Brak prawa do odliczenia podatku od towarów i usług od wydatków na realizację zadania.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 maja 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku od towarów i usług od wydatków na realizację zadania pn.: „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT) zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.

Gmina na podstawie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 713, z późn. zm., poz. 1378) wykonuje zadania publiczne własne oraz zlecone z zakresu administracji rządowej. Wykonując wskazane zadania, Gmina działa zarówno w charakterze organu władzy publicznej, jak i na podstawie stosunków o charakterze cywilnoprawnym, stanowiących co do zasady działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT.

Zgodnie natomiast z art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, obejmujących sprawy kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych.

Gmina planuje realizację projektu pn. „(…)” (dalej: Projekt, Inwestycja, Przedsięwzięcie).

Celem projektu jest zaspokojenie potrzeb społecznych mieszkańców gminy w zakresie rekreacji dzieci, młodzieży oraz dorosłych, a także pogłębienie integracji społecznej. Wybudowana infrastruktura będzie udostępniana nieodpłatnie i będzie wyposażona w urządzenia do zabaw dla dzieci oraz małą architekturę m.in. w postaci ławek oraz koszy na śmieci. Dodatkowo wybudowane obiekty będą dostosowane do osób starszych oraz niepełnosprawnych.

Wszystkie urządzenia będą na stałe związane z gruntem za pomocą kotew stalowych i stóp betonowych oraz będą posiadać odpowiednie certyfikaty bezpieczeństwa. W widocznym miejscu, przy urządzeniach zabawowych będą umieszczone tablice informacyjne.

Jak wskazano na wstępie - utworzenie miejsca rekreacji będzie związane wyłącznie z zadaniami własnymi Gminy wynikającymi z ustawy o samorządzie gminnym. Teren nie będzie w żaden sposób udostępniany odpłatnie, a w konsekwencji nie jest i nie będzie wykorzystywany do świadczenia czynności opodatkowanych VAT.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z realizacją Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na realizację inwestycji, realizowanej w ramach ww. Projektu.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zatem w celu dokonania oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, należy każdorazowo rozstrzygnąć, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

‒zostały nabyte przez podatnika tego podatku,

‒pozostają one w związku z wykonywaniem przez niego czynności opodatkowanych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie zaś ust. 6 tej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy należą sprawy z zakresu kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych.

Zatem mając na uwadze, że budowa placów zabaw stanowi zadanie własne gminy, a wybudowana przez Gminę infrastruktura nie będzie przedmiotem żadnych umów cywilnoprawnych, należy uznać, że realizując Projekt, Gmina nie będzie działała w charakterze podatnika VAT, lecz jako organ władzy publicznej w reżimie publicznoprawnym.

Infrastruktura, która powstanie w wyniku inwestycji będzie służyła wyłącznie zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych. Gmina nie będzie uzyskiwać żadnych przychodów w związku z powstałymi placami zabaw. W konsekwencji, nabywane przez Gminę towary i usługi nie będą miały żadnego związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Uwzględniając zatem fakt, iż w związku z ponoszonymi wydatkami na realizację Projektu pn. „(…)” Gmina nie będzie działała w charakterze podatnika VAT, a wydatki te pozostaną bez związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na Projekt.

Działalność gospodarcza – jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednocześnie, zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

‒wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,

‒wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,

‒nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Innymi słowy, nie jest możliwe obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez podmiot, który nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Nie jest, przy tym, możliwe obniżenie podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności pozostających poza zakresem ustawy o VAT bądź czynności zwolnionych z tego podatku.

Gmina pragnie zaznaczyć, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) wielokrotnie wskazywał, że w celu przyznania podatnikowi prawa do odliczenia podatku naliczonego, co do zasady konieczne jest istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku należnego, a transakcją lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia. Jednocześnie, zdaniem TSUE, istnieje możliwość przyznania podatnikowi prawa do odliczenia, gdy taki bezpośredni i ścisły związek nie występuje, lecz poniesione wydatki należą do kosztów ogólnych tego podatnika i jako takie stanowią elementy cenotwórcze dostarczanych towarów i usług. Takie wydatki mają bowiem bezpośredni związek z całością działalności gospodarczej podatnika (wyrok TSUE w sprawie C-126/14 Sveda UAB).

Powyższe prowadzi do wniosku, że prawo do odliczenia powstaje zarówno wtedy, gdy dany wydatek pozostaje w ścisłym związku z konkretną czynnością opodatkowaną, jak również gdy jest związany z większą liczbą takich czynności, a także gdy zostaje poniesiony w związku z ogółem czynności kształtujących zakres działalności gospodarczej podatnika. W każdym bowiem z tych przypadków podatek naliczony zapłacony w cenie nabytych towarów lub usług stanowi, w sposób pośredni lub bezpośredni, element cenotwórczy czynności opodatkowanych, pozostając z nimi w ten sposób w ścisłym związku, wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Zdaniem Gminy, wydatków ponoszonych w związku z realizacją Projektu nie sposób bezpośrednio przypisać do działalności gospodarczej prowadzonej przez Gminę. Tym samym, wydatki te będą wykorzystywane przez Gminę do czynności niedających prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

W opinii Wnioskodawcy, w przypadku wydatków ponoszonych na Inwestycję, brak jest bezpośredniego i ścisłego ich związku z czynnościami opodatkowanymi VAT, wykonywanymi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Wydatki ponoszone w związku z realizacją Projektu nie przyczynią się do zwiększenia zakresu działalności gospodarczej Gminy. Wydatki te, zdaniem Wnioskodawcy, nie mają żadnego związku z działalnością gospodarczą, nie został więc spełniony warunek istnienia prawa do odliczenia VAT.

Tym samym, z uwagi na brak związku wydatków ponoszonych na Inwestycję z występującymi po stronie Gminy czynnościami opodatkowanymi VAT, przesłanki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie zostaną spełnione. W związku z powyższym, zdaniem Gminy, nie będzie miała ona prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z realizacją Projektu.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS).

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 22 grudnia 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.840.2021.1.WH, w której: „Wskazaliście Państwo, że realizujecie inwestycję pod nazwą „(…)”. W ramach inwestycji planowane jest utworzenie dziewięciu otwartych stref aktywności w postaci placów zabaw i siłowni. Jesteście Państwo czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Faktury dokumentujące poniesione wydatki w związku z realizacją przedsięwzięcia będą wystawiane na Gminę. Realizując powyższe przedsięwzięcie będziecie Państwo wykonywali zadania własne nałożone na jednostkę samorządu terytorialnego w oparciu o przepisy ustawy o samorządzie gminnym. Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług związanych z realizacją przedsięwzięcia. Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy w związku z realizacją zadania „(…)” będziecie Państwo mieli możliwość odzyskania podatku VAT w całości lub w części zarówno w trakcie realizacji zadania, jak i po jego zakończeniu. Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że w omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, gdyż realizując zadanie pn. „(…)”, nie będą Państwo działali w charakterze podatnika VAT, lecz działali w zakresie realizacji zadań własnych Gminy polegających na zaspokajaniu potrzeb mieszkańców, a efekty realizacji zadania - jak wynika z wniosku - nie będą służyć sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji nie będziecie Państwo mieli prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania pn. „(…)” w całości lub w części zarówno w trakcie realizacji zadania jak i po jego zakończeniu. Zatem, nie będziecie Państwo również mieli prawa do otrzymania z tego tytułu zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy”.

Podobnie wypowiedział się DKIS w interpretacji indywidualnej z 8 października 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.633.2021.1.AMA, w której DKIS uznał, że: „W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku VAT naliczonego nie będą spełnione, gdyż Gmina, realizując inwestycję związaną z budową ogólnodostępnego placu zabaw przy ulicy (...), na terenie (...), nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, lecz działa jako organ władzy publicznej w zakresie zadań własnych nałożonych odrębnymi przepisami prawa (art. 15 ust. 6 ustawy), w ramach czynności publicznoprawnych, a efekty realizacji tej inwestycji - jak wynika z wniosku - nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, ponieważ korzystanie z placu zabaw będzie nieodpłatne i ogólnodostępne. W konsekwencji, Gmina nie będzie miała prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług związanych z realizacją ww. inwestycji. W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe”.

Zbieżne stanowisko zostało przedstawione w interpretacji indywidualnej z 30 grudnia 2019 r., 0114-KDIP4.4012.748.2019.1.RK, w której DKIS wskazał, iż: „W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie zostaną spełnione, bowiem - jak wskazał Wnioskodawca - plac zabaw i rekreacji jest bezpłatnie udostępniony na rzecz mieszkańców (...) i Gminy, od których nie jest i nie będzie pobierana żadna opłata wstępu za korzystanie z zaprojektowanych elementów zabawowych i malej architektury. Ponadto, na terenie, gdzie zrealizowane zostały powyższe elementy zadania, nie jest i nie będzie prowadzona żadna sprzedaż opodatkowana. W przedmiotowej sytuacji Wnioskodawca nie działa jako podatnik od towarów i usług, ale jako organ władzy publicznej w zakresie realizowanych przez niego zadań własnych.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że Gmina w związku z realizacją zadania pn. „Budowa placu zabaw i rekreacji (...)”, nie ma możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego od towarów i usług nabywanych w związku z realizacją ww. zadania. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie są spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. towary i usługi nabywane w celu realizacji ww. zadania nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Jednocześnie Wnioskodawca nie ma prawa do otrzymania z tego tytułu zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931):

W świetle art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

 Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie gminnym:

Wobec powyższego, jednostki samorządu terytorialnego są uznawane za podatników podatku od towarów i usług wyłącznie w zakresie czynności mających charakter cywilnoprawny, tj. realizowanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem czynności podejmowane w wyniku realizacji zawartych umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Oznacza to, że w pozostałym zakresie np. w zakresie zadań własnych nałożonych na gminę na podstawie odrębnych przepisów, jednostki samorządu terytorialnego nie występują jako podatnicy podatku VAT.

Z opisu sprawy wynika, że planujecie Państwo realizację projektu pn. „(…)”. Wybudowana infrastruktura będzie udostępniona bezpłatnie, nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego nie zostaną spełnione, ponieważ korzystanie z wybudowanych obiektów będzie ogólnodostępne i nieodpłatne. Ponadto w analizowanym przypadku nie poniesiecie Państwo wydatków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, lecz w związku z realizacją zadań własnych nałożonych na Państwa przepisami ustawy o samorządzie gminnym, z tytułu których nie występujecie Państwo jako podatnicy podatku VAT.

Mając zatem na uwadze okoliczności sprawy, stwierdzić należy, że w związku z realizacją zadania pn.: „(…)” nie będziecie Państwo mieli prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT, ponieważ realizując opisany projekt będziecie Państwo wykonywać zadania publiczne i z tego tytułu nie będziecie występować jako podatnik podatku VAT oraz towary i usługi nabyte w ramach ww. projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Tym samym Państwa stanowisko uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musicie się Państwo zastosować do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Macie Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).