Temat interpretacji
Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działki zabudowanej budynkami 1, 2, 3, 4, 5, 6 i działki niezabudowanej.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:
-nieprawidłowe w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży budynków nr 2, nr 3, nr 4, nr 5 wraz z przynależnym gruntem.
-prawidłowe w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży budynków nr 1, nr 6 wraz z przynależnym gruntem oraz niezabudowanej działki.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
29 kwietnia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 29 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.
Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 1 lipca 2022 r. (data wpływu 6 lipca 2022 r.) oraz z 21 lipca 2022 r. (data wpływu 25 lipca 2022 r.) .
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Nabył Pan w sierpniu 2007 roku grunt o obszarze 2500 m2. Podatnik w roku 2008 wybudował i rozpoczął użytkowanie na nieruchomości zgodnie z klasyfikacją KŚ budynek mieszkalny o powierzchni zabudowy 202 m2 oraz 5 budynków zakwalifikowanych do klasyfikacji KŚT jako pozostałe budynki niemieszkalne. W 2008 roku podatnik zawarł umowę użyczenia, w ramach której użyczał na cele prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej 4 budynki zakwalifikowane jako pozostałe budynki niemieszkalne. W roku 2011 wskutek nabycia innej nieruchomości gruntowej sąsiadującej z wyżej wymienioną nieruchomością gruntową nastąpiło połączenie nieruchomości. Obszar całej nieruchomości to 0,2866 ha.
Nieruchomość jest podzielona na dwie działki ewidencyjne. Działka ewidencyjna nr 1 to LS – lasy wynoszą 0,0296 ha. Działka ewidencyjna nr 2 B - tereny mieszkaniowe wynoszą : 0,2500 ha - budynek nr 1 będący według klasyfikacji KŚT budynkiem mieszkalnym o powierzchni zabudowy 202 m2 - budynek nr 2 będący według klasyfikacji KŚT pozostałym budynkiem niemieszkalnym o powierzchni zabudowy 47 m2 - budynek nr 3 będący według klasyfikacji KŚT pozostałym budynkiem niemieszkalnym o powierzchni zabudowy 47 m2 - budynek nr 4 będący według klasyfikacji KŚT pozostałym budynkiem niemieszkalnym o powierzchni zabudowy 46 m2 - budynek nr 5 będący według klasyfikacji KŚT pozostałym budynkiem niemieszkalnym o powierzchni zabudowy 46 m2 - budynek nr 6 będący według klasyfikacji KŚT pozostałym budynkiem niemieszkalnym o powierzchni zabudowy 16 m2. Łączna powierzchnia zabudowy wynosi 404 m2. Budynki wykorzystywane w działalności gospodarczej zgodnie z umową użyczenia to budynki nr 2, nr 3, nr 4, nr 5. Podatnik nie dokonywał ulepszeń budynków, od momentu ich wybudowania. Budynki od nr 1 do nr 6 użytkowane były od 2008r. Podatnik nie dokonał odliczenia podatku VAT od wybudowanych budynków i zakupu gruntu. Podatek VAT odliczany był w działalności gospodarczej dla czynności bieżącego użytkowania i utrzymania w stanie niepogorszonym w związku z zawarciem umowy użyczenia budynków nr 2, nr 3, nr 4, nr 5.
Podatnik w ramach prowadzonej działalności wykonuje działalność na podstawie poniższych kodów PKD. 71.12.Z Działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne, 17.23.Z Produkcja artykułów piśmiennych, 18.12.Z Pozostałe drukowanie, 18.13.Z Działalność usługowa związana z przygotowywaniem do druku, 18.14.Z Introligatorstwo i podobne usługi, 32.40.Z Produkcja gier i zabawek, 47.81.Z Sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych prowadzona na straganach i targowiskach, 47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet, 47.99.Z Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona poza siecią sklepową, straganami i targowiskami, 55.20.Z Obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania, 55.30.Z Pola kempingowe (włączając pola dla pojazdów kempingowych) i pola namiotowe, 56.10.A Restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne, 58.19.Z Pozostała działalność wydawnicza, 71.11.Z Działalność w zakresie architektury, 72.19.Z Badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie pozostałych nauk przyrodniczych i technicznych, 73.11.Z Działalność agencji reklamowych, 74.10.Z Działalność w zakresie specjalistycznego projektowania, 74.30.Z Działalność związana z tłumaczeniami, 74.90.Z Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana, 81.21.Z Niespecjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych, 82.11.Z Działalność usługowa związana z administracyjną obsługą biura, 82.19.Z Wykonywanie fotokopii, przygotowywanie dokumentów i pozostała specjalistyczna działalność wspomagająca prowadzenie biura Podatnik planuje sprzedaż całej nieruchomości.
