Temat interpretacji
Otrzymana przez Gminę darowizna w postaci środków pieniężnych nie będzie stanowić wynagrodzenia z tytułu świadczenia budowy drogi na rzecz darczyńcy, wobec czego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
2 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 2 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT otrzymanej przez Gminę darowizny w postaci środków pieniężnych.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 sierpnia 2022 r. (wpływ 8 sierpnia 2022 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Gmina (…) (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559, dalej: Ustawa o samorządzie gminnym) Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Gmina wykonuje zadania własne (określone w art. 7 Ustawy o samorządzie gminnym) samodzielnie lub poprzez powołane gminne jednostki organizacyjne.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 Ustawy o samorządzie gminnym, zadania własne Gminy obejmują m.in. sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.
Gmina zamierza zawrzeć umowę darowizny, na podstawie której otrzyma określoną kwotę pieniężną.
Jednocześnie, w powyższej umowie darowizny przewidziane zostało, że Gmina będzie zobowiązana do przeznaczenia przedmiotu darowizny na realizację inwestycji pn.: „(…)” (dalej: Inwestycja).
Efekty Inwestycji będą ogólnodostępne (droga publiczna), nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT, zaś Inwestycja będzie realizowana w ramach zadania własnego Gminy, jakim są sprawy związane z drogami (art. 7 ust. 1 pkt 2 Ustawy o samorządzie gminnym). Dodatkowo, droga powstała w ramach Inwestycji będzie własnością Gminy.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
Zgodnie z projektem umowy darowizny, którą planuje zawrzeć Gmina (dalej: „Umowa”) darczyńcą jest spółka, zaś inwestycja wskazana we Wniosku ma na celu budowę odcinka drogi (…) (dalej: „Inwestycja”). Powstała w wyniku realizacji Inwestycji droga będzie ogólnodostępna i wykorzystywana na potrzeby ogółu mieszkańców i z tego tytułu Gmina nie będzie pobierała jakichkolwiek opłat, co zostało wskazane w stanie faktycznym Wniosku.
Z Umowy nie będą wynikać dla Gminy inne zobowiązania oprócz zobowiązania do przeznaczenia kwoty darowizny na realizację Inwestycji.
Gmina nie będzie zobowiązana do świadczenia na rzecz darczyńcy jakichkolwiek czynności w związku z zawarciem Umowy.
Według wiedzy Gminy darczyńca będzie wykorzystywał zrealizowaną przez Gminę Inwestycję jako drogę dojazdową do budowanego przez darczyńcę osiedla mieszkaniowego. Natomiast Gmina nie jest w stanie przewidzieć czy darczyńca będzie wykorzystywał Inwestycję do czynności niepodlegających opodatkowaniu, zwolnionych z opodatkowania lub opodatkowanych podatkiem VAT.
Gmina pragnie wyjaśnić, iż żądanie uzupełnienia przez podatnika alternatywnego zdarzenia przyszłego wykracza poza rozpatrywane w niniejszej sprawie interpretacyjnej pytanie podatnika. Jak wielokrotnie wskazywał tutejszy organ podatkowy, pojęcie „zdarzenia przyszłego” musi mieć zindywidualizowany i jednoznaczny charakter.
Interpretacja indywidualna ma nie tylko informować w sposób konkretny, a nie warunkowy, ale przede wszystkim dać się zastosować w procesie samoobliczania podatku i to w takich okolicznościach, które będą się pokrywały z wcześniej opisanymi i wziętymi pod uwagę przy jej wydawaniu.
Opis musi być zatem zindywidualizowany przedmiotowo tak, aby było możliwe porównanie stanu wynikającego z wniosku o wydanie interpretacji ze stanem występującym w rzeczywistości. W tym celu zasadniczo niezbędne jest podanie informacji w zakresie elementów pozwalających na uchwycenie tożsamości zdarzeń, zależnie od specyfiki wynikającej z przepisów prawa podatkowego będących w danym przypadku przedmiotem interpretacji (zob. m.in. wyrok NSA z dnia 21 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 376/12).
Ponadto, indywidualna interpretacja przepisów prawa podatkowego, o której mowa w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.; dalej: „Ordynacja podatkowa”) nie stanowi porady prawnej lub optymalizacji podatkowej w zakresie wielu wariantów zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Gminę.
Zgodnie z art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, Organ, wydając interpretację, ocenia prawidłowość, czyli zgodność z prawem, stanowiska prawnego Gminy, stanowiącego odpowiedź Gminy na jej pytanie interpretacyjne w konkretnym i adekwatnym do pytania i stanowiska obszarze zdarzenia przyszłego.
W przypadku negatywnej oceny własnego prawnego stanowiska Gminy, Organ, na podstawie art. 14c § 2 Ordynacji podatkowej, przedstawia wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z jego uzasadnieniem prawnym.
Przedstawienie zagadnienia interpretacyjnego w relacji do wielu zdarzeń przyszłych i stanowisk własnych Gminy, uzasadniałoby ocenę, że Gmina w istocie domagałaby się w tym zakresie wykładni prawa podatkowego, a nie udzielenia odpowiedzi na pytanie poprzez weryfikację odnoszącego się do niego stanowiska prawnego oraz (ewentualne) wskazanie i uzasadnienie prawidłowego stanowiska.
Indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego dlatego są indywidualne, że udzielać mają Wnioskodawcy informacji o możliwości stosowania i wykładni konkretnych przepisów prawa w relacji do określonego zdarzenia przyszłego, nie zaś porady prawnej w obszarze wielu unormowań i zdarzeń przyszłych, w celu zapoznania się we wszystkich tych zakresach z zapatrywaniami prawnymi organu interpretacyjnego dla (ewentualnego) wybrania jednej z przedstawionych możliwości stosowania i wykładni prawa lub jednego z możliwych sposobów ukształtowania prowadzonej bądź projektowanej działalności podatkowo znaczącej (zob. wyrok NSA z dnia 27 listopada 2015 r. sygn. akt II FSK 2745/13).
W tym kontekście Gmina pragnie uniknąć sytuacji, w której wskazałaby alternatywne zdarzenia przyszłe (otrzymanie darowizny lub jej nieotrzymanie i wpływ na realizację Inwestycji), gdyż uniemożliwiłoby to de facto wydanie organowi podatkowemu jednoznacznej interpretacji indywidualnej w tym zakresie.
Z uwagi na istotę interpretacji indywidualnych, w szczególności ich gwarancyjny charakter, przedmiotem tych rozstrzygnięć nie może być ocena abstrakcyjnych i jednocześnie hipotetycznych zdarzeń przyszłych. Przyjęcie jako podstawy do wydania interpretacji indywidualnej ogólnikowego (ujmowanego w ramach tylko i wyłącznie pewnej kategorii) opisu zdarzeń mogłoby prowadzić do naruszenia zasady zaufania do organów podatkowych wyrażonej w art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z odesłaniem zawartym w art. 14h tej ustawy (zob. wyroki NSA: z dnia 27 czerwca 2013 r., sygn. akt I FSK 864/12; z dnia 25 lutego 2015 r., sygn. akt II FSK 900/13; z dnia 10 kwietnia 2015 r., sygn. akt II FSK 2356/13; z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. akt II FSK 2548/13).
Gmina podkreśla zatem, że przedstawiona poniżej informacja nie stanowi elementu opisu zdarzenia przyszłego, ale wychodząc naprzeciw oczekiwaniom DKIS Gmina odniesie się do hipotetycznych zdarzeń, o które pyta Organ.
W przypadku braku otrzymania darowizny Gmina musiałaby rozważyć, czy i w jaki sposób realizować Inwestycję. W przypadku podjęcia decyzji o jej realizacji teoretycznie Gmina mogłaby zdecydować się na zaciągnięcie kredytu albo niezrealizowanie innych inwestycji, żeby pokryć wydatki na Inwestycję. Gmina mogłaby również zrealizować swoje plany w tym zakresie w terminie późniejszym, wydłużyć okres ich realizacji albo zmienić zakres prac. Niemniej jednak, Gmina nie rozważa takich alternatywnych scenariuszy, bo nie ma takiej potrzeby.
Jak wskazała Gmina powyżej, żądanie uzupełnienia przez podatnika alternatywnego zdarzenia przyszłego wykracza poza rozpatrywane w niniejszej sprawie interpretacyjnej pytanie podatnika (zob. pytanie nr 5 niniejszej odpowiedzi na Wezwanie).
Nie sposób odpowiedzieć na pytanie czy Gmina w przypadku rezygnacji z realizacji Inwestycji byłaby zobowiązana do zwrotu kwoty otrzymanej od darczyńcy, ze względu na fakt, iż Gmina nie rozważa rezygnacji z realizacji Inwestycji, zaś Umowa nie będzie zawierać regulacji odnoszących się do kwestii zwrotu kwoty darowizny w przypadku rezygnacji z realizacji Inwestycji przez Gminę.
Między Gminą a darczyńcą nie doszło do ustalenia terminu, w którym Gmina miałaby przystąpić do realizacji Inwestycji oraz terminu jej ukończenia.
Pytanie
Czy otrzymana przez Gminę darowizna w postaci środków pieniężnych będzie podlegała opodatkowaniu VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
Otrzymana przez Gminę darowizna nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT, ponieważ nie stanowi ona ani odpłatnej dostawy towarów, ani odpłatnego świadczenia usług.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Jako towar ustawa o VAT w art. 2 ust. 6 definiuje rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii. Pieniądze, będące przedmiotem darowizny, jako środek płatniczy nie są objęte zakresem pojęcia towaru, w związku z czym darowizna nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów.
Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w komentarzu do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, zawartym w: „VAT. Komentarz” Tomasz Michalik, wyd. 2021, „Pieniądze i papiery wartościowe są rzeczami sui generis tym różniącymi się od innych rzeczy, że ich wartość w obrocie wynika z ich funkcji jako środka płatniczego – nie będąc rzeczami ruchomymi sensu stricto, nie są więc towarami w rozumieniu ustawy”.
Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Jednocześnie należy podkreślić, iż poza wyjątkami wskazanymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają jedynie czynności odpłatne.
Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 2 października 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.419.2017.1.SR Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej jako: „DKIS” lub „Organ”) wskazał, iż „(…) pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy.
Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca, wierzyciel) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
(…)
Mając powyższe na uwadze w rozpatrywanej sprawie, w sytuacji gdy obdarowywany (Wnioskodawca) nie będzie zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego na rzecz darczyńcy (Sponsora) i Wnioskodawca nie otrzyma jakiegokolwiek wynagrodzenia za wykonywane czynności – nie będzie to czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem w tym przypadku nie dojdzie do odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług.
Zatem nie występuje tutaj czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT, wymieniona w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy”.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone również w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 grudnia 2016 r., sygn. 3063-ILPP1-2.4512.155.2016.2.MR.
Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, Gmina na podstawie umowy darowizny będzie zobowiązana do przeznaczenia środków będących przedmiotem darowizny na realizację Inwestycji. Niemniej, Darczyńca nie będzie posiadał żadnych szczególnych uprawnień związanych z realizowaną przez Gminę Inwestycją, a w szczególności nie stanie się jej właścicielem.
Ponadto, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 Ustawy o samorządzie gminnym realizowana Inwestycja stanowi zadanie własne Gminy, będzie ogólnodostępna na rzecz mieszkańców i nie będzie wykorzystywana do działalności opodatkowanej VAT.
W świetle powyższego, nie można uznać, że w sytuacji Gminy dojdzie do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego względem darczyńcy, gdyż środki otrzymane przez Gminę zostaną przeznaczone na jej zadanie własne, określone w ww. przepisie Ustawy o samorządzie gminnym.
Należy zatem wskazać, że umowa darowizny, która zostanie zawarta przez Gminę, pozbawiona jest cech charakterystycznych dla świadczenia usług za wynagrodzeniem, tj. brak jest możliwości wskazania bezpośredniego beneficjenta realizowanej przez Gminę Inwestycji, z uwagi na fakt, iż powstała w ramach Inwestycji infrastruktura drogowa będzie ogólnodostępna.
Z tego względu, w ocenie Gminy, przekazana jej darowizna nie będzie stanowiła wynagrodzenia za świadczenie polegające na realizacji Inwestycji.
W konsekwencji, w ocenie Gminy, czynność darowizny polegająca na przekazaniu Gminie środków pieniężnych jako czynność nie stanowiąca zarówno odpłatnej dostawy towarów, jak i odpłatnego świadczenia usług, nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Należy zauważyć, że generalnie – poza wyjątkami wskazanymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności odpłatne.
Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).
Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.
Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy.
Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca, wierzyciel) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.
Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych kosztów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.
Nie każda jednak czynność stanowiąca świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:
Pod pojęciem działalności gospodarczej, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.
W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:
·podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
·podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym:
Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Jednakże, w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.
Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Należy w tym miejscu podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy (…).
W myśl art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:
W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.
Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina wykonuje zadania własne samodzielnie lub poprzez powołane gminne jednostki organizacyjne. Zadania własne obejmują m.in. sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Gmina zamierza zawrzeć umowę darowizny, na podstawie której otrzyma określoną kwotę pieniężną. Darczyńcą będzie spółka, zaś Inwestycja pn.: „(…)” ma na celu budowę odcinka drogi (…). Powstała droga będzie ogólnodostępna i wykorzystywana na potrzeby ogółu mieszkańców i z tego tytułu Gmina nie będzie pobierała jakichkolwiek opłat. Darczyńca będzie wykorzystywał zrealizowaną przez Gminę Inwestycję jako drogę dojazdową do budowanego przez darczyńcę osiedla mieszkaniowego. Z zawartej umowy nie będą wynikać dla Gminy inne zobowiązania oprócz zobowiązania do przeznaczenia kwoty darowizny na realizację Inwestycji. Gmina nie będzie zobowiązana do świadczenia na rzecz darczyńcy jakichkolwiek czynności w związku z zawarciem Umowy. Gmina nie rozważa rezygnacji z Inwestycji, zaś Umowa nie będzie zawierać regulacji odnoszących się do kwestii zwrotu darowizny w przypadku rezygnacji z realizacji Inwestycji przez Gminę. Między Gminą a darczyńcą nie doszło do ustalenia terminu, w którym Gmina miałaby przystąpić do realizacji Inwestycji oraz terminu jej ukończenia. Efekty Inwestycji będą ogólnodostępne (droga publiczna), nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT, zaś Inwestycja będzie realizowana w ramach zadania własnego Gminy. Powstała droga w ramach Inwestycji będzie własnością Gminy.
Wątpliwości Gminy dotyczą ustalenia, czy otrzymana przez Gminę darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W myśl art. 16 ust. 1 ustawy o drogach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1693):
Budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do inwestora tego przedsięwzięcia.
Jednakże stosownie do ust. 2 tego artykułu:
Szczegółowe warunki budowy lub przebudowy dróg, o których mowa w ust. 1, określa umowa między zarządcą drogi a inwestorem inwestycji niedrogowej.
Jeżeli zatem w przedmiotowej sprawie udział inwestora prywatnego – spółki – w budowie drogi nie jest spowodowany jego inwestycją niedrogową i nie wynika z art. 16 ww. ustawy to nie można go uznać za odpłatność za świadczenie usług.
Jak wynika z okoliczności sprawy umowa jest dobrowolna, a treść umowy nie zawiera żadnego odniesienia do przepisu prawa regulującego bądź nakazującego zawarcie takiej umowy. Spółka zatem dobrowolnie finansuje inwestycję drogową i nie ma obowiązku wniesienia wkładu finansowego wynikającego z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
Z kolei inwestycja drogowa jest ogólnodostępną drogą publiczną, z której korzystają nieodpłatnie wszyscy użytkownicy ruchu drogowego. Po realizacji inwestycji droga będzie stanowić własność Gminy (nie zostanie przekazana spółce), nie będzie przedmiotem najmu, dzierżawy ani innej umowy o podobnym charakterze.
Podsumowując, otrzymana przez Gminę darowizna w postaci środków pieniężnych nie będzie stanowić wynagrodzenia z tytułu świadczenia budowy drogi na rzecz darczyńcy, wobec czego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).