Zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy świadczonych usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi. - Interpretacja - 0112-KDIL3.4012.55.2022.2.AK

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 29 kwietnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.55.2022.2.AK

Temat interpretacji

Zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy świadczonych usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lutego 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 1 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy świadczonych przez Pana usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Uzupełnił go Pan pismem z 11 kwietnia 2022 r. (wpływ 11 kwietnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, będącej komplementariuszem spółki komandytowo-akcyjnej, która na podstawie art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: ustawa o funduszach) jest Alternatywną Spółką Inwestycyjną, która jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym (dalej: ASI).

Komplementariusz ASI (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) jest zewnętrznie zarządzającym ASI w rozumieniu art. 2 pkt 3a ustawy o funduszach (dalej: ZASI). Dnia (…) kwietnia 2021 r. ZASI została wpisana do Rejestru Zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi, prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego jako zewnętrznie zarządzający ASI.

Jak wskazano powyżej, Alternatywna Spółka Inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o funduszach, tj. innym niż tworzone i funkcjonujące na podstawie ustawy specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte i fundusze inwestycyjne zamknięte. Ustawa definiuje alternatywny fundusz inwestycyjny jako instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą jednocześnie funduszem typu UCITS, tj. funduszem działającym zgodnie z prawem Unii Europejskiej regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, którym w polskim porządku prawnym jest fundusz inwestycyjny otwarty i fundusz zagraniczny w rozumieniu ustawy. Wyłącznym przedmiotem działalności ASI na podstawie art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach jest, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Wnioskodawca jako członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będącej komplementariuszem ASI, świadczy usługi zarządzania na jej rzecz. Wnioskodawca wykonuje na zlecenie ZASI, ale na rzecz ASI, następujące czynności:

a.podejmowanie decyzji inwestycyjnych;

b.zarządzanie portfelami inwestycyjnymi, zarządzanie projektami;

c.zarządzanie ryzykiem;

d.zarządzanie operacyjnymi aktywami;

e.zarządzanie zespołem;

f.wsparcie przy podejmowaniu przez ZASI kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych ZASI;

g.wykonywanie czynności administracyjnych;

h.udział w posiedzeniach Komitetu Inwestycyjnego;

i.pozyskiwanie, nadzór nad projektami B+R;

j.negocjacje;

k.budowanie relacji z inwestorami i koinwestorami;

l.pozyskiwanie finansowania, poszukiwanie inwestorów;

m.opracowywanie raportów, przygotowywanie materiałów związanych z prowadzonymi projektami oraz inwestycjami;

n.dokonywanie analiz przed inwestycyjnych;

o.wykonywanie uchwały Komitetu Inwestycyjnego, działającego w ramach ZASI.

Za świadczone usługi Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie miesięczne. W odniesieniu do wskazanych czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę polegają one m.in. na:

ad. a-b) podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, zarządzaniu portfelami inwestycyjnymi, zarządzaniu projektami: tworzeniu oraz wdrożeniu strategii inwestycyjnej ASI, podejmowaniu decyzji inwestycyjnych przy poszczególnych wejściach inwestycyjnych, podejmowaniu decyzji w zakresie zapewnienia finansowania i kapitału na poszczególne wejścia inwestycyjne, planowaniu, organizacji oraz kontroli wszystkich zasobów ASI, planowaniu, organizowaniu, motywowaniu oraz kontroli wszystkich procesów związanych z działalnością inwestycyjną;

ad. c) zarządzaniu ryzykiem: planowaniu oraz zatwierdzeniu procedur związanych z zapewnieniem akceptowalnego poziomu ryzyka przy kolejnych wejściach inwestycyjnych, podejmowaniu decyzji odnośnie polityk oraz procedur w zakresie procesów inwestycyjnych w sposób odpowiadający przyjętej strategii inwestycyjnej ASI, podejmowaniu decyzji zarządczych, mających na celu optymalizację ryzyk inwestycyjnych względem możliwości finansowania oraz celów działalności ASI;

ad. f) wsparciu przy podejmowaniu przez ZASI kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych ZASI: planowaniu, organizowaniu, motywowaniu zespołu oraz kontrola osiągania celów działalności ZASI, podejmowaniu decyzji w zakresie organizacji zarówno procesów inwestycyjnych jak i operacyjnych w ramach ZASI;

ad. g) wykonywaniu czynności administracyjnych: planowaniu oraz kontrola wdrożenia kanałów komunikacji wewnątrz ASI, planowaniu procesów wymiany informacji wewnątrz ASI, planowaniu zasobów w celu archiwizacji dokumentacji, kontroli zgodności procedur z obowiązującymi przepisami prawa;