Ponadto, w uzupełnieniu wniosku na pytania Organu:
a)Czy jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług?
b)Należy wskazać w jakim celu, w związku z jakimi okolicznościami zostały nabyte poszczególne działki objęte zakresem wniosku?
c)Jakie są numery ewidencyjne działek objętych zakresem wniosku wg np. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego?
d)Czy działki oznaczone we wniosku nr 1 i nr 2 zostały nabyte w związku z prowadzoną/zamiarem prowadzenia działalności gospodarczej lub wykorzystania w prowadzonej działalności gospodarczej?
e)Czy budynki nr 1-6 stanowią budynki w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 ze zm.)?
f)Czy ww. budynki są trwale związane z gruntem?
g)W jaki sposób były/są wykorzystywane przez Pana budynki nr 1 i 6 od dnia wybudowania do momentu sprzedaży?
h)W jaki sposób działka niezabudowana była/jest/będzie wykorzystywana do momentu sprzedaży?
i)Czy działka niezabudowana była/jest/będzie do momentu sprzedaży wykorzystywana przez Pana w prowadzonej działalności gospodarczej?
j)Czy na dzień sprzedaży niezabudowana działka nr 1 będzie objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego? Jeżeli tak, to należy wskazać, jakie jest przeznaczenie ww. działki według miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego?
k)W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, należy wskazać, czy dla ww. niezabudowanej działki będącej przedmiotem dostawy została lub przed sprzedażą zostanie wydana decyzja o warunkach zabudowy bądź też decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lub pkt 2 ustawy z 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2022 r. poz. 503)?
l)Czy działki ewidencyjne nr 1 i nr 2, które będą przedmiotem sprzedaży, wykorzystywał/wykorzystuje Pan wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, należy wskazać, jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT wykonywał/wykonuje Pan wraz z podaniem odstawy prawnej zwolnienia.
m)Czy do dnia sprzedaży działki mające być przedmiotem sprzedaży będą udostępniane osobom trzecim, w tym nabywcy, np. na podstawie umów najmu, dzierżawy?
n)Czy przed sprzedażą działek zawarł/będzie Pan zawierał umowę przedwstępną sprzedaży tych działek z nabywcą?
o)Jeśli zawarł/będzie Pan zawierał umowę przedwstępną z nabywcą, to należy wskazać:
a)jakie prawa i obowiązki wynikające z postanowień ww. umowy zawartej z przyszłym nabywcą, ciążą na Kupującym a jakie na Sprzedającym?
b)czy w umowie przedwstępnej sprzedaży zostały ustalone warunki, które muszą być spełnione w celu zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży, przenoszącej własność działek na nabywcę? Jeśli tak, to jakie?
p)Czy przed sprzedażą działek udzielił/udzieli Pan nabywcy działek pełnomocnictwa (zgody, upoważnienia) w celu występowania w Pana imieniu w sprawach dotyczących działek?
q)Jeżeli tak, to do uzyskania jakich konkretnie decyzji i pozwoleń udzielił Pan pełnomocnictw nabywcy do występowania w Pana imieniu?
r)Jakich czynności dokona nabywca do momentu sprzedaży przez Pana działek w związku z udzielonym pełnomocnictwem?
wskazał Pan:
a)Tak
b)Działki zostały nabyte w ramach prywatnego.
d)Działki zostały nabyte do celów prywatnych, nie do prowadzonej działalności gospodarczej.
e)W stosunku do budynku nr 1 tak. W stosunku do budynku nr 2-6 nie.
f)Budynki są stale związane z gruntem.
g)Budynek nr 1 był wykorzystywany do celów mieszkaniowych, budynek nr 6 był wykorzystywany do celów prywatnych.
h)Działka niezabudowana do momentu sprzedaży będzie wykorzystywana tak jak dotychczas do celów prywatnych.
i)Działka niezabudowana nie będzie wykorzystywana do celów działalności gospodarczej, a jedynie tak jak dotychczas, czyli do celów prywatnych.
l)Działki 1 i 2 nie były wykorzystywane w działalności gospodarczej
o)
a)Wnioskodawca wraz z współmałżonką, zobowiązał się do sprzedaży nieruchomości na rzecz nabywcy, a nabywca zobowiązał się do zakupu działki za ustaloną przez strony cenę w wysokości … zł.
Nabywca zobowiązał się przelać na konto wnioskodawcy i jego współmałżonki zadatek w wysokości … zł, w dniu podpisania umowy przedwstępnej, a następnie przelać kwotę w wysokości … zł w dniu zawarcia umowy przyrzeczonej na rachunek wskazany przez wnioskodawcę i jego współmałżonkę.
Wnioskodawca wraz z współmałżonką zobowiązali się do wydania nieruchomości w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy przyrzeczonej w stanie niepogorszonym, po zapłaceniu przez nabywcę ww. ceny.
Nabywca zobowiązał się do poniesienia kosztów zawarcia umowy, kosztów złożenia wniosku wieczystoksięgowego oraz kosztów sądowych.
Natomiast w odpowiedzi na następujące pytania zawarte w wezwaniu z dnia 15.07.2022r.
1.Czy działki nr … i nr … objęte są małżeńską wspólnością majątkową?
2.Czy w związku ze sprzedażą ww. działek podjął Pan jakiekolwiek czynności marketingowe?
3.Czy przed sprzedażą ww. działek poczynił/poczyni Pan jakiekolwiek działania dotyczące zwiększenia wartości, uatrakcyjniania wartości tych działek? Jeśli tak, to należy wskazać, jakie to były działania (np. ogrodzenie, uzbrojenie działki niezabudowanej, wydzielenie drogi dojazdowej, podział działki)?
wskazał Pan:
1.Tak, wymienione działki są objęte małżeńską wspólnością majątkową.
2.Jedyną czynnością Pana było zamieszczenie ogłoszenia o sprzedaży na portalu ....
3.Nie poczynił Pan żadnych działań dotyczących zwiększenia wartości lub uatrakcyjnienia wartości ww. działek, przed sprzedażą. Wykonywał Pan jedynie czynności, które miały na celu utrzymanie ww. działek w stanie niepogorszonym.
Pytanie
Czy sprzedaż nieruchomości wraz z przynależnym gruntem będzie podlegała opodatkowaniu na gruncie ustawy o VAT?
Pana stanowisko w sprawie
Zdaniem Pana, zgodnie z przepisami art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Art. 2 pkt 6 ustawy definiuje towary jako rzeczy oraz ich części. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15 ust. 2 definiuje działalność gospodarczą jako wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W związku z tym uważa Pan, że sprzedaż podanej nieruchomości, nie będzie miała charakteru działalności gospodarczej z ww. przepisów, przez co zbycie podanej nieruchomości nie będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Tym bardziej, że podatnik nie prowadzi działalności w zakresie obrotem nieruchomościami. Zbycie nieruchomości będzie miało charakter prywatny. Z uwagi na powyższe, stwierdza Pan za prawidłowe, że podana sprzedaż nie będzie spełniała sprzedaży w ramach działalności gospodarczej, w związku z tym nie będzie podlegała pod podatek od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku jest:
-nieprawidłowe w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży budynków nr 2, nr 3, nr 4, nr 5 wraz z przynależnym gruntem;
-prawidłowe w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży budynków nr 1, nr 6 wraz z przynależnym gruntem oraz niezabudowanej działki.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy lub świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360).
W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.
Jak stanowi art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
W myśl art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Na mocy art. 198 ustawy Kodeks cywilny:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Zauważenia w tym miejscu wymaga, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359).
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 i § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu cywilnego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy :
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Zatem w kwestii opodatkowania VAT sprzedaży działek istotne jest, czy sprzedający w celu dokonania sprzedaży gruntów podjął/podejmie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania zbywcy nieruchomości za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
Zauważenia wymaga, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Co istotne – jak wskazał TSUE – dla uznania, że czynność sprzedaży działek następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie ma znaczenia fakt, że podmiot dokonujący dostawy jest „rolnikiem ryczałtowym”. Według TSUE sprzedaż działek przekształconych z rolnych na budowlane nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli następuje w ramach zarządzania majątkiem prywatnym. Trybunał orzekł, że „osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu prawa UE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby”.
Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w przypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Jak wyjaśniono wyżej - odwołując się do treści przepisów ustawy - w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady, osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym wykluczone są z grona podatników VAT.
W tym miejscu podkreślenia wymaga, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.
Zatem w kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne jest to, czy zbywca w celu dokonania jego sprzedaży, podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
Z opisu sprawy wynika, że nabył Pan w sierpniu 2007 roku grunt o obszarze 2500 m2. W roku 2008 wybudował i rozpoczął użytkowanie na nieruchomości zgodnie z klasyfikacją KŚ budynek mieszkalny o powierzchni zabudowy 202 m2 oraz 5 budynków zakwalifikowanych do klasyfikacji KŚT jako pozostałe budynki niemieszkalne. W 2008 roku zawarł Pan umowę użyczenia, w ramach której użyczał na cele prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej 4 budynki zakwalifikowane jako pozostałem budynki niemieszkalne. W roku 2011 wskutek nabycia innej nieruchomości gruntowej sąsiadującej z wyżej wymienioną nieruchomością gruntową nastąpiło połączenie nieruchomości. Nieruchomość jest podzielona na dwie działki ewidencyjne. Działka ewidencyjna nr 1 to LS – lasy wynoszą 0,0296 ha. Działka ewidencyjna nr 2 B - tereny mieszkaniowe wynoszą : 0,2500 ha. Budynki wykorzystywane w działalności gospodarczej zgodnie z umową użyczenia to budynki nr 2, nr 3, nr 4, nr 5. Podatek VAT odliczany był w działalności gospodarczej dla czynności bieżącego użytkowania i utrzymania w stanie niepogorszonym w związku z zawarciem umowy użyczenia budynków nr 2, nr 3, nr 4, nr 5. Działki zostały nabyte do celów prywatnych, nie do prowadzonej działalności gospodarczej. Budynki są stale związane z gruntem. Budynek nr 1 był wykorzystywany do celów mieszkaniowych, budynek nr 6 był wykorzystywany do celów prywatnych. Działka niezabudowana do momentu sprzedaży będzie wykorzystywana tak jak dotychczas do celów prywatnych. Działka niezabudowana nie będzie wykorzystywana do celów działalności gospodarczej, a jedynie tak jak dotychczas, czyli do celów prywatnych. Działki objęte są wspólnością małżeńską. Pan wraz z współmałżonką, zobowiązał się do sprzedaży nieruchomości na rzecz nabywcy, a nabywca zobowiązał się do zakupu działki za ustaloną przez strony cenę w wysokości … zł. Nabywca zobowiązał się przelać na konto Pana i Pana współmałżonki zadatek w wysokości … zł, w dniu podpisania umowy przedwstępnej, a następnie przelać kwotę w wysokości … zł w dniu zawarcia umowy przyrzeczonej na rachunek wskazany przez Pana i Pana współmałżonkę. Pan wraz z współmałżonką zobowiązali się do wydania nieruchomości w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy przyrzeczonej w stanie niepogorszonym, po zapłaceniu przez nabywcę ww. ceny. Nabywca zobowiązał się do poniesienia kosztów zawarcia umowy, kosztów złożenia wniosku wieczystoksięgowego oraz kosztów sądowych. Nie będzie Pan udzielał pełnomocnictwa. Jedyną czynnością Pana było zamieszczenie ogłoszenia o sprzedaży na portalu .... Nie poczynił Pan żadnych działań dotyczących zwiększenia wartości lub uatrakcyjnienia wartości ww. działek, przed sprzedażą.
Jeśli przedmiotem dostawy jest działka zabudowana kilkoma budynkami trwale z gruntem związanych, to dostawa każdego budynku i gruntu, na którym jest posadowiony, podlega ocenie odrębnie.
W odniesieniu do niezabudowanej działki oraz budynków 1 i 6 znajdujących się na zabudowanej działce, brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując ww. dostawy wystąpi Pan w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.
Aby uznać określoną sprzedaż za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT nie wystarczy stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W analizowanej sprawie w odniesieniu do ww. niezabudowanej działki oraz budynków 1 i 6 takich przesłanek brak.
Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika bowiem taka Pana aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Nie podejmuje Pan - poza zawarciem umowy przedwstępnej - ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami. Nie poczynił Pan żadnych działań dotyczących zwiększenia wartości lub uatrakcyjnienia wartości ww. działek, przed sprzedażą. Wykonywał Pan jedynie czynności, które miały na celu utrzymanie ww. działek w stanie niepogorszonym. Jedyną czynnością Pana było zamieszczenie ogłoszenia o sprzedaży na portalu .... Co istotne, niezabudowana działka oraz budynki nr 1 i nr 6 znajdujące się na zabudowanej działce, które Pan sprzedaje, nie były wykorzystywane w działalności gospodarczej. Budynek nr 1 był wykorzystywany do celów mieszkaniowych, budynek nr 6 był wykorzystywany do celów prywatnych. Działka niezabudowana do momentu sprzedaży będzie wykorzystywana do celów prywatnych.
Jednocześnie w związku z tym, że ww. działki objęte są wspólnością małżeńską, przedmiotem dostawy po Pana stronie będzie udział w działce niezabudowanej oraz budynkach nr 1 i 6 i gruncie do nich przynależnym, wykorzystywanych do celów osobistych.
W konsekwencji w rozpatrywanej sprawie sprzedaż udziału w niezabudowanej działki oraz udziału w budynkach nr 1 i nr 6 w gruncie do nich przynależnym, objętych wspólnością małżeńską należy uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Dokonując dostawy udziałów będzie Pan korzystał z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie wypełni Pan przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy i nie wystąpi Pan w roli podatnika podatku od towarów i usług. Transakcja zbycia udziału w niezabudowanej działce oraz udziału w budynkach nr 1 i nr 6 i gruncie przynależnym, objętych wspólnością małżeńską nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Reasumując, przy sprzedaży udziału w niezabudowanej działce oraz udziału w budynkach nr 1 i nr 6 wraz z przynależnym do nich gruntem, objętych wspólnością małżeńską, nie będzie Pan występował w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Natomiast inaczej przedstawia się sytuacja w związku ze sprzedażą budynków nr 2, nr 3, nr 4, nr 5, które – jak Pan wskazał we wniosku - na podstawie zawartej umowy umowy użyczenia, użyczał Pan na cele prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.
W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy:
Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Pojęcie „świadczenie” – składające się na istotę usługi – należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Świadczenie zakłada istnienie podmiotu będącego jego odbiorcą (konsumentem usługi). Musi to być podmiot inny niż wykonujący usługę. Świadczenie na własną rzecz nie jest więc usługą, gdyż nie występuje wówczas konsument usługi (odbiorca świadczenia).
O tym, że usługa musi być wykonywana na rzecz podmiotu innego niż świadczący usługę, świadczy również brzmienie art. 27 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L, Nr 347), zgodnie z którym aby zapobiec zakłóceniom konkurencji i po konsultacji z Komitetem ds. VAT, państwa członkowskie mogą uznać za odpłatne świadczenie usług świadczenie przez podatnika usługi do celów działalności jego przedsiębiorstwa, w przypadku gdy VAT od takiej usługi, gdyby była świadczona przez innego podatnika, nie podlegałby w całości odliczeniu.
Skoro nie ma takich wyjątkowych regulacji w ustawie, to dokonywanie świadczeń na rzecz swojej własnej działalności nie stanowi usługi. Nie dotyczy to przypadków, gdy usługa bądź towar zostały przekazane na potrzeby osobiste lub cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, o których mowa w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy.
Zatem, w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której wykorzystuje Pan budynki nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 na potrzeby własnej działalności gospodarczej i dla bieżącego użytkowania i utrzymania w stanie niepogorszonym ww. budynków, odliczał Pan podatek VAT w działalności gospodarczej.
Tym samym w związku z faktem wykorzystania przez Pana budynków nr 2, nr 3, nr 4, nr 5 w prowadzonej Pana działalności, przy dostawie ww. budynków wraz z przynależnym do nich gruntem, spełnione będą przesłanki do uznania Pana za podatnika podatku, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, bowiem sprzedaż będzie dotyczyła składników majątku wykorzystywanych przez Pana w działalności gospodarczej.
W konsekwencji, sprzedaż budynków nr 2, nr 3, nr 4, nr 5 wraz z przynależnym gruntem wypełniać będzie definicję działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, a przy jej sprzedaży będzie Pan działać jako podatnik podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Zatem, dostawa przez Pana ww. budynków wraz z przynależnym gruntem będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Podkreślenia wymaga, że niniejsza interpretacja nie wywiera skutków prawnych dla Pana małżonki.
Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w zakresie podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).