- Zwolnienie od podatku dla czynności wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego działek w związku z wywłaszczeniem za odszkodowaniem, - Moment powstania obowiązku podatkowego z ww. tytułu.

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego  zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lutego 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy  podatku od towarów i usług w zakresie:

-zwolnienia od podatku dla czynności wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego działek nr 8, nr9, nr 10,nr 11,nr 12, nr 13,nr 14, nr 15, w związku z wywłaszczeniem za odszkodowaniem,

-momentu powstania obowiązku podatkowego z ww. tytułu.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 25 marca 2022 r. (data wpływu) oraz w dniu 30 marca 2022 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego  

Wnioskodawczyni Spółka jawna z siedzibą w ... była użytkownikiem wieczystym działek o numerach  1,   2,  3, 4,  5, 6 oraz 7 położonych w jednostce ewidencyjnej ... - miasto, obręb ... W wyniku podziału tych działek powstały m.in. działki o numerach 8,  9,  10,  11,  12, 13,  14,  15,  które zostały przejęte z mocy prawa na rzecz Gminy, na podstawie decyzji nr .. Starosty znak: … z dnia 21 listopada 2019 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. „.. w ramach zadania inwestycyjnego pn. „…”.

Działka o numerze 8 i pow. 0,0054 ha powstała w wyniku podziału działki o numerze 7w dniu 3 stycznia 2020 r., gdy decyzja nr ...Starosty znak: …  z dnia 21 listopada 2019 r. stała się ostateczna.

Działka o numerze 9  i pow. 0,0874 ha powstała w wyniku podziału działki o numerze 6 w dniu 3 stycznia 2020 r., gdy decyzja nr ...Starosty znak: …  z dnia 21 listopada 2019 r. stała się ostateczna.

Działka o numerze 10 i pow. 0,0003 ha powstała w wyniku podziału działki o numerze 5 w dniu 3 stycznia 2020 r., gdy decyzja nr ...Starosty znak: ...z dnia 21 listopada 2019 r. stała się ostateczna.

Działka o numerze 11 i pow. 0,0103 ha oraz działka o numerze 12 i pow. 0,0038 ha powstały w wyniku podziału działki o numerze  1 w dniu 3 stycznia 2020 r., gdy decyzja nr ...Starosty znak: ...z dnia 21 listopada 2019 r. stała się ostateczna.

Działka o numerze 13 i pow. 0,0002 ha powstała w wyniku podziału działki o numerze 4 w dniu 3 stycznia 2020 r., gdy decyzja nr ...Starosty znak: ...z dnia 21 listopada 2019 r. stała się ostateczna.

Działka o numerze 14 i pow. 0,0025 ha powstała w wyniku podziału działki o numerze 5 w dniu 3 stycznia 2020 r., gdy decyzja nr ...Starosty znak: ...z dnia 21 listopada 2019 r. stała się ostateczna.

Działka o numerze 15 pow. 0,1324 ha powstała w wyniku podziału działki o numerze  2 w dniu 3 stycznia 2020 r., gdy decyzja nr ...Starosty znak: ...z dnia 21 listopada 2019 r. stała się ostateczna.

Z chwilą, gdy decyzja Starosty z dnia 21 listopada 2019 r. nr ...znak: ...stała się ostateczna, czyli w dniu 3 stycznia 2020 r.:

‒na działce nr 8 znajdował się pas zieleni stanowiący w części pobocze parkingowe wraz z oświetleniem drogowym,

‒na działce nr 9 znajdowała się wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy,

‒na działce nr 10 znajdowała się część wewnętrznej drogi zakładowej, a także pas zieleni przy wjeździe na parking pracowniczy, stanowiący element infrastruktury parkingowej (wygospodarowany w celu poprawienia widoczności przy wjeździe na parking),

‒na działce nr 11 znajdował się pas zieleni oraz ogrodzony parking pracowniczy, którego ogrodzenie, w związku z dokonanym przez Gminę przejęciem terenu musiało zostać w znacznej części zdemontowane, a sam parking musiał zostać istotnie zmniejszony,

‒na działce nr 12 znajdował się wjazd na parking pracowniczy, a także stanowiące element infrastruktury parkingowej pasy zieleni poprawiające widoczność przy wjeździe na parking,

‒na działce nr 13 znajdował się fragment zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzony wjazd do garażu, zlokalizowanego na terenie również wynajmowanym przez spółka jawna w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,

‒na działce nr 14 znajdował się także fragment zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzony wjazd do garażu, zlokalizowanego na terenie również wynajmowanym przez spółka jawna w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,

‒na działce nr 15 znajdowała się wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy.

