Braku obowiązku obliczenia i uiszczenia podatku VAT z tytułu sprzedaży w trybie licytacji sądowej nieruchomości zabudowanej. - Interpretacja - 0114-KDIP1-1.4012.96.2022.2.IZ

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 2 czerwca 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.96.2022.2.IZ

Temat interpretacji

Braku obowiązku obliczenia i uiszczenia podatku VAT z tytułu sprzedaży w trybie licytacji sądowej nieruchomości zabudowanej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 lutego 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku obowiązku obliczenia i uiszczenia podatku VAT z tytułu sprzedaży w trybie licytacji sądowej nieruchomości zabudowanej.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 maja 2022 r. (wpływ 27 maja 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca - Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym (...) prowadzi postępowanie egzekucyjne w sprawie (...) przeciwko dłużniczce A. R., adres korespondencji: (...), reprezentowanej w postępowaniu egzekucyjnym przez T. R., adres do korespondencji: (...).

W toku postępowania egzekucję skierowano do nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr 1, obręb (...) zabudowanej budynkiem stanowiącym warsztat mechaniki pojazdowej, położonej we W. (...), dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o nr (...) (dane o zabudowie wg wpisu w księdze wieczystej).

Teren, na którym położona jest nieruchomość, według operatu sporządzonego przez biegłego sądowego, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego przeznaczony jest pod aktywność gospodarczą z wyłączeniem sprzedaży paliw, z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej tylko w istniejących budynkach mieszkalnych.

Według kartoteki budynków nieruchomość oznaczona jest jako „budynki mieszkalne” oraz „inne budynki niemieszkalne”.

Budynek składa się  z dwóch części – warsztatowej o powierzchni zabudowy  wg biegłego sądowego – (...) m², oznaczonej w w kartotece budynków jako funkcja niemieszkalna, oraz połączonej z nią części biurowo-mieszkalnej o powierzchni zabudowy wg biegłego sądowego – (...) m², oznaczonej w kartotece budynków jako jako mieszkalny.

W księdze wieczystej budynek ten (cały) ujawniony został jako „budynek stanowiący warsztat mechaniki pojazdowej”. Ponadto na terenie nieruchomości znajduje się mały budynek gospodarczy, co do którego według oświadczenia pełnomocnika dłużniczki T. R., złożonego biegłemu sądowemu wydana została przez gminę (...) decyzja o konieczności jego usunięcia wobec przekroczenia granicy działki.

Według dokumentacji w księdze wieczystej ustalono, że księga wieczysta została założona w 1974 r., wskutek decyzji państwowej o oddaniu  w użytkowanie wieczyste terenu państwowego z przeznaczeniem pod budowę warsztatu samochodowego na rzecz W. i A. B. (rodzice dłużniczki) na prawach małżeńskiej wspólności majątkowej. Budynek został wybudowany i oddany do użytku w 1985 roku. W roku 2000 użytkowanie wieczyste zostało przekształcone w prawo prawo własności. Ujawnienia budynku o kubaturze (...) m³ (taką kubaturę ma cały budynek – część warsztatowa oraz biurowo-mieszkalna Państwo B. dokonali dopiero 10 stycznia 2002 r., wskazując, że w budynku jest prowadzona działalność gospodarcza w formie spółki spółki cywilnej A. i A. B. (ojciec i brat dłużniczki) – „A”. Podczas oględzin nieruchomości przez biegłego sądowego, tj. 30 czerwca 2015 r. po jej zajęciu przez komornika, na nieruchomości była zarejestrowana działalność gospodarcza brata dłużniczki A. B. „A” (kontynuacja działalności wcześniej prowadzonej w formie spółki).

