Temat interpretacji
Ustalenie czy czynność zawarcia z ubezpieczycielem umowy ubezpieczenia na rzecz pracowników i współpracowników Wnioskodawcy oraz pracowników i współpracowników niektórych spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2020 r. (data wpływu 7 października 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy czynność zawarcia z ubezpieczycielem umowy ubezpieczenia na rzecz pracowników i współpracowników Wnioskodawcy oraz pracowników i współpracowników niektórych spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 7 października 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w ww. zakresie.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.
S.A. (dalej: Wnioskodawca albo Spółka) jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie informatyki. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca dostarcza sprzęt komputerowy, oprogramowanie oraz świadczy różnego rodzaju usługi informatyczne.
Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Wnioskodawca, działając jako ubezpieczający, zawarł z towarzystwem ubezpieczeniowym umowy:
- Ubezpieczenia grupowego na życie,
- Ubezpieczenia NNW.
Warunki ubezpieczenia reguluje umowa ubezpieczenia oraz Warunki Ogólne Grupowego Ubezpieczenia na Życie. Spółka pomimo zawarcia umowy ubezpieczenia we własnym imieniu, nie jest odbiorcą usługi oferowanej przez ubezpieczyciela.
Ubezpieczeniem objęci są pracownicy i współpracownicy Wnioskodawcy oraz pracownicy i współpracownicy niektórych spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy. Ubezpieczeniem mogą być objęci również ich współmałżonkowie, partnerzy życiowi czy pełnoletnie dzieci (wszystkie wyżej wymienione osoby są dalej w treści wniosku łącznie nazywane Osobami Ubezpieczonymi.
Przystąpienie do ubezpieczenia jest dobrowolne i następuje po popisaniu deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia przez osobę zainteresowaną. Deklaracja przygotowywana jest przez Wnioskodawcę na podstawie oświadczenia, złożonego przez przystępującego do ubezpieczenia.
W zawartych umowach jako podlegające ubezpieczeniu, tj. uprawnione do otrzymania świadczeń od ubezpieczyciela, wskazywane są Osoby Ubezpieczone. Wnioskodawca nie występuję w tej umowie jako podmiot ubezpieczony ani uposażony.
Co do zasady Wnioskodawca co miesiąc potrąca z góry lub otrzymuje na rachunek bankowy (przed rozpoczęciem miesiąca, którego dotyczą) składki z tytułu umowy grupowego ubezpieczenia na życie a następnie wpłaca je na rachunek bankowy ubezpieczyciela.
Wnioskodawca nie ponosi ciężaru ekonomicznego składek. Nie są one ujmowane w rachunku wyników Wnioskodawcy. Zarówno pracownicy jak i współpracownicy ponoszą 100% odpłatności składki. Składka jest potrącana z wynagrodzenia pracownika. W przypadku współpracownika kwota składek jest potrącana z faktury za jego usługi lub współpracownik wpłaca składkę na rachunek Wnioskodawcy. Z tytułu ubezpieczenia pracowników i współpracowników spółek zależnych składka wpłacana jest przez spółkę zależną na rachunek Wnioskodawcy.
Składki NNW rozliczane są raz w roku.
Z tytułu przekazywanych składek ubezpieczyciel nie wystawia Wnioskodawcy żadnego dokumentu. Ani Wnioskodawca, ani żaden z jego pracowników nie pobiera z tego tytułu wynagrodzenia czy prowizji.
Świadczenia w postaci składek ubezpieczenia nie są doliczane do przychodu pracowników Wnioskodawcy oraz opodatkowywane podatkiem dochodowym od osób fizycznych PIT, a także obciążane składkami na ubezpieczenie ZUS.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.
Czy zawierając umowę ubezpieczenia grupowego na rzecz Osób Ubezpieczonych, a następnie pobierając składki ubezpieczeniowe od Osób Ubezpieczonych lub od spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy i przekazując je do ubezpieczyciela, Wnioskodawca dokonuje świadczenia usług z tytułu zawartej z ubezpieczycielem umowy ubezpieczenia na życie i NNW?
Zdaniem Wnioskodawcy, zawierając umowę ubezpieczenia grupowego na rzecz Osób Ubezpieczonych, a następnie pobierając składki ubezpieczeniowe od Osób Ubezpieczonych lub od spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy i przekazując je do ubezpieczyciela, Wnioskodawca nie dokonuje świadczenia usług z tytułu zawartej z ubezpieczycielem umowy ubezpieczenia na życie i NNW, a wszystkie te czynności pozostają poza zakresem przepisów ustawy o VAT.
Wynika to z poniższej argumentacji.
1.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Z kolei przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().
Powołany przepis wskazuje, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie się podatnika nie będące dostawą towarów na rzecz innego podmiotu. Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług lub dostawy towarów, to - co do zasady - niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT jest spełnienie przesłanki odpłatności.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
W konsekwencji, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści związane z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.
Podkreślić jednak należy, że w ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
W myśl art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
- użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
- nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Z powołanego wyżej przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:
- w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia (w całości lub w części) podatku naliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych (warunki te muszą być spełnione łącznie),
- w przypadku świadczenia usług świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Niespełnienie warunku określonego w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ponadto jak stanowi art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Z powyższego przepisu wynika, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. W świetle uregulowań art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, należy przyjąć, że nawet jeśli podmiot faktycznie nie świadczy usługi (osobiście nie wykonuje czynności), jednakże pośrednio bierze udział w jej świadczeniu to dla potrzeb podatku od towarów i usług, takie zachowanie jest traktowane na równi ze świadczeniem konkretnej usługi. Podmiot ten staje się zatem podatnikiem ze wszystkimi, wynikającymi z tego, konsekwencjami, tj. w szczególności powinien opodatkować i udokumentować tę usługę według zasad dla niej przewidzianych.
Z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że w oparciu o art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.
Podkreślić także należy, że zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.
Artykuł 43 ust. 1 pkt 19a ustawy o VAT stanowi, że zwalnia się od podatku świadczenie usług, o których mowa w pkt 18 i 19, jeżeli usługi te zostały nabyte przez podatnika we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej od podmiotów, o których mowa w pkt 18 i 19.
Na mocy art. 99 ust. 1 ustawy o VAT - podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c i art. 133.
Natomiast zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.
W myśl art. 109 ust. 8a ustawy o VAT, ewidencja, o której mowa w ust. 3, prowadzona jest w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych.
2.
Podstawowym elementem umowy ubezpieczenia jest to, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zamian za uprzednią zapłatę składki, zapewnić ubezpieczonemu, w przypadku zmaterializowania się pokrywanego ryzyka, usługę uzgodnioną w chwili zawarcia umowy.
Z kolei czynność ubezpieczeniowa, w ogólnie przyjętym rozumieniu charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia okoliczności objętych umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.
W przypadku ubezpieczeń ubezpieczający i ubezpieczony nie muszą być tym samym podmiotem. Często ubezpieczającym (tj. podmiotem, który zawiera umowę ubezpieczenia i zobowiązuje się do opłacania składek) jest podmiot inny niż ubezpieczany.
Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).
Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).
W akapicie 41 sprawy Skandia, Trybunał podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku, tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B (a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.
W rozpatrywanej sprawie znaczenie ma ustalenie, czy Spółka jest podmiotem zawierającym umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, a zatem czy spełni kryterium podmiotowe wskazane w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.
Wskazać należy, że ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, zatem w celu dokładnego zdefiniowania tego pojęcia należy sięgnąć do regulacji prawa cywilnego.
Co prawda prawo podatkowe stanowi osobną od prawa cywilnego gałąź prawa, jednak przy stosowaniu prawa podatkowego należy posiłkować się prawem cywilnym, o ile nie stoi w sprzeczności z przepisami prawa podatkowego. W szczególności w celu określenia natury stosunków cywilnoprawnych łączących podmioty cywilnoprawne (osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej).
Ponadto, w przypadku gdy ustawy podatkowe posługują się pewnymi pojęciami bez ich zdefiniowania (jak np. własność, zdolność prawna), należy nadawać tym pojęciom znaczenie ustalone w prawie cywilnym, jako gałęzi prawa regulującej stosunki prywatne pomiędzy podmiotami cywilnoprawnymi. Inne stanowisko prowadziłoby do powstania niespójności w ramach systemu prawa, jak również do dowolności interpretacyjnej, umożliwiając różne rozumienie tych samych pojęć. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w szczególności w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2002 r., sygn. akt P 7/00, w którym stwierdzone zostało, że "Uznając samodzielność regulacji Ordynacji podatkowej nie sposób zanegować faktu, iż prawo cywilne spełnia rolę tzw. prawa powszechnego, co usprawiedliwia odwołanie się do wykształconych w nim pojęć podstawowych".
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
Natomiast zgodnie z art. 808 § 1 i § 2 k.c., ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu. Zarzut mający wpływ na odpowiedzialność ubezpieczyciela może on podnieść również przeciwko ubezpieczonemu.
W takim przypadku ubezpieczający nie jest jednocześnie ubezpieczonym.
Z drugiej strony ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Dodatkowo może żądać, by ubezpieczyciel udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy oraz ogólnych warunkach ubezpieczenia w zakresie, w jakim dotyczą jego praw i obowiązków.
Z treści ww. art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT jasno wynika, że zwolnieniem objęte są m.in. co należy podkreślić usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Z zapisu tego wynika zatem, że aby zwolnione były usługi świadczone przez ubezpieczającego, nie ma wymogu, aby ubezpieczającym był agent, pośrednik, czy też broker ubezpieczeniowy, w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.
Powołane regulacje wskazują, że umowa ubezpieczenia na cudzy rachunek jest konstrukcją prawną, w której ubezpieczający zawiera z ubezpieczycielem umowę w celu ochrony interesu osoby trzeciej ubezpieczonego, przy czym ubezpieczyciel świadczy ochronę ubezpieczeniową bezpośrednio na rzecz ww. osoby trzeciej, na której rachunek została zawarta umowa. Osoba trzecia nie musi być jednoznacznie wskazana w zawartej z ubezpieczycielem umowie ubezpieczenia.
Zatem należy uznać, że ubezpieczenie na cudzy rachunek jest specyficzną formą ubezpieczenia odmienną od jego typowych form. Odmienność ubezpieczenia na cudzy rachunek polega przede wszystkim na tym, że w ramach takiego ubezpieczenia ubezpieczający pełni szczególną rolę, gdyż zawarta umowa ubezpieczenia ma na celu ochronę nie jego interesów, a osób trzecich.
3.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca nie przekazuje Osobom Ubezpieczonym nieodpłatnego świadczenia w postaci opłacania za nie składek ubezpieczeniowych. Kwoty składek są najpierw pobierane przez Spółkę od Osób Ubezpieczonych lub od spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy, a następnie są przekazywane przez Spółkę na rachunek ubezpieczyciela.
Oznacza to, że w rzeczywistości Osoba Ubezpieczona, a nie Spółka, jest podmiotem będącym stroną umowy ubezpieczenia na życie i NNW. Tym samym, Osoba Ubezpieczona (a nie Spółka) jest podmiotem dokonującym zapłaty składki ubezpieczeniowej do ubezpieczyciela.
Pomimo, że to Spółka uiszcza składkę ubezpieczeniową do ubezpieczyciela w imieniu i na rzecz Osób Ubezpieczonych, to w sytuacji, gdy kwoty składek ubezpieczeniowych są wcześniej przekazywane albo zwracane Wnioskodawcy, nie ma wątpliwości, że te kwoty nie stanowią wynagrodzenia Osób Ubezpieczonych, w szczególności pracowników i współpracowników Wnioskodawcy.
4.
W opisanych powyżej okolicznościach, Wnioskodawca nie dokonuje odsprzedaży usług, gdyż nie nabywa usług ubezpieczeniowych we własnym imieniu i na własny rachunek, które następnie odsprzedaje w takim samym zakresie. Wnioskodawca zawarł umowę ubezpieczenia na życie na rzecz Osób Ubezpieczonych. Tak więc wobec zawartej umowy ubezpieczenia na rzecz tych Osób Wnioskodawca nie korzysta z ochrony ubezpieczeniowej zapewnionej od ubezpieczyciela. Do odbioru świadczeń ubezpieczeniowych od ubezpieczyciela uprawniona jest wyłącznie Osoba Ubezpieczona, która na mocy zawartej przez Wnioskodawcę umowy może z nich skorzystać. Zatem Spółka, pomimo zawarcia umowy ubezpieczenia we własnym imieniu, nie jest odbiorcą usługi oferowanej przez ubezpieczyciela.
Skoro Wnioskodawca zawierając umowę ubezpieczenia wskazuje Osoby Ubezpieczone inne niż Wnioskodawca, to należy uznać, że wskazane Osoby są konsumentami usługi ubezpieczeniowej świadczonej przez ubezpieczyciela. W konsekwencji, skoro Wnioskodawca nie jest podmiotem, który nabywa usługę ubezpieczenia, to nie może dokonać odsprzedaży usługi ubezpieczeniowej w tym samym, nabytym od ubezpieczyciela, zakresie.
Oznacza to, że w przypadku zawartej przez Wnioskodawcę umowy ubezpieczenia w imieniu własnym, lecz na rzecz Osób Ubezpieczonych nie ma zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy o VAT.
5.
W opisanych okolicznościach, gdzie Wnioskodawca uiszcza składkę ubezpieczeniową, ale ta składka jest w całości pobierana od Osób Ubezpieczonych lub od spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy, nie będzie również mieć zastosowania art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, ponieważ w niniejszej sytuacji Wnioskodawca nie uczestniczy, jak wyżej wskazano, w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, tj. nie nabywa ich od ubezpieczyciela, ani też ich nie świadczy. Spółka jedynie umożliwiła Osobom Ubezpieczonym przystąpienie do ubezpieczenia na życie i NNW oferowanego przez ubezpieczyciela, decydując się w tym wariancie, na pobieranie składek, które następnie wpłaca na rachunek ubezpieczyciela.
Podsumowując, w opisanym stanie sprawy, Spółka zawierając umowę ubezpieczenia grupowego na rzecz Osób Ubezpieczonych, pobierając składki od Osób Ubezpieczonych lub od spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy i przekazując je do ubezpieczyciela, nie dokonuje świadczenia usług na rzecz tych Osób z tytułu zawartej z ubezpieczycielem umowy ubezpieczenia. Rola Spółki jako ubezpieczającego jak wynika z wniosku sprowadza się jedynie do przekazania składki na konto ubezpieczyciela. Składki należne są ubezpieczycielowi w zamian za usługi ubezpieczenia nabywane przez Osoby Ubezpieczone. Spółka w związku z zawartą umową w sprawie ubezpieczenia na życie i NNW nie odnosi żadnych bezpośrednich korzyści, wynikających z zawartej umowy.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106, z późn. zm.), dalej zwanej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().
Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Przez sprzedaż, w myśl art. 2 pkt 22 ustawy, rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Z kolei przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().
Powołany przepis wskazuje, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie się podatnika nie będące dostawą towarów na rzecz innego podmiotu. Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług lub dostawy towarów, to co do zasady niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT jest spełnienie przesłanki odpłatności.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
W konsekwencji, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści związane z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.
