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi. Posiadacz odpadów jest obowiązany zwrócić te koszty w terminie 14 dni od dnia doręczenia żądania.

Jak wynika z opisu sprawy, Gmina będzie żądać pokrycia poniesionych kosztów na usuwanie odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska na podstawie art. 26a ust. 6 ustawy o odpadach w drodze decyzji administracyjnej. Właściciele działek, z których usunięte zostaną odpady wpłacą na rachunek Gminy kwotę pieniędzy, jaka została wydana na usuwanie odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska. Co istotne wszelkie środki odzyskane przez Gminę zostaną następnie przekazane na konto WFOŚiGW w ... (do wysokości otrzymanej dotacji) w terminie 14 dni od wpływu środków na konto Gminy.

Zatem w przedmiotowej sytuacji otrzymają Państwo jedynie zwrot poniesionych przez Państwa kosztów usunięcia odpadów zagrażających życiu lub zdrowiu ludzi lub środowisku.

W związku z powyższym, skoro Gmina pobiera należności od właścicieli działek na podstawie decyzji administracyjnych, rekompensujące koszty poniesione przez Gminę na usuwanie odpadów zagrażających życiu, zdrowiu lub środowisku, która to czynność została narzucona na gminę poprzez art. 26a ustawy o odpadach, to Gmina w odniesieniu do tych czynności działa jako organ władzy publicznej, w zakresie realizacji zadań własnych narzuconych Gminie na podstawie tej ustawy.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy i opis sprawy należy stwierdzić, że ściągnięte należności od właścicieli działek obciążonych na podstawie decyzji administracyjnych, rekompensujące koszty poniesione przez Gminę na usuwanie odpadów zagrażających życiu, zdrowiu lub środowisku nie będą podlegały opodatkowaniu VAT.

W konsekwencji, Państwa stanowisko odnoszące się do pytania oznaczonego we wniosku numerem 3, uznałem za prawidłowe.

Rozpatrując kwestię prawa do odliczenia kwot podatku naliczonego z faktury otrzymanej od Wykonawcy dokumentującej usunięcie i unieszkodliwienie odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska wskazać należy, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a.nabycia towarów i usług,

b.dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Jak wskazano powyżej, Gmina wykonując zadanie polegające na usunięciu i unieszkodliwieniu odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska w ramach Programu Priorytetowego: „... - II edycja”, nie będzie działała jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, w zakresie, w jakim będzie realizowała ww. zadanie oraz będzie korzystała z wyłączenia od podatku na podstawie przepisu art. 15 ust. 6 ustawy.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją zadania: „...” , ponieważ Gmina, w zakresie, w jakim będzie realizowała ww. zadanie nie będzie działała jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko odnoszące się do pytania oznaczonego we wniosku numerem 2, uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawiliście i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).