Temat interpretacji
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur za zakup i wykończenie do stanu deweoperskiego: budynku mieszkalnego w tym infrastruktury towarzyszącej i garażu.
Interpretacja indywidualna – w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur za zakup i wykończenie do stanu deweloperskiego:
·budynku mieszkalnego w tym infrastruktury towarzyszącej - jest nieprawidłowe;
·garażu – jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 lutego 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 14 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur za zakup i wykończenie do stanu deweloperskiego budynku mieszkalnego w tym infrastruktury towarzyszącej i garażu. Uzupełniła go Pani– w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 10 kwietnia 2022 r., 20 kwietnia 2022 r., 14 lutego 2022 r. data wpływu tych pism to 20 kwietnia 2022 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Od 2019 roku Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą - doradztwo prawne z głównym adresem prowadzenia działalności w (...), a od 2021 r. także w ramach filii w (…) miejscowości. Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny płatnik podatku VAT. W 2020 roku Wnioskodawca zakupił udział wynoszący % części we współwłasności nieruchomości gruntowej zabudowanej:
a)budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym o powierzchni ok. 103,33 m2, w którym zamierza mieszkać (88% powierzchni) i prowadzić działalność jako dodatkowe stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej - filia na parterze domu (12% powierzchni domu),
Na wykorzystywaną do celów działalności gospodarczej powierzchnię składają się następujące pomieszczenia:
1.pokój/gabinet o powierzchni 8,1 m2 (wykorzystywany na ten cel w 100%),
2.korytarz o powierzchni 3,2 m2 (wykorzystywany na ten cel w 50%),
3.łazienka na parterze o powierzchni 5,8 m2 (wykorzystywana na ten cel w 50%).
Do domu przynależy infrastruktura towarzysząca, na którą składają się m.in. ogrodzenie, furtka, przyłącza mediów, podjazd wraz z miejscami postojowymi i ogródek, z której to infrastruktury będą korzystać również klienci Wnioskodawcy, a część tej infrastruktury dla celów prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawca określa tożsamo jak dla budynku mieszkalnego, tj. na 12%.
b)oraz garażem o powierzchni ok. 17,82 m2, który zamierza wprowadzić do ewidencji środków trwałych i wykorzystywać do przechowywania samochodu będącego środkiem trwałym w prowadzonej działalności gospodarczej, który jest wykorzystywany przez Wnioskodawcę w sposób mieszany.
Umowa przedwstępna sprzedaży i umowa przyrzeczona ww. nieruchomości zostały zawarte przez Wnioskodawcę wspólnie z drugim nabywcą, nieprowadzącym działalności gospodarczej w ramach współwłasności ułamkowej po % udziału (dom, garaż, infrastruktura towarzysząca). Dodatkowo budynek wraz z garażem zostały zakupione w stanie surowym zamkniętym, dlatego też Wnioskodawca z drugim nabywcą zawarli ze sprzedawcą dodatkową umowę o jego wykończenie do stanu deweloperskiego. Z tytułu ww. umów sprzedawca wystawiał więc Wnioskodawcy oraz drugiemu współwłaścicielowi wspólnie faktury VAT na następujące dane: „imię i nazwisko wnioskodawcy oraz imię i nazwisko drugiego nabywcy oraz wspólny adres zamieszkania”, bez podania numeru NIP i firmy Wnioskodawcy.
Umowny podział nieruchomości, w tym z wydzieleniem części przeznaczonych wyłącznie na prowadzenie działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę w sposób opisany powyżej został dokonany w wyniku wspólnych ustaleń z drugim nabywcą (umowa .....).
Zaliczka z tytułu nabycia domu została pokryta przez Wnioskodawcę z rachunku prywatnego. Pozostałe należności z tytułu ww. faktur VAT były z kolei płacone ze wspólnego rachunku bankowego Wnioskodawcy i drugiego współwłaściciela, na którym zostały zgromadzone ich środki pieniężne pozyskane na ten cel z kredytu hipotecznego zaciągniętego wspólnie przez Wnioskodawcę i drugiego nabywcę. Z uwagi jednakże na błąd techniczny banku, w którym założono rachunek w tytule przelewów do sprzedawcy jako nadawca bank wskazuje jedynie imię i nazwisko pierwszej osoby wpisanej jako współposiadacza rachunku, którym w tym przypadku okazał się być współwłaściciel a nie Wnioskodawca.
Błąd ten został niezwłocznie po wykryciu zgłoszony bankowi przez Wnioskodawcę, jednakże z uwagi na niedoskonałości bankowości internetowej w chwili obecnej bank nie posiada jego rozwiązania.
Na pytania postawione w wezwaniu, o treści:
1.do jakich czynności w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą będzie Pani wykorzystywała dom mieszkalny oraz garaż, tj. czy do czynności:
a.opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,
b.zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług,
c.niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
2.w związku z wykorzystywaniem domu mieszkalnego objętego zakresem wniosku także do działalności gospodarczej, proszę wskazać, czy będzie Pani miała możliwość przyporządkowania wydatków w całości do celów działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.)?
3.w przypadku, gdy dom mieszkalny jest/będzie wykorzystywany zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz czynności zwolnionych od podatku VAT, to należy wskazać czy ma/będzie miała Pani obiektywną możliwość odrębnego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT?
4.podać przesłanki, jakimi kierowała się Pani, uznając że wskazana we wniosku metoda obliczenia kwoty podatku naliczonego przysługującej do odliczenia będzie obiektywnie odzwierciedlała część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza?
5.do jakich czynności wykorzystuje/będzie wykorzystywała Pani samochód, o którym mowa we wniosku, tj. czy do czynności:
-opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,
-zwolnionych od podatku od towarów i usług,
-niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
6.w przypadku, gdy samochód, o którym mowa we wniosku jest/będzie wykorzystywany zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz czynności zwolnionych od podatku VAT, to należy wskazać czy ma/będzie miała Pani obiektywną możliwość odrębnego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT?
7.wskazanie wydatków, które ujmuje Pani pod pojęciem „wykończenie do stanu deweloperskiego domu” oraz „wykończenie do stanu deweloperskiego garażu”;
Wnioskodawca udzielił odpowiedzi:
1.Wnioskodawca w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą będzie wykorzystywał dom mieszkalny oraz garaż tylko do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług;
2.tak, Wnioskodawca będzie miał możliwość przyporządkowania wydatków w całości do celów działalności gospodarczej; Wnioskodawca ponadto przyjmuje, iż podatek od towarów i usług zawarty w prawidłowo wystawionych fakturach dotyczących wydatków wyłącznie firmowych będzie w całości podlegał odliczeniu;
3.dom nie będzie wykorzystywany do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług;
4.poszukując właściwej metody obliczenia kwoty podatku naliczonego przysługującej do odliczenia obiektywnie odzwierciedlającej część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza Wnioskodawca kierował się przesłankami wskazanymi w art. 86 ust. 7b ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym: „W przypadku nakładów ponoszonych na nabycia [...] oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, o których mowa w art. 8 ust. 2, gdy przypisanie tych nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej”. Wnioskodawca brał pod uwagę takie przesłanki jak wyodrębnienie w domu części (korytarz, łazienka) oraz pomieszczenia (gabinet) służących tylko i wyłącznie do celów prowadzenia działalności gospodarczej i nie służących jednocześnie do celów osobistych i ujęcie w prawie do odliczenia kwoty wydatków związanych z nabyciem towarów lub wytworzeniem nieruchomości wyłącznie w części, w jakiej wykazują związek z czynnościami opodatkowanymi (działalnością gospodarczą) według udziału procentowego, w jakim nieruchomość jest wykorzystywana do celów prowadzonej działalności gospodarczej;
5.samochód będzie wykorzystywany do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług;
6.samochód nie będzie wykorzystywany do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług;
7.poniżej Wnioskodawca wyjaśnił pojęcia poprzez odwołanie się do umowy z wykonawcą obejmującą następujący zakres prac budowlanych wykończeniowych do stanu deweloperskiego:
·ogrzewanie podłogowe (parter i piętro),
·ocieplenie posadzki z posadzką betonową do 6 cm zbrojoną włóknem szklanym,
·instalacja rekuperacji wraz z rekuperatorem i sterownikiem,
·ocieplenie połaci dachu i podłogi strychu wraz z wybiciem podłogi z płyt OSB, wyłaz na strych ocieplany, tynki poddasza z płyt gipsowo- kartonowych typu F na ruszcie stalowym, ocieplenie strychu,
·piec kondensacyjny dwufunkcyjny, sterownik pokojowy,
·biały montaż elektryczny, dodatkowe punkty świetlne,
·przyłącz gazowy z szafką pomiarową,
·przyłącz wody z punktem pomiarowym,
·podjazd, taras, opaska wokół budynku z kostki betonowej,
·uporządkowanie terenu, posianie trawy;
·podjazd do garażu, opaska z tyłu garażu z kostki betonowej.
Pytania
1.Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur za zakup i wykończenie do stanu deweloperskiego domu (w tym infrastruktury towarzyszącej) w części wykorzystywanej wyłącznie do celów działalności gospodarczej?
2.Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur za zakup i wykończenie do stanu deweloperskiego garażu?
(pytania postawione w uzupełnieniu wniosku)
Pani stanowisko w sprawie
(przedstawione w uzupełnieniu wniosku)
1. W ocenie Wnioskodawcy stan faktyczny wypełnia przesłanki art. 86 ust. 1 w zw. z ust. 2a, 2b pkt 1 i 2c pkt 4 i ust. 7b ustawy o VAT i Wnioskodawca ma prawo do odliczenia kwoty podatku VAT z faktur dokumentujących wydatki na zakup i wykończenie do stanu deweloperskiego domu (w tym infrastruktury towarzyszącej) w części wykorzystywanej wyłącznie do celów działalności gospodarczej.
Na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Jak wynika z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny. Według art. 86 ust. 11 ustawy - jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Stosownie do art. 86 ust. 13 ustawy, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.
Podkreślić należy, że ustawodawca umożliwił podatnikowi odliczenie podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W świetle art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są m.in. osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - w myśl art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3. Naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym rejestruje podatnika jako „podatnika VAT czynnego”, a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako „podatnika VAT zwolnionego”, i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie (art. 96 ust. 4 ustawy).
Prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy były związane z bieżącą lub przyszłą działalnością opodatkowaną. Trzeba rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. Realizacja prawa do odliczenia następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej, wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia i aby skutecznie zrealizować powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć - najpóźniej przed skorzystaniem z tego prawa - wszelkie przesłanki negatywne, w tym brak rejestracji, który uniemożliwia identyfikowanie go jako podatnika.
Prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego przy zakupach towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy) kształtuje się w danym okresie rozliczeniowym. Zdarzeniem uprawniającym do obniżenia podatku należnego - co wprost wynika z art. 86 ust. 10 w związku z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy - jest przy tym zazwyczaj otrzymanie faktury lub dokumentu celnego, a ewentualne późniejsze rozliczenie podatku (np. poprzez złożenie zaległych deklaracji czy ich korekt) jest konsekwencją już nabytego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego.
Stosownie do art. 86 ust. 7b ustawy o VAT podatnik „W przypadku nakładów ponoszonych na nabycie [...] oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, o których mowa w art. 8 ust. 2, gdy przypisanie tych nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej”.
Odnosząc ww. przepisy do sytuacji przedstawionej we wniosku należy zauważyć, że Wnioskodawca wypełnił kryterium pozytywne dla skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Jak bowiem wskazał Wnioskodawca, w związku z zakupem domu i infrastruktury towarzyszącej część jego powierzchni (łazienka i korytarz) oraz wydzielone pomieszczenie (gabinet) będzie wykorzystywane wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej. Przy czym na tą powierzchnię składają się następujące pomieszczenia na parterze wykorzystywane we wskazany sposób na cele działalności: gabinet o powierzchni 8,1 m2 (jako wydzielone w całości miejsce do przyjmowania klientów, odbywania spotkań online z klientami i rozpraw zdalnych, przetrzymywania akt i dokumentacji księgowo- rozrachunkowej), korytarz w wydzielonej części o powierzchni 1,6 m2 (wykorzystywany jako poczekalnia i szatnia dla klientów) i łazienka z WC w wydzielonej części o powierzchni 2,9 m2 (wykorzystywana jako toaleta dla klientów; z uwagi na brak infrastruktury sanitarnej publicznej w okolicy filii jest to konieczność). Infrastruktura towarzysząca została ujęta w tym samym procencie co powierzchnia domu, a składają się na nią fragmenty chodnika (dojście do filii) i podjazdu dla samochodów klientów . Powierzchnie będą wykorzystywane w celach działalności gospodarczej w opisany wyżej sposób. Tym samym zachodzi przesłanka, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy - związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem.
Wnioskodawca wyjaśnia, że nieruchomości zostały zakupione przez Wnioskodawcę nie w całości, a w udziałach we współwłasności (1/2 nieruchomości gruntowej zabudowanej, w tym dom, garaż i infrastruktura towarzysząca), a zatem współwłasność w tym przypadku ma charakter ułamkowy i stosuje się do niej przepisy art. 195 i n. Kodeksu cywilnego. Nieruchomość nie została zakupiona przed zawarciem związku małżeńskiego z drugim nabywcą.
Co istotne, zgodnie z art. 206 k.c.: „Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli”. Każdy ze współwłaścicieli ma bowiem uprawnienie do bezpośredniego korzystania z rzeczy wspólnej. Może posiadać całą rzecz i korzystać z całej rzeczy. Równolegle jednak identyczne uprawnienia przysługują pozostałym współwłaścicielom. W celu uniknięcia konfliktu interesów pomiędzy współwłaścicielami ustawodawca przewidział możliwość umownego uregulowania sposobu korzystania z rzeczy wspólnej. W świetle Kodeksu cywilnego dopuszcza się podpisanie przez współwłaścicieli umowy quoad usum określającej sposób korzystania z rzeczy wspólnej. W przypadku rzeczy podzielnych (w tym nieruchomości) w drodze umowy quoad usum może zostać dokonany fizyczny podział nieruchomości, a współwłaściciele nieruchomości są uprawnieni do fizycznego wydzielenia części nieruchomości do wyłącznego użytkowania przez każdego z nich. Nadto, wydzielone części nie muszą ściśle odpowiadać wielkości udziałów współwłaścicieli.
Zgodnie z orzecznictwem: „Umowa quoad usum może kształtować stosunki wzajemne między współwłaścicielami na tle korzystania z rzeczy wspólnej inaczej niż wynika to z treści art. 206 k.c. i postanowienia takiej umowy są wiążące" (SA w Gdańsku w wyr. z 15.06.1993, I Acr400/93,OSA 1994/6/33, Legalis online). Podobnie wypowiadają się również organy podatkowe, m.in. w interpretacji z dnia 6 maja 2009 r. (sygn. IPPP1/443-92/09-8/IZ) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wskazał, że "na podstawie umowy quoad usum Strona uzyska prawo do wyłącznego korzystania i czerpania pożytków z przyznanych im do wyłącznego korzystania Części Nieruchomości” (tak samo w interpretacji tego samego organu z 30.03.2009 r., sygn. ).
