Prawo do obniżenia podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. „(…)”.

Interpretacja indywidualna

- stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do obniżenia podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 2020 r. poz. 713 ze. zm., dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych.

Gmina (…) zrealizowała projekt „(…)”. Projekt był realizowany w ramach działania 11.2 „Odnowa obszarów wiejskich”, oś 11 „Rewitalizacja przestrzeni regionalnej”  w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) na lata 2014-2020.

W zakres całego projektu wchodziła przebudowa i rozbudowa budynku ośrodka zdrowia (…) na potrzeby Środowiskowego Domu Samopomocy. Obiekt ten jest zlokalizowany na działce ewidencyjnej (…) o powierzchni łącznie 0,16 ha w miejscowości (…). Powstały 3 piętrowy obiekt podpiwniczony w większej części pełni funkcję Środowiskowego Domu, w którym zlokalizowane są sale terapeutyczne, salka komputerowa, duża sala/świetlica, pokój psychologa, siłownia, węzeł administracyjno-biurowy, magazyn, toalety i łazienki z prysznicem. Wszystkie pomieszczenia dostosowano do korzystania przez osoby niepełnosprawne. W części centralnej znajduje się winda - platforma dla niepełnosprawnych. Pozostała część obiektu nadal będzie pełniła funkcję ośrodka zdrowia. ŚDS i Ośrodek Zdrowia nie posiadają części wspólnych, a koszty inwestycji zostały w poszczególnych elementach rozliczono procentowo wg udziałów powierzchni użytkowej.

Całkowita wartość projektu wynosi (…). Gmina z własnych środków pokryje kwotę (…). Pozostała część będzie dofinansowana ze środków zewnętrznych.

Należy wskazać, że gmina realizując powyższą inwestycję realizuje nałożone na nią w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym zadania własne, w postaci zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, w zakresie:

‒pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

Gmina nie prowadzi na terenie ŚDS żadnej działalności gospodarczej, a jedynie realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej. Gmina, w uzasadnionych przypadkach pobiera opłaty za pobyt w ŚDS na podstawie wydanych decyzji administracyjnych. Wskazane opłaty nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT (vide: Interpretacja Ogólna Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2020 r. Nr PT1.8101.3.2019).

Głównymi celami realizowanej inwestycji są:

‒rozszerzenie oferty z zakresu wsparcia i terapii osób niepełnosprawnych psychicznie i umysłowo oraz ich otoczenia (członkowie rodzin) o działania realizowane w sferze kultury,

‒objęcie wsparciem środowiskowym grup pozbawionych możliwości korzystania z instytucjonalnych form opieki i oparcia środowiskowego, a także edukacji specjalnej na terenie gminy,

‒organizacji wieloaspektowych działań na rzecz osób niepełnosprawnych psychicznie i/lub intelektualnie, z różnych grup wiekowych w oparciu o partnerstwo między instytucjonalne,

‒promowanie wzorów i modeli oddziaływań na rzecz integracji społecznej osób niepełnosprawnych psychicznie i intelektualnie, ze szczególnym uwzględnieniem zwiększania ich możliwości do pełnienia ról społecznych i osiągania pozycji społecznej dostępnej osobom pełnosprawnym,

‒propagowanie działalności osób niepełnosprawnych w różnorodnych obszarach życia społecznego, w tym kulturalnego, na rzecz szeroko pojętego rozwoju społecznego,

‒integrację osób z zaburzeniami psychicznymi ze społecznością lokalną dzięki umożliwieniu pełnienia ról społecznych i osiągania przez nich pozycji społecznej dostępnej pełnosprawnym,

‒ułatwienie dostępu do specyficznych usług wspierających świadczonych na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi, a tym samym zapobieganie stygmatyzacji i wykluczeniu społecznemu,

‒poszerzenie zakresu oddziaływań na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi i/lub niepełnosprawnością intelektualną poprzez rozszerzanie kręgu osób objętych oddziaływaniem środowiskowym oraz prowadzenie nowatorskich metod aktywizujących i motywujących, objęcie ww. osób diagnozą, wsparciem i terapią psychologiczną,

‒budowanie lokalnej kompleksowej sieci oparcia społecznego osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez działania budowane w oparciu o międzyinstytucjonalne partnerstwo,