Podkreślić jednak należy, że w ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
W myśl art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
- użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
- nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Z powołanego wyżej przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:
- w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych (warunki te muszą być spełnione łącznie),
- w przypadku świadczenia usług świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Niedopełnienie warunku określonego w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ponadto jak stanowi art. 8 ust. 2a ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Z powyższego przepisu wynika, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. W świetle uregulowań art. 8 ust. 2a ustawy, należy przyjąć, że nawet jeśli podmiot faktycznie nie świadczy usługi (osobiście nie wykonuje czynności), jednakże pośrednio bierze udział w jej świadczeniu to dla potrzeb podatku od towarów i usług, takie zachowanie jest traktowane na równi ze świadczeniem konkretnej usługi. Podmiot ten staje się zatem podatnikiem ze wszystkimi, wynikającymi z tego, konsekwencjami, tj. w szczególności powinien opodatkować i udokumentować tę usługę według zasad dla niej przewidzianych.
Z art. 41 ust. 1 ustawy wynika, że stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że w oparciu o art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.
Podkreślić także należy, że zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.
Na gruncie niniejszej sprawy należy wskazać, że podstawowym elementem transakcji ubezpieczeniowej w ogólnym rozumieniu jest to, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zamian za uprzednią zapłatę składki, zapewnić ubezpieczonemu, w przypadku zmaterializowania się pokrywanego ryzyka, usługę uzgodnioną w chwili zawarcia umowy.
Z kolei czynność ubezpieczeniowa, w ogólnie przyjętym rozumieniu charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia okoliczności objętych umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.
Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).
Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie transakcje ubezpieczeniowe nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).
W akapicie 41 sprawy Skandia, Trybunał podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku, tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B(a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.
W rozpatrywanej sprawie znaczenie ma ustalenie, czy Spółka jest podmiotem zawierającym umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, a zatem czy spełni kryterium podmiotowe wskazane w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.
Wskazać należy, że ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, zatem w celu dokładnego zdefiniowania tego pojęcia należy sięgnąć do regulacji prawa cywilnego.
Co prawda prawo podatkowe stanowi osobną od prawa cywilnego gałąź prawa, jednak przy stosowaniu prawa podatkowego należy posiłkować się prawem cywilnym, o ile nie stoi w sprzeczności z przepisami prawa podatkowego. W szczególności w celu określenia natury stosunków cywilnoprawnych łączących podmioty cywilnoprawne (osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej).
Ponadto, w przypadku gdy ustawy podatkowe posługują się pewnymi pojęciami bez ich zdefiniowania (jak np. własność, zdolność prawna), należy nadawać tym pojęciom znaczenie ustalone w prawie cywilnym, jako gałęzi prawa regulującej stosunki prywatne pomiędzy podmiotami cywilnoprawnymi. Inne stanowisko prowadziłoby do powstania niespójności w ramach systemu prawa, jak również do dowolności interpretacyjnej, umożliwiając różne rozumienie tych samych pojęć. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w szczególności w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2002 r., sygn. akt P 7/00, w którym stwierdzone zostało, że Uznając samodzielność regulacji Ordynacji podatkowej nie sposób zanegować faktu, iż prawo cywilne spełnia rolę tzw. prawa powszechnego, co usprawiedliwia odwołanie się do wykształconych w nim pojęć podstawowych.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
Natomiast zgodnie z art. 808 § 1 i § 2 k.c., ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu. Zarzut mający wpływ na odpowiedzialność ubezpieczyciela może on podnieść również przeciwko ubezpieczonemu.
W takim przypadku ubezpieczający nie jest jednocześnie ubezpieczonym.
Z drugiej strony ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Dodatkowo może żądać, by ubezpieczyciel udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy oraz ogólnych warunkach ubezpieczenia w zakresie, w jakim dotyczą jego praw i obowiązków.
Z treści ww. art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy jasno wynika, że zwolnieniem objęte są m.in. co należy podkreślić usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Z zapisu tego wynika zatem, że aby zwolnione były usługi świadczone przez ubezpieczającego, nie ma wymogu, aby ubezpieczającym był agent, pośrednik, czy też broker ubezpieczeniowy, w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.
Powołane regulacje wskazują, że umowa ubezpieczenia na cudzy rachunek jest konstrukcją prawną, w której ubezpieczający zawiera z ubezpieczycielem umowę w celu ochrony interesu osoby trzeciej ubezpieczonego, przy czym ubezpieczyciel świadczy ochronę ubezpieczeniową bezpośrednio na rzecz ww. osoby trzeciej, na której rachunek została zawarta umowa. Osoba trzecia nie musi być jednoznacznie wskazana w zawartej z ubezpieczycielem umowie ubezpieczenia.
Zatem należy uznać, że ubezpieczenie na cudzy rachunek jest specyficzną formą ubezpieczenia odmienną od jego typowych form. Odmienność ubezpieczenia na cudzy rachunek polega przede wszystkim na tym, że w ramach takiego ubezpieczenia ubezpieczający pełni szczególną rolę, gdyż zawarta umowa ubezpieczenia ma na celu ochronę nie jego interesów, a osób trzecich.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie informatyki. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca dostarcza sprzęt komputerowy, oprogramowanie oraz świadczy różnego rodzaju usługi informatyczne.
Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Wnioskodawca, działając jako ubezpieczający, zawarł z towarzystwem ubezpieczeniowym umowy:
- Ubezpieczenia grupowego na życie,
- Ubezpieczenia NNW.
Warunki ubezpieczenia reguluje umowa ubezpieczenia oraz Warunki Ogólne Grupowego Ubezpieczenia na Życie. Spółka pomimo zawarcia umowy ubezpieczenia we własnym imieniu, nie jest odbiorcą usługi oferowanej przez ubezpieczyciela.
Ubezpieczeniem objęci są pracownicy i współpracownicy Wnioskodawcy oraz pracownicy i współpracownicy niektórych spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy. Ubezpieczeniem mogą być objęci również ich współmałżonkowie, partnerzy życiowi czy pełnoletnie dzieci (wszystkie wyżej wymienione osoby są dalej w treści wniosku łącznie nazywane Osobami Ubezpieczonymi.
Przystąpienie do ubezpieczenia jest dobrowolne i następuje po popisaniu deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia przez osobę zainteresowaną. Deklaracja przygotowywana jest przez Wnioskodawcę na podstawie oświadczenia, złożonego przez przystępującego do ubezpieczenia.
W zawartych umowach jako podlegające ubezpieczeniu, tj. uprawnione do otrzymania świadczeń od ubezpieczyciela, wskazywane są Osoby Ubezpieczone. Wnioskodawca nie występuję w tej umowie jako podmiot ubezpieczony ani uposażony.
Co do zasady Wnioskodawca co miesiąc potrąca z góry lub otrzymuje na rachunek bankowy (przed rozpoczęciem miesiąca, którego dotyczą) składki z tytułu umowy grupowego ubezpieczenia na życie a następnie wpłaca je na rachunek bankowy ubezpieczyciela.
Wnioskodawca nie ponosi ciężaru ekonomicznego składek. Nie są one ujmowane w rachunku wyników Wnioskodawcy. Zarówno pracownicy jak i współpracownicy ponoszą 100% odpłatności składki. Składka jest potrącana z wynagrodzenia pracownika. W przypadku współpracownika kwota składek jest potrącana z faktury za jego usługi lub współpracownik wpłaca składkę na rachunek Wnioskodawcy. Z tytułu ubezpieczenia pracowników i współpracowników spółek zależnych składka wpłacana jest przez spółkę zależną na rachunek Wnioskodawcy.
Składki NNW rozliczane są raz w roku.
Z tytułu przekazywanych składek ubezpieczyciel nie wystawia Wnioskodawcy żadnego dokumentu. Ani Wnioskodawca, ani żaden z jego pracowników nie pobiera z tego tytułu wynagrodzenia czy prowizji.
Świadczenia w postaci składek ubezpieczenia nie są doliczane do przychodu pracowników Wnioskodawcy oraz opodatkowywane podatkiem dochodowym od osób fizycznych PIT, a także obciążane składkami na ubezpieczenie ZUS.
Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy zawierając umowę ubezpieczenia grupowego na rzecz Osób Ubezpieczonych, a następnie pobierając składki ubezpieczeniowe od Osób Ubezpieczonych lub od spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy i przekazując je do ubezpieczyciela, Wnioskodawca dokonuje świadczenia usług z tytułu zawartej z ubezpieczycielem umowy ubezpieczenia na życie i NNW.
Powyższe wskazuje, że kwota składki ubezpieczeniowej (na którą składa się kwota pobrana przez Wnioskodawcę od pracowników potrącona z wynagrodzenia lub kwota otrzymana na rachunek bankowy) dotyczy kosztów ubezpieczenia swoich pracowników i współpracowników (a także osób bliskich pracowników) oraz pracowników i współpracowników spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy w związku z zawartą umową ubezpieczeniową. W rzeczywistości to ww. Osoby Ubezpieczone, a nie Wnioskodawca, są podmiotami będącymi stroną umowy ubezpieczenia grupowego na życie oraz ubezpieczenia NNW. Tym samym, to pracownicy i współpracownicy (a także osoby bliskie pracowników) oraz pracownicy i współpracownicy spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy (a nie Wnioskodawca) są podmiotami zobowiązanymi do zapłaty składki ubezpieczeniowej do ubezpieczyciela.
Nie ma więc wątpliwości, że kwota składki ubezpieczeniowej, stanowi wynagrodzenie należne ubezpieczycielowi od ubezpieczonego, czyli korzystającego z usługi ubezpieczenia. Składki te należne są ubezpieczycielowi w zamian za nabywane przez pracowników i współpracowników (a także osoby bliskie pracowników) oraz pracowników i współpracowników spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy usługi ubezpieczeniowe. Dlatego też kwoty wynikające z sumy przekazywanych ubezpieczycielowi środków finansowych przekazywane są do niego jako zapłata za jego usługi. Jak wynika z wniosku Wnioskodawca uiszcza składkę ubezpieczeniową do ubezpieczyciela w imieniu i na rzecz Osoby Ubezpieczonej. Skoro kwoty pobieranych składek ubezpieczeniowych odpowiadające wysokości składki ubezpieczeniowej dla wybranego przez Osobę Ubezpieczoną oraz spółkę z grupy kapitałowej wariantu ubezpieczenia są zapłatą dla ubezpieczyciela, to suma przekazywanych składek ubezpieczeniowych nie stanowi należności Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie dysponuje wartością pobranych składek ubezpieczeniowych, ponieważ są one wynagrodzeniem należnym ubezpieczycielowi.