Jak wynika z powyższego, w przypadku zawarcia umowy quoad usum, każdy ze współwłaścicieli może podejmować we własnym zakresie czynności prawne i faktyczne dotyczące części nieruchomości objętej współwłasnością, z której samodzielnie korzysta. Co przy tym istotne, skutki takich czynności ograniczają się wyłącznie do ich stron, tj. podmiotu, któremu przysługuje prawo wyłącznego użytkowania na mocy quoad usum oraz podmiotu, z którym dokonał on tej czynności - nie odnoszą one natomiast żadnego skutku w stosunku do pozostałych współwłaścicieli nieruchomości. Ci pozostali współwłaściciele bowiem nie posiadają w odniesieniu do wydzielonej na rzecz innego współwłaściciela części nieruchomości prawa do jej użytkowania, dysponowania i zarządzania nią ani do pobierania z niej pożytków, pomimo że nadal przysługuje im w tym zakresie prawo własności.
W konsekwencji podział omawianych nieruchomości pomiędzy współwłaściciela, w wyniku której Wnioskodawca uzyskał części do prowadzenia w nich działalności gospodarczej, należy uznać za prawidłowy w świetle przywołanych przepisów.
Dodatkowo, w wyniku umowy .... została złożona korekta do deklaracji z tytułu podatku od nieruchomości uwzględniająca procent powierzchni przypadającej w podziale Wnioskodawcy i przeznaczonej przez niego na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Powierzchnia ta będzie objęta wyższą stawką podatku od nieruchomości z tego względu. Jednocześnie Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Tym samym nie wystąpi przesłanka negatywna, wymieniona w ww. art. 88 ust. 4 ustawy, tj. brak rejestracji jako podatnik VAT czynny.
Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 i pkt 4 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
·sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem (pkt 1),
·otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 (pkt 4).
Jak stanowi art. 106e ust. 1 ustawy, faktura powinna zawierać:
1.datę wystawienia;
2.kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3.imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4.numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a (...).
Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy oraz ich adresy. Faktura powinna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Należy podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.
Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Zatem co do zasady, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. O prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe. A zatem jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur, w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyłącznie z powodu tych braków. Są to tego rodzaju wadliwości, które co prawda powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania. Powołane wyżej przepisy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy precyzują, jakie podmioty objęte są definicją podatnika podatku od towarów i usług. W przypadku zakupu w ramach współwłasności ułamkowej nie ma przeciwwskazań, by tylko jeden ze współwłaścicieli rozliczał VAT jako czynny zarejestrowany podatnik. Zatem fakt, że Wnioskodawca otrzymał faktury, które zostały wystawione na oboje współwłaścicieli, a jego dane nie zawierają numeru identyfikacji podatkowej, nie stanowi przesłanki negatywnej powodującej utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego (w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze).
Dodatkowo, płatność za omawiane nieruchomości i koszty ich wykończenia do stanu deweloperskiego zgodnie z nabywanym udziałem (w wysokości 1/2) była dokonywana przez Wnioskodawcę - z rachunku prywatnego w zakresie zaliczki na zakup udziału w nieruchomości, w pozostałych przypadkach wspólnie z drugim nabywcą za całość wystawianej na ich rzecz kwoty w fakturach z rachunku bankowego założonego wspólnie przez Wnioskodawcę i drugiego nabywcę dla rozliczenia zaciągniętego wspólnie kredytu hipotecznego na zakup przedmiotowej nieruchomości i jej wykończenie. Z uwagi na deficyt techniczny banku konto wspólne zawiera w nazwie imiona i nazwiska obydwojga współposiadaczy, przy czym na przelewach bankowych pojawia się jako nadawca jedynie imię i nazwisko tego ze współposiadaczy, który przy zakładaniu rachunku przez pracownika banku został wpisany jako pierwszy. Jest to kwestia zatem losowa. W przypadku konta Wnioskodawcy i drugiego nabywcy, to drugi nabywca był wskazany jako pierwszy współposiadacz rachunku, a zatem (poza zaliczką) pozostałe przelewy z tytułu płatności za nieruchomość wykonywane przez Wnioskodawcę również jako nadawcę miały wskazanego jedynie drugiego nabywcę. Niemniej, przelew był zawsze dokonywany także ze środków Wnioskodawcy zgromadzonych na tym rachunku i przeznaczonych wyłącznie na omawiany cel. Zatem koszty zakupu udziałów we współwłasności i wykończenia nieruchomości były ponoszone w istocie ze środków Wnioskodawcy.
