Temat interpretacji

Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 lutego 2020 r. (data wpływu do Krajowej Informacji Skarbowej 31 marca 2020 r.) uzupełnionym pismem z dnia 18 czerwca 2020 r. (data wpływu 19 czerwca 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności z uwagi na brak możliwości założenia rozliczeniowego rachunku bankowego jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 marca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności z uwagi na brak możliwości założenia rozliczeniowego rachunku bankowego. Wniosek uzupełniono w dniu 19 czerwca 2020 r. o doprecyzowanie opisu sprawy i o opłatę.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu do wniosku z dnia 18 czerwca 2020 r.)

Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu najmu i dzierżawy. Prowadzi działalność gospodarczą jako wspólnik spółki komandytowej (nie jest przedsiębiorcą i nie posiada numeru REGON). Zainteresowany prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawca remontuje budynki, które wynajmuje, więc nabywa większość usług z działu 43 PKWIU, które są wymienione w załączniku nr 15 do ustawy. Kwoty na fakturach dokumentujących te usługi są z reguły wyższe niż 15 000,00 złotych, w związku z czym posiadają adnotację o mechanizmie podzielonej płatności.

Art. 108e ustawy o podatku od towarów i usług nakłada obowiązek posiadania rachunku rozliczeniowego VAT między innymi na podatników nabywających usługi wymienione w załączniku nr 15. Banki przy ocenie możliwości otwarcia takiego konta nie kierują się przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, lecz ustawy prawo przedsiębiorców (żądają wpisu do CEIDG bądź KRS) i odmawiają otwarcia konta z możliwością dokonywania płatności metodą split payment osobom fizycznym, które nie są przedsiębiorcami. Zainteresowany wnioskował o otwarcie takiego rachunku bankowego do kilku banków i zawsze otrzymywał decyzję odmowną. Aktualnie Wnioskodawca nie ma fizycznej możliwości realizacji ustawowego obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności, z uwagi na odmowę założenia odpowiedniego rachunku bankowego przez banki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie

(ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku z dnia 18 czerwca 2020 r.).

Czy osoba fizyczna nie będąca przedsiębiorcą, ale pozostająca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług jest zwolniona ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności, z uwagi na brak możliwości założenia i prowadzenia odpowiedniego rachunku bankowego?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku z dnia 18 czerwca 2020 r.)

Osoba fizyczna nie będąca przedsiębiorcą, ale pozostająca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług jest zwolniona ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności, z uwagi na brak możliwości założenia i prowadzenia odpowiedniego rachunku bankowego.

Ze względu na brak możliwości otwarcia odpowiedniego rachunku bankowego, z uwagi na stanowisko banków, iż takowych rachunków nie otwiera się dla osób fizycznych nie będących przedsiębiorcami zasadnym jest uznanie, iż osoby te zwolnione są z obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Ustawą z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 13 września 2019 r., poz. 1751) z dniem 1 listopada 2019 r. wprowadzono m.in. nowy blok przepisów zawartych w rozdziale 1a w art. 108a-108e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020, poz. 106, z późn. zm. Zwana dalej ustawą).

Zgodnie z art. 108a ust. 1 ustawy podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Natomiast w myśl art. 108a ust. 1a ustawy, przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Podatnik obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a, jest obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (art. 108a ust. 1b ustawy).

W myśl art. 108a ust. 2 ustawy zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

1. zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;
2. zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Art. 2 pkt 31 ustawy stanowi, że ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o fakturze rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Zakres informacji jakie powinna zawierać faktura, wskazany został w art. 106e ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy, w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy faktura powinna zawierać wyrazy mechanizm podzielonej płatności.

Wskazana wyżej ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, z dniem 1 listopada 2019 r. wprowadziła również m.in. katalog towarów i usług, w stosunku do których mechanizm podzielonej płatności ma zastosowanie obligatoryjne.

Jak wcześniej wskazano, zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy o VAT obowiązującym od dnia 1 listopada 2019 r., przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Stosownie do art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r., poz. 1292, z późn. zm.) dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Załącznik nr 15 do ustawy stanowiący Wykaz towarów i usług, o których mowa w art. 105a ust. 1, art. 106e ust. 1 pkt 18a, art. 108a ust. 1a oraz art. 108e ustawy zawiera zamkniętą listę towarów i usług, w przypadku których faktura dokumentująca ich dostawę lub świadczenie musi zawierać adnotację mechanizm podzielonej płatności.

Zgodnie z art. 108e ustawy podatnicy, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, oraz podatnicy nabywający te towary lub usługi są obowiązani posiadać rachunek rozliczeniowy, o którym mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, lub imienny rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej otwarty w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, prowadzone w walucie polskiej.

W myśl art. 15 ust. 1 i 2 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że obowiązek wystawiania faktur z adnotacją mechanizm podzielonej płatności będzie istnieć, jeżeli łącznie spełnione będą trzy warunki, tj. faktura:

1. będzie wystawiana na kwotę należności ogółem (kwotę brutto) przekraczającą 15 000 zł lub jej równowartość (art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców);
2. będzie dokumentować dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w zał. nr 15 do ustawy (choćby jedna pozycja na fakturze dotyczy towarów lub usług wrażliwych określonych w tym załączniku),
3. sprzedawca i nabywca są podatnikami VAT.

Podstawowym założeniem mechanizmu podzielonej płatności jest rozdzielenie zapłaty należności przelewem na dwa strumienie, tj.:

• kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze, która trafia na specjalny rachunek dostawcy, zwany rachunkiem VAT, oraz
• kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wykazanej na fakturze, która jest przelewana na zasadach ogólnych lub jest rozliczana w inny sposób.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu najmu i dzierżawy. Zainteresowany prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (nie jest przedsiębiorcą i nie posiada numeru REGON). Wnioskodawca remontuje budynki, które wynajmuje, więc nabywa większość usług z działu 43 PKWIU, które są wymienione w załączniku nr 15 do ustawy. Kwoty na fakturach dokumentujących te usługi są z reguły wyższe niż 15 000,00 złotych, w związku z czym posiadają adnotację o mechanizmie podzielonej płatności.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą zwolnienia z obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności z uwagi na brak możliwości założenia i prowadzenia odpowiedniego rachunku bankowego.

Biorąc pod uwagę opis analizowanej sprawy oraz przepisy ustawy o podatku od towarów i usług dotyczące metody podzielonej płatności, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie nastąpi wypełnienie dyspozycji art. 108a ust. 1a ustawy o VAT, skutkujące tym, że Wnioskodawca w przypadku nabywania towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z realizacją działalności zarobkowej na własny rachunek, będzie zobowiązany dokonać zapłaty za pośrednictwem mechanizmu podzielonej płatności, w sytuacji jeżeli faktura będzie opiewać na kwotę wyższą niż 15.000 zł.

W omawianej bowiem sprawie nabycie będzie dokonywane przez podmiot posiadający status podatnika VAT czynnego i jednocześnie będzie ono dotyczyć towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o podatku od towarów i usług, zatem nabyć co do których należy stosować obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności w sytuacji gdy faktura będzie opiewać na kwotę wyższą niż 15.000 zł.

W tym miejscu należy wskazać, że posiadanie i wykorzystywanie rachunku rozliczeniowego (lub imiennego w SKOK) jest warunkiem koniecznym do stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Jedynie dla tego typu rachunków otwierany jest rachunek VAT, czyli konieczny element, na którym opiera się cały mechanizm. Stąd wprowadzony został obowiązek posiadania rachunku rozliczeniowego lub imiennego rachunku w SKOK otwartego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą przez podatników, którzy dokonują dostaw towarów lub świadczą usługi oraz podatników nabywających towary lub usługi, o których mowa w załączniku nr l5.

Obowiązek posiadania rachunku rozliczeniowego jest pochodną obowiązku zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności. To znaczy, jeżeli do danej transakcji ma zastosowanie obowiązkowa płatność w mechanizmie podzielonej płatności, to brak rachunku rozliczeniowego czy to po stronie nabywcy, czy po stronie sprzedawcy nie jest czynnikiem, który mógłby zwolnić strony transakcji z obowiązku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Podsumowując, Wnioskodawca nie jest zwolniony z obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności w przypadku nabywania towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o podatku od towarów i usług, gdy faktura opiewa na kwotę wyższą niż 15 000, 00 zł z uwagi na brak możliwości założenia i prowadzenia odpowiedniego rachunku bankowego.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Zaznacza się, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii skutków podatkowych odmowy założenia przez bank rozliczeniowego rachunku bankowego Wnioskodawcy.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej zaistniałego stanu faktycznego w zakresie zwolnienia z obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności z uwagi na brak możliwości założenia rozliczeniowego rachunku bankowego.

Natomiast wniosek w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca jest narażony na sankcje, o których mowa w art. 108a ust. 7 ustawy, z uwagi na brak możliwości otwarcia rozliczeniowego rachunku bankowego został załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej