Temat interpretacji

Zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej oraz zatrzymanie kaucji przyjętej gotówką

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 kwietnia 2020 r. (data wpływu 21 kwietnia 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia brak daty sporządzenia (data wpływu 4 maja 2020 r.) oraz pismem z dnia 8 czerwca 2020 r. (data wpływu 10 czerwca 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej usług wynajmu jachtu oraz obowiązku ewidencjonowania kaucji przy zastosowaniu kasy rejestrującej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 kwietnia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w ww. zakresie. Dnia 4 maja wniosek został uzupełniony o dokument dokonania wpłaty. Ponadto dnia 10 czerwca 2020 r. wniosek został uzupełniony o doprecyzowanie opisu sprawy, wskazanie ilości stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych oraz brakującą opłatę.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca posiada działalność gospodarczą z zakresu prowadzenia rejsów żeglarskich oraz naprawy sprzętu pływającego zgodnie z PKD 50.30.Z (działalność przeważająca) Transport wodny śródlądowy pasażerski, 33.15.Z naprawa i konserwacja statków i łodzi, 77.21.Z Wypożyczanie i dzierżawa sprzętu rekreacyjnego i sportowego. Jest to działalność sezonowa którą w roku 2018 Zainteresowany wykonywał tylko przez 2 miesiące (lipiec i sierpień), i w tych miesiącach przekroczył kwotę sprzedaży 20.000 zł (przychód wyniósł 26430 zł za dwa miesiące), co skutkuje utratą zwolnienia podmiotowego. Wnioskodawca zapłatę przyjmował częściowo na konto bankowe, a częściowo gotówką. W miesiącach maj, czerwiec, wrzesień-grudzień była ona zawieszona, ponieważ Zainteresowany nie świadczył żadnych usług. Od momentu wznowienia działalności, Zainteresowany całość wpłat przyjmował wyłącznie na konto bankowe, a z dokumentów księgowych (umowy z klientami) jednoznacznie wynika za jaką usługę jest dany przelew.

Problem 1

Wątpliwości budzi u Zainteresowanego zastosowanie przepisów:

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

§ 3. 1. Zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2018 r.:

2. Podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2017 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20.000 zł

Dalsza cześć rozporządzenia sugeruje, że po utracie powyższego zwolnienia bezwzględnie należy zainstalować kasę.

§ 5. 1. W przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1, zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w kwocie 20 000 zł.

Jednak rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2018 r., poz. 2519) przedstawia możliwość dalszego korzystania ze zwolnienia z kasy.

§ 2 ust. 1 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

Natomiast, w załączniku do rozporządzenia z dnia 28 grudnia 2018 r., stanowiącym wykaz czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania, wskazano w poz. 37 załącznika do rozporządzenia wymieniono Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Problem 2

Klienci przed rejsem, na miejscu w gotówce wpłacają kaucję w wys. 50-100 zł od każdej osoby na poczet pozostawienia porządku po sobie, terminowego opuszczenia jachtu itp. Kaucja po rejsie (przeważnie tygodniowym) jest prawie zawsze zwracana a jej celem jest, aby każdy posprzątał miejsce zajmowane na jachcie i opuścił je w terminie.

Z uzupełnienia z dnia 8 czerwca 2020 r. wynika, że:

Ad. 1

Wnioskodawca świadczy dwa rodzaje usług. Zainteresowany wynajmuje jacht na pojedyncze miejsca pod opieką sternika (rejs żeglarski, główna działalność) oraz wynajmuje cały jacht (czarter).

W ocenie Zainteresowanego kaucja stanowi odszkodowanie wynikające z art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Zatrzymanie kaucji jest sytuacją wyjątkową, kiedy uczestnik nie wywiąże się z umowy, lub doprowadzi do szkód. Umowa o rejs stanowi: Uczestnicy opuszczając jacht, są zobowiązani zostawić porządek w miejscu zajmowanym przez siebie na jachcie, wytrzepać swój materac, zmyć naczynia i wyrzucić śmieci.

Generalnie Zainteresowany dba o to żeby jacht był przekazany w czystym stanie na następny rejs i nie pobiera za to żadnych dodatkowych opłat. Natomiast rejsy kończą się i zaczynają tego samego dnia, w odstępie kilku godzin, więc niemożliwe byłoby należyte przygotowanie i posprzątanie jachtu gdyby załoga w podstawowym zakresie nie była zobowiązana do zostawienia porządku, tym bardziej, że obecnie Zainteresowany dysponuje dwoma jachtami. W roku 2018 brak kaucji doprowadzał do tego że uczestnicy albo zostawiali bałagan, którego nie byłem w stanie sprzątnąć do czasu przyjazdu następnej załogi, lub w czasie kiedy rejs się skończył i powinni opuścić jacht, oni jeszcze spali. Doprowadzało to do opóźnienia rozpoczęcia następnego rejsu, które Zainteresowany musiał rekompensować załogom, np. pokrywając część ich tygodniowej składki żywieniowej, którą załoga organizowała sobie we własnym zakresie. Kaucja służy także pokryciu szkód powstałych w trakcie rejsu, np. utopienia zastawy stołowej w jeziorze podczas mycia naczyń, stłuczenia talerzy, zagubienia przydzielonej kamizelki ratunkowej, itd.

Natomiast czarterujący cały jacht również wpłaca kaucję na poczet szkód które powstały w okresie czarteru, kiedy jacht nie był pod opieką Wnioskodawcy i również powinien zwrócić jacht w takim stanie w jakim go odebrał. Podczas czarteru szkód może być wiele, np. zagubienie wyposażenia, zniszczenie wyposażenia, kradzież, lub kolizja.

Ad. 2

Wnioskodawca nie będzie świadczył usług wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. wymienionych w punktach a-j pytania nr 2.

Zainteresowany informuje również, że kaucję przyjmował w roku poprzednim i mam zamiar przyjmować w tym, a więc pytanie dotyczy stanu zaistniałego jak i przyszłego. Wpłaty na konto bankowe przyjmował w roku ubiegłym jak i w roku bieżącym, więc to pytanie również dotyczy stanu przyszłego jak i zaistniałego. W związku z powyższym Wnioskodawca dokonał dopłaty 80 zł do wniosku o interpretację.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy kiedy Wnioskodawca utracił zwolnienie podmiotowe za przekroczenie kwoty sprzedaży 20.000 zł powinien bezwzględnie zainstalować kasę fiskalną czy jednak może skorzystać z dalszego zwolnienia, jeżeli Zainteresowany przyjmuje w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem banku, biorąc pod uwagę, że z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Problem 1

Po utracie zwolnienia podmiotowego, tj. po przekroczeniu kwoty 20.000 zł z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej Wnioskodawca ma prawo korzystać ze zwolnienia przedmiotowego z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej sprzedaży świadczonych usług w oparciu o zapis § 2 ust. 1 rozporządzenia w zw. z poz. 37 załącznika do rozporządzenia i nie musi instalować kasy fiskalnej.

Problem 2

Art. 111. Ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, stanowi:

Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zdaniem podatnika kaucja ze względu na swój zwrotny charakter jest neutralna podatkowo. Staje się jednak ona przychodem w momencie jej zatrzymania i należy ją wpisać do KPiR.

W rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zatrzymanie kaucji, która została potraktowana jako odszkodowanie z tytułu niewywiązania się z warunków umowy, nie stanowi ani dostawy towarów, ani nie jest świadczeniem usług, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a więc także ewidencji na kasie fiskalnej.

W związku z powyższym Wnioskodawca może zatrzymać kaucję przyjęta gotówką, którą ujmuje w KPiR, nie tracąc zwolnienia przedmiotowego z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej, w związku z otrzymywaniem w całości zapłaty za wykonaną czynność za pośrednictwem banku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. Zgodnie z tym przepisem, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Jak wynika z art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Wskazany wyżej przepis art. 111 ust. 1 ustawy określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Należy jednak zauważyć, że na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 111 ust. 8 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa ().

Kwestie dotyczące zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących niektórych czynności i niektórych grup podatników oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących od 1 stycznia 2019 r. reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2018 r., poz. 2519), zwane dalej rozporządzeniem.

Zwolnienie z obowiązku instalowania kas rejestrujących zostało określone w § 2 i 3 rozporządzenia.

Regulacje zawarte w ww. przepisach przewidują zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących ze względu na wysokość obrotu do określonej tym przepisem wysokości obrotów (zwolnienie podmiotowe) oraz ze względu na rodzaj prowadzonej działalności zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia (zwolnienie przedmiotowe).

Według § 3 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r.:

1. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.
2. podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2018 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

Zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzenia, zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje się do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania.

Jak stanowi § 5 ust. 1 rozporządzenia, w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1, zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w kwocie 20.000 zł.

Z kolei stosownie do § 5 ust. 2 rozporządzenia, w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 2, zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności, w kwocie 20.000 zł.

Powołane wyżej przepisy dotyczą zwolnienia podmiotowego uwarunkowanego wysokością osiągniętego obrotu.

W tym miejscu należy wskazać, że w myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

W odniesieniu do niektórych czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się zgodnie z warunkami określonymi w tym załączniku (§ 2 ust. 2 rozporządzenia).

I tak, w załączniku do rozporządzenia, stanowiącym wykaz czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania, wymieniono w:

• poz. 37 świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła

Powyższe zwolnienie jest zwolnieniem przedmiotowym z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, tj. dotyczy przedmiotu działalności (danej czynności).

Jak już wcześniej wspomniano w kwestii prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej ustawodawca przewidział zwolnienia podmiotowe (§ 3 rozporządzenia), jak i przedmiotowe (§ 2 rozporządzenia) z tego obowiązku. Należy jednak zauważyć, że wykonywanie przez podatnika czynności wymienionych w § 4 rozporządzenia wyklucza możliwość zastosowania przez niego zwolnień określonych w § 2 i § 3 rozporządzenia.