Na działkach o numerach 9, 10, 11, 12, 15 znajdowała się wewnątrzzakładowa infrastruktura drogowa i parkingowa, stanowiąca przedmiot wynajmu realizowanego przez … spółka jawna jako główny przedmiot jej działalności. Infrastruktura ta istniała od wielu lat przed przejęciem przedmiotowego terenu przez gminę.

Od czasu wybudowania całej infrastruktury znajdującej się na działkach o numerach 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i przyjęciu jej do wykorzystywania do czasu ich przejęcia na rzecz Gminy upłynęło ponad 2 lata. Przedmiotowa infrastruktura ani w całości ani w części nigdy nie była ulepszana w ten sposób, że wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

W dniu 26 maja 2021 r. Starosta wydał pięć decyzji (znak: .., .., .., .., ..) w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania z tytułu wygaśnięcia użytkowania wieczystego działek o numerach 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 na rzecz Wnioskodawcy.

Wnioskodawca złożył odwołania od przedmiotowych decyzji podnosząc m.in. zarzut ustalenia wysokości odszkodowań w oparciu o operaty szacunkowe sporządzone z naruszeniem przepisów prawa. Wojewoda rozpoznając sprawę jako organ odwoławczy uchylił decyzje wszystkie decyzje Starosty w zakresie ustalenia odszkodowań i przekazał sprawy do ponownego rozpoznania przez organ I instancji. W dniu 28 grudnia 2021 r. Starosta po ponownym rozpatrzeniu spraw wydał pięć decyzji, w których ustalił odszkodowania w wyższej wysokości niż w decyzjach uchylonych przez Wojewodę. Ponadto, Starosta na mocy wydanych decyzji zobowiązał Burmistrza Miasta i Gminy ...  do wypłaty odszkodowań z budżetu Gminy. Odszkodowania mają zostać zapłacone na rzecz wierzyciela hipotecznego Wnioskodawcy, tj. na rzecz Banku Spółdzielczego w ... w czterech przypadkach, a także bezpośrednio do rąk Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie złożył odwołania od żadnej z ponownie wydanych decyzji, w związku z czym decyzje te stały się ostateczne.

Na dzień złożenia wniosku o wydanie przedmiotowej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego żadne z ustalonych odszkodowań nie zostało wypłacone.

W uzupełnieniu wniosku Państwa Spółka na pytania wskazane w wezwaniu tut. Organu, tj.:

1.Czy nabycie przez Państwa Spółkę prawa użytkowania wieczystego działek nr  1, 2, 3, 4, 5, 6 oraz 7, nastąpiło w ramach transakcji opodatkowanych, zwolnionych czy niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT i czy transakcje te zostały udokumentowane fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT?

2.Czy Państwa Spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia prawa użytkowania wieczystego działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6 oraz 7?

3. Czy działki nr  1,  2, 3, 4, 5, 6 oraz 7 były wykorzystywane przez Państwa Spółkę w działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z  2021 r., poz. 685, z późn. zm.)?
4. Czy ww. działki nr  1,  2, 3, 4, 5, 6 oraz 7 wykorzystywane były przez Państwa Spółkę wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywane były ww. działki, wykonywała Państwa Spółka – należy podać podstawę prawną zwolnienia?
5. Czy działki nr 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 wykorzystywane były przez Państwa Spółkę wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywane były ww. działki, wykonywała Państwa Spółka – należy podać podstawę prawną zwolnienia?
6. Jeżeli w momencie wywłaszczenia, działki nr 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 będą niezabudowane, należy wskazać:

a)czy działki nr 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 były objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego gminy?Jeżeli tak, to należy wskazać, jakie było przeznaczenie ww. działek, będących przedmiotem wywłaszczenia, według miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego?

b)czy dla działek nr 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15były wydane decyzje o warunkach zabudowy,

c)czyna działkach nr 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dopuszcza możliwość realizacji zabudowy?

7. Czy niżej wymienione naniesienia znajdujące się na działce:

‒nr 8-oświetlenie drogowe,

‒nr 9- wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy,

‒nr 10-część wewnętrznej drogi zakładowej,

‒nr 11- ogrodzony parking pracowniczy,

‒nr 12- wjazd na parking pracowniczy,

‒nr 13 -fragment zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzony wjazd do garażu,

‒nr 14 - fragment zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzony wjazd do garażu,

‒nr 15 - wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy

są budowlami w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane (Dz. U. z 2021r., poz. 2351)?

Odpowiedzi na ww. pytanie nr 7 należy udzielić osobno w odniesieniu  do każdej działki.

8. Czy działki nr 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 wraz z naniesieniami  były wykorzystywane przez Państwa Spółkę w działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy?
9. Jeżeli na ww. działkach nr  8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15  znajdują się urządzenia budowalne, to należy wskazać, z jaką budowlą będą one powiązane?

