Temat interpretacji
zwolnienie z podatku VAT usługi poręczenia oraz dokumentowania tej usługi.
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 lutego 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 22 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia z podatku VAT usługi poręczenia oraz dokumentowania tej usługi. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Spółka lub Wnioskodawca stanowi spółkę dominującą Grupy Kapitałowej. Od wielu lat w Grupie Kapitałowej funkcjonują zasady wzajemnego poręczania spłaty zobowiązań (kredytów, gwarancji czy z tytułu dostaw i usług). Zgodnie z przyjętymi zasadami w ramach polityki cen transferowych oraz przepisów w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych poręczenia udzielane w Grupie nie są traktowane jako świadczenia wzajemne i każde udzielenie poręczenia traktowane jest jako oddzielne świadczenie generujące przychód dla poręczyciela. Spółka dokonuje corocznego naliczenia opłaty z tytułu świadczeń związanych z udzieleniem poręczeń dla podmiotów będących w strukturach Grupy Kapitałowej. Obciążenia z tytułu poręczenia dokonywane są w formie faktur, wystawionych zgodnie z ustawą o podatku VAT, z zastosowaniem art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT traktując usługę pośrednictwa jako usługę zwolnioną od VAT.
Pytanie
Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy polegające na:
1) zaklasyfikowaniu czynności udzielenia poręczenia jako usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, stanowiącą usługę pośrednictwa finansowego pozostałą, gdzie
indziej niesklasyfikowana (PKWiU 65.23.1), a więc zwolnioną od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U.
z 2017 r. poz. 1221 ze zm., „Ustawa o VAT”)?
2) dokumentowaniu sprzedaży usługi pośrednictwa fakturą VAT oraz stosując zamiast stawki podatku zwolnienie (zw.)?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad. 1)
Zdaniem Spółki opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm., „Ustawa o VAT”). Czynnością taką jest między innymi odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przez które należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również przeniesienie prawa do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT). W związku z powyższym czynność polegającą na udzieleniu poręczenia należy opodatkować VAT jako odpłatne świadczenie usługi. Ponadto zdaniem Wnioskodawcy odpłatne udzielanie poręczeń spłaty zobowiązań zgodnie z polską klasyfikacją wyrobów i usług (PKWiU) zostało zaklasyfikowane w grupowaniu 64.99.19.0 tj. jako „Usługi finansowe, gdzie indziej niesklasyfikowane”. Zgodnie z brzmieniem art. 43 ust 1 pkt. 39 ustawy o VAT zwalnia się z podatku VAT „usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę”. W związku z powyższym Spółka traktuje udzielenie poręczenia jako usługę zwolnioną z VAT.
Ad. 2)
Zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm., „Ustawa o VAT”) Spółka nie jest zobowiązana do wystawienia faktury z tytułu udzielenia poręczenia jako usługi zwolnionej z VAT, jednakże przepisy ustawy o VAT nie odbierają Spółce prawa do wystawienia tej faktury. Zgodnie z przyjętymi w Spółce zasadami wszystkie zdarzenia dotyczące świadczenia usług potwierdzane są wystawieniem faktury, czego konsekwencją jest również dokumentowanie czynności udzielenia poręczenia fakturami wystawianymi na spółki Grupy z tytułu sprzedaży usług poręczenia. Wystawiając fakturę za usługę poręczenia zamiast stawki podatku Spółka stosuje zwolnienie (zw.).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.) zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy,
przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy,
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.
Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenia innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Wobec powyższej analizy, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.
Podkreślić należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.
Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy,
zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.
W świetle art. 43 ust. 15 ustawy,
zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
1.czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2.usług doradztwa;
3.usług w zakresie leasingu.
Z okoliczności sprawy wynika, że jesteście Państwo spółką dominującą Grupy Kapitałowej. Od wielu lat w Grupie Kapitałowej funkcjonują zasady wzajemnego poręczania spłaty zobowiązań (kredytów, gwarancji czy z tytułu dostaw i usług). Zgodnie z przyjętymi zasadami w ramach polityki cen transferowych oraz przepisów w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych poręczenia udzielane w Grupie nie są traktowane jako świadczenia wzajemne i każde udzielenie poręczenia traktowane jest jako oddzielne świadczenie generujące przychód dla poręczyciela. Dokonujecie Państwo corocznego naliczenia opłaty z tytułu świadczeń związanych z udzieleniem poręczeń dla podmiotów będących w strukturach Grupy Kapitałowej. Obciążenia z tytułu poręczenia dokonywane są w formie faktur, wystawionych zgodnie z ustawą o podatku VAT, z zastosowaniem art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT traktując usługę pośrednictwa jako usługę zwolnioną od VAT.
Macie Państwo wątpliwości dotyczące ustalenia, czy udzielenie poręczenia jest czynnością zwolnioną z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT.
Wskazać należy, że art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy, obejmuje zwolnieniem od podatku czynności udzielania poręczeń, gwarancji i innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych, rozumianych jako zgoda poręczyciela, gwaranta lub udzielającego zabezpieczenia, do spłacenia długu lub każdego innego zobowiązania finansowego w imieniu dłużnika, w przypadku niewywiązywania się przez niego ze spłaty długu. Należy ponadto zaznaczyć, że warunkiem objęcia zwolnieniem od podatku powyższych poręczeń, gwarancji i zabezpieczeń jest ich finansowy charakter.
Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN (wydanie internetowe: https://sjp.pwn.pl) gwarancja to: «poręczenie, że coś nastąpi albo że jest prawdziwe», «odpowiedzialność osoby trzeciej za zobowiązania dłużnika wobec wierzyciela».
Poręczenie zostało zdefiniowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.) w art. 876-887.
Stosownie do art. 876 § 1 ustawy Kodeks cywilny,
przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.
W myśl art. 879 § 1 Kodeksu cywilnego,
o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika.
W efekcie, poręczenie stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynności udzielenia poręczenia w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji za korzystanie z cudzego kapitału traktowane są jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, korzystające ze zwolnienia na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy, oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, należy stwierdzić, że udzielenie poręczenia za wynagrodzeniem, stanowi usługę w rozumieniu art. 8 ustawy i zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy, usługa ta korzysta ze zwolnienia od podatku VAT.
Wobec powyższego Państwa stanowisko w zakresie zastosowania zwolnienia dla usługi poręczenia jest prawidłowe.
Przechodząc do kwestii udokumentowania wykonania usługi fakturą wskazać należy, że:
Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT,
podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Natomiast stosownie do art. 106b ust. 2 ustawy o VAT,
podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów, co do zasady, podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej. Jednakże nie ma przeszkód, aby w powyższych sytuacjach podatnik wystawiał fakturę.
W konsekwencji, nie mają Państwo obowiązku dokumentowania usługi poręcznie faktura VAT. Jednakże mogą Państwo udokumentować transakcje fakturą, bowiem żaden z przepisów nie pozbawia Państwa takiej możliwości. Z uwagi na to, że usługa poręczenia korzysta ze zwolnienia w miejscu stawki należy wpisać zwolnienie.
Tym samy Państwa stanowisko w zakresie dokumentowania usługi poręczenia jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawiliście i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja została wydana w oparciu o zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku i stanowi rozstrzygnięcie wyłącznie w zakresie zwolnienia dla usługi poręczenia oraz jej dokumentowania.
Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie określenie symbolu PKWiU dla świadczonej usługi zostanie wydana w odrębnym rozstrzygnięciu.
W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).