ad. i) pozyskiwaniu, nadzór nad projektami B+R: organizacji i motywowaniu zespołu analitycznego w zakresie poszukiwania kolejnych możliwości inwestycyjnych, wskazywaniu dziedzin naukowych oraz inwestycyjnych o szczególnym potencjale dla ASI, organizowaniu zasobów związanych z ewentualnymi pracami B+R, ustalaniu oraz monitowaniu celów w obszarze badawczo-rozwojowym, realizowanych w wyniku działalności inwestycyjnej ASI; ad. j) udziale i reprezentowaniu ASI w negocjacjach: organizacji oraz przewodniczeniu spotkaniom organizacyjnym, które mają na celu ustalenie warunków współpracy ASI z zespołami pracującymi przy potencjalnych inwestycjach, poszukiwaniu, organizacji oraz prowadzeniu negocjacji mających na celu realizację kolejnych wejść jak i wyjść inwestycyjnych;

ad. l) pozyskiwaniu finansowania, poszukiwaniu inwestorów: planowaniu, organizacji oraz kontroli środków finansowych, którymi dysponuje ASI, zapewnieniu komunikacji z udziałowcami oraz potencjalnymi inwestorami ASI;

ad. m) opracowywaniu raportów, przygotowywaniu materiałów związanych z prowadzonymi projektami oraz inwestycjami: organizacji oraz wyegzekwowania kompletu informacji finansowych dotyczących realizowanych Inwestycji, umożliwiających podjęcie decyzji inwestycyjnych, planowaniu, organizacja, motywowanie oraz kontrola zasobów w celu opracowania raportów oraz materiałów związanych z realizowanymi inwestycjami;

ad. n) dokonywaniu analiz przed inwestycyjnych: planowaniu prac zespołu analityków przygotowujących analizy przed inwestycyjne, kontroli poprawności merytorycznej kompletnych analiz przed inwestycyjnych, podejmowaniu decyzji inwestycyjnych oraz w zakresie wyjść z inwestycji w oparciu o opracowaną dokumentację inwestycyjną.

Powyższe czynności są specyficzne i istotne dla obsługi inwestycji w obszarze działalności ASI oraz ZASI, co sprowadza się do uznania, że jedynie dla podmiotów prowadzących działalność inwestycyjną przedstawiają one wymierną i relewantną wartość rynkową. Wychodząc od specyficznego charakteru omawianych czynności, trzeba podkreślić, że mają one istotne znaczenie dla ZASI, a w związku z tym są właściwe dla jego działalności.

Opisane we wniosku czynności mają charakter kompleksowy, tworzą odrębną całość, a ich prawidłowe wykonywanie jest niezbędne pod kątem działania ZASI, a w konsekwencji także ASI. W szczególności, usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie mają charakteru wyłącznie doradczego, ale Wnioskodawca odpowiedzialny jest za cały proces inwestycyjny podejmowany przez ASI i w tym zakresie jest on podmiotem decyzyjnym.

W uzupełnieniu wskazał Pan następujące informacje:

1.Czy Alternatywna Spółka Inwestycyjna, na rzecz której świadczy Pan usługi zarządzania funduszami, ma siedzibę na terytorium Polski?

Tak.

2.Czy komplementariusz ASI (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w której jest Pan członkiem zarządu) będący zewnętrznie zarządzającym ASI, ma siedzibę na terytorium Polski?

Tak.

3.Czy wynagrodzenie miesięczne uzyskiwane przez Pana z tytułu świadczenia usług zarządzania, stanowi przychody, o których mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.)?

Nie.

4.Czy wynagrodzenie miesięczne uzyskiwane przez Pana z tytułu świadczenia usług zarządzania, stanowi przychody, o których mowa w przepisach art. 13 pkt 2-9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Tak.

5.Kto będzie ponosił ryzyko gospodarcze, ekonomiczne za czynności wykonywane przez Pana w ramach świadczonych usług zarządzania funduszami?

Udziałowcy Funduszu.

6.Czy świadczenie usług zarządzania funduszami zobowiązuje Pana do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich? Jeśli tak, to jakie są postanowienia i warunki ubezpieczenia w związku z odpowiedzialnością wobec osób trzecich?

Nie.

Pytanie

Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usług opisanych w złożonym wniosku jako członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będącej komplementariuszem zarządzającym ASI, które to czynności zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego stanowią czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, jest objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi świadczone przez niego zgodnie z przedstawionym w złożonym wniosku stanem faktycznym są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT, zwolnieniu z opodatkowania podlega świadczenie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT, zwolnione z opodatkowania są usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a) tegoż przepisu prawa, lub ich częścią.

