Brak prawa do odliczenia podatku VAT w odniesieniu do wydatków poniesionych w związku z realizacją Inwestycji.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 lipca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT w odniesieniu do wydatków poniesionych w związku z realizacją projektu pn.: „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: „Wnioskodawca”) jest jednostką samorządu terytorialnego wykonującą zadania własne, nałożone na nią ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 559; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”). Zadania publiczne wykonywane są przez Gminę w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Do zakresu działania Wnioskodawcy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone na rzecz innych podmiotów.

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. W związku z prowadzoną przez siebie działalność opodatkowaną podatkiem VAT, Gmina składa co miesiąc deklaracje VAT-7 do właściwego urzędu skarbowego. W przypadku wykonywania zadań wynikających z ustawy o samorządzie gminnym, Wnioskodawca nie jest uznawany za podatnika podatku VAT, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych przez Gminę umów cywilnoprawnych.

Gmina planuje zrealizować projekt pn. „(…)” (dalej: „Projekt” lub „Inwestycja”). Towary i usługi nabywane przez Gminę w ramach Inwestycji (dalej: „Wydatki”) będą finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.

W ramach Projektu zostanie przebudowana droga gminna. Celem planowanej Inwestycji jest poprawa spójności komunikacyjnej, atrakcyjności gospodarczej oraz bezpieczeństwa mieszkańców poprzez przebudowę drogi gminnej w miejscowości (…) o długości ok. (…) mb. Inwestycja po zrealizowaniu będzie służyła wszystkim mieszkańcom i innym osobom korzystającym z przedmiotowej drogi.

Gmina nigdy nie pobierała, nie pobiera i nie będzie pobierała opłat za korzystanie z Inwestycji przez mieszkańców, jak również nie będzie osiągała z tego tytułu żadnych innych dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Realizując projekt Gmina podejmuje się realizacji zadań własnych gminy, określonych w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559). Tym samym Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, związanych z realizowaną inwestycją, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 951) „w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi o którym mowa w art. 15 ww. ustawy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego...”.

Tym samym Gmina nie będzie mogła odzyskać w całości ani w części podatku od towarów i usług poniesionego na zrealizowaną inwestycję.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: ustawa o samorządzie gminnym), Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jednocześnie w myśl art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy, do zakresu działania Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty: w szczególności zadania własne obejmują sprawy: gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego oraz ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

Pytanie

Czy Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków związanych z poniesionych na realizację Inwestycji w całości lub części zarówno w trakcie realizacji inwestycji, jak i po jej zakończeniu?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków poniesionych na realizację Inwestycji.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z treści przedmiotowego przepisu wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek są wykorzystywane przez podatników VAT do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono podatek VAT:

1)zostały nabyte przez podatnika VAT;

2)pozostają w związku z wykonywanymi przez podatnika VAT czynnościami opodatkowanymi VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zdaniem Gminy, wydatki związane z realizacją opisanego Projektu nie spełniają wyżej wymienionych przesłanek, bowiem:

1)Gmina, realizując Inwestycję – przebudowa drogi, nie działa jako podatnik podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, będący zobowiązanym do realizacji powierzonych mu zadań, wynikających z ustawy o samorządzie gminnym;

2)efekt Inwestycji, tj. przebudowana droga będzie wykorzystywany przez Gminę wyłącznie do działalności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

W związku z powyższym, należy uznać, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie zostaną spełnione przesłanki z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, których spełnienie jest konieczne do skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT.

Stanowisko Gminy potwierdza m.in. wydana w analogicznym stanie fatycznym, jak będący przedmiotem niniejszego wniosku, interpretacja indywidualna:

– z 14 marca 2019 r. o sygn. 0115-KDIT1-2.4012.117.2019.1.AP,

– z 24 listopada 2021 r. o sygn. 0114-KDIP1-3.4012.721.2021.1.JG

W konsekwencji, Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia VAT od wydatków poniesionych na realizację Inwestycji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur związanych z zakupem towarów i usług, niezbędnych do realizacji projektu. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy,

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo–przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1376 ze zm.),

W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy o drogach publicznych,

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o drogach publicznych określa, że