Brak opodatkowania podatkiem VAT podziału spółki przez wydzielenie. - Interpretacja - 0114-KDIP4-1.4012.438.2022.2.RMA

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 2 listopada 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.438.2022.2.RMA

Temat interpretacji

Brak opodatkowania podatkiem VAT podziału spółki przez wydzielenie.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

21 lipca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 18 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem od towarów i usług podziału spółki przez wydzielenie i prawa nabywcy do odliczenia podatku naliczonego. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 3 października 2022 r. (wpływ 6 października 2022 r.) oraz z 20 października 2022 r. (wpływ 24 października 2022 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A.

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

B.

Opis zdarzenia przyszłego

A. Sp. z o.o. z siedzibą w (…), jest wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy (…), o kapitale zakładowym w wysokości 5.100.000,00 zł, a jej jedynym wspólnikiem jest Gmina (…). W dalszej części wniosku ww. Spółka będzie określana jako Spółka Dzielona. Spółka Dzielona prowadzi aktualnie działalność w następujących obszarach:

1.działalność transportowa (zapewnienie lokalnego transportu zbiorowego na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym) oraz przewozów osobowych, z którą ściśle wiąże się prowadzenie warsztatu samochodowego, myjni, stacji kontroli pojazdów oraz wewnętrznej stacji paliw, zlokalizowanych przy (…);

2.prowadzenie na potrzeby zewnętrzne stacji paliw pod marką (…), zlokalizowanej w (…)

3.wynajem i dzierżawa składników majątku przy (…).

Do Spółki Przejmującej zostaną przekazane następujące składniki materialne i niematerialne:

1.nieruchomość położona w (…), na którą składają się:

a.działki nr 1, 2, 3, 4 oraz 5 o łącznej powierzchni 3,3249 ha, dla których Sąd Rejonowy (…) prowadzi księgę wieczystą KW nr (…);

b.działki nr 6 oraz 7 o łącznej powierzchni 0,0424 ha, dla których Sąd Rejonowy (…) prowadzi księgę wieczystą KW nr (…);

c.działka nr 8 o powierzchni 0,0834 ha, dla której Sąd Rejonowy (…) prowadzi księgę wieczystą KW nr (…);

2.pracownicy oraz zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym aktywów, pasywów, ulg, koncesji, zezwoleń, należności oraz zobowiązania itd., będący dotychczas częścią przedsiębiorstwa Spółki Dzielonej, a umożliwiających Spółce Przejmującej dalsze niezakłócone i nieprzerwane prowadzenie działalności w zakresie dzierżawy i wynajmu składników nieruchomości przy (…). Obejmować to będzie m.in. systemy informatyczne, wyposażanie, środki trwałe itd. Spółka Przejmująca stanie się stroną umów najmu/dzierżawy dotyczących tej nieruchomości, przejmując wszelkie zobowiązania z nich wynikające. Wyjątkiem będzie tu umowa najmu z dnia 14 listopada 2013 r. z (…) (Spółka Przejmująca), która to umowa wygaśnie, bowiem Spółka Przejmująca stanie się właścicielem nieruchomości, której część jest przedmiotem ww. umowy najmu, a zatem dojdzie do konfuzji praw wynikających z tej umowy. Spółka Przejmująca stanie się stroną umowy inwestycyjnej nr (…) w sprawie udzielenia pożyczki na realizację projektu pod nazwą „(…)”, a która została zawarta w dniu 16 września 2020 r. z Bankiem (…) - tzw. Umowa (…);

3.w Spółce Dzielonej pozostanie nieruchomość - stacja paliw (…) - KW (…) - 0,43377 ha, działka nr 9;

4.w Spółce Dzielonej pozostaną pracownicy, zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym aktywów, pasywów, ulg, koncesji, zezwoleń, należności oraz zobowiązania itd. umożliwiające Spółce Dzielonej dalsze niezakłócone i nieprzerwane prowadzenie działalności w zakresie prowadzonej stacji paliw przy (…). Obejmować to będzie m.in. systemy informatyczne, wyposażanie, środki trwałe, licencje itd. Spółka Dzielona pozostanie podmiotem posiadającym koncesję na obrót paliwami ciekłymi w brzmieniu ustalonym decyzją z dnia 9 stycznia 2018 r. (znak sprawy (…)) w zakresie stacji paliw zlokalizowanej w (…). Spółka Dzielona nadal będzie stroną umowy franczyzy z dnia 30 czerwca 2004 r. zawartej ze (…) (obecnie (…)) w brzmieniu ustalonym aneksami do tej umowy, w tym aneksem z dnia 12 marca 2018 r. Spółka Dzielona nadal będzie stroną wszelkich umów dotyczących stacji paliw zlokalizowanej w (…);