Ponadto biegłemu zgłoszono, że na podstawie ustnej zgody właściciela (dłużniczki), pod tym adresem zarejestrowana jest siedziba spółki „B ” sp. z o.o.- według danych  w KRS tej spółki (Nr KRS ....) od 14 czerwca 2014 r. Do dzisiaj zarejestrowany jest tam oddział tej spółki. Według wpisu w CEIDG działalność gospodarcza A. B. została wykreślona z ewidencji 28 grudnia 2016 r. Prezesem zarządu spółki „B ” sp. z o.o.  jest T. R. (pełnomocnik dłużniczki), a dłużniczka wg danych w KRS  jest właścicielką 95 udziałów w tej spółce, o wartości (...) zł. Biegłemu podczas czynności złożono oświadczenie, że spółka korzysta z nieruchomości bezumownie - na podstawie ustnej zgody właścicieli. W dniu 18 listopada 2011 r. W. i A. B. w drodze darowizny notarialnej przenieśli własność nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (....),stanowiącej działkę gruntu nr 1, położonej we (...), na której posadowiony jest budynek o kubaturze (...) m³, stanowiący warsztat mechaniki pojazdowej na rzecz obecnej właścicielki - ich córki A. R. W akcie notarialnym wskazano, że nieruchomość wolna jest od obciążeń na rzecz osób trzecich, nie jest dzierżawiona, istnieją jedynie wpisy hipotek. Strony umowy określiły wartość nieruchomości na kwotę (...) zł. A. R. została wpisana w Kw jako  jako właścicielka  w dniu 28 listopada 2011 r. Komornik zajął nieruchomość 10 lutego 2015 r. Dłużniczka nie figuruje w komputerowej bazie CEIDG. Komornik ustalił w urzędzie skarbowym, że A. R. prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą  C. Była podatnikiem podatku od towarów i usług w ramach tej działalności od 7 maja 1994 r. do 31 grudnia 2004 r. Ostatnia złożona deklaracja VAT za okres 12/2004, złożona 25 stycznia 2005 r. Po tym okresie według danych urzędu skarbowego CEIDG nie prowadziła już działalności. Od 1 marca 2018 r. dłużniczka jest na emeryturze. Wezwana przez Wnioskodawcę, pomimo ponagleń i ukarania grzywną, nie udzieliła odpowiedzi na pytania związane z podatkiem VAT. Dłużniczka nie składa do sądu raportów z zarządu nieruchomością. Brak jest z dłużniczką kontaktu.

Z uzupełniania do wniosku wynika, że dłużniczka:

1)nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług i nie będzie nim na dzień dzień sprzedaży nieruchomości,

2)nieruchomość, tj. grunt (działka nr 1) zabudowany budynkiem - warsztatem mechaniki pojazdowej, nie była i nie jest wykorzystywana przez dłużniczkę do celów prowadzonej działalności gospodarczej, dłużniczka nie prowadziła w okresie, w którym jest właścicielką nieruchomości żadnej działalności gospodarczej,

3)transakcja darowizny nie była udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku,

4)dłużniczka nie otrzymywała i nie otrzymuje wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości przez inne podmioty gospodarcze, 

5)budynek warsztatu nie był i nie jest przedmiotem umowy najmu/dzierżawy, jest natomiast przedmiotem umowy użyczenia zawartej pomiędzy dłużniczką a firmą B. od roku 2019, wcześniej (od 2011 r.) nie było prowadzonej działalności gospodarczej w tym budynku. Firma B użytkuje budynek na podstawie umowy użyczenia nieodpłatnie, ponosi koszty jego utrzymania,

6)w okresie 2 lat poprzedzających planowaną sprzedaż w odniesieniu do budynku warsztatu dłużniczka nie ponosiła i nie będzie ponosić wydatków w przyszłości na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiących co najmniej 30% jego wartości początkowej,

7)ponieważ nie ponosiła wydatków, nie przysługiwało i nie będzie przysługiwało ich odliczenie,

8)na dzień sprzedaży działki gruntu nr 1 będzie się na niej znajdować również mały budynek gospodarczy

9)mały budynek gospodarczy znajdował się na działce w dacie nabycia nieruchomości przez dłużniczkę w 2011 r.

‒   budynek ten nie był i nie jest wykorzystywany przez dłużniczkę do celów działalności gospodarczej, ponieważ jej nie prowadziła i nie prowadzi,

      budynek ten nie był i nie jest przedmiotem umowy najmu/dzierżawy, jest natomiast przedmiotem umowy użyczenia zawartej pomiędzy dłużniczką a firmą B. Sp. z o.o. od roku 2019, wcześniej (od 2011) nie było prowadzonej działalności gospodarczej w tym budynku. Firma B. Sp. z o.o. użytkuje budynek na podstawie umowy użyczenia nieodpłatnie, ponosi koszty jego utrzymania,

      w okresie 2 lat poprzedzających planowaną sprzedaż w odniesieniu do małego budynku gospodarczego dłużniczka nie ponosiła i nie będzie ponosić wydatków w przyszłości na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiących co najmniej 30% jego wartości początkowej,

      ponieważ nie ponosiła wydatków, nie przysługiwało i nie będzie przysługiwało ich odliczenie.

Pytanie w zakresie podatku VAT

Czy Komornik sądowy w razie skutecznej licytacji wyżej opisanej nieruchomości, dokonujący w świetle art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług dostawy towaru obowiązany będzie do obliczenia, uiszczenia za dłużniczkę należnego podatku VAT, ewentualnie w jakiej wysokości?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy w świetle opisanego stanu faktycznego Komornik sądowy nie będzie obowiązany do obliczenia i uiszczenia za dłużniczkę podatku VAT od sprzedanego w trybie licytacji sądowej prawa własności nieruchomości.

Zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy

a) dostawa dokonywana jest w ramach pierwszego zasiedlenia  lub przed nim

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30 % wartości początkowej tych obiektów.

W ocenie Wnioskodawcy dostawa tej nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dostawa nie będzie miała miejsca w ramach pierwszego zasiedlenia ani w okresie 2 lat po nim. Budynek wybudowany został w 1985 r., prowadzona w nim była działalność gospodarcza oraz był zamieszkały od 1985 r. Dłużniczka nabyła go w drodze darowizny od rodziców w 2011 r., nie będąc już od kilku lat (od 2005 r. ) podatnikiem podatku VAT. Nie była i nie jest również podatnikiem tego podatku w okresie trwania postępowania egzekucyjnego. Tym samym na żadnym etapie realizowania prawa własności nieruchomości będącej przedmiotem egzekucji, dłużniczce nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, sprzedaż licytacyjna tej nieruchomości nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zauważyć, że na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2018 r. poz. 1314, 1356, 1499 i 1629) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, ze zm.):

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 wyżej powołanej ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:

Obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, aportu, darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Tezy wynikające z wyżej powołanego orzecznictwa TSUE odnoszą się co prawda do sprzedaży nieruchomości niezbudowanych, ale przesłanki z niego wynikające dotyczące możliwości rozporządzania własnym majątkiem odnieść można również do transakcji sprzedaży nieruchomości zabudowanych budynkami i budowlami.

Z okoliczności sprawy wynika, że dłużniczka w 2011 r. nabyła w drodze darowizny od rodziców nieruchomość stanowiącą działkę gruntu nr 1 położoną we (...) zabudowaną budynkiem warsztatu mechaniki pojazdowej i małym budynkiem gospodarczym. Czynność ta nie była udokumentowana fakturą. W okresie 2 lat poprzedzających planowaną sprzedaż w odniesieniu do budynku warsztatu mechaniki pojazdowej i małego budynku gospodarczego dłużniczka nie ponosiła i nie będzie ponosić wydatków na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiących co najmniej 30% ich wartości początkowej. Zarówno budynek warsztatu samochodowego jak i mały budynek gospodarczy nie były przedmiotem umów najmu i dzierżawy. Budynki te są od 2019 r. przedmiotem bezpłatnej umowy użyczenia zawartej pomiędzy dłużniczką a firmą B. Sp. z o.o. Obecnie dłużniczka nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Dłużniczka prowadziła działalności gospodarczą i była czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług do 31 grudnia 2004 r.

W związku z tak przedstawionym opisem sprawy Pana wątpliwości budzi kwestia czy z tytułu sprzedaży nieruchomości w trybie licytacji sądowej będzie Pan zobowiązany do obliczenia i uiszczenia podatku należnego od tej transakcji.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem, osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT. Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

„Majątek prywatny”, to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego.

W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ugruntowało się również stanowisko, że czerpanie dochodów ze składnika majątku na podstawie umowy zawartej z jednym podmiotem wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. W orzeczeniu z dnia 4 grudnia 1990 r. w sprawie C-186/89 W. N. Van Tiem v. Staatssecretaris van Financiën uznano, że wynajem działki budowlanej wraz z prawem do wybudowania na niej i późniejszego użytkowania budynku, w zamian za roczny czynsz, jest prowadzeniem działalności gospodarczej. W innym wyroku z dnia 26 września 1996 r. w sprawie C-230/94 Renate Enkler przeciwko Finanzamt Hamburg stwierdzono, że wynajem majątku rzeczowego stanowi wykorzystanie tego majątku, które należy zaklasyfikować jako działalność gospodarczą w rozumieniu artykułu 9  ust. 2 VI Dyrektywy.

Z treści wniosku wynika, że budynki znajdujące się na działce nr 1 są od 2019 r. przedmiotem nieodpłatnej umowy użyczenia.

Zgodnie z art. 770 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 poz. 1740 ze zm.):

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

W związku z przedstawionymi okolicznościami sprawy, uznać należy, że z tytułu sprzedaży opisanej we wniosku nieruchomości – zabudowanej działki nr 1 dłużniczka nie będzie występować w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Nieruchomość - działka nr 1 zabudowana budynkiem warsztatu mechaniki pojazdowej oraz małym budynkiem gospodarczym została nabyta w drodze darowizny, nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej, nie była przedmiotem umowy najmu, dzierżawy. Budynek warsztatu mechaniki pojazdowej oraz mały budynek gospodarczy jest od 2019 r. przedmiotem umowy użyczenia, która to umowa zgodnie z przepisem kodeksu cywilnego, charakteryzuje się brakiem odpłatności. Okoliczności sprawy wskazują więc, że nieruchomość dłużniczki nie była wykorzystywana w celach zarobkowych, do osiągnięcia korzyści majątkowych. Oznacza to więc, że działania dłużniczki wobec posiadanej nieruchomości należy uznać za działania związane z wykonywaniem przysługującej jej prawa własności.

Oddanie posiadanej nieruchomości do bezpłatnego używania nie można uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a w konsekwencji uznać, że dłużniczka z tytułu sprzedaży opisanej we wniosku nieruchomości działać będzie w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

W związku z tak przedstawionymi okolicznościami potwierdzam, że nie będzie Pan obowiązany do obliczenia i uiszczenia za dłużniczkę podatku VAT od sprzedanego w trybie licytacji sądowej prawa własności nieruchomości.

Brak obowiązku uiszczenia i odprowadzenia podatku VAT od sprzedaży w trybie licytacji sądowej nieruchomości dłużniczki nie będzie jednak wynikał z zastosowania w sprawie regulacji art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Przepis ten ma zastosowanie dla podatników, którzy z tytułu sprzedaży budynków, budowli bądź ich części występują w charakterze podatników podatku od towarów i usług. Jak wskazano wyżej, dłużniczka z tytułu sprzedaży opisanej we wniosku nieruchomości nie będzie występować w takim charakterze.

Zatem oceniając całościowo Pana stanowisko należy uznać je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).