W konsekwencji, na podstawie literalnego brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, w celu stosowania zwolnienia z VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

a)usługi zarządzania powinny dotyczyć funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b)wykonywana czynność powinna stanowić usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych lub ich częściami.

Zgodnie z art. 3 ustawy o funduszach, przez fundusz inwestycyjny rozumie się osobę prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Zarządzanie funduszami inwestycyjnymi zostało zdefiniowane na poziomie prawodawstwa wspólnotowego. Obowiązujące przepisy krajowe nie zawierają obecnie takiej definicji. Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady Unii Europejskiej z dnia 28 listopada 2006 r. (Dz. U. UE. L 347/1) (dalej: „Dyrektywa VAT”), zwolnione z tego podatku jest zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Zgodnie z Załącznikiem I do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz. U. UE. L 174/1) (dalej: AIFMD), zarządzanie alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi polega na:

a.zarządzaniu portfelami inwestycyjnymi;

b.zarządzaniu ryzykiem;

c.administrowaniu, tj.: obsłudze prawnej i usługach w zakresie rachunkowości w zarządzaniu funduszami; obsłudze zapytań klientów; wycenie i wyznaczaniu ceny (w tym zeznania podatkowe); monitorowaniu przestrzegania uregulowań; podziale dochodu; emisji i umarzaniu jednostek uczestnictwa i udziałów; ustaleń umownych, w tym wysyłania świadectw; przechowywania ksiąg;

d.wprowadzaniu do obrotu;

e.innej działalności związanej z aktywami AFI, usługach niezbędnych do wypełniania funkcji powierniczej ZAFI, zarządzaniu infrastrukturą, działalności w zakresie administrowania nieruchomościami, poradami dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii inwestycyjnej i spraw związanych, poradach i usługach związanych z łączeniem i nabywaniem przedsiębiorstw i innymi usługami związanymi z zarządzaniem funduszami oraz spółkami i innymi aktywami.

W dokonaniu interpretacji pojęcia zarządzania w sposób zgodny z celami Dyrektywy VAT pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE).

W orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiującym ww. pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: „Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. Zdaniem pełnomocnika, transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi”.

Doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs & Excise), w którym Trybunał podkreślił, że jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy, świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli – gdy oceniać je globalnie – tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.

Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft fur Borsenkommunikation mbH), była kwestia możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. Trybunał podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynność „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym” i stwierdził:

„okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności »zarządzania« specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (...) Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu, również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem »zarządzania« specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6”. W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem. Również wykonywanie ich przez osobę trzecią nie stanowi przeszkody do zwolnienia z opodatkowania VAT, gdyż najważniejsze jest powiązanie świadczenia z zarządzaniem działalnością funduszu. (...) Ze względu na fakt, że pojęcie zarządzania funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy VAT stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno więc być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić.

Z powołanego orzecznictwa TSUE wynika więc, że państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby omawianego zwolnienia z VAT. Na pojęcie „zarządzania funduszami” składa się zatem szereg czynności wykonywanych również przez podmioty inne niż podmioty zarządzające funduszami. Jednakże kryterium decydującym o możliwości zaliczenia danej czynności do katalogu czynności „zarządzenia funduszem” jest jej odrębność oraz istotność dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi.

Na gruncie przedstawionego stanu faktycznego, należy wskazać, że w przypadku, gdy Wnioskodawca nie będzie wykonywał czynności przedstawionych w opisie stanu faktycznego, ZASI nie będzie w stanie zrealizować przedmiotu zawartej z ASI umowy o zarządzanie. Z tego wynika wniosek, że czynności Wnioskodawcy są właściwe dla działalności polegającej na zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi oraz tworzą odrębną całość, charakteryzującą się wartością dodaną wyłącznie dla ZASI oraz ASI.

Co do niektórych czynności, które będą wykonywane przez Wnioskodawcę można wskazać, że mają one charakter doradczy, jednak nie ma to wpływu na możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania z co najmniej dwóch powodów:

a. polski ustawodawca, wprowadzając art. 43 ust. 15 pkt 2 ustawy o VAT wykroczył poza zakres Dyrektywy VAT, a tym samym wprowadził do polskiego porządku prawnego przepis, który jest niezgodny z prawem unijnym – w takim przypadku podatnik ma prawo dokonać wyboru w oparciu o treść którego przepisu zostaną ukształtowane jego prawa i obowiązki – zatem podatnik ma prawo nie stosować się do wadliwie implementowanej regulacji prawnej (tak: Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrok z dnia 17 listopada 2016 r., sygn. III SA/Wa 2344/15 oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrok z dnia 13 marca 2019 r., sygn. III SA/Wa 1640/18);

b. niezależnie od wskazanego powyżej argumentu, usługi Wnioskodawcy mają charakter usługi kompleksowej. Odwołując się ponownie do orzecznictwa TSUE oraz do stanowiska przedstawianego w doktrynie, skoro czynności jako kompleksowy zespół specyficznych dla funduszu świadczeń wpisywać się będą w zakres działań podejmowanych przez podmiot bezpośrednio zarządzający funduszami, to usługa finansowa oraz doradztwo jako jej element będą korzystać ze zwolnienia. W takim przypadku doradztwo nie będzie stanowiło samodzielnej usługi dla potrzeb opodatkowania VAT (por. J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda, VAT Komentarz, Legalis 2014, komentarz do artykułu 43; wyrok TSUE z dnia 21 czerwca 2007 r., sygn. C-435/05).

W ocenie Wnioskodawcy wszystkie usługi przedstawione w opisie stanu faktycznego mieszczą się w pojęciu zarządzania funduszem inwestycyjnym. Opisane wyżej czynności będą świadczone w związku z funkcjonowaniem ASI, w szczególności dotyczy to zarządzania projektami, zarządzania ryzykiem, pozyskiwania finansowania, doradztwa przy podejmowaniu przez ASI kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych, dokonywania analiz przedinwestycyjnych. Skoro tak, to uzasadnione jest przyjęcie, że zwolnione od podatku VAT są czynności mieszczące się w granicach wspólnotowej definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi, świadczone na podstawie umowy zawartej z ZASI.

W kontekście powyższych argumentów należy stwierdzić, że czynności, które Wnioskodawca będzie świadczył w zakresie wskazanym powyżej, mieszczą się w granicach wyznaczonych przez definicję Załącznika I do AIFMD. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, zwolnienia przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT znajduje zastosowanie do tych przypadków, gdy usługi zarządzania stanowią odrębną całość, która wypełnia specyficzne i istotne funkcje zarządzania, właściwe dla specyfiki alternatywnych funduszy inwestycyjnych (tak: WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 21 października 2017 r., sygn. I SA/Gd 987/15). Również w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości wskazuje się, iż: „Konkretne usługi spełniają kryteria pozwalające uznać je za usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu prawa wspólnotowego i w konsekwencji za korzystające ze zwolnienia w podatku VAT, w sytuacji, gdy pełnią one istotną funkcję z punktu widzenia funduszu inwestycyjnego i są one nierozerwalnie związane z jego działalnością. Nie ma tutaj zamkniętego katalogu takich czynności czy też usług, jak również usługi takie nie są określone w przepisach prawa” (tak: Teza 4 wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 marca 2014 r., sygn. C-464/12; w: Wesołowska Agnieszka, Glosa do wyroku TS z dnia 13 marca 2014 r., C-464/12; źródło: Lex.pl).

Zgodnie ze stanowiskiem TS, także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 lutego 2018 r., sygn. I FSK 634/16 wskazał: „Usługi mogą zostać uznane za usługi zarządzania funduszem, jeżeli tworzą odrębną całość i – jeśli je oceniać globalnie – są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Przez zarządzanie funduszem inwestycyjnym należy rozumieć również zarządzanie jego majątkiem, które jednak ogranicza się do czynności zbiorowego inwestowania w ten majątek (...)”.

Zdaniem Wnioskodawcy wykonywane przez niego na rzecz ASI czynności spełniają przesłanki, o których mowa w przytoczonych powyżej orzeczeniach. W szczególności, są to czynności składające się na jedną całość, stanowiące kompleks usług o charakterze zarządczym. Są to także usługi specyficzne, które należy oceniać w kontekście specyfiki działalności ASI. W tym kontekście należy uznać, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę są istotne, a wręcz niezbędne dla prowadzenia przez ASI własnej działalności gospodarczej. Stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę, zostało potwierdzone w wielu interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego, wydanych w stanach faktycznych zbliżonych do stanu faktycznego przedstawionego w złożonym wniosku.

Przykładowo, stanowisko zbieżne ze stanowiskiem Wnioskodawcy zostało wyrażone między innymi w następujących interpretacjach indywidualnych: 1) interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 maja 2018 r., sygn. 0111 KDIB3.4012.82.2018.1.PK; 2) interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 kwietnia 2018r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.118.2018.1.RW; 3) interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 7 marca 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-4012.693.2017.2.PM; 4) interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 7 marca 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.689.2017.2.KB; 5) interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 października 2017 r., sygn. 0114- KDIP4.4012.579.2017.1.EK; 6) interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 października 2017 r., sygn. 0112-KDIP4.4012.292.2017.2.SŚ; 7) interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 kwietnia 2017 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.12.2017.1.MP; 8) interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 marca 2017 r., sygn. 1061-IPTPP2.4512.84.2017.1.SM; 9) interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 czerwca 2015 r., sygn. IPPP1/4512-341/15-2/JL.

A także, między innymi, w następujących orzeczeniach sądów administracyjnych:

1) wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2018 r., sygn. I FSK 1028/16, w którym to NSA wypowiedział się w sposób następujący: „Usługa zawierająca elementy informacyjne, doradcze i analityczne, a także narzędzia (konieczne algorytmy) pozwalające wykorzystać te elementy do realizacji bieżącej polityki inwestycyjnej danego funduszu, jest usługą istotną i specyficzną dla usługi zarządzania”.

W związku z przytoczonym powyżej orzeczeniem Wnioskodawca wskazuje, iż wykonywane przez niego na zlecenie ZASI, ale na rzecz ASI usługi, składają się z czynności ścisłego zarządzenia, a także z czynności o charakterze analitycznym, doradczym, informacyjnym. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę mają charakter kompleksowy i są usługami istotnymi, specyficznymi dla sprawowanej funkcji ZASI.

2) wspomniany we wcześniejszej części złożonego wniosku wyrok naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 lutego 2018 r., sygn. I FSK 634/16, w którym to NSA wypowiedział się w sposób następujący: „Usługi mogą zostać uznane za usługi zarządzania funduszem, jeżeli tworzą odrębną całość i – jeśli oceniać globalnie – są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Przez zarządzanie funduszem inwestycyjnym należy rozumieć również zarządzanie jego majątkiem, które to jednak ogranicza się do czynności zbiorowego inwestowania w ten majątek. Zarządzanie takie nie obejmuje natomiast eksploatacji tego majątku”.

W odniesieniu do powyżej przytoczonego orzeczenia NSA, Wnioskodawca wskazuje, iż na podstawie umowy o zarządzanie, zawartej pomiędzy ZASI a ASI, ZASI ma prawo korzystać z usług podwykonawców w zakresie realizacji przedmiotowej umowy. Wnioskodawca świadczy na zlecenie ZASI, wraz z innymi podwykonawcami, czynności na rzecz ASI, które to czynności tworzą odrębną całość i niewątpliwie są specyficznymi czynnościami, właściwymi dla prowadzonej przez ASI działalności inwestycyjnej. W przypadku braku realizacji czynności przez Wnioskodawcę, ZASI nie będzie w stanie realizować usług zarządzania ASI. Powyższe z kolei oznacza, iż brak realizacji przez Wnioskodawcę usług opisanych w stanie faktycznym złożonego wniosku, odbiłby się na całej działalności prowadzonej przez ASI.

3) wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 listopada 2016 r., sygn. III SA/Wa 2344/15. Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie także w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w tym między innymi w następujących orzeczeniach: 1) wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 13 marca 2014 r., sygn. C-464/12; 2) wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 7 marca 2013 r., sygn. C-275/11.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na powyższe wyjaśnienia należy przyjąć, że zakres opisanych przez Wnioskodawcę usług, mieści się w całości definicji zarządzania inwestycjami w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Definicja ta obejmuje swoim zakresem usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, usługi doradztwa w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym. Świadczone usługi wypełniają zatem definicję zarządzania w świetle wniosków wynikających z orzecznictwa TSUE. Opisane powyżej czynności będą świadczone zawsze w związku z funkcjonowaniem alternatywnego funduszu inwestycyjnego.

Zatem wszystkie opisane czynności stanowią powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres jest istotny i specyficzny dla procesu zarządzania ASI. W analizowanej sprawie wymienione czynności będą bezpośrednio dotyczyły czynności zarządzania alternatywnym funduszem inwestycyjnym. Zatem usługi opisane we wniosku mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i jako takie powinny korzystać z przedmiotowego zwolnienia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, ze zm.), zwanej dalej ustawą,

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie natomiast do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy,

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Wskazać należy bowiem, że czynnikiem wyróżniającym określoną czynność jako czynność usługową (usługę) jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i lit. b ustawy,

Zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

a)funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b)portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią (…).

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy,

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37 41, nie mają zastosowania do:

1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)usług doradztwa;

3)usług w zakresie leasingu.

Stosowanie zwolnień od podatku lub stawek preferencyjnych ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług lub stawki obniżonej.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, będącej komplementariuszem spółki komandytowo-akcyjnej, która na podstawie art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi jest Alternatywną Spółką Inwestycyjną, która jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o funduszach, tj. innym niż tworzone i funkcjonujące na podstawie ustawy specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte i fundusze inwestycyjne zamknięte. Komplementariusz ASI jest zewnętrznie zarządzającym ASI w rozumieniu art. 2 pkt 3a ustawy o funduszach. Dnia (…) kwietnia 2021 r. ZASI została wpisana do Rejestru Zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi, prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego jako zewnętrznie zarządzający ASI.

Wnioskodawca jako członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będącej komplementariuszem ASI, świadczy usługi zarządzania na jej rzecz. Wnioskodawca wykonuje na zlecenie ZASI, ale na rzecz ASI, następujące czynności:

a.podejmowanie decyzji inwestycyjnych;

b.zarządzanie portfelami inwestycyjnymi, zarządzanie projektami;

c.zarządzanie ryzykiem;

d.zarządzanie operacyjnymi aktywami;

e.zarządzanie zespołem;

f.wsparcie przy podejmowaniu przez ZASI kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych ZASI;

g.wykonywanie czynności administracyjnych;

h.udział w posiedzeniach Komitetu Inwestycyjnego;

i.pozyskiwanie, nadzór nad projektami B+R;

j.negocjacje;

k.budowanie relacji z inwestorami i koinwestorami;

l.pozyskiwanie finansowania, poszukiwanie inwestorów;

m.opracowywanie raportów, przygotowywanie materiałów związanych z prowadzonymi projektami oraz inwestycjami;

n.dokonywanie analiz przed inwestycyjnych;

o.wykonywanie uchwały Komitetu Inwestycyjnego, działającego w ramach ZASI.

Za świadczone usługi Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie miesięczne.

W odniesieniu do wskazanych czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę polegają one m.in. na:

ad. a-b) podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, zarządzaniu portfelami inwestycyjnymi, zarządzaniu projektami: tworzeniu oraz wdrożeniu strategii inwestycyjnej ASI, podejmowaniu decyzji inwestycyjnych przy poszczególnych wejściach inwestycyjnych, podejmowaniu decyzji w zakresie zapewnienia finansowania i kapitału na poszczególne wejścia inwestycyjne, planowaniu, organizacji oraz kontroli wszystkich zasobów ASI, planowaniu, organizowaniu, motywowaniu oraz kontroli wszystkich procesów związanych z działalnością inwestycyjną;

ad. c) zarządzaniu ryzykiem: planowaniu oraz zatwierdzeniu procedur związanych z zapewnieniem akceptowalnego poziomu ryzyka przy kolejnych wejściach inwestycyjnych, podejmowaniu decyzji odnośnie polityk oraz procedur w zakresie procesów inwestycyjnych w sposób odpowiadający przyjętej strategii inwestycyjnej ASI, podejmowaniu decyzji zarządczych, mających na celu optymalizację ryzyk inwestycyjnych względem możliwości finansowania oraz celów działalności ASI;

ad. f) wsparciu przy podejmowaniu przez ZASI kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych ZASI: planowaniu, organizowaniu, motywowaniu zespołu oraz kontrola osiągania celów działalności ZASI, podejmowaniu decyzji w zakresie organizacji zarówno procesów inwestycyjnych jak i operacyjnych w ramach ZASI;

ad. g) wykonywaniu czynności administracyjnych: planowaniu oraz kontrola wdrożenia kanałów komunikacji wewnątrz ASI, planowaniu procesów wymiany informacji wewnątrz ASI, planowaniu zasobów w celu archiwizacji dokumentacji, kontroli zgodności procedur z obowiązującymi przepisami prawa;

ad. i) pozyskiwaniu, nadzór nad projektami B+R: organizacji i motywowaniu zespołu analitycznego w zakresie poszukiwania kolejnych możliwości inwestycyjnych, wskazywaniu dziedzin naukowych oraz inwestycyjnych o szczególnym potencjale dla ASI, organizowaniu zasobów związanych z ewentualnymi pracami B+R, ustalaniu oraz monitowaniu celów w obszarze badawczo-rozwojowym, realizowanych w wyniku działalności inwestycyjnej ASI;

ad. j) udziale i reprezentowaniu ASI w negocjacjach: organizacji oraz przewodniczeniu spotkaniom organizacyjnym, które mają na celu ustalenie warunków współpracy ASI z zespołami pracującymi przy potencjalnych inwestycjach, poszukiwaniu, organizacji oraz prowadzeniu negocjacji mających na celu realizację kolejnych wejść jak i wyjść inwestycyjnych;

ad. l) pozyskiwaniu finansowania, poszukiwaniu inwestorów: planowaniu, organizacji oraz kontroli środków finansowych, którymi dysponuje ASI, zapewnieniu komunikacji z udziałowcami oraz potencjalnymi inwestorami ASI;