10. Czy urządzenia budowalne stanowią urządzenia budowalne, o których mowa w art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane ?

Jeśli odpowiedź na pytanie nr 7 jest twierdząca to należy udzielić odpowiedzi na  poniższe pytania:

11. Jaki jest symbol PKOB, nazwa grupowania oraz wyszczególnienie ww.  budowli, wg Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316, z późn. zm.)?
12. Czy ww. budowle znajdujące się na działkach 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 zostały nabyte, czy wybudowane przez Państwa Spółkę? Należy wskazać datę nabycia lub wybudowania.
13. Czy z tytułu nabycia ww. budowli Państwa Spółce przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony? Jeżeli nie, to należy wskazać przyczyny.
14. Czy z tytułu wybudowania/wytworzenia ww. budowli Państwa Spółce przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony? Jeżeli nie, to należy wskazać przyczyny.
15. Czy ww. budowle położone na działkach nr 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są trwale związane z gruntem?
16. Kiedy nastąpiło zajęcie do używania ww. budowli? Należy wskazać dokładną datę.
17. W przypadku wskazania, że budowle położne na ww. działkach nr 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15  zostały  nabyte przez Państwa Spółkę, to prosimy o wskazanie, czy ww. budowle były wykorzystywane przez poprzedniego właściciela/poprzednich właścicieli?
18. Czy ww. budowle były/są przedmiotem najmu, dzierżawy, użyczenia, itp.? Jeżeli tak, to należy wskazać kiedy ww. budowle lub ich części zostały oddane w najem, dzierżawę, użyczenie oraz czy to udostępnienie miało charakter odpłatny czy nieodpłatny (należy wskazać dzień, miesiąc i rok)?
19. Czy ww. budowle były wykorzystywane przez Państwa Spółkę wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywane były/są budowle, wykonywała Państwa Spółka – należy podać podstawę prawną zwolnienia?

Państwa Spółka wskazała:

1.Wnioskodawca Spółka jawna nie nabywała prawa użytkowania wieczystego działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6 oraz 7. Wnioskodawca jest następcą prawnym spółki .. Sp. z o.o. (poprzednia nazwa .. „…” Sp. z o.o.) powstałej z przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego. Ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntów, w skład których wchodziły przedmiotowe działki nastąpiło w 1991 roku, a więc w czasie, gdy w Polsce brak było regulacji przewidujących opodatkowanie podatkiem od towarów i usług ustanowienia bądź też zbycia prawa użytkowania wieczystego.

2.W związku z tym, że Wnioskodawca nie nabywał prawa użytkowania wieczystego działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6 oraz 7, to nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego.

3.Tak. Działki nr 1, 2, 3, 4, 5, 6 oraz 7 były wykorzystywane przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

4.Nie. Działki nr 1, 2, 3, 4, 5, 6 oraz 7 nie były wykorzystywane ani wyłącznie ani częściowo na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług.

5.Nie. Działki nr 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 nie były wykorzystywane ani wyłącznie ani częściowo na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług.

6.Działki nr 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 w momencie wywłaszczenia były działkami zabudowanymi.

7.Z racji tego, że przedmiotowe wezwanie do uzupełnia braków formalnych jest wezwaniem datowanym na dzień 17 marca br. oraz że organ podatkowy posłużył się czasem teraźniejszym (sformułowanie „znajdujące się”) oznacza, że pytanie dotyczy stanu faktycznego najwcześniej na dzień 17 marca. Wnioskodawca oświadcza, że na dzień udzielenia odpowiedzi na przedmiotowe pytanie na powyżej wymienionych działkach została wybudowana nowa droga. Natomiast na dzień wywłaszczenia na działce nr 8 znajdowała się budowla w postaci oświetlenia drogowego, na działce nr 9 znajdowały się budowle w postaci wewnętrznej drogi zakładowej oraz parkingu pracowniczego, na działce nr 10 znajdowała się budowla w postaci wewnętrznej drogi zakładowej, na działce nr 11 znajdowała się budowla w postaci ogrodzonego parkingu pracowniczego, na działce nr 12 znajdowała się budowla w postaci wjazdu na parking pracowniczy, na działce nr 13 znajdowały się budowle w postaci zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzonego wjazdu do garażu, na działce nr 14 znajdowały się budowle w postaci zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzonego wjazdu do garażu, na działce nr 15 znajdowały się budowle w postaci wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy.