Reasumując, w opisanej sytuacji Wnioskodawca ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego według proporcji z faktur dotyczących zakupu domu i infrastruktury towarzyszącej i wykończenia do stanu deweloperskiego w części wykorzystywanej wyłącznie do celów działalności gospodarczej.
2. W ocenie Wnioskodawcy stan faktyczny wypełnia przesłanki art. 86a ust. 1 ustawy o VAT i Wnioskodawca ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur za zakup i wykończenie do stanu deweloperskiego garażu.
W zakresie uzasadnienia należy odwołać się w pełni do argumentów zawartych przez Wnioskodawcę w powyższym uzasadnieniu pytania nr 1 z poniższymi modyfikacjami.
Nadto w uzupełnieniu powyższego Wnioskodawca wskazuje, iż Wnioskodawca wypełnił kryterium pozytywne dla skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Jak bowiem wskazał Wnioskodawca, w związku z zakupem garażu jego cała powierzchnia (na mocy umowy ..... z drugim współwłaścicielem) będzie wykorzystywana na cele mieszane - zarówno do prowadzenia działalności gospodarczej jak i na cele prywatne. Tym samym zachodzi przesłanka, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy - związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem.
Garaż będzie służyć Wnioskodawcy do parkowania samochodu o masie poniżej 3,5 t wykorzystywanego zarówno na cele prywatne, jak i w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a samochód ten wpisany jest do ewidencji środków trwałych prowadzonej przez Wnioskodawcę.
Stosownie do art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT: „W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku: wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika [...]”. Cytowany przepis a wprowadził ogólną zasadę, zgodnie z którą od wszystkich wydatków związanych z pojazdami samochodowymi (w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym, o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony), wykorzystywanymi zarówno do celów związanych z opodatkowaną działalnością gospodarczą, jak i do użytku prywatnego, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego. W uzasadnieniu noweli do ustawy o VAT wprowadzającej przepis w ww. kształcie wyrażono pogląd, że wykorzystywanie "mieszane" samochodu (czyli zarówno do celów prywatnych, jak i firmowych) należy postrzegać w kategoriach potencjalnej, a nie faktycznej możliwości użycia pojazdu do celów prywatnych. Wystarczy bowiem jednorazowe użycie pojazdu do celów prywatnych, aby nastąpiło wykorzystanie "mieszane". Z tego też względu Wnioskodawca określił użytkowanie pojazdu jako mieszane.
W ust. 2 ww. art. 86a ustawy o VAT określono katalog wydatków związanych z pojazdami samochodowymi. Są to wydatki dotyczące m.in. nabycia lub importu innych towarów i usług związanych z eksploatacją i użytkowaniem tych pojazdów (pkt 3). Katalog wydatków związanych z użytkowaniem samochodów określony w tym przepisie może obejmować również wydatki dotyczące garażu czy miejsca garażowego (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 13.06.2017 r., sygn. 0114- KDIP4.4012.124.2017.1.AKO). Regulacja ta zawiera w swej treści otwarty katalog kosztów dotyczących użytkowania samochodów, a przedstawione w tym przepisie wydatki nie wyczerpują wszystkich kosztów, które powstają w związku z użytkowaniem posiadanych samochodów. Garażowanie jest czynnością niewątpliwie związaną z użytkowaniem samochodu, nie ma zatem podstaw aby przyjąć, że wydatki ponoszone na garaż czy miejsce garażowe nie należą do kategorii wydatków wymienionych w art. 86a ust. 2 pkt 1-3 ustawy o VAT. Podkreślić należy, że dla kwestii odliczania podatku naliczonego od tych wydatków decydujące znaczenie ma fakt, czy miejsce garażowe jest przypisane dla konkretnego samochodu. W takiej sytuacji do wydatków poniesionych w związku z użytkowaniem tego miejsca mają zastosowanie te same zasady w zakresie odliczenia podatku naliczonego, które obowiązują dla danego samochodu.
Wnioskodawca zakupiony garaż zamierza wykorzystywać do przechowywania w nim samochodu wykorzystywanego połowicznie w celach prywatnych i w działalności gospodarczej (możliwość odliczania 50% podatku VAT od wydatków eksploatacyjnych związanych z samochodem). Należy zatem wskazać, że wydatek ten ma pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przychodami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W związku z tym, że wydatki związane z zakupem garażu będą służyły czynnościom opodatkowanym oraz czynnościom innym niż działalność gospodarcza, czyli garażowany samochód będzie przeznaczony do użytku „mieszanego”, zastosowanie znajdzie art. 86a ust. 1 ustawy o VAT: „W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku: 1) wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika [...]”.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur za zakup i wykończenie do stanu deweloperskiego:
·budynku mieszkalnego w tym infrastruktury towarzyszącej- jest nieprawidłowe;
·garażu – jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawowe zasady, które dotyczą odliczania podatku naliczonego są sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą.
W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Art. 87 ust. 1 ustawy stanowi, że:
W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy są spełnione warunki:
- podatek odlicza podatnik podatku od towarów i usług,
- towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do takich czynności, których następstwem jest określenie podatku należnego.
Nie można obniżyć kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które:
- nie służą do czynności opodatkowanych podatkiem VAT,
- służą do czynności zwolnionych od tego podatku,
- służą do czynności niepodlegających temu podatkowi.
Podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, gdy:
- spełni przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy i
- nie zaistnieją przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy.
Art. 88 ustawy określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Z kolei jak stanowi art. 86 ust. 7b ustawy:
W przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, o których mowa w art. 8 ust. 2, gdy przypisanie tych nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej.
Przepis ten nakłada obowiązek określenia wysokości udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość została lub zostanie wykorzystana do celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.
Unormowanie to ma charakter doprecyzowujący ogólną zasadę w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z nieruchomością stanowiącą majątek przedsiębiorstwa podatnika, wykorzystywaną zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż prowadzona działalność.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni (wydatek na nabycie towaru, który następnie zostanie przez podatnika sprzedany) bądź pośredni.
Jeśli zakup dotyczy obecnie prowadzonej lub planowanej działalności opodatkowanej, generującej podatek należny, to niezależnie od tego czy:
·zakup stanowi kompletny i zdatny do użytkowania towar czy środek trwały, czy też
·są to dopiero nakłady (inwestycja w toku)
podatnikowi, co do zasady, przysługuje prawo do odliczenia podatku.
Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.
Istotna jest intencja nabycia – jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ww. ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.
Z kolei art. 86 ust. 7b ustawy dotyczy nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, która stanowi majątek przedsiębiorstwa tego podatnika, oraz wykorzystywana jest zarówno do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, jak i do celów osobistych podatnika, o których mowa w art. 8 ust. 2, oraz gdy przypisanie tych nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe.
W tym przypadku kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej.
Przepis ten zobowiązuje zatem podatników do wyodrębnienia części podatku naliczonego związanego z czynnościami niepodlegającymi ustawie o podatku od towarów i usług, który w świetle art. 86 ust. 1 ustawy nie podlega odliczeniu.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Zakupiła Pani we współwłasności 1/2 nieruchomości gruntowej zabudowanej, w tym dom, garaż i infrastrukturę towarzyszącą. Wskazała Pani, że Nieruchomość nie została zakupiona przed zawarciem związku małżeńskiego z drugim nabywcą oraz że posiada Pani z nim wspólny rachunek bankowy, z którego są opłacane faktury. Wskazała Pani, że sprzedawca wystawił Pani oraz drugiemu współwłaścicielowi wspólnie faktury VAT na następujące dane: „imię i nazwisko wnioskodawcy oraz imię i nazwisko drugiego nabywcy oraz wspólny adres zamieszkania”, bez podania NIP Pani firmy.
Z art. 106e ust. 1 ustawy, wynika że faktura powinna zawierać m.in. jednoznacznie określać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy oraz ich adresy. Faktura powinna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Każdorazowo należy ustalić więc nabywcę towaru lub usługi, który powinien wynikać z zawartej umowy. Elementy formalne faktury wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.
Należy podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.
Zatem o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe. Dlatego, jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur, w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyłącznie z tych powodów. Są to tego rodzaju wadliwości, które, co prawda, powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania.
Faktura powinna zawierać dane dotyczące nabywcy wymienione w art. 106e ustawy, jednak niewskazanie niektórych z tych informacji nie wyklucza możliwości jego identyfikacji na podstawie pozostałych danych zawartych na fakturze.
Brak NIP-u przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą jest wadą techniczną. Wada ta nie wyłącza możliwości zweryfikowania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru. Pozostaje bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego. Jednakże faktura powinna być skorygowana o NIP, aby odzwierciedlała faktycznie dokonaną transakcję pomiędzy podmiotami gospodarczymi prawidłowo oznaczonymi zgodnie z przepisami ustawy.
Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 174 ze zm.). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.
Zgodnie z art. 196 ustawy Kodeks cywilny:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Natomiast ustrój majątkowy małżeński, definiowany jako sytuacja prawna małżonka wobec majątku drugiego małżonka, regulują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
W świetle art. 31 § 1 tej ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
W myśl art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Stosownie do art. 36 § 1 oraz § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Jak stanowi art. 43 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy :
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
Wskazała Pani, że część budynku mieszkalnego zamierza Pani wykorzystywać do działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Inwestycja nie będzie wykorzystywana do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług. Na wykorzystywaną do celów działalności gospodarczej powierzchnię składają się następujące pomieszczenia:
1.pokój/gabinet o powierzchni 8,1 m2 (wykorzystywany na ten cel w 100%),
2.korytarz o powierzchni 3,2 m2 (wykorzystywany na ten cel w 50%),
3.łazienka na parterze o powierzchni 5,8 m2 (wykorzystywana na ten cel w 50%).
Do domu przynależy infrastruktura towarzysząca, na którą składają się m.in. ogrodzenie, furtka, przyłącza mediów, podjazd wraz z miejscami postojowymi i ogródek, z której to infrastruktury będą korzystać również Pani klienci, a część tej infrastruktury dla celów prowadzenia działalności gospodarczej określa Pani tożsamo jak dla budynku mieszkalnego.
W odniesieniu do Pani wątpliwości w zakresie prawa do odliczenia podatku od towarów i usług poniesionego w związku z zakupem i wykończeniem Nieruchomości oraz infrastruktury towarzyszącej, zauważyć należy, że z uwagi na to, że - jak Pani wskazała – dom mieszkalny i infrastruktura towarzysząca będzie wykorzystywany w części do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w ramach której będzie wykonywała Pani czynności opodatkowane, zgodnie z art. 86 ust. 7b ustawy będzie uprawniona Pani do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących zakup towarów i usług w związku z zakupem i wykończeniem ww. domu, przy czym podatek naliczony do odliczenia należy obliczyć według udziału procentowego, w jakim dom będzie wykorzystywany do celów prowadzonej działalności opodatkowanej. Zatem będzie miała Pani prawo odliczyć podatek naliczony przy zakupie i wykończeniu domu, lecz wyłącznie w stopniu, w jakim ww. dom będzie służył czynnościom opodatkowanym.
Należy podkreślić, że prawo do odliczenia dotyczyć będzie wyłącznie substancji samej Nieruchomości w części w jakiej wykazywać będzie związek z czynnościami opodatkowanymi. W omawianym przypadku chodzi o wykorzystanie powierzchni zakupionej Nieruchomości do wykonywania działalności gospodarczej. Jednocześnie ww. Nieruchomość służyć będzie również celom mieszkalnym, przy czym – poza pokojem/gabinetem wykorzystywanym wyłącznie do działalności gospodarczej - nie będą to wyodrębnione części, które miałaby służyć wyłącznie prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej. Z uwagi na to, że przedmiotowa Nieruchomość będzie stanowiła dla Pani miejsce zamieszkania i jej charakteru nie zmienia przeznaczenie na cele związane z działalnością gospodarczą, w ramach której będzie wykonywała czynności opodatkowane - prawo do odliczenia będzie obejmowało wyłącznie część Domu przeznaczoną na biuro/gabinet.
Podkreślenia wymaga również to, że prawidłowe określenie udziału procentowego, o którym mowa w art. 86 ust. 7b ustawy, a w konsekwencji części podatku naliczonego związanej ze sprzedażą opodatkowaną, należy do podatnika. Natomiast ocena prawidłowości przyjętych rozwiązań może nastąpić jedynie w drodze przeprowadzonego postępowania podatkowego.
Zauważyć należy, że istnieje grupa zakupów, które nie mogą być uznane za związane z działalnością gospodarczą, gdyż ponoszą je osoby fizyczne niezależnie od tego, czy prowadzą działalność gospodarczą, czy też takiej działalności nie prowadzą. Są to typowe zakupy osobiste, konsumpcyjne np. dotyczące zapewnienia sobie, na własne potrzeby, odpowiednich warunków mieszkaniowych. Zakupy o charakterze osobistym w szczególności mogą dotyczyć funkcjonowania, eksploatacji i utrzymania domu bądź wydzielonych w nim pomieszczeń na cele prywatne. Prywatnego charakteru tego rodzaju zakupów przeznaczonych na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych nie zmienia również korzystanie z części domu również do działalności gospodarczej.
Jedynie w przypadku, gdy nabyty przez Panią dom mieszkalny jako całość lub wyodrębnione w tym domu części, będą służyły tylko i wyłącznie dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, implikującej obrót opodatkowany i jednocześnie nie będą służyły celom osobistym, nie będzie przeszkód do odliczenia podatku naliczonego od zakupów związanych z jego kupnem i wykończeniem.
Natomiast, nie można uznać podatku naliczonego związanego z działalnością gospodarczą od zakupów, które dotyczą domu mieszkalnego wykorzystywanego w głównej mierze na własne cele mieszkaniowe w przypadku, kiedy w tym domu – poza pokojem/gabinetem – nie ma wyodrębnionych części wykorzystywanych wyłącznie do działalności opodatkowanej. W takim przypadku wydatki ponoszone na zakup i wykończenie domu oraz infrastruktury towarzyszącej nie mają ścisłego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie występuje więc ścisły i niebudzący wątpliwości związek podatku naliczonego z wykonywaniem czynności opodatkowanych. W rezultacie nie przysługuje prawo do odliczenia w takiej sytuacji, gdyż nie są spełnione wymogi, o których mowa w ww. art. 86 ust. 1 ustawy, tj. związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych.
Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego.
Z uwagi na brzmienie art. 86 ust. 1 oraz art. 86 ust. 7b ustawy należy zauważyć, że Pani obowiązkiem jest określenie udziału procentowego w jakim przedmiotowy Dom będzie wykorzystywany do celów prowadzonej działalności gospodarczej.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzam, że przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na zakup i wykończenie Domu mieszkalnego związanych z pokojem/gabinetem wykorzystywanym wyłącznie do działalności gospodarczej.
Ponadto prawo to przysługuje, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy. Może Pani odliczyć podatek VAT pomimo posiadania faktur bez numeru NIP, jednak faktury powinny zostać skorygowane o NIP, tak aby odzwierciedlały faktycznie dokonane transakcje pomiędzy podmiotami gospodarczymi prawidłowo oznaczonymi zgodnie z przepisami ustawy.
Natomiast - jak wyżej wskazałem - z uwagi na to, że zakupiony Dom mieszkalny wraz z infrastrukturą towarzyszącą stanowić będzie dla Pani miejsce zamieszkania i jego charakteru nie zmienia przeznaczenie na cele związane z działalnością gospodarczą, w ramach której będzie wykonywała Pani czynności opodatkowane - prawo do odliczenia nie obejmuje podatku naliczonego dotyczącego wydatków związanych z pozostałą częścią Domu (korytarzem, łazienką na parterze) oraz z infrastrukturą towarzyszącą.
Zatem Pani stanowisko w zakresie pytania nr 1 i uznałem za nieprawidłowe.
Z kolei garaż będzie w takiej części wykorzystywany do działalności gospodarczej w jakiej garażowany w nim samochód. Zatem w odniesieniu do prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur za zakup i wykończenie do stanu deweloperskiego garażu ma zastosowanie art. 86a ustawy.
I tak, zgodnie z art. 86a ust. 1 ww. ustawy:
W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku:
1) wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika;
a) świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikiem jest ich usługobiorca,
b) dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 podatnikiem jest ich nabywca,
c) wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
3) należnego, w przypadku, o którym mowa w art. 33a;
4) wynikającej z otrzymanego dokumentu celnego, deklaracji importowej w przypadku, o którym mowa w art. 33b, oraz z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2-3 oraz art. 34.
Stosownie do art. 86a ust. 2 ustawy:
Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące:
1) nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;
2) używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;
3) nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.
Przy czym w myśl art. 86a ust. 3 ustawy:
Przepis ust. 1 nie ma zastosowania:
1)w przypadku gdy pojazdy samochodowe są:
a)wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub
b)konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;
2)do towarów montowanych w pojazdach samochodowych i do związanych z tymi towarami usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.
Art. 2 pkt 34 ustawy wskazuje, że:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pojazdach samochodowych - rozumie się przez to pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.
Art. 86a ustawy ogranicza odliczenie podatku naliczonego w odniesieniu do wszystkich wydatków, związanych z używaniem konkretnych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, przeznaczonych do użytku „mieszanego”, tj. wykorzystywanych zarówno do celów związanych z opodatkowaną działalnością gospodarczą, jak i do celów użytku prywatnego. Dla celów stosowania tego ograniczenia za wykorzystywanie „mieszane” należy rozumieć, że w odniesieniu do pojazdu wykorzystywanego w działalności gospodarczej istnieje możliwość jego użycia również do celów niezwiązanych z tą działalnością, np. do celów prywatnych.
Art. 86a ust. 2 pkt 3 ustawy wymienia jedynie przykładowe wydatki związane z użytkowaniem samochodów, które podlegają rozliczeniu z zastosowaniem przepisu art. 86a ust. 1. Zatem, katalog wydatków związanych z użytkowaniem samochodów określony w tym przepisie może obejmować również wydatki dotyczące garażu. Parkowanie w garażu jest czynnością niewątpliwie związaną z użytkowaniem samochodu, nie ma zatem podstaw aby przyjąć, że wydatki ponoszone na zakup i wykończenie do stanu deweloperskiego garażu nie należą do kategorii wydatków wymienionych w art. 86a ust. 2 pkt 1-3 ustawy. W takiej sytuacji do wydatków poniesionych w związku z zakupem i wykończeniem do stanu deweloperskiego garażu mają zastosowanie te same zasady w zakresie odliczenia podatku naliczonego, które obowiązują dla danego samochodu.
Wskazała Pani, że samochód o masie poniżej 3,5 t jest wykorzystywany do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz nie jest wykorzystywany do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług. Natomiast garaż o powierzchni ok. 17,82 m2 zamierza Pani wprowadzić do ewidencji środków trwałych i wykorzystywać do przechowywania tego samochodu, który jest środkiem trwałym w prowadzonej działalności gospodarczej i jest on wykorzystywany przez Panią w sposób mieszany.
Skoro garaż będzie służył Pani do czynności opodatkowanym oraz czynności innym niż działalność gospodarcza, czyli parkowany w nim samochód będzie przeznaczony do użytku „mieszanego”, to zastosowanie znajdzie art. 86a ust. 1 ustawy. Zatem ma Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o 50% kwoty podatku naliczonego z faktur za zakup i wykończenie do stanu deweloperskiego garażu.
Ponadto prawo to przysługuje, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy. Jak wskazałem wyżej, może Pani odliczyć podatek VAT pomimo posiadania faktur bez numeru NIP, jednak faktury powinny zostać skorygowane o NIP, tak aby odzwierciedlały faktycznie dokonane transakcje pomiędzy podmiotami gospodarczymi prawidłowo oznaczonymi zgodnie z przepisami ustawy.
Pani stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).