5.ponadto w Spółce Dzielonej pozostaną ci pracownicy oraz zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym aktywów, pasywów, ulg, koncesji, zezwoleń, należności oraz zobowiązania itd. umożliwiające Spółce Przejmującej dalsze niezakłócone i nieprzerwane prowadzenie działalności w zakresie transportu zbiorowego. Dlatego też własnością Spółki Dzielonej pozostanie stacja kontroli pojazdów, myjnia, warsztat oraz stacja paliw (instalacja, zbiornik, dystrybutory) zlokalizowane w (…), jak również systemy informatyczne, wyposażanie, środki trwałe, licencje itd., które są niezbędne do dalszego prowadzenia dotychczasowej działalności. Spółka Dzielona pozostanie stroną umową leasingu autobusów, które są wykorzystywane do działalności transportowej. W Spółce Dzielonej pozostaną wszelkie koncesje dotyczące działalności transportowej, np. zezwolenie na wykonywanie przewozów drogowych. Spółka Dzielona pozostanie stroną umowy o świadczenie usług publicznych zawartej z (…) oraz innych umów związanych z działalnością transportową. Spółka Dzielona pozostanie partnerem umów zawartych pomiędzy Zarządem Województwa a Gminą dot. węzłów przesiadkowych.

Przedmiotem zbycia będą wszystkie składniki (materialne i niematerialne) związane z dzierżawą i wynajmem składników nieruchomości przy (…), w tym zobowiązania i należności w całości, za wyjątkiem składników wskazanych w punkcie 5 powyżej, z przyczyn tam wskazanych, tj. aby Spółka Dzielona mogła prowadzić dalej w sposób ciągły i niezakłócony działalność transportową.

Podkreślić należy, że obie opisywane ww. części wypełniają definicję ZCP wynikającą z przepisów prawa:

1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;

2.zespół ten jest finansowo i organizacyjnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie, bowiem w schemacie organizacyjnym Spółki Dzielonej jest wyodrębniony od pozostałych samodzielny dział transportowy, a stacja paliw przy (…) stanowi pododdział działu administracyjnego. Pododdział stanowi również dział dzierżawy majątku. Z kolei wyodrębnienie finansowe pozwala na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do każdej z części;

3.składniki przedsiębiorstwa przeznaczone są do realizacji określonych działań gospodarczych;

4.obie części mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące własne zadania.

Za pomocą wydzielonego ze Spółki Dzielonej zespołu składników majątkowych i niemajątkowych będzie możliwe kontynuowanie działalności w takim zakresie, w jakim w oparciu o te składniki prowadziła Spółka Dzielona, bez angażowania innych składników majątku nabywcy - Spółki Przejmującej, bądź podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych przez tę Spółkę.

Na skutek planowanego podziału przez wydzielenie nieruchomość zlokalizowana w (…) (siedziba Spółki Dzielonej, baza transportowa) zostanie przekazana do Spółki Przejmującej, ale w planie podziału Spółka Przejmująca zobowiąże się do zagwarantowania na czas nieoznaczony prawa do korzystania z pomieszczeń biurowych oraz z bazy transportowej, na podstawie innego tytułu prawnego niż własność, co umożliwi Spółce Dzielonej dalsze niezakłócone prowadzenie działalności transportowej.

Spółka Przejmująca na bazie nabytych składników majątku będzie kontynuowała działalność gospodarczą w tym samym zakresie, co wydzielona ze Spółki Dzielonej ZCP.

W wyniku podziału dojdzie do podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej. Nie przewiduje się dopłat w gotówce, o których mowa w art. 529 § 3 k.s.h.

Pytania

1.Czy planowany podział przez wydzielenie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2.Czy w przypadku udzielenia odpowiedzi przeczącej na pytanie zadane we wniosku, a więc jeżeli zbycie części składników materialnych i niematerialnych składających się na działalność Spółki Dzielonej, będzie podlegało opodatkowaniu VAT, to czy Spółka Przejmująca (nabywca) będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem ww. składników na zasadach ogólnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Wg art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub ZCP. W związku z powyższym, w sytuacji gdy w wyniku podziału spółki przez wydzielenie przedmiotem przeniesienia własności jest przedsiębiorstwo lub ZCP, wówczas mamy do czynienia z transakcją zbycia w rozumieniu ww. przytoczonego przepisu.

Przyjmuje się bowiem, że ze względu na szczególny charakter omawianego przepisu, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności w ramach których następuje przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 k.c. lub ZCP zdefiniowanego w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Pod pojęciem ZCP w rozumieniu ustawy o VAT, przyjmuje się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania.

W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy, z uwagi że obie części, tj. zarówna ta, która pozostanie w Spółce Dzielonej jak i ta, która zostanie przekazana (zbyta) do Spółki Przejmującej wypełniają definicję ZCP, planowany podział przez wydzielenie nie będzie podlegał podatkowi VAT.

Powyższemu nie stoi na przeszkodzie fakt, że nieruchomość zlokalizowana w (…) (siedziba Spółki Dzielonej, baza transportowa) zostanie przekazana do Spółki Przejmującej, ale w planie podziału Spółka Przejmująca zobowiąże się do zagwarantowania na czas nieoznaczony prawa do korzystania z pomieszczeń biurowych oraz bazy transportowej, na podstawie innego tytułu prawnego niż własność, co umożliwi Spółce Dzielonej dalsze niezakłócone prowadzenie działalności transportowej.

W praktyce obrotu gospodarczego funkcjonuje wiele spółek, które nie posiadają własnego majątku w postaci własnych (objętych prawem własności) nieruchomości oraz ruchomości i trudno uznać, że uniemożliwia im to prowadzenie działalności gospodarczej, a korzystają z zasobów podmiotów trzecich czy to przez najem albo dzierżawę, jak również na zasadzie outsourcingu, leasingu itd. Żaden przepis nie zobowiązuje bowiem przedsiębiorcy do prowadzenia działalności gospodarczej przy użyciu nieruchomości lub za pomocą zasobów, której jest właścicielem.

Przykładowo Izba Skarbowa w Poznaniu (ILPP3/423-595/09/12-S/EK), stwierdziła, że „podkreślić w tym miejscu należy, iż brak nieruchomości w przekazywanym majątku nie wpływa na funkcjonalne związki pomiędzy pozostałymi składnikami, które pozwalają na prowadzenie dotychczasowej działalności handlowej. Nieruchomości wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej można bowiem uzyskać w formie odpłatnego posiadania zależnego (wynajem, dzierżawa, leasing). Mając zatem na uwadze powołane przepisy stwierdzić należy, że wyłączenie z masy majątkowej przedsiębiorstwa (zajmującego się sprzedażą artykułów techniki grzewczej, instalacyjnej oraz wyposażenia łazienek) nieruchomości wykorzystywanych dla potrzeb prowadzenia działalności handlowej, która następnie będzie przedmiotem umowy najmu ze spółką akcyjną, do której wnioskodawca wnosi to przedsiębiorstwo nie pozbawia wydzielonego kompleksu majątkowego - na dzień wniesienia go aportem do spółki akcyjnej - cech przedsiębiorstwa”.

W innej interpretacji indywidulanej Izba Skarbowa w Poznaniu (ILPB3/4510-1-463/15-5/EK), wskazała, że „w świetle powyższego, w skład ZCP wejdzie wszystko, co jest niezbędne do realizowania w sposób samodzielny określonych zadań gospodarczych, tj. produkcji drzwi i okien, z wyjątkiem nieruchomości, którymi spółka z o.o. będzie mogła dysponować na podstawie zawartych z wnioskodawcą umów najmu lub dzierżawy. Wszystkie środki trwałe, które nie wejdą w skład ZCP, a które są konieczne do prowadzenia działalności operacyjnej, tj. produkcji drzwi i okien zostaną oddane spółce z o.o. w najem”.

Ad 2

Zdaniem Zainteresowanych, w przypadku uznania, że zbycie składników materialnych i niematerialnych składających się na część działalności Spółki Dzielonej będzie podlegało opodatkowaniu VAT, Spółka Przejmująca (nabywca) będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem ww. składników na zasadach ogólnych.

Kwestię prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego reguluje art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jednocześnie, ustęp 2 pkt 1 lit. a cytowanego przepisu precyzuje, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Przepis art. 87 ust. 1 ustawy o VAT stanowi z kolei, że w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Tym samym, z powyżej przytoczonych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje jednakże, jeżeli podatek naliczony jest związany z towarami i usługami zwolnionymi z VAT lub niepodlegającymi temu podatkowi.

Odnosząc powyższe do opisu niniejszego zdarzenia przyszłego należy zauważyć, że w przypadku uznania stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe transakcja będzie podlegała opodatkowaniu VAT, a więc nie dojdzie do spełnienia przesłanki negatywnej, wykluczającej możliwość obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

Zainteresowani są czynnymi podatnikami VAT, zaś składniki materialne i niematerialne składające się na działalność wydzielanego do Spółki Przejmujące ZCP będą wykorzystywane przez nabywcę do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT.

W związku z powyższym, w ocenie Zainteresowanych, w przypadku uznania, ze zbycie składników materialnych i niematerialnych składających się na część działalności Spółki Dzielonej będzie podlegało opodatkowaniu VAT, Spółka Przejmująca (nabywca) będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem ww. składników na zasadach ogólnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w ustawie jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).

Stosownie do postanowień art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Regulacje art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tu wymienione te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te – chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług – nie podlegają opodatkowaniu.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepis art. 2 pkt 27e ustawy stanowi, że:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy, uwzględnienia wymagają następujące okoliczności:

zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

faktyczna możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Przy ocenie zamiaru kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę należy uwzględnić całokształt okoliczności związanych z transakcją na moment jej zawarcia, a w szczególności podjęcie przez nabywcę działań potwierdzających jego zamiar kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę. Zatem w celu stwierdzenia zamiaru kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę konieczne jest istnienie dowodów potwierdzających istnienie na moment transakcji takiego zamiaru po stronie nabywcy.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie, które winno zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział, itp. Ocena ta musi być dokonana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia, jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie całość). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa obrotowe, ale także czynnik ludzki, a więc pracowniczy. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem aby w rozumieniu przepisów podatkowych określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące w takich wzajemnych relacjach, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest bycie we władaniu jednego podmiotu gospodarczego. Przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Zatem, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,

zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza od opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Zgodnie z art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.):

W przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego.

W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

W wyroku z 27 listopada 2003 r. w sprawie C-497/01 Zita Modes Sarl Trybunał stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Natomiast w wyroku C-444/10 z 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy. W tym zakresie Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Trybunał rozpatrujący sprawę uznał, że przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu wspólnotowych regulacji VAT wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po nabyciu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę przedsiębiorstwa.

Analizując, czy określone składniki majątkowe stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa, zawsze należy wziąć pod uwagę profil działalności danego przedsiębiorcy, warunki rynkowe oraz specyfikę danej branży. Nie można zatem wyznaczyć szczegółowego katalogu warunków koniecznych do spełnienia, aby można było mówić o istnieniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Z okoliczności sprawy wynika, że A (Spółka Dzielona) prowadzi aktualnie działalność w następujących obszarach:

działalność transportowa (zapewnienie lokalnego transportu zbiorowego na podstawie ustawy o samorządzie gminnym) oraz przewozów osobowych, z którą wiąże się prowadzenie warsztatu samochodowego, myjni, stacji kontroli pojazdów oraz wewnętrznej stacji paliw, zlokalizowanych przy (…);

prowadzenie na potrzeby zewnętrzne stacji paliw pod marką (…), zlokalizowanej w (…);

wynajem i dzierżawa składników majątku przy (…).

Do Spółki Przejmującej zostaną przekazane następujące składniki materialne i niematerialne:

nieruchomość położona w (…), na którą składają się:

-działki nr 1, 2, 3, 4 oraz 5 o łącznej powierzchni 3,3249 ha,

-działki nr 6 oraz 7 o łącznej powierzchni 0,0424 ha,

-działka nr 8 o powierzchni 0,0834 ha,

pracownicy oraz zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym aktywów, pasywów, ulg, koncesji, zezwoleń, należności oraz zobowiązania itd. będący dotychczas częścią przedsiębiorstwa Spółki Dzielonej, a umożliwiających Spółce Przejmującej dalsze niezakłócone i nieprzerwane prowadzenie działalności w zakresie dzierżawy i wynajmu składników nieruchomości przy (…). Obejmować to będzie m.in. systemy informatyczne, wyposażanie, środki trwałe itd. Spółka Przejmująca stanie się stroną umów najmu/dzierżawy dotyczących tej nieruchomości, przejmując wszelkie zobowiązania z nich wynikające. Wyjątkiem będzie tu umowa najmu z dnia 14 listopada 2013 r. z (…) (Spółka Przejmująca), która to umowa wygaśnie, bowiem Spółka Przejmująca stanie się właścicielem nieruchomości, której część jest przedmiotem ww. umowy najmu, a zatem dojdzie do konfuzji praw wynikających z tej umowy. Spółka Przejmująca stanie się stroną umowy inwestycyjnej nr (…) w sprawie udzielenia pożyczki na realizację projektu pod nazwą „(…)”, a która została zawarta w dniu 16 września 2020 r. z Bankiem (…) - tzw. Umowa (…);

W Spółce Dzielonej pozostanie nieruchomość - stacja paliw (…) - KW (…) - 0,43377 ha, działka nr 9.

W Spółce Dzielonej pozostaną pracownicy, zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym aktywów, pasywów, ulg, koncesji, zezwoleń, należności oraz zobowiązania itd., umożliwiające Spółce Dzielonej dalsze niezakłócone i nieprzerwane prowadzenie działalności w zakresie prowadzonej stacji paliw przy C.

Przedmiotem zbycia będą wszystkie składniki (materialne i niematerialne) związane z dzierżawą i wynajmem składników nieruchomości przy (…), w tym zobowiązania i należności w całości, za wyjątkiem wskazanych składników, tj. aby Spółka Dzielona mogła prowadzić dalej w sposób ciągły i niezakłócony działalność transportową.

Obie opisywane ww. części wypełniają definicję ZCP wynikającą z przepisów prawa:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;

zespół ten jest finansowo i organizacyjnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie, bowiem w schemacie organizacyjnym Spółki Dzielonej jest wyodrębniony od pozostałych samodzielny dział transportowy, a stacja paliw przy (…) stanowi pododdział działu administracyjnego. Pododdział stanowi również dział dzierżawy majątku. Z kolei wyodrębnienie finansowe pozwala na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do każdej z części;

składniki przedsiębiorstwa przeznaczone są do realizacji określonych działań gospodarczych;

obie części mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące własne zadania.

Za pomocą wydzielonego ze Spółki Dzielonej zespołu składników majątkowych i niemajątkowych będzie możliwe kontynuowanie działalności w takim zakresie, w jakim w oparciu o te składniki prowadziła Spółka Dzielona, bez angażowania innych składników majątku nabywcy - Spółki Przejmującej, bądź podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych przez tę Spółkę.

Na skutek planowanego podziału przez wydzielenie nieruchomość zlokalizowana w (…)  (siedziba Spółki Dzielonej, baza transportowa) zostanie przekazana do Spółki Przejmującej, ale w planie podziału Spółka Przejmująca zobowiąże się do zagwarantowania na czas nieoznaczony prawa do korzystania z pomieszczeń biurowych oraz z bazy transportowej, na podstawie innego tytułu prawnego niż własność, co umożliwi Spółce Dzielonej dalsze niezakłócone prowadzenie działalności transportowej.

Spółka Przejmująca na bazie nabytych składników majątku będzie kontynuowała działalność gospodarczą w tym samym zakresie, co wydzielona ze Spółki Dzielonej ZCP.

Państwa wątpliwości dotyczą braku opodatkowania podatkiem od towarów i usług ww. podziału przez wydzielenie.

Mając na uwadze okoliczności sprawy i obowiązujące przepisy należy stwierdzić, że stopień wyodrębnienia i zorganizowania w Państwa przedsiębiorstwie w obszarze organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym zespołu składników materialnych i niematerialnych związanych z dzierżawą i wynajmem składników nieruchomości przy (…), będący przedmiotem zbycia, pozwala stwierdzić, że zespół ten będzie posiadać na dzień transakcji pełną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące przypisane zadania gospodarcze.

Zatem zespół ten będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ będzie odznaczał się odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Jak już zostało wyżej wskazane, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Tym samym, wyodrębniony z Państwa działalności gospodarczej zespół składników majątkowych i niemajątkowych związanych z dzierżawą i wynajmem składników nieruchomości przy B, w tym zobowiązań, określony w opisie zdarzenia przyszłego, spełnia definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a w konsekwencji zbycie tej części (wniesienie do Spółki Przejmującej) nie będzie podlegało opodatkowaniu na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Zatem stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, że w związku uznaniem stanowiska Zainteresowanych w odniesieniu do pytania nr 1 za prawidłowe, rozpoznanie wniosku w zakresie pytania oznaczonego nr 2 stało się bezzasadne, gdyż oczekiwali Państwo odpowiedzi na te pytanie w przypadku uznania Państwa stanowiska w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

A. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).