Temat interpretacji
w zakresie opodatkowania egzekucyjnej sprzedaży nieruchomości
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 marca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 8 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania egzekucyjnej sprzedaży nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...) należącej do Dłużnika (...) sp. j.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Kancelaria Komornicza prowadzi egzekucję nieruchomości dłużnika (...) sp. j. (NIP dłużnika (...)).
Przepisy określające stanowisko komornika prowadzącego egzekucję, w której planowana jest sprzedaż egzekucyjna nieruchomości to m.in. art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej ustawą, Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1427, 1492 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 11 i 41) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.
Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 Ordynacja podatkowa – gdzie płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Przepisy prawa wskazują więc, że Komornik Sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji w przypadku, gdy wykonuje on czynności egzekucyjne.
Komornik Sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, Komornik Sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika.
Komornik Sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Dłużnik jest właścicielem nieruchomości opisanej w księdze wieczystej o numerze (...), w stosunku do której to nieruchomości planowana jest sprzedaż egzekucyjna.
Przedmiotem sprzedaży egzekucyjnej będzie nieruchomość, którą księga wieczysta opisuje, że jest to to budynek wg przeznaczenia zapisanego w księdze wieczystej jako: budynek mieszczący lokal gastronomiczny - (...). Komentarz do migracji zawarty w księdze wieczystej o numerze (...) stanowi m.in.: "...".
Wg wpisu w dziale (...) księgi wieczystej o numerze (...) dłużnik posiada również prawo wieczystego użytkowania działki gruntu w użytkowaniu wieczystym na okres do (...) r. - wydruk działów (...),(...),(...) księgi wieczystej o numerze (...).
Omawiana nieruchomość służyła dłużnikowi do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Kancelaria komornicza skierowała zapytania dotyczące nieruchomości względem której jest planowana sprzedaż egzekucyjna, a dłużnik udzielił jedynie części odpowiedzi na zapytania komornika dotyczące ewentualnego naliczenia podatku VAT z dostawy tej nieruchomości lub ewentualnego zwolnienia tej dostawy z podatku VAT.
Art. 43 ust. 21 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że: jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione – takie działania Komornik Sądowy wykonał, jednak nie otrzymał wszystkich, niezbędnych informacji od dłużnika w zakresie stwierdzenia, czy ewentualnie spełnione zostały warunki zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust.1 pkt 2, 3 i 9-10a.
W stosunku do dłużnika (...) sp. j. ustalono następujący stan faktyczny:
-dłużnik prowadzi działalność gospodarczą wpisaną w Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS (...) z datą rejestracji w KRS (...) (...) 2002 – tak stanowi zapis w Krajowym Rejestrze Sądowym;
-dłużnik posiada nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy w (...) Wydział (...) Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze KW (...), a wg zapisów w tej księdze własność budynek wg przeznaczenia zapisanego w księdze wieczystej jako: budynek mieszczący lokal gastronomiczny - (...) oraz dłużnik również ma prawo wieczystego użytkowania gruntu związanego z omawianym budynkiem,
-dłużnik, według Wykazu podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT - posiada status podatnika niefigurującego w rejestrze VAT, z informacją, iż dłużnik został wykreślony jako podatnik VAT w dniu (...) (...) 2017 r. na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 3 Ustawy o podatku od towarów i usług; w Wykazie tym widnieje również informacja, że dłużnik zarejestrował się jako podatnik VAT w dniu (...)(...) 1996 r.
-w dniu (...).(...).2021 dłużnik złożył u Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) (...) (...) pisemne oświadczenie o treści „z uwagi na charakter działalności oraz poczynione inwestycje na przestrzeni ubiegłych lat uważam, że w przypadku licytacji nieruchomości („(...)”(...) (...) ul. (...) (...)) powinien zostać doliczony podatek VAT do sprzedaży tej nieruchomości; operat szacunkowy sporządzony przez biegłego sądowego powinien zostać powiększony o podatek VAT",
-w dniu (...).(...).2022 dłużnik złożył u Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) (...) (...) pisemne oświadczenie o treści „na dzień (...).(...).2022 spółka jawna (...) nie jest czynnym płatnikiem VAT; inwestycje w nowy budynek, podczas rozbudowy (2010-2012) wyniosły ok. (...) min zł.; na pozostałe pytania z uwagi na długi upływ czasu nie jesteśmy w stanie w sposób jednoznaczny odpowiedzieć".
Pytanie
Czy planowana sprzedaż egzekucyjna nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Pana stanowisko w sprawie
Sprzedaż licytacyjna w związku z prowadzeniem egzekucji z nieruchomości posiadającej księgę wieczystą nr KW (...) w Wydziale (...) Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w (...) będzie opodatkowana podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w związku z art. 7 ust. 1, art. 41 ust. 1, art. 146a pkt 1, art. 2 pkt 6 ustaw, art. 43 ust. 21.
Na podstawie zgromadzonych, opisanych w części stanu faktycznego dokumentów ustalono, że dłużnik jest podatnikiem w myśl art. 15 Ustawy z dnia 11.03 2004 r. o podatku od towarów i usług, o czym świadczy informacja z KRS, dłużnik nie ujawnił żadnych dokumentów, które wskazywałyby podstawę zwolnienia sprzedaży licytacyjnej nieruchomości określonej księgą wieczystą numer KW(...), dłużnik nie udzielił Kancelarii Komorniczej informacji czy wydatki inwestycyjne dokonane w stosunku do omawianej nieruchomości były niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów, dłużnik nie wskazał, by w związku ze sprzedażą licytacyjną omawianej nieruchomości spełnił jakiekolwiek wymagania do zwolnienia omawianej sprzedaży licytacyjnej nieruchomości z podatku VAT.
Dłużnik wg Wykazu podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT – posiada status podatnika nie figurującego w rejestrze VAT, z informacją, iż został wykreślony jako podatnik VAT w dniu (...).(...) 2017 r. na podstawie art. 96 ust. 9a pkt. 3 Ustawy o podatku od towarów i usług, co oznacza, ze dłużnik nie złożył samodzielnie wniosku o wykreślenie z rejestru podatników VAT, a został wykreślony „z urzędu” gdzie podstawą wykreślenia z urzędu był pkt 3 ust. 9a art. 96 Ustawy o VAT wskazujące wykreślenie dla podatników, którzy nie składali przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracji, o których mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3, w których nie wykazywali sprzedaży, nabycia towarów lub usług ani importu towarów z kwotami podatku do odliczenia.
Zgromadzony materiał dowodowy nie wskazuje by dłużnik zlikwidował działalność gospodarczą, zgromadzony materiał dowodowy nie wskazuje by dłużnik naliczył podatek VAT z ewentualnego remanentu likwidacyjnego, a Kancelaria Komornicza w osobie Komornika (...) (...) nie uzyskała, pomimo udokumentowanych działań w tym kierunku (wezwania do dłużnika celem udzielenia niezbędnych informacji w sprawie ewentualnego zwolnienia dostawy omawianej nieruchomości z podatku VAT) informacji, czy dokumentów, które mogłyby ewentualnie stanowić podstawę zwolnienia z podatku VAT sprzedaży licytacyjnej nieruchomości posiadające, księgę wieczystą o numerze KW (...).
Ponadto:
Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U z 2018 r. poz. 2174, z późn. zm.). zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2018 r. poz. 1314, 1356, 1499 i 1629) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez mego z naruszeniem obowiązujących przepisów.
Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne.
Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego, wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.
Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm. ), zgodnie z którym płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Podatnikiem natomiast, stosownie do treści art. 7 § 1 ww. ustawy, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.
Przepis art. 30 § 1 cyt. ustawy stanowi, że płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.
W świetle powyższych przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego), mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów.
Sformułowanie „płatnikami” - oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.
Zaznaczenia wymaga, ze komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.
Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej, w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.
Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Przez towary - według art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W świetle przedstawionych powyżej przepisów, badana nieruchomość spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, by czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań, nie jest podatnikiem podatku VAT ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Zaznacza się, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, należy wskazać, że w przypadku, gdy dłużnik - właściciel danej nieruchomości - jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.z2022r., poz. 931), zwanej dalej „ustawą”:
Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1427, 1492 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 11 i 41) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.
Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, ze zm.):
Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.
Komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu dłużnika. Prowadzona przez komornika sądowego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku jest zobowiązany dłużnik, tzn. w przypadku gdy dłużnik - właściciel towarów - występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu dostawy tego towaru. W przypadku natomiast, gdy dana czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub jest od niego zwolniona, komornik sądowy nie jest obowiązany do odprowadzenia podatku. Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy i do uwzględniania, w trakcie sprzedaży egzekucyjnej towarów, okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Jednocześnie opodatkowanie podatkiem od towarów i usług ma miejsce wówczas, jeżeli po stronie dłużnika spełnione są przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:
Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W świetle przytoczonych powyżej przepisów, zarówno grunt, jak i budynek spełniają definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż traktowana jest jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji stanowi odpłatną dostawę towarów, co oznacza, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, objęta jest zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Stosownie zaś do art. 7 ust. 1 pkt 1 - 7 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:
1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W kontekście powyższego, uwzględniając definicję działalności gospodarczej, należy stwierdzić, że dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko w sytuacji, gdy dokonana zostanie przez podmiot o statusie podatnika, który będzie działał w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnie czynności. Natomiast dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy.
Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga każdorazowej oceny okoliczności faktycznych danej sprawy.
Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, wskazać trzeba, że w przypadku, gdy dłużnik - właściciel danej nieruchomości - jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Dłużnik (Spółka jawna) jest właścicielem nieruchomości opisanej w księdze wieczystej o numerze (...), w stosunku do której planowana jest sprzedaż egzekucyjna. Nieruchomość, którą księga wieczysta opisuje, jest budynek wg przeznaczenia zapisanego w księdze wieczystej jako: budynek mieszczący lokal gastronomiczny - (...). Wg wpisu w dziale (...) (...) księgi wieczystej o numerze KW (...) dłużnik posiada również prawo wieczystego użytkowania działki gruntu związanego z omawianym budynkiem w użytkowaniu wieczystym na okres do (...).(...).2084 r. - Omawiana nieruchomość służyła dłużnikowi do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Jak stanowi zapis w Krajowym Rejestrze Sądowym dłużnik prowadzi działalność gospodarczą wpisaną w Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS (...) z datą rejestracji w KRS (...) (...) 2002.
Dłużnik, według Wykazu podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT posiada status podatnika niefigurującego w rejestrze VAT, z informacją, iż dłużnik został wykreślony jako podatnik VAT w dniu (...) (...) 2017 r. na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 3 Ustawy o podatku od towarów i usług; w Wykazie tym widnieje również informacja, że dłużnik zarejestrował się jako podatnik VAT w dniu 1 września 1996 r.
Dłużnik w dniu (...).(...).2021 złożył u Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...)(...) pisemne oświadczenie o treści „z uwagi na charakter działalności oraz poczynione inwestycje na przestrzeni ubiegłych lat uważam, że w przypadku licytacji nieruchomości („(...)”(...) (...) (...) ul. (...) (...)) powinien zostać doliczony podatek VAT do sprzedaży tej nieruchomości; operat szacunkowy sporządzony przez biegłego sądowego powinien zostać powiększony o podatek VAT",
W dniu (...).(...).2022 dłużnik złożył u Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) (...) (...)pisemne oświadczenie o treści „na dzień (...).(...).2022 spółka jawna (...) nie jest czynnym płatnikiem VAT; inwestycje w nowy budynek, podczas rozbudowy (2010-2012) wyniosły ok. (...) min zł.; na pozostałe pytania z uwagi na długi upływ czasu nie jesteśmy w stanie w sposób jednoznaczny odpowiedzieć".
Jak wynika z powołanych przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność wykonywana jest przez podmiot, który w jej ramach działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.
Analiza okoliczności przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że mimo, że Dłużnik obecnie nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT, to w odniesieniu do transakcji sprzedaży opisanej nieruchomości, będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zauważyć bowiem należy, że dłużna Spółka będąca właścicielem wskazanej nieruchomości działała jako podatnik podatku od towarów i usług – figurowała w rejestrze podatników VAT czynnych, prowadzonym przez urząd skarbowy.
Wskazać także należy, że w rozpatrywanej sprawie Dłużnik – (...) (...) Spółka Jawna ma zdolność prawną, może więc nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Skutkuje to tym, że przedmioty majątkowe nabyte przez Spółkę wchodzą w skład mienia spółki. W analizowanej sprawie Dłużnik jest właścicielem opisanej we wniosku nieruchomości zabudowanej. W związku z powyższym planowana sprzedaż nieruchomości, stanowiącej składnik majątku Spółki, będzie dokonywana przez podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim;
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 ustawy:
Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Według art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:
1.towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
2.przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Powyższy przepis obejmuje swoim zakresem także grunty będące w użytkowaniu wieczystym.
Co do zasady zatem grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione.
Jednocześnie należy wskazać, że zgodnie z art. 43 ust. 21 ustawy:
Jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.
Tym samym, dokonana w trybie egzekucji dostawa towarów, jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne.
W przedmiotowej sprawie przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego nie pozwala stwierdzić, czy sprzedaż przez Pana w drodze licytacji w postępowaniu egzekucyjnym opisanej nieruchomości należącej do Dłużnika będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, pkt 10 lub pkt 10a ustawy, gdyż brak jest informacji niezbędnych do dokonania takiej oceny.
We wniosku wskazał Pan, że prowadził udokumentowane działania, które nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnienia od podatku VAT.
W związku z tym, w sprawie znajdzie zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy, tj. przyjęcie, że warunki zastosowania zwolnienia nie będą spełnione, o ile podjęte przez Pana udokumentowane działania nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania koniecznych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków niezbędnych do zastosowania do dostawy towarów zwolnienia od podatku.
W tej sytuacji sprzedaż nieruchomości zabudowanej nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku. Tym samym również dostawa prawa wieczystego użytkowania działki gruntu związanego z omawianym budynkiem, w związku z art. 29a ust. 8 ustawy, nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku.
Zatem planowana sprzedaż egzekucyjna nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...) należącej do Dłużnika (...) sp. j., będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwej stawki, stosownie do art. 43 ust. 21 ustawy. Pan z tego tytułu będzie płatnikiem podatku VAT i będzie zobowiązany do pobrania i wpłacenia podatku od towarów i usług z tytułu tej sprzedaży.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Kwestia oceny podjętych przez Pana jako Komornika działań nie była przedmiotem interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz.1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy zdnia11marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).