Podleganie opodatkowaniu sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji komorniczej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie:

-niepodlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji działki nr A, B oraz działki nr C – w części wykorzystywanej na potrzeby działalności agroturystycznej – jest nieprawidłowe;

-niepodlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji działki nr D oraz działki nr C – w części wykorzystywanej wyłącznie do celów prywatnych – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 marca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 31 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji działek nr C i nr 256. Uzupełnił go Pan pismem z 6 kwietnia 2022 r. (wpływ 6 kwietnia 2022 r.) oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 maja 2022 r. (wpływ 26 maja 2022 r.), pismem z 27 czerwca 2022 r. (wpływ 27 czerwca 2022 r.) oraz pismem z 30 czerwca 2022 r. (wpływ 30 czerwca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Przeciwko dłużnikom prowadzone jest postępowanie egzekucyjne z nieruchomości o nr KW (…) oraz KW (…). Nieruchomość o nr KW (…) obejmuje działki o nr C, A, B, nieruchomość o nr KW (…) obejmuje działkę o nr D.

Zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, działka nr D w zachodniej części znajduje się na terenie oznaczonym jako gleby chronione – klasa IV, natomiast jej pozostała część wschodnia oraz obszar działek nr C, A i B znajduje się na terenie oznaczonym jako układ przestrzenny i zespół zabudowy do bezwzględnego zachowania. Ponadto działki nr C, A i B znajdują się na terenie o wysokim poziomie wód gruntowych – naturalna retencja. Działka nr D stanowi grunt niezabudowany, o przeznaczeniu rolniczym w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, w rejestrze gruntów opisana jest jako grunty orne klasy RV.

Obecnie działka jest zadrzewiona i zakrzewiona. Drzewostan stanowią tzw. samosiejki oraz nasadzenia nie posiadające wartości użytkowej. W północnej części działki znajduje się oczko wodne, w południowej części zlokalizowany jest domek na narzędzia nietrwale związany z gruntem. Na działce nr C znajduje się budynek mieszkalny, budynek mieszkalny -agroturystyka, budynek gospodarczy-ślusarnia, budynek garażu.

Wszystkie budynki są trwale związane z gruntem. Działkę nr A oraz częściowo działkę nr C zajmują stawy, mała architektura (mostki, pomost, grill, wędzarnia, wiaty, altany, ławki). Działka nr B stanowi drogę gruntową. Nieruchomości będące przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej stanowiły własność dłużników 1 i 2 – wspólność ustawowa majątkowa małżeńska. Na podstawie umowy darowizny z 2013 r. własność nieruchomości została przeniesiona na córkę dłużników – (…). Sąd Okręgowy wyrokiem z 1 lutego 2018 r. uznał za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela umowę darowizny obu nieruchomości zawartej między dłużnikami a ich córką.

Obecnie dłużnicy są emerytami, nie są czynnymi podatnikami podatku VAT. Nieruchomość KW (…) została przez nich nabyta w 2005 r. w celach mieszkaniowych (nabycie udokumentowane aktem notarialnym). Nieruchomość KW (…) również została nabyta w 2005 r. w celu „podniesienia walorów drugiej nieruchomości”. W momencie nabycia obu nieruchomości dłużnicy byli czynnymi podatnikami podatku VAT, przy czym nieruchomości zostały nabyte od osoby fizycznej zaś dłużnikom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Budynek mieszkalny jest budynkiem ok. 100-letnim po kapitalnym remoncie, tak jak budynek mieszkalny-agroturystyka i ślusarnia. Budynek garażu został wzniesiony po 2005 r.

Zgodnie z oświadczeniem dłużników w latach 2006-2010/2011 ponosili oni wydatki na ulepszenie/rozbudowę, przekraczające 30% wartości początkowej nieruchomości KW (…). Takie wydatki nie były ponoszone w odniesieniu do nieruchomości KW (…). Dłużnicy nie wskazali od kiedy prowadzona jest w jednym z budynków działalność agroturystyczna.

Jedyne oświadczenie w zakresie działalności agroturystycznej brzmi: 1: „Od 1 września 2021 r. do odwołania działalność agroturystyczna zawieszona. Jej wznowienie w zależności od zgłoszenia rezerwacji tzw. pierwszego klienta w sezonie”. Zbigniew Kowzan: „Córka zawiesiła prowadzenie agroturystyki z powodu trudnej sytuacji. Małżonka się tym zajmuje w miarę sił fizycznych”.

W piśmie z 26 maja 2022 r. – stanowiącym uzupełnienie wniosku – Wnioskodawca podał następujące informacje:

1.Działka nr D od chwili jej nabycia w 2005 r. do chwili obecnej nie była wykorzystywana przez dłużników do prowadzenia działalności gospodarczej. Działka nr B od chwili jej nabycia w 2005 r. do chwili obecnej nie była wykorzystywana przez dłużników do prowadzenia działalności gospodarczej.

Działki nr C i A wraz z posadowionymi na nich budynkami/obiektami od chwili ich nabycia w 2005 r. do chwili obecnej nie były wykorzystywane przez dłużników do prowadzenia działalności gospodarczej.

2.Budynek mieszkalny został nabyty przez dłużników w 2005 r. do celów mieszkaniowych i do chwili obecnej jest wykorzystywany do celów mieszkaniowych. Budynek mieszkalny – agroturystyka został nabyty przez dłużników w 2005 r. W latach 2005-2008 był wykorzystywany jako budynek gospodarczy. Po adaptacji i kapitalnym remoncie 50% powierzchni budynku jest wykorzystywana do celów gospodarskich, pozostałe 50% do celów agroturystycznych, jako alternatywne źródło dochodu dla rolnictwa. Ślusarnia została wybudowana przez dłużników w latach 2006-2008 do użytku własnego w gospodarstwie rolnym. Garaż został wybudowany przez dłużników w latach 2006-2008 do użytku własnego (garażowanie sprzętu rolnego i pojazdów). Wszystkie naniesienia znajdujące się na działce nr A poza sezonem służą jako magazyn sprzętów, a w okresie pobytu letników jako miejsce rekreacji. Mostki i inne naniesienia, obiekty małej zabudowy zostały wybudowane przez dłużników w latach 2006-2008 w celu poprawy infrastruktury.

3.Z tytułu nabycia bądź budowy budynków i obiektów dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Budynek mieszkalny posadowiony na działce nr C był objęty wnioskiem z 3 grudnia 2008 r. złożonym w Urzędzie Skarbowym o zwrot niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkalnym.

W piśmie z 27 czerwca 2022 r., Wnioskodawca w odpowiedzi na zadane pytania wskazał, że:

1.Na pytanie o treści: „Z tytułu jakiej działalności Dłużnicy byli czynnymi podatnikami podatku VAT? Prosimy wskazać rodzaj tej działalności.”, Wnioskodawca odpowiedział: „Dłużniczka była czynnym podatnikiem podatku VAT – 7% z tytułu prowadzenia działalności rolniczej. Dłużnik był czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – usługi gastronomiczno-rekreacyjne”.

2.Na pytanie o treści: „Czy Dłużnicy prowadzili działalność rolniczą? Jeśli tak, to prosimy wskazać:

a)czy Dłużnicy (lub jeden z Dłużników) byli podatnikami podatku VAT z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego?

b)czy Dłużnicy (lub jeden z Dłużników) prowadzili gospodarstwo rolne jako rolnik ryczałtowy zwolniony od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.)?”, Wnioskodawca odpowiedział: „Dłużnik do 2005 r. prowadził działalność rolniczą i działalność gastronomiczno -rekreacyjną jednocześnie, natomiast dłużniczka od 2005 r. do 2008 r. Ad. 2A: dłużnik – NIE, dłużniczka – TAK. Ad. 2B: dłużnik – NIE, dłużniczka – NIE”.

3.Na pytanie o treści: „Czy działki będące przedmiotem sprzedaży, tj. działki nr D, B oraz zabudowane działki nr C i A wraz z posadowionymi na nich budynkami/obiektami były/są udostępniane przez Dłużników osobom trzecim na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (np. dzierżawy, najmu, użyczenia itp.)? Jeżeli tak, to czy były/są to umowy odpłatne czy nieodpłatne oraz kiedy i na jaki okres były zawierane?”, Wnioskodawca odpowiedział: „Działki nr D, B oraz zabudowane działki nr C i A wraz z posadowionymi na nich budynkami/obiektami nie były udostępniane przez dłużników osobom trzecim na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (dzierżawy, najmu użyczenia itp.) z wyłączeniem okresu od 10 marca 2022 r. do chwili obecnej, gdyż od tej daty są udostępnione 13 uchodźcom z Ukrainy”.

4.Na pytanie o treści: „Czy działki będące przedmiotem sprzedaży, tj. działki nr D, B oraz zabudowane działki nr C i A wraz z posadowionymi na nich budynkami/obiektami były/są wykorzystywane przez Dłużników w gospodarstwie rolnym w ramach prowadzonej działalności rolniczej? Prosimy o podanie informacji dla każdej działki, budynku/obiektu odrębnie”, Wnioskodawca odpowiedział: „Działki nr D, B oraz zabudowane działki nr C i A wraz z posadowionymi na nich budynkami/obiektami nie były i nie są wykorzystywane przez dłużników w gospodarstwie rolnym w ramach prowadzenia działalności rolniczej”.

5.Na pytanie o treści: „Jeżeli odpowiedź na ww. pytanie jest negatywna, to prosimy wskazać w jaki sposób była wykorzystywana działka nr D?”. Wnioskodawca odpowiedział: „Działka nr D była i jest wykorzystywana jedynie do celów prywatnych”.

6.Na pytanie o treści: „Czy działki będące przedmiotem sprzedaży, tj. działki nr D, B oraz zabudowane działki nr C i A wraz z posadowionymi na nich budynkami/obiektami były/są wykorzystywane przez Dłużników w gospodarstwie rolnym w ramach prowadzonej działalności agroturystycznej? Prosimy o podanie informacji dla każdej działki, budynku/obiektu odrębnie”, Wnioskodawca wskazał: „Działki nr D nie była i nie jest wykorzystywana przez dłużników w gospodarstwie rolnym w ramach prowadzenia działalności agroturystycznej. Działka nr B była wykorzystywana przez dłużniczkę w imieniu córki w gospodarstwie rolnym w ramach działalności agroturystycznej do końca 2021 r. Obecnie nie jest wykorzystywana przez dłużniczkę do celów agroturystycznych. Działka nr C była wykorzystywana przez dłużniczkę w imieniu córki w gospodarstwie rolnym w ramach działalności agroturystycznej do końca 2021 r. Obecnie nie jest wykorzystywana przez dłużniczkę w gospodarstwie rolnym do celów agroturystycznych. Działka nr A była wykorzystywana przez dłużniczkę w imieniu córki w gospodarstwie rolnym w ramach działalności agroturystycznej do końca 2021 r. Obecnie nie jest wykorzystywana przez dłużniczkę w gospodarstwie rolnym do celów agroturystycznych. Dłużnik nigdy nie prowadził działalności agroturystycznej dlatego nie wykorzystywał i nie wykorzystuje działek nr D, B oraz zabudowanych działek nr C i A wraz z posadowionymi na nich budynkami/obiektami w gospodarstwie rolnym do celów agroturystycznych”.

7.Na pytanie o treści: „Co oznacza użyte w uzupełnieniu do wniosku stwierdzenie, że 50% powierzchni budynku mieszkalnego-agroturystycznego »jest wykorzystywana do celów gospodarskich«, tj. prosimy wskazać, czy ta część budynku jest wykorzystywana w prowadzonej przez Dłużników działalności rolniczej, działalności agroturystycznej czy do celów prywatnych Dłużników?”, Wnioskodawca odpowiedział: „Użyte stwierdzenie oznacza wykorzystywanie tej części budynku tylko i wyłącznie do celów prywatnych – magazynowania produktów spożywczych oraz posiadanego sprzętu (garnki, lodówki, słoiki, roboty kuchenne, kociołki do gotowania)”.

8.Na pytanie o treści: „Czy ślusarnia oraz garaż znajdujące się na działce nr C były/są wykorzystywane przez Dłużników w gospodarstwie rolnym w ramach prowadzonej działalności rolniczej czy były/są wykorzystywane przez Dłużników w prowadzonej działalności agroturystycznej, czy wyłącznie do celów prywatnych?”, Wnioskodawca odpowiedział: „Ślusarnia oraz garaż były i są wykorzystywane przez dłużników wyłącznie do celów prywatnych. Ślusarnia to nazwa umowna stosowana przez dłużników dla tego budynku w celach rozpoznawania”.

Dodatkowo, w piśmie z 30 czerwca 2022 r., Wnioskodawca doprecyzował opis sprawy o następujące informacje:

Działka nr D nie jest udostępniana uchodźcom z Ukrainy. Działki nr A, B i C są udostępniane uchodźcom z Ukrainy do przechodu i przejazdów, w celach odpoczynku. Budynek (agroturystyczny) posadowiony na działce nr C został udostępniony uchodźcom do zakwaterowania, przyrządzania posiłków, korzystania z mediów, przechowywania żywności i ubrań. Część budynku (83,9m²) została w całości udostępniona uchodźcom, część (134,9m²) na wspólny użytek dłużników i uchodźców. Drugi budynek (mieszkalny) posadzony na działce nr C jest wykorzystywany przez dłużników tylko do celów prywatnych z możliwością korzystania przez uchodźców z łazienki na parterze, w celu zapewnienia warunków sanitarnych. Działki A, B, C są udostępnianie uchodźcom nieodpłatnie, dłużnicy nie pobierają od nich żadnych opłat. Uchodźcy zostali zakwaterowani na podstawie „Wniosku o świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium RP, w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy”, złożonego przez dłużników do Urzędu Gminy. Od 10 marca 2022 r. do chwili obecnej dłużnicy nie otrzymali dodatkowego wynagrodzenia, dochodu ani innych świadczeń związanych z udostępnieniem nieruchomości uchodźcom. Jedynie za miesiąc marzec br. otrzymali kwotę 40 zł za każdą osobę – środki te przeznaczono na pokrycie kosztów związanych z pobytem uchodźców (wyżywienie, opał, media itp.). Użyty w uzupełnieniu wniosku zwrot „w imieniu córki” oznacza, że dłużniczka działała na podstawie pełnomocnictwa udzielonego jej notarialnie przez córkę (kopia aktu notarialnego znajduje się w aktach sprawy). Wnioskodawca wskazał także, że we wniosku z 31 marca 2022 r. wskazano, że na podstawie umowy darowizny z 2013 r. własność wszystkich działek została przeniesiona na córkę dłużników – (…). Sąd Okręgowy wyrokiem z 1 lutego 2018 r. uznał za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela umowę darowizny wszystkich działek zawartej między dłużnikami a ich córką.

Pytanie

Czy sprzedaż nieruchomości KW (…) oraz KW (…) w drodze licytacji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy sprzedaż nieruchomości KW (…) (działka D) oraz nieruchomości KW (…) (działka C, A, B) nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dłużnicy są emerytami i nie spełniają kryterium art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:

-nieprawidłowe – w zakresie niepodlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji działki nr A, B oraz działki nr C – w części wykorzystywanej na potrzeby działalności agroturystycznej;

-prawidłowe – w zakresie niepodlegania opodatkowaniu sprzedaży w drodze licytacji działki nr D oraz działki nr C – w części wykorzystywanej wyłącznie do celów prywatnych.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie uregulowania zawartego w art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.), zgodnie z którym:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez komornika sprzedaż towarów będących własnością dłużnika jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik, natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie jest obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z przedstawionymi przepisami dostawa nieruchomości spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Należy zaznaczyć, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy oraz świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 2 pkt 15 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:

W art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano:

Stosownie do art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży działek istotne jest, czy zbywca w celu dokonania ich sprzedaży podjął/podejmie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Co istotne – jak wskazał TSUE – dla uznania, że czynność sprzedaży działek następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie ma znaczenia fakt, że podmiot dokonujący dostawy jest „rolnikiem ryczałtowym”. Według TSUE sprzedaż działek przekształconych z rolnych na budowlane nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli następuje w ramach zarządzania majątkiem prywatnym. Trybunał orzekł, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu prawa UE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Przy tym zaznaczyć należy, że sprzedaż składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zatem ustalić, czy w analizowanej sprawie w odniesieniu do sprzedaży w drodze licytacji działek nr C, 265/1, B oraz nr D, Dłużnicy będą spełniać przesłanki do uznania Ich za podatników podatku od towarów i usług, a w konsekwencji czy sprzedaż ww. działek będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego.

Z opisu sprawy wynika, że przeciwko Dłużnikom prowadzone jest postępowanie egzekucyjne z nieruchomości o nr KW (…) (działki nr C, A, B) oraz KW (…) (działka nr D).

Działka nr D stanowi grunt niezabudowany, o przeznaczeniu rolniczym w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, w rejestrze gruntów opisana jest jako grunty orne klasy RV. Obecnie działka jest zadrzewiona i zakrzewiona. Drzewostan stanowią tzw. samosiejki oraz nasadzenia nie posiadające wartości użytkowej. W północnej części działki znajduje się oczko wodne, w południowej części zlokalizowany jest domek na narzędzia nietrwale związany z gruntem. Działka nr D była i jest wykorzystywana jedynie do celów prywatnych, nie była i nie jest wykorzystywana przez Dłużników w gospodarstwie rolnym w ramach prowadzenia działalności agroturystycznej.

Na działce C znajduje się budynek mieszkalny, budynek mieszkalny-agroturystyka, budynek gospodarczy-ślusarnia, budynek garażu. Wszystkie budynki są trwale związane z gruntem. Budynek mieszkalny został nabyty przez dłużników w 2005 r. do celów mieszkaniowych i do chwili obecnej jest wykorzystywany do celów mieszkaniowych. Budynek mieszkalny – agroturystyka został nabyty przez dłużników w 2005 r. W latach 2005-2008 był wykorzystywany jako budynek gospodarczy. Po adaptacji i kapitalnym remoncie 50% powierzchni budynku jest wykorzystywana do celów gospodarskich, pozostałe 50% do celów agroturystycznych, jako alternatywne źródło dochodu dla rolnictwa. Ślusarnia została wybudowana przez dłużników w latach 2006-2008 do użytku własnego w gospodarstwie rolnym. Garaż został wybudowany przez dłużników w latach 2006-2008 do użytku własnego (garażowanie sprzętu rolnego i pojazdów). Działka nr C była wykorzystywana w ramach działalności agroturystycznej do końca 2021 r. Obecnie nie jest wykorzystywana przez Dłużniczkę do celów agroturystycznych.

Działkę nr A oraz częściowo działkę nr C zajmują stawy, mała architektura (mostki, pomost, grill, wędzarnia, wiaty, altany, ławki). Wszystkie naniesienia znajdujące się na działce nr A poza sezonem służą jako magazyn sprzętów, a w okresie pobytu letników jako miejsce rekreacji. Mostki i inne naniesienia, obiekty małej zabudowy zostały wybudowane przez dłużników w latach 2006-2008 w celu poprawy infrastruktury. Działka nr A była wykorzystywana w ramach działalności agroturystycznej do końca 2021 r. Obecnie nie jest wykorzystywana przez Dłużniczkę w gospodarstwie rolnym do celów agroturystycznych.

Działka nr B była wykorzystywana w ramach działalności agroturystycznej do końca 2021 r. Obecnie nie jest wykorzystywana przez Dłużniczkę do celów agroturystycznych.

Wnioskodawca ponadto wskazał że:

Dłużniczka była czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzenia działalności rolniczej. Dłużnik był czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – usługi gastronomiczno-rekreacyjne. Dłużnik do 2005 r. prowadził działalność rolniczą i działalność gastronomiczno-rekreacyjną jednocześnie, natomiast dłużniczka od 2005 r. do 2008 r.

Działki nr D, B oraz zabudowane działki nr C i A wraz z posadowionymi na nich budynkami/obiektami nie były udostępniane przez dłużników osobom trzecim na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (dzierżawy, najmu, użyczenia itp.) z wyłączeniem okresu od 10 marca 2022 . do chwili obecnej, gdyż od tej daty są udostępnione nieodpłatnie 13 uchodźcom z Ukrainy.

Działki nr D, B oraz zabudowane działki nr C i A wraz z posadowionymi na nich budynkami/obiektami nie były i nie są wykorzystywane przez dłużników w gospodarstwie rolnym w ramach prowadzenia działalności rolniczej.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą wskazania, czy sprzedaż wskazanych we wniosku nieruchomości, tj. działki nr D, B, C i A w drodze licytacji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

