Temat interpretacji

Opodatkowanie sprzedaży nieruchomości.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 września 2019 r. (data wpływu 24 września 2019 r.), uzupełnionego w dniu 12 listopada 2019 r. oraz pismami: z dnia 8 listopada 2019 r. (data wpływu 15 listopada 2019 r.) oraz z dnia 2 grudnia 2019 r. (data wpływu 9 grudnia 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 września 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości. Wniosek uzupełniono w dniu 12 listopada 2019 r. o brakującą opłatę oraz w dniach 15 listopada 2019 r. i 9 grudnia 2019 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest współwłaścicielem 2 zabudowanych nieruchomości gruntowych na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej. Nabycie tych nieruchomości nastąpiło przez Wnioskodawcę w drodze licytacji komorniczej.

Dłużnikiem Wnioskodawcy, do którego należały ww. nieruchomości była osoba fizyczna posiadająca status czynnego podatnika podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca sprzedał wspomnianemu dłużnikowi tuczniki. Każdą transakcję Wnioskodawca dokumentował fakturą VAT, określającą wartość należności za towar oraz termin płatności i sposób płatności. Kontrahent (dłużnik), pomimo wydania mu towaru nie wywiązał się z obowiązku zapłaty należności, dlatego też sprawa została skierowana na drogę postępowania sądowego. Po wszczęciu egzekucji przez komornika okazało się, że dłużnik nie posiada żadnego majątku w postaci oszczędności, jak też wyzbył się nieruchomości stanowiących jego wyłączną własność: jednej zabudowanej domem mieszkalnym, drugiej, na której prowadzi działalność gospodarczą. Nieruchomości te zostały przekazane w formie darowizny żonie dłużnika, z którą łączy go ustrój małżeńskiej rozdzielności majątkowej. Skutkiem darowania obydwu nieruchomości kontrahent stał się niewypłacalny, bowiem nie miał on innego majątku, z którego mógłby zaspokoić Wnioskodawcę będącego stroną postępowania. Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem o uznanie takich umów darowizny za bezskuteczne prawnie. Sąd przychylił się do tego wniosku uznając za bezskuteczną w celu ochrony wierzytelności w stosunku do Wnioskodawcy umowę darowizny zawartą pomiędzy dłużnikiem a jego żoną. Następnie nieruchomości zostały zlicytowane. W odniesieniu do ceny nabycia nieruchomości, to część ceny zarówno jednej jak i drugiej nieruchomości, została uiszczona przez Wnioskodawcę, a pozostała część tej ceny została zaliczona na przysługującą wnioskodawcy wierzytelności, które zostały stwierdzone wyrokami Sądu Okręgowego.

Pierwsza z nieruchomości to działka zabudowana domem, który był prywatnym majątkiem dłużnika. Dłużnik nie prowadził tam działalności gospodarczej. Druga z nieruchomości to działka zabudowana budynkiem (zakładem) w którym dłużnik prowadził działalność gospodarczą.

Prawo własności tych nieruchomości, przysądzone zostało postanowieniem Sądu Rejonowego odpowiednio z dnia 1 grudnia 2016 r. oraz 7 kwietnia 2017 r. Stosownie do treści postanowienia, nieruchomości zostały nabyte do majątku objętego wspólnością ustawową małżeńską Wnioskodawcy i jego żony.

Komornik sądowy prowadzący postępowanie egzekucyjne nie wystąpił w roli płatnika na zasadach określonych w art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług. Przeniesienie własności nieruchomości na podstawie ww. postanowień nie zostało udokumentowane fakturą VAT.

Wnioskodawca, po przysądzeniu własności na mocy postanowienia sądu nie wykorzystywał nieruchomości do prowadzenia działalności gospodarczej, nie jest ona również wynajmowana innym podmiotom gospodarczym ani osobom fizycznym. Wnioskodawca nie poniósł też nakładów związanych z ulepszeniem przejętego majątku dłużnika. Nie przysługiwało mu również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego obie nieruchomości zostały nabyte w drodze przysądzenia, w związku z tym dłużnik nie wystawił z tytułu przedmiotowej dostawy faktury VAT.

W piśmie z dnia 8 listopada 2019 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazano, co następuje:

1. Wnioskodawca był i jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. W momencie nabycia nieruchomości Wnioskodawca prowadził działalność polegającą na skupie i sprzedaży żywych zwierząt oraz usługi transportowe. Obecnie Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży kruszywa i wapna nawozowego oraz usługi transportowe.
2. Nieruchomość składa się z dwóch wyodrębnionych geodezyjnie działek. Działki nr () i działki nr ().
3. Dom mieszkalny znajduje się na działce nr (), natomiast budynek (zakład) na działce nr ().
4. Wnioskodawca uważa, że przed nabyciem przez Wnioskodawcę budynku (zakładu) nastąpiło pierwsze zasiedlenie w stosunku do budynku (zakładu) w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Co prawda dłużnik Wnioskodawcy wyzbył się tych nieruchomości poprzez przekazanie ich w formie darowizny żonie, jednak Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem o uznanie takich umów darowizny za bezskuteczne prawnie. Egzekucja prowadzona była z majątku żony, która nie była czynnym podatnikiem VAT. Przed dokonaniem darowizny na rzecz swojej żony, dłużnik Wnioskodawcy prowadził w zakładzie działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.
   W odniesieniu do budynku mieszkalnego, nie nastąpiło pierwsze zasiedlenie, gdyż ani dłużnik, ani Wnioskodawca nie wykorzystywał domu w działalności gospodarczej. Ponadto Wnioskodawca nie oddawał domu do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi.
5. Wnioskodawca nabył dom mieszkalny oraz budynek do majątku prywatnego. Co prawda, nabycie nastąpiło w drodze licytacji i sąd z wniosku Wnioskodawcy przychylił się do zaliczenia części kwoty nabycia nieruchomości na poczet przysługujących Wnioskodawcy wierzytelności od dłużnika, jednak Wnioskodawca nabył te nieruchomości do majątku prywatnego na zasadzie wspólności majątkowej. Wnioskodawca nie wprowadzał tych nieruchomości do ewidencji środków trwałych swojej działalności i nie wykorzystywał tych nieruchomości w swojej działalności gospodarczej.
6. Dom mieszkalny oraz budynek (zakład) nie były i nie są użytkowane od momentu ich nabycia przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca nabył nieruchomości w drodze licytacji i sąd przychylił się do zaliczenia części kwoty nabycia na poczet przysługującej Wnioskodawcy wierzytelności od dłużnika.
7. Budynki znajdujące się na nieruchomości, tj. dom mieszkalny oraz zakład nie są i nie były udostępniane przez Wnioskodawcę innym osobom na podstawie umów cywilnoprawnych.
8. Wnioskodawca nie dokonał i nie zamierza dokonać jakichkolwiek czynności w celu przygotowania domu oraz budynku (zakładu) do sprzedaży. Jedyne czynności, które są wykonywane, to bieżące, konieczne prace polegające na utrzymaniu nieruchomości w należytym stanie (koszenie trawy, plewienie). Prace wykonywane są we własnym zakresie, własnymi siłami.
9. Wnioskodawca nie ogłaszał sprzedaży domu oraz budynku (zakładu) w środkach masowego przekazu. Wnioskodawca wykonał jedynie baner informujący o zamiarze sprzedaży. Wnioskodawca nie będzie podejmował żadnej formy ogłoszeń czy działań marketingowych w celu sprzedaży nieruchomości wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia.

Ponadto, w piśmie z dnia 2 grudnia 2019 r. Zainteresowany doprecyzował opis sprawy o informację, że przed nabyciem przez niego budynku mieszkalnego nastąpiło jego pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 września 2019 r.).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle obowiązujących przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zbycie nabytych nieruchomości podlegać będzie zwolnieniu od podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, zbycie nieruchomości podlegać będzie zwolnieniu od podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami natomiast, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Według art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jednakże zarówno w treści ustawy jak i w przepisach wykonawczych do niej przewidziane zostały zwolnienia od podatku oraz obniżone stawki podatku VAT.

I tak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W przypadku budynków, budowli lub ich części niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, ustawodawca umożliwił podatnikom po spełnieniu określonych warunków skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w myśl którego w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Co do zasady zatem, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki/budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku. Wskazany przepis obejmuje swoim zakresem także grunty będące w użytkowaniu wieczystym.

W ocenie Wnioskodawcy, spełnił on warunki do objęcia zwolnieniem z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku dostawy nieruchomości. Nabycie przez Wnioskodawcę obu nieruchomości odbyło się w trybie przejęcia na własność nieruchomości jego dłużnika w związku z nieskuteczną windykacją. Stosownie do treści postanowienia, cena przejęcia nieruchomości została uiszczona poprzez zaliczenie jego wierzytelności na poczet ceny przejęcia. Dłużnikiem Wnioskodawcy, do którego należały ww. nieruchomości, była osoba fizyczna posiadająca status podatnika podatku od towarów i usług. Przed przysądzeniem własność obu nieruchomości została przeniesiona na żonę dłużnika, która jest osobą fizyczną nieposiadającą statusu podatnika od towarów i usług. Czynność ta została następnie uznana przez sąd za nieskuteczną prawnie w stosunku do Wnioskodawcy. Z uwagi na fakt, że w zaistniałym stanie faktycznym przejęcie własności nieruchomości nie podlegało podatkowi od towarów i usług, Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Wnioskodawca nie ponosił żadnych wydatków na jej ulepszenie. Uznać zatem należy, że spełniono przesłanki określone w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy warunkujące objęcie zwolnieniem od podatku dostawy nieruchomości dokonanej na rzecz osoby fizycznej. Nieruchomości nabyte w drodze przysądzenia są nieruchomościami zabudowanymi. Zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy, w przypadku dostawy takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W związku z powyższym, Wnioskodawca uważa, że zbycie przedmiotowych nieruchomości zabudowanych, korzystać będzie w opisanej sytuacji ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

W świetle przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Zatem grunty spełniają definicję towaru wynikającą z powyższego przepisu, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

W tym miejscu należy wskazać, że stosownie do treści art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2019 r., poz. 2086, z późn. zm.), zwanej dalej k.r.o., z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 k.r.o., w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 k.r.o., oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 k.r.o., zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne, w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości, wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 k.r.o., oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Podkreślić w tym miejscu należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podatnikami według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem przedmiotem dostawy jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) jako podatnik VAT.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na tle powyższego Zainteresowany ma wątpliwości, czy sprzedaż opisanych we wniosku nieruchomości będzie mogła korzystać ze zwolnienia od VAT.

Jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca, będący zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, prowadzący działalność w zakresie skupu i sprzedaży żywych zwierząt sprzedał wspomnianemu dłużnikowi tuczniki. Każdą transakcję Zainteresowany dokumentował fakturą VAT, określającą wartość należności za towar oraz termin płatności i sposób płatności. Kontrahent (dłużnik), pomimo wydania mu towaru nie wywiązał się z obowiązku zapłaty należności, dlatego też sprawa została skierowana na drogę postępowania sądowego. Wnioskodawca nabył przedmiotowe nieruchomości w drodze licytacji komorniczej. W odniesieniu do ceny nabycia nieruchomości, część ceny zarówno jednej, jak i drugiej nieruchomości została uiszczona przez Wnioskodawcę, a pozostała część tej ceny została zaliczona na poczet przysługujących Wnioskodawcy wierzytelności, które zostały stwierdzone wyrokami Sądu Okręgowego.

Zatem w pierwszej kolejności koniecznym jest ustalenie, czy dla czynności sprzedaży ww. zabudowanych nieruchomości Wnioskodawca będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zauważyć należy, że w analizowanej sprawie dla rozstrzygnięcia wątpliwości Wnioskodawcy kluczowym jest fakt, że przedmiotowe nieruchomości zostały nabyte przez Zainteresowanego w drodze licytacji i sąd z wniosku Wnioskodawcy przychylił się do zaliczenia części kwoty nabycia nieruchomości na poczet przysługujących Wnioskodawcy wierzytelności od dłużnika. Wnioskodawca skorzystał zatem z prawa przejęcia na własność wskazanych we wniosku nieruchomości w ramach odzyskania należnego mu wynagrodzenia za sprzedany dłużnikowi towar, wykorzystywany w prowadzonej przez Zainteresowanego działalności gospodarczej.

Stwierdzić zatem należy, że nabycie przedmiotowych nieruchomości jako wynagrodzenie za sprzedany przez Wnioskodawcę towar nastąpiło w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

Tym samym nieruchomości te stały się majątkiem firmy Wnioskodawcy, a zatem ich sprzedaż będzie stanowiła sprzedaż składników majątkowych związanych z prowadzoną przez Zainteresowanego działalnością gospodarczą.

W konsekwencji powyższego, Zainteresowany dla czynności sprzedaży wystąpi w charakterze podatnika, a tym samym sprzedaż przedmiotowych nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podkreślić należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że w świetle art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Z kolei zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości zabudowanych spełniających określone w tych przepisach warunki.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest co do zasady zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Przez pierwsze zasiedlenie według art. 2 pkt 14 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 września 2019 r.) rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom po spełnieniu określonych warunków skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Należy również zauważyć, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem, że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2. złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Tak więc ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy po spełnieniu określonych warunków możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów zarówno nieruchomości, jak i ruchomości przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Dodatkowo wskazać należy, że zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny ww. obiektów w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Analiza przepisów ustawy, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z kilku podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter świadczonych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie dla dostawy przedmiotowych nieruchomości zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług należy przede wszystkim rozstrzygnąć, czy w odniesieniu do domu posadowionego na działce nr () oraz budynku (zakładu) posadowionego na działce nr () miało miejsce pierwsze zasiedlenie.

Analizując informacje zawarte w opisie sprawy w kontekście definicji pierwszego zasiedlenia zawartej w art. 2 pkt 14 ustawy, należy stwierdzić, że sprzedaż domu oraz budynku (zakładu), o których mowa we wniosku, nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia.

Powyższe wynika z faktu, że jak wskazał Wnioskodawca dom oraz budynek (zakład) zostały przez niego nabyte w drodze licytacji komorniczej. Przysądzenie nastąpiło postanowieniem sądu z dnia 1 grudnia 2016 r. oraz 7 kwietnia 2017 r. Zainteresowany wskazał, że przed nabyciem przez niego przedmiotowych budynków nastąpiło ich pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy. Jak wynika z treści wniosku, dom był prywatnym majątkiem poprzedniego właściciela (dłużnika). Natomiast w budynku (zakładzie) dłużnik prowadził działalność gospodarczą. Ponadto, co istotne w analizowanym przypadku, Wnioskodawca nie poniósł nakładów związanych z ulepszeniem przejętego majątku dłużnika.

W związku z powyższym zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, bowiem dostawa przedmiotowych budynków nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia, a pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą upłynie okres dłuższy niż dwa lata.

Podsumowując, w analizowanym przypadku sprzedaż przedmiotowych budynków będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Konsekwentnie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy również sprzedaż gruntu, na którym posadowione są ww. obiekty, będzie korzystała ze zwolnienia od opodatkowania VAT.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że tutejszy organ zgadza się ze stanowiskiem Wnioskodawcy co do istoty rozstrzyganego problemu, czyli możliwości zastosowania przez Zainteresowanego zwolnienia od podatku VAT odnośnie dostawy nieruchomości. Oceniając jednak całościowo stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za nieprawidłowe, ponieważ podstawę do zwolnienia od podatku dostawy nieruchomości stanowić będzie art. 43 ust. 1 pkt 10, a nie jak wskazał Wnioskodawca art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek Zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W związku z tym tutejszy organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej rozpatrzone.

Mając na uwadze powyższe należy podkreślić, że niniejsza interpretacja indywidualna stanowi ochronę prawno-podatkową tylko dla Wnioskodawcy, a nie dla jego żony (współwłaściciela nieruchomości).

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej