W sytuacji wykorzystania infrastruktury wod-kan do czynności opodatkowanych podatkiem VAT i niepodlegających opodatkowaniu, Wnioskodawca postępuje prawidłowo dokonując odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w celu inwestycji wod-kan, stosując prewspółczynnik dla zakładu budżetowego oraz postąpił słusznie odliczając podatek VAT przy zastosowaniu prewspółczynnika dla zakładu budżetowego do całego wykazanego w fakturach podatku VAT dotyczącego przedmiotowych inwestycji.

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·stosowania prewspółczynnika dla zakładu budżetowego przy odliczaniu podatku naliczonego związanego z realizacją inwestycji wod-kan (pytanie oznaczone we wniosku nr 1);

·zastosowania prewspółczynnika dla zakładu budżetowego poprzez odliczenie całego wykazanego w fakturach podatku naliczonego (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 17 marca 2022 r. (wpływ 17 marca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT od 13 maja 2005 r., składa comiesięczne deklaracje VAT-7, od 1 stycznia 2017 r. scentralizowała wszystkie jednostki organizacyjne oraz zakłady budżetowe i od tej daty dla potrzeb VAT rozlicza się wspólnie z jednostkami i zakładami budżetowymi, będąc jednym podatnikiem. Gmina posiada osobowość prawną, zdolność do czynności cywilnoprawnych i wykonuje zadania własne nałożone ustawą, obejmujące między innymi budowę sieci wodociągowych, budowę kanalizacji, odprowadzanie i oczyszczanie ścieków. Gmina realizuje swoje zadania w zakresie gospodarki komunalnej samodzielnie jak również poprzez samorządowy zakład budżetowy. Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspakajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.

Art. 14 ustawy o finansach publicznych, określający czynności, które mogą być wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe oraz przepisy art. 1, art. 2 i art. 7 ustawy o gospodarce komunalnej wskazują, że przepis ten określa czynności gospodarki komunalnej będące własnymi zadaniami o charakterze użyteczności publicznej jednostki samorządowej, która może te zadania realizować poprzez utworzony zakład budżetowy, niemogący jednocześnie realizować innych czynności. Innymi słowy, z regulacji tych wynika, że samorządowy zakład budżetowy może być powołany jedynie do wykonywania w imieniu powołującej go jednostki samorządu terytorialnego do realizacji zadań własnych tej jednostki z zakresu gospodarki komunalnej o charakterze użyteczności publicznej. Samorządowy zakład budżetowy, wykonując zadania własne jednostki samorządu terytorialnego o charakterze użyteczności publicznej w zakresie gospodarki komunalnej, jest jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, wykonującą w tym zakresie samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy VAT, a zatem ma podmiotowość podatkową VAT odrębną od jednostki samorządu terytorialnego, która go utworzyła. Od 1 stycznia 2017 r. podlega centralizacji z gminą.

W sytuacji natomiast jaka jest przedmiotem analizy w tej sprawie, mimo takiego stopnia wyodrębnienia zakładu budżetowego ze struktury tworzącej go jednostki samorządowej, które pozwala na uznanie go za samodzielnego od tej jednostki podatnika VAT, realizacja zadań własnych tej jednostki przez jego zakład budżetowy nie tworzy pomiędzy tymi podmiotami takiego stosunku prawnego, na podstawie którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, pozwalających na ich opodatkowanie VAT. W takim bowiem przypadku zakład budżetowy nie wykonuje usług komunalnych na rzecz jednostki samorządowej, lecz działa w jej imieniu jako jej wyodrębniona jednostka organizacyjna, wykonując jej zadania własne, co pozostaje poza przedmiotem regulacji art. 8 ustawy o VAT. Realizacja przez samorządowy zakład budżetowy zadań własnych tworzącej go jednostki samorządu terytorialnego o charakterze użyteczności publicznej w zakresie gospodarki komunalnej, nie stanowi świadczeń (usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT) podlegających opodatkowaniu VAT pomiędzy tymi podmiotami, co nie wyklucza ich opodatkowania z tytułu ich odpłatnego świadczenia na rzecz podmiotów zewnętrznych (konsumentów czynności w zakresie gospodarki komunalnej).

Gmina prowadzi prace związane z budową sieci wodnokanalizacyjnej polegające na budowie kanalizacji w miejscowości A etap I. Inwestycja realizowana będzie etapami. Ukończone elementy sieci przekazywane są w użytkowanie Gminnemu Zakładowi Gospodarki Komunalnej, który jest jednostką organizacyjną Gminy odpowiedzialną za prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej i jednocześnie zakładem budżetowym działającym zgodnie z art. 15 w związku z art. 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 305 ze zm.), realizuje zadania Gminy wykorzystując użyczony majątek do świadczenia usług opodatkowanych oraz poza ustawą o VAT. Przedmiotem działalności GZGK jest odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, w zakresie wodociągów zaopatrywania w wodę, a także wykonywanie remontów instalacji wodno-kanalizacyjnych. GZGK wykonuje usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, do czego obliguje go ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz. U. z 2020 r. poz. 2028). Odbiorcami usług, świadczonych przez zakład budżetowy są osoby fizyczne, przedsiębiorcy, jednostki i instytucje.

W roku 2021 Gmina odliczyła podatek VAT naliczony, wynikający z faktur, dotyczących przedmiotowych inwestycji przy zastosowaniu prewspółczynnika zakładu budżetowego GZGK. Przepisy podatkowe nie regulują jednoznacznie kwestii stosowania prewspółczynnika jednostki organizacyjnej gminy przy dokonywaniu zakupów związanych z inwestycją realizowaną przez jednostkę samorządu terytorialnego.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Gmina nie jest w stanie wyodrębnić wartości podatku VAT wykazanego w fakturach przedmiotowej inwestycji, przypisanych odrębnie do świadczenia usług opodatkowanych podatkiem VAT oraz odrębnie do świadczenia usług poza ustawą o VAT. Dlatego też, Gmina stosuje prewspółczynnik zakładu budżetowego do całego wykazanego w fakturach podatku VAT dotyczącego przedmiotowych inwestycji wod-kan.

Gmina realizując zadania własne zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym w zakresie prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej poprzez zakład budżetowy wod-kan wykorzystuje przedmiotową sieć wodnokanalizacyjną do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, niepodlegających opodatkowaniu oraz zwolnionych z opodatkowania podatkiem VAT (ustawa o VAT z dnia 11 marca 2004 r. Dz. U. z 2021 r. poz. 685).

Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5, w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, tak zwanym sposobem określenia proporcji. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1)zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2)obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5, w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Faktury (dokumentujące nabycia towarów i usług) są wystawiane na Gminę.

Pytania

1.Czy Gmina postępuje prawidłowo dokonując odliczenia podatku VAT z faktur dotyczących prowadzonych przez Gmin inwestycji wod-kan stosując prewspółczynnik zakładu budżetowego?

2.Czy Gmina postąpiła słusznie odliczając podatek VAT przy zastosowaniu prewspółczynnika zakładu budżetowego do całego wykazanego w fakturach podatku VAT dotyczącego przedmiotowych inwestycji wod-kan?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 17 marca 2022 r.)

Ad 1

Zdaniem Gminy, brak jest jednoznacznego uregulowania przez ustawodawcę stosowania prewspółczynnika, w przypadku będącym przedmiotem zapytania, przy dokonywaniu zakupów (w tym inwestycyjnych), dokonywanych przez Gminę. Przepisy nie wskazują wprost, który prewskaźnik Gminy (urzędu), czy zakładu budżetowego należałoby przy zakupach dotyczących przedmiotowej inwestycji stosować.

Jeżeli Gmina ponosi wydatki inwestycyjne dotyczące inwestycji, którą następnie przekazuje zakładowi budżetowemu, w następstwie czego, jednostka ta będzie tę inwestycję wykorzystywać do swojej działalności (gospodarczej lub poza VAT), to przy odliczeniu podatku VAT, Gmina powinna zastosować prewspółczynnik właściwy dla zakładu budżetowego, wykorzystującego zakupione towary i usługi, ustalony na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określenia zakresu wykorzystywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2021 r. poz. 999), w oparciu o dane właściwe dla tej jednostki organizacyjnej.

Z treści zapisu art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2021 r. poz. 685), dalej ustawa o VAT, wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom podatku VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy spełnione są łącznie dwa warunki, tj. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi przy nabyciu, których podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT.

Obie wyżej wymienione przesłanki w odniesieniu do inwestycji zostały spełnione, a tym samym Gmina będzie miała możliwość odliczenia podatku naliczonego VAT z tytułu wydatków poniesionych na realizację inwestycji. Jednakże, Gmina ma świadomość, że odliczenie podatku może być tylko częściowe, gdyż inwestycja będzie wykorzystywana jednocześnie do czynności podlegających opodatkowaniu VAT oraz do czynności pozostających poza zakresem regulacji ustawy o VAT. Gmina nie jest w stanie bezpośrednio przyporządkować ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów wykonywanych przez zakład budżetowy działalności, tj. do czynności opodatkowanych VAT, jak też do działalności niepodlegających ustawie o VAT.

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych, niż działalność gospodarcza, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, sposobem określenia proporcji.

Dla jednostek samorządu terytorialnego sposób ten został określony w rozporządzeniu, w którym także zapisano, że sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.

Gmina z dniem 1 stycznia 2017 r. dokonała centralizacji rozliczeń podatku VAT ze swoimi jednostkami, w tym z zakładem budżetowym GZGK. Każda z jednostek prowadzi część działalności gospodarczej gminy. Tym samym prewspółczynnik stosowany do nabyć towarów i usług jednostki, której przekazany został określony rodzaj działalności gospodarczej będzie najbardziej odpowiadał specyfice wykonywanej przez podatnika działalności tylko w sytuacji, gdy zastosujemy prewspółczynnik tejże jednostki.

Opisany powyżej stan faktyczny, w ocenie Wnioskodawcy, daje możliwość gminie do odzyskania podatku VAT od inwestycji związanej z budową infrastruktury kanalizacyjnej z zastosowaniem prewspółczynnika zakładu budżetowego.

Gmina realizuje swoje zadania w zakresie gospodarki komunalnej na rzecz mieszkańców poprzez samorządowy zakład budżetowy. Natomiast samorządowy zakład budżetowy wykonując zadania własne gminy o charakterze użyteczności publicznej w zakresie gospodarki komunalnej, jest jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, wykonującą w tym zakresie samodzielnie działalność gospodarczą. Gmina planuje wydatki inwestycyjne związane z realizacją zadania budowy sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowości A na terenie Gminy.

Zgodnie z art. 86 ustawy o podatku VAT, podatnik ma możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciach objętych wnioskiem, tj. wydatków poniesionych na budowę infrastruktury kanalizacyjnej. W zakresie, w którym towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Gmina zamierza realizować inwestycję budowy infrastruktury kanalizacyjnej, a po zakończeniu prac, sieć kanalizacyjna przekazana będzie w użytkowanie Gminnemu Zakładowi Gospodarki Komunalnej, który realizuje zadania własne gminy w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

Z dniem 1 stycznia 2017 r. zmieniły się przepisy prawa podatkowego w zakresie podatku VAT, gmina nie może odliczyć w 100% podatku VAT od zakupów zarówno inwestycyjnych jak i eksploatacyjnych. Przepisy nakazują uwzględniać w odliczeniach nie tylko prowadzoną działalność gospodarczą, ale także inną działalność szczególnie publiczną. Od tego właśnie czasu gmina stosuje prawo do odliczenia w wysokości wyliczonego prewskaźnika przychodowego według wzoru ustalonego rozporządzeniem MF wydanym na podstawie art. 86 ust. 22 ustawy o VAT, którego wysokość wynosi 6%.

Wobec czego, w ocenie Wnioskodawcy, można zastosować prewskaźnik zakładu budżetowego którego wysokość jest znacznie wyższa, ze względu na prowadzoną działalność gospodarczą zgodnie z przepisami prawa. Prowadzona inwestycja w ramach budowy sieci kanalizacji w m. A będzie wykorzystywana przez zakład budżetowy do świadczenia usług opodatkowanych oraz poza ustawą o VAT, gdyż do głównej sieci spływają ścieki z całej sieci zarówno z odcinków do których podłączone są jednostki budżetowe jak i pozostali odbiorcy usług. W ramach prowadzonych prac związanych z budową sieci wodnokanalizacyjnej polegających na budowie kanalizacji Gmina ponosi wydatki dokumentowane przez dostawców/wykonawców wystawionymi na Gminę fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego.

Ad 2

Zdaniem Gminy, na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, wynika, że kwotę podatku do odliczenia stanowi suma kwot podatku wynikająca z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług związanych z realizacją inwestycji wod-kan.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5, w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, tak zwanym sposobem określenia proporcji. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

·zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

·obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Gmina postąpiła słusznie odliczając podatek VAT z zastosowaniem prewspółczynnika zakładu budżetowego do całego wykazanego w fakturach podatku VAT dotyczącego przedmiotowych inwestycji wod-kan, gdyż nie jest w stanie wyodrębnić wartości podatku VAT wykazanego w fakturach, przypisanych odrębnie do świadczenia usług opodatkowanych oraz do świadczenia usług poza ustawą o VAT.

Gmina z dniem 1 stycznia 2017 r. dokonała centralizacji rozliczeń podatku VAT ze swoimi jednostkami organizacyjnymi, tj. szkołami, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz z dwoma zakładami budżetowymi. Każda z jednostek prowadzi część działalności gospodarczej gminy, która najbardziej odpowiada specyfice działalności tej jednostki oraz działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług i/lub niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dlatego też sieć wodnokanalizacyjna może służyć w jednostkach zarówno do czynności opodatkowanych, niepodlegających opodatkowaniu oraz zwolnionych z opodatkowania.

W ramach przedmiotowej inwestycji realizowane jest następujące zadanie: budowa sieci kanalizacyjnej. Odbiorcami usług świadczonych w związku z realizacją zadania będą osoby fizyczne, przedsiębiorcy, jednostki i instytucje. Inwestycja, która zwiększy wartość początkową środka trwałego w ramach zadania będzie wykorzystywana przez zakład budżetowy do świadczenia usług opodatkowanych oraz poza ustawą o VAT. Budowana jest sieć kanalizacyjna w m. A, przez którą spływać będą ścieki zarówno z odcinków do których podłączone są jednostki budżetowe jak i pozostali odbiorcy usług. W zawiązku z powyższym nie można w jednoznaczny sposób przyporządkować powstałego majątku jako służącego działalności opodatkowanej oraz służącego odbiorcom, dla których sprzedaż nie będzie objęta ustawą o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z przywołanych przepisów prawa wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h.

Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2b ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy:

W świetle art. 86 ust. 2d ustawy:

Na mocy art. 86 ust. 2e ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2f ustawy:

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy:

Na mocy art. 86 ust. 2h ustawy:

Jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy:

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2021 r., poz. 999).

Rozporządzenie to określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji” oraz wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji (§ 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia).

W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Są to: jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

Stosownie do § 3 ust. 1 rozporządzenia:

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostki samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych wyżej jej poszczególnych jednostek organizacyjnych.

Rozporządzenie wprowadza wzory, według których będą wyznaczane sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć.

Zaproponowane metody mają charakter „obrotowy”, polegający na ustaleniu „udziałów” z tytułu działalności gospodarczej w całkowitym „obrocie” z tytułu działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza sferą VAT.

W myśl § 3 ust. 4 rozporządzenia, jako sposób określenia proporcji uznaje się w przypadku zakładu budżetowego sposób ustalony według wzoru:

X= A x 100/P

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

X – proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A – roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez zakład budżetowy, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

P – przychody wykonane zakładu budżetowego.

Stosownie do treści § 2 pkt 4 ww. rozporządzenia:

Zgodnie z treścią § 2 pkt 11 rozporządzenia:

Według § 3 ust. 5 rozporządzenia:

Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności te muszą być wykonywane przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Na mocy art. 9 ust. 1 powołanej ustawy o samorządzie gminnym:

Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie samorządowego zakładu budżetowego lub jednostki budżetowej.

Stosownie do treści art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina realizuje inwestycję polegającą na wytworzeniu infrastruktury wodno-kanalizacyjnej. Po jej wytworzeniu poszczególne elementy infrastruktury przekazywane są do GZGK, tj. scentralizowanego gminnego zakładu budżetowego. Zakład wykorzystuje infrastrukturę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz poza ustawą o VAT. Gmina realizując inwestycję nabywa towary i usługi, a transakcje dokumentowane są wystawianymi na Gminę fakturami VAT. Wnioskodawca nie jest w stanie przyporządkować ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów działalności, tj. opodatkowanych oraz niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Wątpliwości Zainteresowanego dotyczą kwestii prawidłowości stosowania prewspółczynnika dla zakładu budżetowego przy odliczaniu podatku naliczonego związanego z realizacją inwestycji wod-kan (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz prawidłowości zastosowania prewspółczynnika dla zakładu budżetowego poprzez odliczenie całego wykazanego w fakturach podatku naliczonego (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności podatnik winien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności.

W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.

W związku z powyższym w niniejszej sprawie mają zastosowanie powołane przepisy art. 86 ust. 2a-2h ustawy, z uwagi na fakt, że nabyte towary i usługi wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, a przyporządkowanie konkretnych kwot do konkretnego rodzaju działalności jest niemożliwe.

Jak zostało wskazane powyżej, sposób określenia proporcji, uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej m.in. przez jednostki samorządu terytorialnego działalności i dokonywanych przez nich nabyć wyznacza ww. rozporządzenie.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że Gmina ponosząc wydatki na zakup towarów i usług celem realizacji inwestycji wod-kan, które są wykorzystane za pośrednictwem zakładu budżetowego zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i do celów pozostających poza taką działalnością i nie będąc w stanie – jak wskazał Zainteresowany – bezpośrednio przypisać ww. wydatków wyłącznie i w całości do działalności gospodarczej, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, obliczonej zgodnie z przepisami rozporządzenia dla zakładu budżetowego, tj. jednostki faktycznie wykorzystującej zakupione towary i usługi.

Ponadto – jeżeli ww. infrastruktura wod-kan wykorzystywana jest również do czynności zwolnionych od podatku – oprócz ustalenia proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, dokonując odliczenia podatku naliczonego należy mieć na względzie przepisy art. 90 ustawy.

Podsumowując, w sytuacji wykorzystania infrastruktury wod-kan do czynności opodatkowanych podatkiem VAT i niepodlegających opodatkowaniu, Wnioskodawca postępuje prawidłowo dokonując odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w celu inwestycji wod-kan, stosując prewspółczynnik dla zakładu budżetowego oraz postąpił słusznie odliczając podatek VAT przy zastosowaniu prewspółczynnika dla zakładu budżetowego do całego wykazanego w fakturach podatku VAT dotyczącego przedmiotowych inwestycji.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w kwestii dotyczącej pytań oznaczonych we wniosku nr 1 i nr 2 należało uznać jako prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, w szczególności zastosowanie do przedstawionego stanu faktycznego przepisów art. 90 ustawy, nie były analizowane.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).