ad. m) opracowywaniu raportów, przygotowywaniu materiałów związanych z prowadzonymi projektami oraz inwestycjami: organizacji oraz wyegzekwowania kompletu informacji finansowych dotyczących realizowanych Inwestycji, umożliwiających podjęcie decyzji inwestycyjnych, planowaniu, organizacja, motywowanie oraz kontrola zasobów w celu opracowania raportów oraz materiałów związanych z realizowanymi inwestycjami;

ad. n) dokonywaniu analiz przed inwestycyjnych: planowaniu prac zespołu analityków przygotowujących analizy przed inwestycyjne, kontroli poprawności merytorycznej kompletnych analiz przed inwestycyjnych, podejmowaniu decyzji inwestycyjnych oraz w zakresie wyjść z inwestycji w oparciu o opracowaną dokumentację inwestycyjną.

Powyższe czynności są specyficzne i istotne dla obsługi inwestycji w obszarze działalności ASI oraz ZASI, co sprowadza się do uznania, że jedynie dla podmiotów prowadzących działalność inwestycyjną przedstawiają one wymierną i relewantną wartość rynkową.

Opisane we wniosku czynności mają charakter kompleksowy, tworzą odrębną całość, a ich prawidłowe wykonywanie jest niezbędne pod kątem działania ZASI, a w konsekwencji także ASI. W szczególności, usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie mają charakteru wyłącznie doradczego, ale Wnioskodawca odpowiedzialny jest za cały proces inwestycyjny podejmowany przez ASI i w tym zakresie jest on podmiotem decyzyjnym.

Na tle powyższego opisu sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwości, czy usługi świadczone przez Wnioskodawcę jako członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będącej komplementariuszem zarządzającym ASI, które to czynności zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego stanowią czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, jest objęte zwolnieniem od podatku do towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a lub lit. b ustawy uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

1)przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz

2)podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu m.in. do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Przepisy ustawy nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1, ze zm.), zgodnie z którym zwolnieniu od podatku VAT podlega zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 szóstej dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

W kwestii wyjaśnienia pojęcia „zarządzania funduszem” można wskazać, że z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.

Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE,

Działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.

Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:

‒ zarządzanie inwestycjami,

‒ administracja:

a)obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b)zapytania klientów;

c)wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d)monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e)prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f)wypłata zysków;

g)emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h)rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i)prowadzenie ksiąg,

‒ wprowadzanie do obrotu.

Należy ponadto wskazać, że ww. definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy uznać że usługi zarządzania świadczone przez Wnioskodawcę jako członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będącej komplementariuszem ASI, w szczególności:

a.podejmowanie decyzji inwestycyjnych;

b.zarządzanie portfelami inwestycyjnymi, zarządzanie projektami;

c.zarządzanie ryzykiem;

d.zarządzanie operacyjnymi aktywami;

e.zarządzanie zespołem;

f.wsparcie przy podejmowaniu przez ZASI kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych ZASI;

g.wykonywanie czynności administracyjnych;

h.udział w posiedzeniach Komitetu Inwestycyjnego;

i.pozyskiwanie, nadzór nad projektami B+R;

j.negocjacje;

k.budowanie relacji z inwestorami i koinwestorami;

l.pozyskiwanie finansowania, poszukiwanie inwestorów;

m.opracowywanie raportów, przygotowywanie materiałów związanych z prowadzonymi projektami oraz inwestycjami;

n.dokonywanie analiz przed inwestycyjnych;

o.wykonywanie uchwały Komitetu Inwestycyjnego, działającego w ramach ZASI.

– mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE, co oznacza, że przesłanka przedmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku VAT – zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i lit. b ustawy – została spełniona.

Ponadto warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i lit. b ustawy jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Działalność funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r., poz. 605 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o funduszach inwestycyjnych”.

Zgodnie z art. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.

W myśl art. 38 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Towarzystwem funduszy inwestycyjnych może być wyłącznie spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez towarzystwo).

Jak stanowi art. 39 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Siedziba zarządu towarzystwa powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast art. 5 ustawy o funduszach inwestycyjnych stanowi, że:

Siedzibą i adresem funduszu inwestycyjnego jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem.

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Przez „fundusz zagraniczny” rozumie się fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 7 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Pod pojęciem „państwa członkowskiego” należy rozumieć państwo inne niż Rzeczpospolita Polska, które jest członkiem Unii Europejskiej.

Ustawa o funduszach inwestycyjnych wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.

Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w ustawy o funduszach inwestycyjnych pod pojęciem „unijnego AFI”. Zgodnie z art. 2 pkt 10b ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Przez unijny AFI należy rozumieć alternatywny fundusz inwestycyjny, który został zarejestrowany jako alternatywny fundusz inwestycyjny przez właściwy organ w państwie członkowskim lub uzyskał zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności jako alternatywny fundusz inwestycyjny, a w przypadku braku wymogu uzyskania zezwolenia lub rejestracji – prowadząc taką działalność, ma siedzibę na terytorium państwa członkowskiego.

Natomiast na potrzeby ustawy o funduszach inwestycyjnych za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych).

Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT.

Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę zagranicą. Stosując powyższe zwolnienie niezbędna jest zatem każdorazowa weryfikacja czy dany fundusz jest wymieniony w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT i objęty zakresem regulacji przepisów ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi lub przepisów aktów wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych,

ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

W myśl art. 3 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

1)fundusz inwestycyjny otwarty;

2)alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

Według art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.

Stosownie do art. 8a ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Alternatywna spółka inwestycyjna może prowadzić działalność w formie:

1)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo spółki europejskiej;

2)spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna albo spółka europejska.

W oparciu o treść art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem.

W myśl art. 8b ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Zarządzającym ASI może być wyłącznie:

1)w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 1 – spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;

2)w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 2 – spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.

Zgodnie z art. 70a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Zarządzającym ASI może być wyłącznie spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 70e ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI).

Stosownie do art. 70a ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Na warunkach określonych w rozdziale 3, w przypadku zarządzania portfelami inwestycyjnymi o niskiej wartości, spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać działalność określoną w art. 70e ust. 1 jako zarządzający ASI bez zezwolenia Komisji, po uzyskaniu wpisu do rejestru zarządzających ASI.

Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Przedmiotem działalności zarządzającego ASI może być wyłącznie zarządzanie alternatywną spółką inwestycyjną, w tym wprowadzanie tej spółki do obrotu, oraz, z zastrzeżeniem ust. 2, zarządzanie unijnym AFI, w tym wprowadzanie tych AFI do obrotu.

Zarządzanie unijnym AFI może być przedmiotem działalności wyłącznie zewnętrznie zarządzającego ASI, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI.

Stosownie do art. 70g ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Zarządzający ASI może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez tego zarządzającego.

Zgodnie z art. 70zc ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych,

Komisja dokonuje wpisu zarządzającego ASI do rejestru zarządzających ASI na wniosek:

1)spółki kapitałowej w organizacji – w przypadku gdy zamierza ona prowadzić działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;

2)spółki kapitałowej, która ma być komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, zgodnie z jej umową albo statutem, przed zgłoszeniem tej spółki do sądu rejestrowego – w przypadku gdy zamierza ona prowadzić działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.

W analizowanej sprawie wymienione usługi będą bezpośrednio dotyczyły czynności zarządzania alternatywnym funduszem inwestycyjnym, który ma siedzibę na terytorium Polski. Z opisu sprawy wynika bowiem, że Wnioskodawca jest członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, będącej komplementariuszem spółki komandytowo-akcyjnej, która na podstawie art. 8a ust. 1 ustawy funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi jest Alternatywną Spółką Inwestycyjną, która jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym.

Komplementariusz ASI jest zewnętrznie zarządzającym ASI w rozumieniu art. 2 pkt 3a ustawy o funduszach. Dnia (…) kwietnia 2021 r. ZASI została wpisana do Rejestru Zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi, prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego jako zewnętrznie zarządzający ASI.

Wnioskodawca jako członek zarządu świadczy usługi zarządzania na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będącej komplementariuszem ASI. Ponadto opisane we wniosku czynności mają charakter kompleksowy, tworzą odrębną całość, a ich prawidłowe wykonywanie jest niezbędne pod kątem działania ZASI, a w konsekwencji także ASI. W szczególności, usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie mają charakteru wyłącznie doradczego, ale Wnioskodawca odpowiedzialny jest za cały proces inwestycyjny podejmowany przez ASI i w tym zakresie jest on podmiotem decyzyjnymi.

Mając na uwadze powołane przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych należy uznać, że przesłanka podmiotowa dotycząca świadczenia ww. usług zarządzania w odniesieniu m.in. do funduszy inwestycyjnych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi – została spełniona.

Zatem, należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Funduszu mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i lit. b ustawy i w związku z tym są zwolnione od podatku od towarów i usług.

Podsumowując, usługi świadczone przez Wnioskodawcę jako członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będącej komplementariuszem zarządzającym ASI, które to czynności zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego stanowią czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, są zwolnione od podatku do towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnośnie powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).