Nie jest to również płatność za usługi odsprzedawane przez Wnioskodawcę. Zainteresowany zawarł we własnym imieniu umowę ubezpieczenia swoich pracowników i współpracowników (a także osób bliskich pracowników) oraz pracowników i współpracowników spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy. Uprawnionymi do odbioru świadczeń, czyli ubezpieczonymi są jednak ww. Osoby Ubezpieczone, którzy wyrazili chęć przystąpienia do ubezpieczenia. Zatem w niniejszych okolicznościach, Wnioskodawca nie dokonuje odsprzedaży usług, gdyż nie nabywa usług ubezpieczeniowych we własnym imieniu i na własny rachunek, które następnie odsprzedaje w takim samym zakresie, bowiem Wnioskodawca zawarł umowę grupowego ubezpieczenia na życie i NNW na rzecz swoich pracowników i współpracowników (a także osób bliskich pracowników) oraz pracowników i współpracowników spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy. Tak więc, wobec zawartej umowy ubezpieczenia na rzecz ww. Osób Ubezpieczonych Wnioskodawca nie korzysta z ochrony ubezpieczeniowej zapewnionej od ubezpieczyciela. Do odbioru świadczeń ubezpieczeniowych od ubezpieczyciela uprawnione są wyłącznie ww. Osoby Ubezpieczone, którzy na mocy zawartej przez Wnioskodawcę umowy grupowego ubezpieczenia na życie i NNW może z nich skorzystać. Zatem Spółka, pomimo zawarcia umowy ubezpieczenia we własnym imieniu, nie jest odbiorcą usługi oferowanej przez ubezpieczyciela. Skoro Wnioskodawca zawierając umowę ubezpieczenia wskazuje swoich pracowników i współpracowników (a także osoby bliskie pracowników) oraz pracowników i współpracowników spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy, to należy uznać, że wskazane osoby są konsumentami usługi ubezpieczeniowej świadczonej przez ubezpieczyciela. Skoro Spółka nie jest podmiotem, który nabywa usługę ubezpieczenia, to nie może dokonać odsprzedaży usługi ubezpieczeniowej w tym samym, nabytym od ubezpieczyciela, zakresie.
W konsekwencji, w rozpatrywanej sprawie nie dochodzi do kupna usług ubezpieczeniowych nabytych we własnym imieniu i na własny rachunek, a następnie ich odsprzedaży na rzecz pracowników i współpracowników (a także osób bliskich pracowników) oraz pracowników i współpracowników spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy jako konsumenta usługi ubezpieczeniowej. Zatem w przypadku zawartej przez Wnioskodawcę umowy ubezpieczenia na życie w imieniu własnym, lecz na rzecz ww. Osób Ubezpieczonych, nie ma zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy.
Podsumowując, w opisanym stanie sprawy, Spółka zawierając umowę ubezpieczenia grupowego dla pracowników i współpracowników (a także osób bliskich pracowników) oraz pracowników i współpracowników spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy i następnie przekazując do ubezpieczyciela pobrane składki, nie dokonuje świadczenia usług na rzecz ww. Osób Ubezpieczonych z tytułu zawartej z ubezpieczycielem umowy grupowego ubezpieczenia na życie i NNW, a także z tytułu przekazywania tych składek na rachunek ubezpieczyciela. Rola Wnioskodawcy jako ubezpieczającego jak wynika z wniosku sprowadza się jedynie się do pobrania składki od ubezpieczonych i przekazania jej na konto ubezpieczyciela. Składki należne są ubezpieczycielowi w zamian za nabywane przez pracowników i współpracowników (a także osób bliskich pracowników) oraz pracowników i współpracowników spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy usługi ubezpieczenia. Wnioskodawca, w związku z zawartą generalną umową w sprawie grupowego ubezpieczenia na życie i NNW ww. Osób Ubezpieczonych nie odnosi żadnych bezpośrednich korzyści, wynikających z zawartej umowy, bowiem jak wskazano w opisie sprawy ani Wnioskodawca ani żaden z jego pracowników nie pobiera z tego tytułu wynagrodzenia czy prowizji.
W konsekwencji, zgodzić się należy z Wnioskodawcą, że w opisanej sytuacji Spółka pobierając składki od swoich pracowników i współpracowników oraz od pracowników i współpracowników niektórych spółek z grupy kapitałowej Wnioskodawcy i przekazując zbiorczo do ubezpieczyciela nie dokonuje świadczenia usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem samo pobranie i przekazywanie przez Zainteresowanego składek ubezpieczeniowych nie mieści się w definicji dostawy towaru bądź świadczenia usług.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.
Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Tut. Organ wskazuje ponadto, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione we własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej rozpatrzone.
Interpretacja dotyczy:
- zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
- zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
- z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Stanowisko
prawidłowe
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej