Temat interpretacji
W zakresie braku uznania za podatnika podatku VAT transakcji sprzedaży działki.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
16 lutego 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT transakcji sprzedaży udziału w Nieruchomości (działce nr 1).
Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 11 kwietnia 2022 r. (wpływ 14 kwietnia 2022 r.) oraz pismem z 4 maja 2022 r. (data wpływu 6 maja 2022 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Przedmiotem sprzedaży jest niezabudowana nieruchomość, składająca się z działki ewid. nr 1 lub działek mającej się wydzielić z działki ewid. nr 1, (położonej w (...), gmina (...), powiat (…), województwo (…) obszaru 0,3506 ha (trzydzieści pięć arów sześć metrów kwadratowych) - identyfikator działki (…), (użytki: R VI), dla której prowadzona jest księga wieczysta, a jej właścicielem jest Wnioskodawca wraz z żoną - na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej.
Podstawą nabycia nieruchomości jest umowa darowizny z 13 czerwca 2001 r. Nieruchomość nie była dzierżawiona. Zbywcy - nie są przedsiębiorcami, nie prowadzą działalności rolniczej.
Nieruchomość nie była wykorzystywana na cele prowadzenia działalności gospodarczej.
Nieruchomość nie stanowi przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55(1) Kodeksu cywilnego, jak również nie stanowi jego zorganizowanej części w rozumieniu art. 6 pkt 1 w związku z art. 2 pkt 27e ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Nieruchomość nie jest objęta obowiązującym planem zagospodarowania przestrzennego. Wystąpiono do organu o wydanie decyzji, w celu określenia rodzaju dopuszczalnej zabudowy na wyżej wymienionej działce (na chwile złożenia wniosku - organ administracyjny nie wydał decyzji, która byłaby prawomocna). Wnioskodawca jako właściciel nie występował nigdy o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla działki.
Wnioskodawca ani jego żona - nigdy nie byli zarejestrowani, jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Wnioskodawca nie jest rolnikiem ryczałtowym w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług.
Nabywcą jest podmiot zorganizowany w formie spółki akcyjnej i nabywa Nieruchomość na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Wnioskodawca jako osoba prywatna nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Z przedmiotowej Nieruchomości Wnioskodawca wraz z żoną nigdy nie czerpał dochodu, nie korzystał z ulg podatkowych czy odpisów. Jako osoba prywatna ponosi jedynie koszty wynikające z naliczonego podatku od Nieruchomości. Fakt uzyskania decyzji o warunkach zabudowy oraz przeprowadzenie ewentualnego podziału Nieruchomości na mniejsze działki nie świadczy o aktywnym obrocie nieruchomościami w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
1.Na pytanie - do jakich celów wykorzystywał Pan/wykorzystuje Nieruchomość niezabudowaną od daty jej nabycia w drodze darowizny do chwili obecnej, skoro z opisu sprawy wynika, że nie była ona przez Pana ani dzierżawiona, ani wykorzystywana na cele Pana działalności gospodarczej, w tym działalności rolniczej – wskazał Pan:
Odp. Działka ewid. nr 1 jest częścią większego gospodarstwa rolnego, zarejestrowanego pod numerem (…) (Agencja (…)). Na nieruchomości brak jest upraw (teren wykorzystywany jako łąka i tak zgłoszony do (…). Z uwagi na kształt (trapez) i położenie działki (w rozwidleniu dróg gminnych), nieopodal cmentarza - korzystanie z nieruchomości jest utrudnione. Wnioskodawca nie prowadzi na nieruchomości działalności rolniczej (plony nie są sprzedawane).
2. Na pytanie - czy podziału Nieruchomości na mniejsze działki dokonał Pan/dokona z własnej inicjatywy, czy też podział ten jest wymogiem stawianym przez przyszłego nabywcę – wskazał Pan:
Odp. Podział nieruchomości miał nastąpić z inicjatywy Wnioskodawcy. Podział nieruchomości nie jest wymogiem stawianym przez przyszłego nabywcę.
3.Na pytanie - czy podział ten już nastąpił, a jeśli tak to kiedy, ile działek powstało i czy sprzeda je Pan Nabywcy wszystkie od razu, czy też będzie to sprzedaż stopniowa na rzecz tego samego nabywcy – wskazał Pan:
Odp. Podział działki nie nastąpił i nie jest planowany.
4.Na pytanie - czy poczynił Pan jakiekolwiek działania bądź poniósł jakiekolwiek nakłady na Nieruchomość przed jej podziałem w celu podniesienia jej wartości, takie jak np. wytyczenie drogi dojazdowej, uzbrojenie w media, ogrodzenie itp.- wskazał Pan:
Odp. Na nieruchomości nie były ponoszone żądne nakłady. Działka posiada bezpośredni dostęp do drogi gminnej, działka nie jest ogrodzona. Działka nie była uzbrajana przez Wnioskodawcę ani przez przyszłego nabywcę. Jako właściciel działki – Wnioskodawca nie planuje ponosić kosztów związanych z przygotowaniem działki do sprzedaży.
5.Na pytanie - czy ogłaszał Pan w mediach chęć sprzedaży działki bądź korzystał z biura Nieruchomości w celu sprzedaży Nieruchomości, czy też Nabywca zgłosił się do Pana sam – wskazał Pan:
Odp. Nabywca Nieruchomości zgłosił się sam. Działka nie była w ofercie żadnego biura pośrednictwa Nieruchomości, ani nie była wystawiona oferty sprzedaży (czy to w formie ogłoszenia czy aukcji). Sprzedaż ma charakter okazjonalny i będzie miała charakter jednorazowy. Wnioskodawca wraz z żoną - nie zamierzają powierzać sprzedaży działek profesjonalnym podmiotom zajmującym się obrotem nieruchomościami. Zbycie należy uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.
6.Na pytanie - kto wystąpił do organu o wydanie decyzji w celu określenia rodzaju dopuszczalnej zabudowy na działce nr 1 – Pan czy przyszły Nabywca – wskazał Pan:
Odp. Przyszły Nabywca wystąpił o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, celem weryfikacji możliwości zabudowy terenu.
7.Na pytanie - czy zamierza Pan w stosunku do działki nr 1 bądź działek powstałych z jej podziału wystąpić o wydanie np. decyzji o warunkach zabudowy, uzyskać warunki techniczne przyłączenia działki/działek do infrastruktury technicznej (wodociągowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej, ciepłowniczej), itp. – wskazał Pan:
Odp. Nie.
8.czy dokonywał Pan wcześniej (oprócz wskazanej we wniosku) sprzedaży nieruchomości, a jeśli tak – to kiedy i ile działek Pan sprzedał – wskazał Pan:
Odp. Nie.
9.Na pytanie - czy zawarł Pan już bądź zamierza zawrzeć z nabywcą umowę przedwstępną sprzedaży działki/działek powstałych po podziale, a jeśli tak, to czy zostały zostaną w tej umowie ustalone warunki, które muszą zostać spełnione w celu zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży, przenoszącej własność Nieruchomości na nabywcę – wskazał Pan:
Odp. Została zawarta umowa przedwstępna sprzedaży obowiązująca od 7 października 2020 r. do 7 kwietnia 2022 r. Umowa ta nie była aneksowana, jej termin nie uległ wydłużeniu, ponadto nie została zawarta nowa umowa. Na chwilę obecną - nie łączy wnioskodawcy z nabywcą żaden stosunek umowny. Nie planuje się zawierać kolejnej umowy. Ponadto, sprzedaż może nastąpić na rzecz innego podmiotu niezwiązanego ze Stroną wygasłej umowy. W nieobowiązującej już umowie przedwstępnej zostały udzielone zastrzeżone warunki takie jak:
‒uzyskania przez Nabywcę - prawomocnej decyzji o warunkach zabudowy;
‒uzyskania prawomocnej decyzji o pozwoleniu na budowę;
‒uzyskania prawomocnej decyzji o lokalizacji zjazdu;
‒niestwierdzenia ponadnormatywnego zanieczyszczenia Nieruchomości;
‒potwierdzenia badaniami geotechnicznymi - możliwości posadowienia budynku;
‒wydania prawomocnej decyzji zatwierdzającej podział Nieruchomości (jeśli taki będzie wymagany przepisami prawa);
‒wydania przez właściwy organ wyrysów, wypisów z rejestru gruntów (po ewentualnym podziale);
‒uzyskania przez Kupującego warunków technicznych przyłączy - kanalizacji, wody, kanalizacji deszczowej, przyłącza energetycznego (w okresie 6 miesięcy od daty zawarcia umowy - tj. od 7 października 2020 r.);
‒uzyskania warunków technicznych usunięcia kolizji infrastruktury;
‒warunek dotyczący zbywców: uzyskania przez stronę Sprzedającą (własnym kosztem) interpretacji podatkowej o konieczności naliczenia bądź zwolnienia z naliczania podatku VAT;
‒złożenia wniosku do właściwego Sądu o założenie nowych ksiąg wieczystych bez obciążenia dla każdej z nowo wydzielonych działek lub uzyskania zgody wierzyciela na bez obciążeniowe odłączenie działek kosztem i staraniem Sprzedających;
‒uzyskania promesy na sprzedaż każdego rodzaju alkoholu w planowanym obiekcie;
‒wykreślenie z działu III prawa, roszczenia i ograniczenia księgi wieczystej numer (...) obejmującej nieruchomość, innych wpisów dotyczących egzekucji - kosztem i staraniem Sprzedających.
Zastrzeżone przez Spółkę warunki (zarówno nałożone na nabywcę i zbywcę) nie zostały spełnione we wskazanym zakresie.
10.Na pytanie - czy w ramach tej umowy udzielił Pan/udzieli jakichkolwiek pełnomocnictw (upoważnień, zgód) dla nabywcy do działania na Pana rzecz i w Pana imieniu w związku z Nieruchomością będącą przedmiotem sprzedaży? Jeżeli tak, to należy wskazać jaki jest zakres tego pełnomocnictwa i wymienić czynności, których Nabywca już dokonała bądź dokona w Pana imieniu i na Pana rzecz – wskazał Pan:
Odp. W ramach obowiązującej do 7 kwietnia 2022 r. umowy przedwstępnej zostało udzielone w treści umowy pełnomocnictwo, do:
‒występowania przed wszelkimi organami administracji publicznej oraz do podejmowania wszelkich działań faktycznych i prawnych, niezbędnych do uzyskania decyzji i pozwoleń opisanych w paragrafie 3 aktu (dotyczy warunków), w szczególności składania wniosków oraz odbioru wymaganych decyzji i postanowień, dokonania wszelkich czynności związanych z uzyskaniem na terenie Nieruchomości warunków technicznych dotyczących przyłączenia do sieci wodociągowej, kanalizacyjne, kanalizacji deszczowej oraz sieci elektroenergetycznej, w szczególności do złożenia wniosków o wydanie przedmiotowych warunków oraz ich odbiorów i innych,
‒dodatkowo złożono oświadczenie o wyrażeniu zgody na dysponowanie przez kupującego Nieruchomością na cele budowlane - w rozumieniu przepisów ustawy prawo budowlane;
‒(zastrzeżono, że koszty uzyskania warunków ponosi Nabywca, a Zbywca ma się powstrzymać od jakikolwiek czynności).
Zgodnie z zapisami umowy - udzielone pełnomocnictwo i zgody - wygasły, bez składania dodatkowych oświadczeń, z uwagi na nie zawarcie przez Strony przyrzeczonej umowy sprzedaży w terminie do 7 kwietnia 2022 r. (paragraf 8 pkt 4 umowy przedwstępnej).
11.Na pytanie - czy posiada Pan wiedzę o tym, do jakiego rodzaju działalności gospodarczej Nabywca zamierza wykorzystać nabytą od Pana Nieruchomość – wskazał Pan:
Odp. Wedle posiadanej wiedzy Nabywca będzie wykorzystywał Nieruchomość w celach handlowych (budowa sklepu). Do chwili obecnej nie jest wydana prawomocna decyzja o warunkach zabudowy. Uprzednio wydana decyzja została zaskarżona, a następnie w całości uchylona. Sprawę skierowano do ponownego rozpoznania.
12.Na pytanie - czy Nabywca, z którym miał Pan zawartą umowę przedwstępną sprzedaży zrezygnował z nabycia działki nr 1 – wskazał Pan:
Odp. Nabywca nie zrezygnował z zakupu, nadal jest zainteresowany zakupem Nieruchomości, ale nie łączy go z Wnioskodawcą umowa przedwstępna sprzedaży. Na chwile obecną nie ma innych potencjalnych Nabywców.
13.Na pytanie - jeżeli Nabywca zrezygnował z zakupu przedmiotowej działki, to na czyją rzecz zamierza Pan sprzedać działkę, czy znany jest nowy Nabywca, jeśli tak to proszę wskazać:
‒ czy zawarł Pan już bądź zamierza zawrzeć z nowym nabywcą umowę przedwstępną sprzedaży działki/działek powstałych po podziale, a jeśli tak, to czy zostały/zostaną w tej umowie ustalone warunki, które muszą zostać spełnione w celu zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży, przenoszącej własność Nieruchomości na nabywcę?
‒ czy w ramach tej umowy udzielił Pan/udzieli jakichkolwiek pełnomocnictw (upoważnień, zgód) dla nabywcy do działania na Pana rzecz i w Pana imieniu? Jeżeli tak, to należy wskazać jaki jest zakres tego pełnomocnictwa (wymienić należy czynności, których Nabywca już dokonała bądź dokona w Pana imieniu i na Pana rzecz) – wskazał Pan:
Odp. Brak jest innych Nabywców.
14.Na pytanie - czy decyzja o warunkach zabudowy, o którą wystąpił przyszły Nabywca przeszła na Pana oraz Pana małżonkę, jeśli nie, to proszę wskazać:
‒ czy na dzień sprzedaży będzie dla tego gruntu obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a jeśli tak to jakie przeznaczenie będzie z niego wynikać dla tego gruntu,
‒ bądź, czy na dzień sprzedaży dla tego gruntu zostanie wydana decyzja o warunkach zabudowy – wskazał Pan:
Odp. Decyzja o warunkach zabudowy nie przeszła na Wnioskodawcę ani jego małżonkę. Na chwilę obecną procedura wydania decyzji administracyjnej nie została zakończona.
Pytanie
Czy sprzedaż Nieruchomości będzie podlegała pod przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czy ewentualną sprzedaż tej Nieruchomości, tj. działki nr 1 należy opodatkować podatkiem VAT.
Stanowisko Pana w sprawie
Sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym objętym wspólnością majątkową małżeńską i wyklucza nazwanie tej czynności działalnością gospodarczą.
W związku z powyższym sprzedaż majątku prywatnego w skład, którego wchodzą potencjalne działki budowlane nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT transakcji sprzedaży udziału w Nieruchomości (działce nr 1) – jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:
1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumnie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów;
Problematyka współwłasności została uregulowana wart. 195-221ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), zwanej dalej: Kodeks cywilny.
Zgodnie z art. 195ww. ustawy - Kodeks cywilny:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.
Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasność nieruchomości), stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 2/11.
Jak wynika z art. 196 § 1ustawy - Kodeks cywilny:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 ustawy - Kodeks cywilny). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
W myśl art. 46 § 1ustawy - Kodeks cywilny:
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.
Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).
Stosownie do art. 31 § 1Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1oraz§ 2Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.
Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:
Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.
Zgodnie z art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:
„Teren budowlany” to każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.
Opodatkowaniu VAT podlega, na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.
Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną).
Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży udziału w Nieruchomości – działce nr 1 istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy w celu dokonania sprzedaży ww. gruntu podjął/podejmnie Pan aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców lub usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Pana za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.
Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r., w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.
Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że w stosunku do sprzedaży udziału w działce nr 1 brak jest przesłanek pozwalających uznać Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika taka Pana aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że jest Pan wraz z żoną na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej właścicielem nieruchomości niezabudowanej stanowiącej działkę nr 1. Przedmiotowa Nieruchomość została przez Pana nabyta w 13 czerwca 2001 r. w drodze darowizny. Działka nr 1 jest częścią większego gospodarstwa rolnego, zarejestrowanego pod numerem (…). Na nieruchomości brak jest upraw (teren wykorzystywany jako łąka). Z uwagi na kształt (trapez) i położenie działki (w rozwidleniu dróg gminnych), nieopodal cmentarza – korzystanie z nieruchomości jest utrudnione.
Nie dokonał Pan podziału ww. działki i taki podział przed sprzedażą nie jest planowany. Działka nie jest ogrodzenia. Na Nieruchomość nie ponosił Pan żadnych nakładów. Działka nie była uzbrajana przez Pana ani przez Nabywcę. Jako właściciel działki nie planuje Pan również ponosić żadnych kosztów związanych z przygotowaniem działki do sprzedaży. Nabywca przedmiotowej działki zgłosił się sam. Działka nie była ogłoszona do sprzedaży za pośrednictwem biura nieruchomości ani też ani Pan oraz Pana żona zgłosili chęci sprzedaży działki profesjonalnym podmiotom zajmującym się obrotem nieruchomościami. Nieruchomość nie jest objęta obowiązującym planem zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z Pana wskazaniem do chwili obecnej nie została wydana prawomocna decyzja o warunkach zabudowy, uprzednio wydana została zaskarżona.
Nie prowadzi Pan na nieruchomości działalności rolniczej (plony nie są sprzedawane). Ponadto, ani Pan oraz Pana żona nie jesteście i nie byliście Państwo czynnymi podatnikami podatku VAT. Również nie prowadził i nie prowadzi Pan działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, ani innego rodzaju. Nieruchomość nie była przedmiotem dzierżawy Nabywca zgłosił się sam, umowa przedwstępna sprzedaży Nieruchomości obowiązywała w okresie od 7 października 2020 r. do 7 kwietnia 2022 r. Nie była ona przedłużana ani aneksowana, nie została też zawarta nowa umowa. Nie planuje Pan także zwierać kolejnej umowy. Warunki, które obowiązywały na podstawie ww. Umowy przedwstępnej zgodnie z Pana wskazaniem nie zostały spełnione. Ponadto, pełnomocnictwo, które zostało udzielone do przyrzeczonej umowy przedwstępnej wygasło bez składania dodatkowych oświadczeń.
W niniejszej sprawie, w odniesieniu do planowanej sprzedaży udziału w Nieruchomości – działce nr 1 nie wystąpił ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż udziału wskazanej we wniosku Nieruchomości wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Nie podjął Pan takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomością, która świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Działania podejmowane przez Pana stanowią jedynie racjonalny sposób zagospodarowania posiadanego majątku prywatnego.
Należy zatem uznać, że dokonując sprzedaży udziału w Nieruchomości (działce nr 1) korzysta Pan z przysługującego prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Brak tego statusu pozbawia Pana cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, w zakresie sprzedaży działki, a dostawę - cech czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.
W konsekwencji, w stosunku do sprzedaży udziału w Nieruchomości – działce nr 1 - nie będzie Pan występował w charakterze podatnika podatku VAT, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ww. ustawy.
W związku z powyższym, sprzedaż udziału w Nieruchomości – w działce nr 1 dokonana przez Pana nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Wobec powyższego, stanowisko Pana należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Ponadto interpretacja rozstrzyga kwestie skutków podatkowych sprzedaży Nieruchomości wchodzących w skład współwłasności majątkowej małżeńskiej dla Pana, natomiast nie rozstrzyga o skutkach podatkowych z tego tytułu dla Pana małżonki.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz.1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy zdnia11marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).