8.Na dzień udzielenia odpowiedzi na przedmiotowe pytanie Wnioskodawca nie posiada wiedzy czy w chwili obecnej na przedmiotowych działkach znajdują się urządzenia budowlane. Wnioskodawca chce zauważyć, że wyżej wymienione działki zostały zajęte na realizację inwestycji w postaci nowej drogi, która została już zrealizowana. Na dzień wywłaszczenia działek nie znajdowały się na nich urządzenia budowlane.

9.Nie jest możliwe udzielenia odpowiedzi na to pytanie w sensie obiektywnym, gdyż po pierwsze Wnioskodawca nie posiada wiedzy co do urządzeń, w tym urządzeń budowlanych, znajdujących się w działkach wymienionych w pytaniu nr 9 na dzień udzielenia odpowiedzi. Po drugie zaś nie ma innych urządzeń budowlanych niż te, które są wymienione w ustawie Prawo budowlane.

10.

‒nr 8 - oświetlenie drogowe (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe),

‒nr 9 - wewnętrzna droga zakładowa (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe) oraz parking pracowniczy (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe),

‒nr 10 - część wewnętrznej drogi zakładowej (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe),

‒nr 11 - ogrodzony parking pracowniczy (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe),

‒nr 12 - wjazd na parking pracowniczy (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe),

‒nr 13 - fragment zakładowej drogi wewnętrznej (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe) oraz utwardzony wjazd do garażu (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe),

‒nr 14 - fragment zakładowej drogi wewnętrznej (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe) oraz utwardzony wjazd do garażu (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe),

‒nr 15 - wewnętrzna droga zakładowa (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe) oraz parking pracowniczy (PKOB 2112 Ulice i drogi pozostałe).

11.Wnioskodawca jest następcą prawnym spółki … Sp. z o.o. (poprzednia nazwa  ”…” Sp. z o.o.). W chwili przekształcenia spółki ..Sp. z o.o. w spółkę … spółka jawna co miało miejsce w 18 marca 2009 r. na działkach: - nr 8 - znajdowało się oświetlenie drogowe, - nr 9 - znajdowały się wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy, - nr 10 - znajdowała się część wewnętrznej drogi zakładowej, - nr 11 - znajdował się ogrodzony parking pracowniczy, - nr 12 - znajdował się trawnik, zaś w dniu 30 września 2015 r. została zakończona inwestycja w postaci budowy parkingu, - nr 13 - znajdowały się fragment zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzony wjazd do garażu, - nr 14 - znajdowały się fragment zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzony wjazd do garażu, - nr 15 - znajdowały się wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy.

12.Wnioskodawca nie nabywał budowli, które znajdowały się na działkach 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15.

13.Wnioskodawca nie wybudował ani nie wytworzył budowli, które znajdowały się na działkach 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15. Natomiast w odniesieniu do budowli znajdującej się na działce nr 12 Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego przy jej wybudowaniu.

14.Oświetlenie drogowe znajdujące na działce nr 8 było trwale związane z gruntem. Wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy znajdujące na działce nr 9 były trwale związane z gruntem. Część wewnętrznej drogi zakładowej znajdująca na działce nr 10 była trwale związana z gruntem. Ogrodzony parking pracowniczy znajdujący na działce nr 11 był trwale związany z gruntem. Wjazd na parking pracowniczy znajdujący na działce nr 12 był trwale związany z gruntem. Fragment zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzony wjazd do garażu znajdujące na działce nr 13 były trwale związane z gruntem. Fragment zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzony wjazd do garażu znajdujące na działce nr 14 były trwale związane z gruntem. Wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy znajdujące na działce nr 15 były trwale związane z gruntem.

15.Wszystkie wyżej wymienione budowle znajdujące się na działkach 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15 zostały przyjęte do używania z chwilą przekształcenia spółki… Sp. z o.o. w spółkę .. sp. j. co miało miejsce w dniu 18 marca 2009 r. Na działce nr 12 przyjęcie budowli do używania miało miejsce od dnia 30 września 2015 r.

16.Spółka … Sp. z o.o., której następcą prawnym jest Wnioskodawca wykorzystywała budowle położone na działkach nr 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15. Na 12 nie było budowli kiedy była wykorzystywana przez poprzedniego właściciela.

17.Działka nr 2 (droga zewnętrzna), z której została wyodrębniona działka nr 15 jest przedmiotem nadal trwającego odpłatnego wynajmu poczynając od dnia 17 grudnia 2015 r. Działka nr 7(parking), z której została wyodrębniona działka nr 8 jest przedmiotem nadal trwającego odpłatnego wynajmu poczynając od dnia 17 grudnia 2015 r. Działka nr 1 (hala główna, budynek socjalny - budynek nr 29), z której zostały wyodrębnione działki nr 11 oraz 12 jest przedmiotem nadal trwającego odpłatnego wynajmu poczynając od dnia 17 grudnia 2015 r. Działka nr 6 (budynek nr …), z której została wyodrębniona działka nr 9 jest przedmiotem nadal trwającego odpłatnego wynajmu poczynając od dnia 17 grudnia 2015 r. Działka nr 7 (droga wewnętrzna), z której została wyodrębniona działka nr 10 jest przedmiotem nadal trwającego odpłatnego wynajmu poczynając od dnia 17 grudnia 2015 r. Działka nr 4, z której została wyodrębniona działka nr 13 jest przedmiotem nadal trwającego odpłatnego wynajmu poczynając od dnia 20 czerwca 2011 r. Działka nr 5, z której została wyodrębniona działka nr 14 jest przedmiotem nadal trwającego odpłatnego wynajmu poczynając od dnia 25 stycznia 2011 r.

18.Wyżej wymienione budowle nigdy nie były wykorzystywane na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług.

Pytanie:

Czy wygaśnięcie użytkowania wieczystego w związku z przejęciem działek o numerach 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 stanowi odpłatną dostawę towarów na terytorium kraju zwolnioną od opodatkowania podatkiem od towarów i usług, dla których obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania odszkodowania?

Państwa stanowisko w sprawie:

Wygaśnięcie użytkowania wieczystego w związku z przejęciem działek o numerach 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15  stanowi odpłatną dostawę towarów na terytorium kraju zwolnioną od opodatkowania podatkiem od towarów i usług, dla których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania odszkodowania.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst. jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 685; dalej: ustawa o VAT) przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu VAT podlega nie tylko dostawa towarów zawierana w reżimie cywilnoprawnym, ale również przeniesienie własności nieruchomości na podstawie przepisów prawa administracyjnego.

Przepis ten odnosi się nie tylko przeniesienia prawa własności nieruchomości dokonywanego w ramach wywłaszczenia regulowanego przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami, ale również przejęcia nieruchomości w trybie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Przeniesienie własności nieruchomości podlega opodatkowaniu VAT, jeśli ma miejsce w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

W przypadku wywłaszczenia bądź przejęcia nieruchomości pod budowę dróg warunkiem opodatkowania VAT jest, aby nieruchomość wchodziła w skład przedsiębiorstwa podatnika.

Jeśli nieruchomość należy do majątku prywatnego podatnika, to przeniesienie jej własności w wyniku wywłaszczenia bądź przejęcia nie podlega opodatkowaniu VAT.

Takie stanowisko jest powszechnie akceptowane przez organy podatkowe (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 marca 2020 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.164.2020.1.JG). Za dostawę towarów jest uznawane nie tylko przeniesienie własności wywłaszczanych nieruchomości, ale również wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego na skutek przejęcia nieruchomości pod budowę dróg. Taki pogląd prezentują sądy administracyjne chociaż w ustawie o VAT brak bezpośredniego uregulowania tej kwestii (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 stycznia 2012 r. sygn. I FSK 574/11, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 7 grudnia 2010 r., sygn. I SA/Gd 800/10).

W drodze analogii, dla uznania wygaśnięcia użytkowania wieczystego za dostawę towarów na terytorium kraju, stosuje się art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samym wygaśnięcie użytkowania wieczystego w stosunku do dziełek o numerach 8, 9, 10, 11, 12,  13,  14, 15 stanowi odpłatną dostawę towarów na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Treść zacytowanego przepisu odnosi bezpośrednio do powstania obowiązku w przypadku przejścia prawa własności nieruchomości zajętych pod budowę dróg. Ale z uwagi, iż art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT ma zastosowanie do wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego, to na zasadzie analogii art. 19 ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy o VAT powinien być stosowany dla ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego dla wygaśnięcia tego prawa.

Tym samym momentem powstania obowiązku podatkowego będzie moment otrzymania odszkodowania za wygaśnięcie użytkowania wieczystego. Nie ma przy tym znaczenia dla powstania obowiązku podatkowego, że odszkodowanie zostanie wypłacone na rzecz jego wierzyciela hipotecznego, tj. na rzecz Banku Spółdzielczego w Pszczynie.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Z kolei, zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich: a) wybudowaniu lub b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wygaśnięcie użytkowania wieczystego przysługujące do działek o numerach 8, 9, 10, 11, 12, 13,  14, 15 nie nastąpi w ramach pierwszego zasiedlenia w związku z tym przedmiotowa dostawa towarów będzie zwolniona od podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Państwa Spółka we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że skoro decyzja nr ...Starosty znak: .. z dnia 21 listopada 2019 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. … w ramach zadania inwestycyjnego pn.  „…”, na podstawie której, prawo użytkowania wieczystego działek o numerach 8,  9 , 10,  11,  12, 13,  14,  15  zostało wywłaszczone, stała się ostateczna  3 stycznia 2020 r., to niniejszą interpretację w zakresie zwolnienia od podatku dla czynności wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego działek nr 8, nr  9 nr  10,  nr 11,  nr 12, nr 13,  nr 14, nr 15, w związku z wywłaszczeniem za odszkodowaniem, oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia.  

Z uwagi na fakt, iż decyzja nr ...Starosty, na podstawie której prawo użytkowania wieczystego działek o numerach 8,  9,  10,  11,  12, 13,  14,  15  zostało wywłaszczone, stała się ostateczna  3 stycznia 2020 r., to interpretacja w zakresie zwolnienia od podatku dla czynności wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego działek nr 8, nr  9, nr  10,  nr 11,  nr 12, nr 13,  nr 14, nr 15, w związku z wywłaszczeniem za odszkodowaniem została wydana w stanie faktycznym, natomiast w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego z ww. tytułu w zdarzeniu przyszłym.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

W świetle przytoczonych powyżej przepisów, zarówno grunt, jak i budynek spełniają definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż traktowana jest jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Stosownie zaś do art. 7 ust. 1 pkt 1 - 7 ustawy:

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Przy czym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2020 r., poz. 1990, z późn. zm.):

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami :

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

W kontekście powyższego, uwzględniając definicję działalności gospodarczej, należy stwierdzić, że dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko w sytuacji, gdy dokonana jest przez podmiot o statusie podatnika, który działa w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnie czynności. Natomiast dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy.

Uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jawna  była użytkownikiem wieczystym działek o numerach  1,   2,  3, 4,  5, 6 oraz 7.. Działki nr  1,  2, 3, 4, 5, 6 oraz 7 były wykorzystywane przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. W wyniku podziału tych działek powstały m.in. działki o numerach 8,  9 10,  11,  12, 13,  14,  15,  które zostały przejęte z mocy prawa na rzecz Gminy, na podstawie decyzji nr ...Starosty znak: … z dnia 21 listopada 2019 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji. Działki nr 8, 9, 10, 11, 12,13, 14, 15 w momencie wywłaszczenia były działkami zabudowanymi. Na dzień wywłaszczenia na działce nr 8 znajdowała się budowla w postaci oświetlenia drogowego, na działce nr 9  znajdowały się budowle w postaci wewnętrznej drogi zakładowej oraz parkingu pracowniczego, na działce nr 10 znajdowała się budowla w postaci wewnętrznej drogi zakładowej, na działce nr 11 znajdowała się budowla w postaci ogrodzonego parkingu pracowniczego, na działce nr 12 znajdowała się budowla w postaci wjazdu na parking pracowniczy, na działce nr 13 znajdowały się budowle w postaci zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzonego wjazdu do garażu, na działce nr 14 znajdowały się budowle w postaci zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzonego wjazdu do garażu, na działce nr 15 znajdowały się budowle w postaci wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy.  Wyżej wymienione budowle nigdy nie były wykorzystywane na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług. Na działkach o numerach 9, 11, 12, 15 znajdowała się wewnątrzzakładowa infrastruktura drogowa i parkingowa, stanowiąca przedmiot wynajmu realizowanego przez spółka jawna jako główny przedmiot jej działalności. Infrastruktura ta istniała od wielu lat przed przejęciem przedmiotowego terenu przez gminę. Od czasu wybudowania całej infrastruktury znajdującej się na działkach o numerach 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i przyjęciu jej do wykorzystywania do czasu ich przejęcia na rzecz Gminy upłynęło ponad 2 lata. Przedmiotowa infrastruktura ani w całości ani w części nigdy nie była ulepszana w ten sposób, że wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

W niniejszej sprawie wskazać należy, że na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1363, z późn. zm.),

Artykuł 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych stanowi, że:

Według art. 11i ust. 1 ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Fakt, że w przypadku wydawania decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej zostały w całości wyłączone przepisy określone w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oznacza w szczególności, że ustalenie lokalizacji drogi w ramach zezwolenia na realizację inwestycji drogowej może nastąpić niezależnie od tego, czy dla terenu, przez który ma przebiegać ta inwestycja, obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz niezależnie od treści postanowień takiego planu.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Jak stanowi art. 12 ust. 3 ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych :

Według regulacji art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Analiza przywołanych regulacji prowadzi do wniosku, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W myśl art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych,

Stosownie do treści art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych,

Według regulacji art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych,

Według art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych,

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa użytkowania wieczystego nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Podsumowując powyższe – zgodnie z powołanymi wyżej przepisami - wywłaszczoną nieruchomość należy opodatkować z uwzględnieniem jej przeznaczenia sprzed wywłaszczenia.

Zatem, przeniesienie przez Państwa Spółkę prawa użytkowania wieczystego działek nr 8, nr  9 nr  10,  nr 11,  nr 12, nr 13,  nr 14, nr 15, w związku z wywłaszczeniem na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, będzie stanowiło odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i Państwa Spółka dla tej czynności będzie działała w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie prawa użytkowania wieczystego działek, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną i ze względu na przedmiot, czynność taka objęta jest podatkiem od towarów i usług.

Wyjaśnić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów – przeniesienie prawa użytkowania wieczystego działek w zamian za wynagrodzenie, przyjmujące formę odszkodowania.

Przy czym, wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 tej ustawy:

Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT m.in. dla dostawy budynków/budowli spełniających określone w tych przepisach warunki.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z uregulowania tego wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części, kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 ustawy:

Pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku/budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli lub ich części oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika – bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku.

W przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Według art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Powyższy przepis wskazuje, jakie muszą zostać spełnione warunki, aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Prawo do zwolnienia przysługuje wówczas, gdy w stosunku do budynków, budowli lub ich części będących przedmiotem sprzedaży nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

-towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

-przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Bowiem stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków lub budowli w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budowli”.

W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r. poz. 1333, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:

Natomiast w myśl art. 3 pkt 3a ustawy Prawo budowlane:

Tak więc, aby ustalić, czy w analizowanej sprawie zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku, dla czynności wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego działek nr 8, nr  9, nr 10,  nr 11,  nr 12, nr 13,  nr 14, nr 15, w związku z wywłaszczeniem za odszkodowaniem, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy względem budowli będących przedmiotem wywłaszczenia, znajdujących się na przedmiotowych działkach, nastąpiło pierwsze zasiedlenie.  

Jak wynika z opisu sprawy działki nr 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 w momencie wywłaszczenia były działkami zabudowanymi. Wnioskodawca jest następcą prawnym spółki .. Sp. z o.o. W chwili przekształcenia spółki ..Sp. z o.o. w spółkę .. spółka jawna co miało miejsce w 18 marca 2009 r. na działkach: - nr 8 - znajdowało się oświetlenie drogowe, - nr 9 - znajdowały się wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy, - nr 10 - znajdowała się część wewnętrznej drogi zakładowej, - nr 11 - znajdował się ogrodzony parking pracowniczy, - nr 12 - znajdował się trawnik, zaś w dniu 30 września 2015 r. została zakończona inwestycja w postaci budowy parkingu, - nr 13 - znajdowały się fragment zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzony wjazd do garażu, - nr 14 - znajdowały się fragment zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzony wjazd do garażu, - nr 15 - znajdowały się wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy.  Wszystkie wyżej wymienione budowle znajdujące się na działkach 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15 zostały przyjęte do używania z chwilą przekształcenia spółki ....  Sp. z o.o. w spółkę sp.j. co miało miejsce w dniu 18 marca 2009 r. Na działce nr 12 przyjęcie budowli do używania miało miejsce od dnia 30 września 2015 r. Na dzień wywłaszczenia na działce nr 8 znajdowała się budowla w postaci oświetlenia drogowego, na działce nr 9  znajdowały się budowle w postaci wewnętrznej drogi zakładowej oraz parkingu pracowniczego, na działce nr 10 znajdowała się budowla w postaci wewnętrznej drogi zakładowej, na działce nr 11 znajdowała się budowla w postaci ogrodzonego parkingu pracowniczego, na działce nr 12 znajdowała się budowla w postaci wjazdu na parking pracowniczy, na działce nr 13 znajdowały się budowle w postaci zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzonego wjazdu do garażu, na działce nr 14 znajdowały się budowle w postaci zakładowej drogi wewnętrznej oraz utwardzonego wjazdu do garażu, na działce nr 15 znajdowały się budowle w postaci wewnętrzna droga zakładowa oraz parking pracowniczy.

