Brak prawa do odliczania podatku VAT w związku z realizacją zadania.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 lipca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczania podatku VAT w związku z realizacją zadania pn.: „(…)”. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (...) (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest jednostką samorządu terytorialnego wykonującą zadania własne, nałożone na nią ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r., poz. 559; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”). Zadania publiczne wykonywane są przez Gminę w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Do zakresu działań Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone na rzecz innych podmiotów.

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. W związku z prowadzoną przez siebie działalnością opodatkowaną podatkiem VAT, Gmina składa co miesiąc deklarację VAT-7 do właściwego urzędu skarbowego.

W przypadku wykonywania zadań wynikających z ustawy o samorządzie gminnym, Gmina nie jest uznawana za podatnika podatku VAT, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych przez Gminę umów cywilnoprawnych.

Gmina planuje zrealizować inwestycję pn. „(...)” (dalej: „Inwestycja” lub „Projekt”). W ramach realizacji Inwestycji Gmina będzie ponosić m.in. wydatki (dalej łącznie: „Wydatki”) na:

‒wzmocnienie istniejącej podbudowy;

‒wykonanie warstw bitumicznych (wyrównawcza i ścieralna) z betonu asfaltowego;

‒wykonanie przepustu rurowego na włączeniu drogi wewnętrznej do drogi wojewódzkiej nr (...);

‒utwardzenie poboczy kruszywem;

‒utwardzenie kruszywem i regulacja wysokościowa istniejących zjazdów.

Infrastruktura wybudowana w ramach Projektu nie będzie służyła działalności gospodarczej Gminy opodatkowanej podatkiem VAT. Gmina nie będzie pobierała opłat za korzystanie z efektu Inwestycji przez mieszkańców oraz innych użytkowników drogi. Infrastruktura wybudowana w ramach Inwestycji będzie ogólnodostępna, tj. każdy będzie mógł z niej korzystać nieodpłatnie.

Gmina planuje złożyć wniosek o dofinansowanie do realizacji Inwestycji. Z tego powodu musi uzyskać interpretację indywidualną dotyczącą kwestii odliczenia podatku VAT w celu przedstawienia jej w procesie ubiegania się o dofinansowanie.

Pytanie

Czy Gmina będzie miała możliwość odzyskania w całości lub w części podatku VAT naliczonego od Wydatków poniesionych na realizację Inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem Gmina nie będzie miała prawa do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących wydatki na realizację Inwestycji, bowiem efekty realizacji Inwestycji nie będą wykorzystywane dla celów działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT.

Uzasadnienie stanowiska

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług oraz dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z treści przytoczony wyżej przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Wykluczone jest zatem dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

‒zostały nabyte przez podatnika VAT oraz

‒pozostają w związku z wykonywanymi przez podatnika VAT czynnościami opodatkowanymi VAT.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z przywołanych przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z powyższym nie jest możliwe dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zdaniem Gminy, Wydatki związane z realizacją Inwestycji nie spełniają wyżej wymienionych przesłanek, bowiem:

1.Gmina, realizując Inwestycję, nie działa jako podatnik podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku VAT, a jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku VAT, będący zobowiązanym do realizacji powierzonych mu zadań, wynikających z ustawy o samorządzie gminnym, bowiem zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, a w szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;

2.efekt Inwestycji będzie wykorzystywany przez Gminę wyłącznie do działalności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

W związku z powyższym, należy uznać, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie zostaną spełnione przesłanki z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, których spełnienie jest konieczne do skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT.

Stanowisko Gminy potwierdzają następujące interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, które zostały wydane w analogicznych stanach faktycznych, jak będący przedmiotem niniejszego wniosku, tj. w związku z budową lub przebudową drogi przez jednostki samorządu terytorialnego:

1.interpretacja indywidualna z 22 czerwca 2022 r. o sygn. 0114-KDIP1-1.4012.327.2022.1.MŻ;

2.interpretacja indywidualna z 3 czerwca 2022 r. o sygn. 0114-KDIP1-2.4012.244.2022.1.GK;

3.interpretacja indywidualna z 6 maja 2022 r. o sygn. 0112-KDIL1-3.4012.168.2022.1.ZW;

4.interpretacja indywidualna z 21 kwietnia 2022 r. o sygn. 0I14-KDIP4- 1.4012.146.2022.1.RMA;

5.interpretacja indywidualna z 14 lutego 2022 r. o sygn. 0111.KDIB3-3.4012.652.2021.1.WR;

6.interpretacja indywidualna z 1 lutego 2022 r. o sygn. 0112-KDIL3.4012.443.2021.1.MC.

Biorąc powyższe pod uwagę, Gmina stoi na stanowisku, że nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z faktur dokumentujących wydatki ponoszone w związku z realizacją Inwestycji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi:

1. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a. nabycia towarów i usług,

b. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy,

W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Natomiast stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina (…) jest jednostką samorządu terytorialnego wykonującą zadania własne, nałożone na nią ustawą z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Gmina planuje zrealizować inwestycję pn. „(…)”. W ramach realizacji Inwestycji Gmina będzie ponosić m.in. wydatki na: wzmocnienie istniejącej podbudowy, wykonanie warstw bitumicznych (wyrównawcza i ścieralna) z betonu asfaltowego, wykonanie przepustu rurowego na włączeniu drogi wewnętrznej do drogi wojewódzkiej nr (…), utwardzenie poboczy kruszywem, utwardzenie kruszywem i regulacja wysokościowa istniejących zjazdów. Infrastruktura wybudowana w ramach Projektu nie będzie służyła działalności gospodarczej Gminy opodatkowanej podatkiem VAT. Gmina nie będzie pobierała opłat za korzystanie z efektu Inwestycji przez mieszkańców oraz innych użytkowników drogi. Infrastruktura wybudowana w ramach Inwestycji będzie ogólnodostępna, tj. każdy będzie mógł z niej korzystać nieodpłatnie.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy Gmina będzie miała możliwość odzyskania w całości lub w części podatku VAT naliczonego od Wydatków poniesionych na realizację Inwestycji.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku od towarów i usług w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W niniejszej sprawie związek taki nie wystąpi. Z opisu sprawy wynika, że infrastruktura wybudowana w ramach Projektu nie będzie służyła działalności gospodarczej Gminy opodatkowanej podatkiem VAT. Gmina nie będzie pobierała opłat za korzystanie z efektu Inwestycji przez mieszkańców oraz innych użytkowników drogi. Infrastruktura wybudowana w ramach Inwestycji będzie ogólnodostępna, tj. każdy będzie mógł z niej korzystać nieodpłatnie. Zatem, w analizowanym przypadku Gmina nie będzie ponosić wydatków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym nabywając towary i usługi nie będzie działała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W niniejszej sprawie podatek naliczony wynikający z wydatków objętych realizacją przedmiotowego projektu nie będzie związany z wykonywaniem czynności opodatkowanych świadczonych przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług w ramach działalności gospodarczej. Tym samym nie będą spełnione przesłanki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy uprawniające do odliczenia podatku naliczonego. Jednocześnie, Gminie nie przysługuje zwrot podatku naliczonego na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji, Gmina (…) nie będzie miała prawa do odliczenia w całości lub części podatku naliczonego od towarów i usług z tytułu poniesionych Wydatków w związku z realizacją zadania pn. „(…)”.

Tym samym Państwa stanowisko należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.