‒współpraca z organizacjami społecznymi, stowarzyszeniami, fundacjami, kościołem, placówkami oświatowymi, kulturalnymi, samorządami lokalnymi w celu integracji osób z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzin ze środowiskiem,

‒kształtowanie wobec osób z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzin właściwych postaw społecznych a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości a także przeciwdziałaniu ich dyskryminacji.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odliczenie podatku VAT od części stanowiącej Środowiskowy Dom Samopomocy w (…), który jest przedmiotem dofinansowania. Nie obejmuje on części budynku - ośrodka zdrowia.

Pytanie

Czy Gmina ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego VAT z tytułu poniesienia wydatków związanych z realizacją projektu „(…)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Brak możliwości odliczenia podatku VAT przez Gminę wynika z faktu, iż realizowana inwestycja nie służy prowadzeniu jakiejkolwiek działalności gospodarczej z nią związanej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Jednocześnie zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy, zadania własne gminy obejmują sprawy w zakresie zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w szczególności z zakresu pomocy społecznej.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Z treści powyższych regulacji wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu, których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych z opodatkowania lub w ogóle niepodlegających temu podatkowi.

Gmina realizując projekt pn. „(…)” nie działa jako podatnik VAT, bowiem wykonuje jedynie zadania własne w ramach reżimu publicznoprawnego, czyli poza działalnością gospodarczą, a więc przesłanki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie zostały spełnione. Tym samym z uwagi na brak związku ponoszonych na Inwestycję wydatków z występującymi po stronie Gminy czynnościami opodatkowanymi VAT, Gmina nie ma i nie będzie miała możliwości odliczenia VAT.

W ramach projektu zostanie utworzony ŚDS, w którym opiekę znajdzie ok. 40 osób niepełnosprawnych.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wielokrotnie potwierdzał brak prawa do odliczenia podatku VAT od realizacji projektów polegających na modernizacji budynków służących do realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej. Należy wskazać na między innymi interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 grudnia 2021 roku, sygnatura: 0114-KDIP1-3.4012.727.2021.1.KP, gdzie wskazano: „Jak wcześniej wskazano odliczenia podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia nie został spełniony, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - realizacja Inwestycji pn. „(...)” należy do zakresu zadań własnych, do realizacji których Gmina jest zobowiązana ustawą o samorządzie gminnym. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że po zakończeniu realizacji zadania, nie wystąpią żadne czynności opodatkowane związane z infrastrukturą poddaną modernizacji w ramach projektu. Zatem nabywane towary i usługi w ramach realizowanej inwestycji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.”

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931) zwanej dalej „ustawą”:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zatem zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

W świetle unormowań prawa wspólnotowego, w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 i 15 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych; utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych.

W opisie sprawy podaliście Państwo, że zrealizowaliście projekt pn. „(…)”. W zakres całego projektu wchodziła przebudowa i rozbudowa budynku ośrodka zdrowia w (…) na potrzeby Środowiskowego Domu Samopomocy. Realizując powyższą inwestycję realizujecie Państwo nałożone w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym zadania własne, w postaci zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, w zakresie pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych. Jako Gmina nie prowadzicie Państwo nie prowadzi na terenie Środowiskowego Domu Samopomocy żadnej działalności gospodarczej, a jedynie realizujecie zadania z zakresu pomocy społecznej. W uzasadnionych przypadkach pobieracie Państwo opłaty za pobyt w Środowiskowym Domu Samopomocy na podstawie wydanych decyzji administracyjnych. Wskazane opłaty nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. 

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do obniżenia podatku VAT w związku z wydatkami poniesionymi na realizację ww. Projektu.

Jak wcześniej wskazano odliczenia podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia nie został spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – realizacja projektu pn „(…)” należy do zakresu zadań własnych, do realizacji których jako Gmina jesteście Państwo zobowiązani ustawą o samorządzie gminnym. Ponadto wskazaliście Państwo, że w uzasadnionych przypadkach pobieracie opłaty za pobyt w Środowiskowym Domu Samopomocy, które  nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle powyższego, nie przysługuje Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „(…)”.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).