Analizując informacje zawarte w opisie sprawy w kontekście definicji pierwszego zasiedlenia należy stwierdzić, że skoro dostawa przez Państwa Spółkę prawa użytkowania wieczystego działek nr 8, nr  9, nr  10,  nr 11,  nr 12, nr 13,  nr 14, nr 15, w wyniku wywłaszczenia za odszkodowaniem - jak Państwo wskazali - zabudowanych budowlami, nie została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia i pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą ww. budowli upłynął okres dłuższy niż 2 lata, a ponadto przedmiotowa infrastruktura ani w całości ani w części nigdy nie była ulepszana w ten sposób, że wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% ich wartości początkowej, to dostawa budowli, znajdujących się na działkach nr 8, nr  9, nr  10,  nr 11,  nr 12, nr 13,  nr 14, nr 15, korzysta ze zwolnienia od podatku, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jednocześnie, na podstawie przywołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że skoro dostawa przedmiotowych budowli znajdujących się na  działkach nr 8, nr  9, nr  10,  nr 11,  nr 12, nr 13,  nr 14, nr 15, korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to ze zwolnienia od podatku korzysta również dostawa prawa użytkowania wieczystego działek, na których ww. budowle są posadowione, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Mając na uwadze wskazane okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa należy wskazać, że wygaśnięcie przysługującego Państwa Spółce prawa użytkowania wieczystego zabudowanych działek nr 8, nr  9, nr  10,  nr 11,  nr 12, nr 13,  nr 14, nr 15, w zamian za odszkodowanie,  które w świetle przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy traktowane jest jako dostawa towarów, podlega zwolnieniu od podatku, na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10  w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko w ww. zakresie uznano za prawidłowe.

Przechodząc natomiast do kwestii określenia momentu powstania obowiązku podatkowego od otrzymanego odszkodowania stwierdzić należy, iż podstawowa zasada dotycząca powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług została sformułowana w art. 19a ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego.

Powyższy przepis art. 19a ust. 1 ustawy formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Natomiast na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy:

Stosownie natomiast do treści art. 19a ust. 6 ustawy:

W niniejszej sprawie, dostawę prawa użytkowania wieczystego działek, należy uznać za dokonaną z momentem uprawomocnienia się decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, gdyż dopiero z chwilą przyznania odszkodowania i ustalenia jego ostatecznej wysokości czynność ta staje się odpłatna.

W przypadku przeniesienia prawa użytkowania wieczystego działek w zamian za odszkodowanie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienia z mocy prawa, obowiązek podatkowy powstanie dopiero z chwilą otrzymania przez podatnika całości lub części zapłaty z tego tytułu - w odniesieniu do określonej w decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, ale już otrzymanej kwoty.

Jak wynika z opisu sprawy, w dniu 26 maja 2021 r. Starosta wydał pięć decyzji (znak: ….) w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania z tytułu wygaśnięcia użytkowania wieczystego działek o numerach 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 na rzecz Wnioskodawcy. Wnioskodawca złożył odwołania od przedmiotowych decyzji podnosząc m.in. zarzut ustalenia wysokości odszkodowań w oparciu o operaty szacunkowe sporządzone z naruszeniem przepisów prawa. Wojewoda rozpoznając sprawę jako organ odwoławczy uchylił decyzje wszystkie decyzje Starosty w zakresie ustalenia odszkodowań i przekazał sprawy do ponownego rozpoznania przez organ I instancji. W dniu 28 grudnia 2021 r. Starosta po ponownym rozpatrzeniu spraw wydał pięć decyzji, w których ustalił odszkodowania w wyższej wysokości niż w decyzjach uchylonych przez Wojewodę. Ponadto, Starosta na mocy wydanych decyzji zobowiązał Burmistrza Miasta i Gminy ...  do wypłaty odszkodowań z budżetu Gminy. Na dzień złożenia wniosku o wydanie przedmiotowej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego żadne z ustalonych odszkodowań nie zostało wypłacone.

Tym samym, obowiązek podatkowy  VAT z tytułu wygaśnięcie przysługującego Państwa Spółce prawa użytkowania wieczystego zabudowanych działek nr 8, nr  9, nr  10,  nr 11,  nr 12, nr 13,  nr 14, nr 15, w zamian za odszkodowanie,  które w świetle przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy traktowane jest jako dostawa towarów, powstanie w momencie otrzymania odszkodowania, stosownie do treści art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b w związku z art. 19a ust. 6 ustawy.

Tym samym stanowisko Państwa Spółki w ww. zakresie uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja w zakresie:

-zwolnienia od podatku dla czynności wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego działek nr 8, nr9, nr10,nr 11,nr 12, nr 13,nr 14, nr 15, w związku z wywłaszczeniem za odszkodowaniem, dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa Spółkę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

-momentu powstania obowiązku podatkowego z ww. tytułu, dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwa Spółka przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanej przez Państwa Spółkę interpretacji należy wskazać, że została ona wydana w indywidualnej sprawie, w której indywidualnie oceniano stan faktyczny i stanowisko wnioskodawcy. Powołana interpretacja nie stanowi źródła prawa i tutejszy organ nie jest nią związany.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: sytuacja Państwa Spółki będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i Państwa Spółka zastosuje się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.  Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).    

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).