W tym miejscu należy wskazać, że działalność agroturystyczna – rozumiana jako usługi zakwaterowania – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy, a tym samym całokształt czynności podejmowanych w zakresie świadczenia tych usług mieści się w pojęciu działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Analiza okoliczności przedstawionych we wniosku oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że dostawa niezabudowanej działki nr B (stanowiącej drogę gruntową), działki nr A zabudowanej obiektami małej architektury (mostki, pomost, grill, wędzarnia, wiaty, altany, ławki) oraz części działki nr C, zabudowanej budynkiem mieszkalnym-agroturystyka – w części tego budynku, która jest wykorzystywana na potrzeby działalności agroturystycznej, będzie dokonana przez Dłużniczkę w ramach działalności gospodarczej. Wnioskodawca wskazał, że działki nr B i A oraz 50% budynku mieszkalnego-agroturystycznego, były wykorzystywane przez Dłużniczkę w ramach prowadzenia działalności agroturystycznej. Z wniosku wynika, że po adaptacji i kapitalnym remoncie 50% powierzchni budynku mieszkalnego-agroturystycznego była wykorzystywana przez Dłużniczkę do celów agroturystycznych. W odniesieniu natomiast do działki nr A, Wnioskodawca wskazał, że wszystkie naniesienia znajdujące się na działce nr A, tj. stawy, mała architektura (mostki, pomost, grill, wędzarnia, wiaty, altany, ławki) w okresie pobytu letników służą jako miejsce rekreacji, natomiast poza sezonem służą jako magazyn sprzętów. W konsekwencji, również działka nr A była wykorzystywana przez Dłużniczkę w ramach prowadzonej działalności agroturystycznej.

Należy zaznaczyć, że wykorzystywanie przez Dłużniczkę składników własnego majątku do prowadzenia działalności agroturystycznej, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania oraz jest związane z czerpaniem dochodów z tego majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Należy jeszcze raz podkreślić, że aby uznać, że nieruchomość stanowi majątek prywatny, podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania tej nieruchomości (części nieruchomości) w ramach majątku osobistego.

W związku z powyższym, sprzedaż ww. nieruchomości tj. działki nr B, A i części działki nr C (tj. części, na której posadowione jest 50% budynku mieszkalnego-agroturystyka, wykorzystywanego do działalności gospodarczej-agroturystycznej), będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Dłużniczka będzie działała w tym zakresie w charakterze podatnika VAT.

Odnosząc się z kolei do dostawy nieruchomości wykorzystywanych dla własnych potrzeb prywatnych, tj. działki nr D oraz części działki nr C, zabudowanej budynkiem mieszkalnym, budynkiem gospodarczym-ślusarnia, budynkiem garażu oraz budynkiem mieszkalnym-agroturystyka, (tj. 50% tego budynku, który jest wykorzystywany do celów gospodarskich), należy stwierdzić, że Dłużnicy nie będą działali w charakterze podatników podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a czynność dostawy działek nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Jak wskazał Wnioskodawca – działka nr D nie była wykorzystywana przez Dłużników w prowadzonej działalności gospodarczej ani rolniczej, nie była także udostępniana osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych. Ww. działka stanowi grunt niezabudowany o przeznaczeniu rolniczym, a znajdujące się na niej samosiejki oraz nasadzenia nie stanowią wartości użytkowej.

Natomiast budynek mieszkalny, znajdujący się na działce nr C został nabyty przez Dłużników w 2005 r. do celów mieszkaniowych i do chwili obecnej jest wykorzystywany do celów mieszkaniowych. Ślusarnia została wybudowana przez dłużników w latach 2006-2008 do użytku własnego w gospodarstwie rolnym. Garaż został wybudowany przez dłużników w latach 2006-2008 do użytku własnego (garażowanie sprzętu rolnego i pojazdów). Zarówno budynek ślusarni, jak i budynek garażu były i są wykorzystywane przez Dłużników do celów prywatnych. Natomiast budynek mieszkalny-agroturystyka, po adaptacji i kapitalnym remoncie w części (50%) jest wykorzystywany do celów gospodarskich-prywatnych, tj. magazynowania produktów spożywczych oraz posiadanego sprzętu (garnki, lodówki, słoiki, roboty kuchenne, kociołki do gotowania).

W konsekwencji, sprzedaż w drodze licytacji komorniczej niezabudowanej działki nr D oraz części zabudowanej działki nr C, wykorzystywanych wyłącznie na cele osobiste, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Dłużnicy nie będą działali w tym zakresie w charakterze podatnika VAT.

W związku z powyższym, sprzedaż w drodze licytacji komorniczej działek nr A, nr B oraz części działki nr C (tj. części, na której jest posadowiony budynek mieszkalny-agroturystyka – 50%), wykorzystywanych na potrzeby działalności agroturystycznej, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast sprzedaż w drodze licytacji komorniczej działki nr D oraz części działki nr C (zabudowanej budynkiem mieszkalnym, budynkiem gospodarczym-ślusarnia oraz garażem), wykorzystywanych wyłącznie do celów prywatnych – nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Tutejszy organ wskazuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Należy również podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).