Zatem bezwzględnemu obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących, niezależnie od przysługującego podatnikowi zwolnienia od tego obowiązku na podstawie § 2 i § 3 powołanego rozporządzenia, podlegają czynności wymienione w § 4 rozporządzenia, dokonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Jednocześnie w § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia został wymieniony katalog usług, do których nie stosuje się zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania wskazanych w § 2 i § 3 rozporządzenia.

Wątpliwości Wnioskodawcy w pierwszej kolejności dotyczą możliwości rezygnacji z posiadania kasy rejestrującej i korzystania ze zwolnienia przedmiotowego z obowiązku ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej sprzedaży, jeżeli Zainteresowany przyjmuje w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem banku, biorąc pod uwagę, że z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości wskazać należy, że aby podatnik miał prawo do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

• zapłata za usługę musi być dokonana w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem);
• z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę musi jednoznacznie wynikać, jakiej konkretnie czynności zapłata dotyczyła;
• przedmiotem świadczenia nie są usługi wymienione w § 4 rozporządzenia.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca od dnia 7 maja 2018 r. posiada działalność gospodarczą z zakresu prowadzenia rejsów żeglarskich oraz naprawy sprzętu pływającego zgodnie z PKD 50.30.Z (działalność przeważająca) Transport wodny śródlądowy pasażerski, 33.15.Z naprawa i konserwacja statków i łodzi, 77.21.Z Wypożyczanie i dzierżawa sprzętu rekreacyjnego i sportowego. Jest to działalność sezonowa którą w roku 2018 Zainteresowany wykonywał tylko przez 2 miesiące (lipiec i sierpień), i w tych miesiącach przekroczył kwotę sprzedaży 20.000 zł (przychód wyniósł 26430 zł za dwa miesiące). Wnioskodawca zapłatę przyjmował częściowo na konto bankowe, a częściowo gotówką. W miesiącach maj, czerwiec, wrzesień-grudzień była ona zawieszona, ponieważ Zainteresowany nie świadczył żadnych usług. Od momentu wznowienia działalności, czyli 5 lutego 2019 r. Zainteresowany całość wpłat przyjmował wyłącznie na konto bankowe, a z dokumentów księgowych (umowy z klientami) jednoznacznie wynika za jaką usługę jest dany przelew. Ponadto Wnioskodawca nie będzie świadczył usług wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. wymienionych w punktach a-j pytania nr 2.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że o ile Wnioskodawca nie świadczy/nie będzie świadczył usług wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia może on w związku z utratą zwolnienia podmiotowego korzystać ze zwolnienia na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w związku z poz. 37 załącznika do rozporządzenia.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy dotyczące pytania nr 1 należało ocenić jako prawidłowe.

Dalsze wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą sytuacji kiedy klienci przed rejsem, na miejscu w gotówce wpłacają kaucję w wys. 50-100 zł od każdej osoby na poczet pozostawienia porządku po sobie, terminowego opuszczenia jachtu itp. Kaucja po rejsie (przeważnie tygodniowym) jest prawie zawsze zwracana, a jej celem jest aby każdy posprzątał miejsce zajmowane na jachcie i opuścił je w terminie. W ocenie Zainteresowanego kaucja stanowi odszkodowanie wynikające z art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Zatrzymanie kaucji jest sytuacją wyjątkową, kiedy uczestnik nie wywiąże się z umowy, lub doprowadzi do szkód. Umowa o rejs stanowi: Uczestnicy opuszczając jacht, są zobowiązani zostawić porządek w miejscu zajmowanym przez siebie na jachcie, wytrzepać swój materac, zmyć naczynia i wyrzucić śmieci. Generalnie Zainteresowany dba o to żeby jacht był przekazany w czystym stanie na następny rejs i nie pobiera za to żadnych dodatkowych opłat. Natomiast rejsy kończą się i zaczynają tego samego dnia, w odstępie kilku godzin, więc niemożliwe byłoby należyte przygotowanie i posprzątanie jachtu gdyby załoga w podstawowym zakresie nie była zobowiązana do zostawienia porządku, tym bardziej, że obecnie Zainteresowany dysponuje dwoma jachtami. W roku 2018 brak kaucji doprowadzał do tego, że uczestnicy albo zostawiali bałagan, którego Wnioskodawca nie był w stanie sprzątnąć do czasu przyjazdu następnej załogi, lub w czasie kiedy rejs się skończył i powinni opuścić jacht, oni jeszcze spali. Doprowadzało to do opóźnienia rozpoczęcia następnego rejsu, które Zainteresowany musiał rekompensować załogom, np. pokrywając część ich tygodniowej składki żywieniowej, którą załoga organizowała sobie we własnym zakresie. Kaucja służy także pokryciu szkód powstałych w trakcie rejsu, np. utopienia zastawy stołowej w jeziorze podczas mycia naczyń, stłuczenia talerzy, zagubienia przydzielonej kamizelki ratunkowej, itd. Natomiast czarterujący cały jacht również wpłaca kaucję na poczet szkód które powstały w okresie czarteru, kiedy jacht nie był pod opieką Wnioskodawcy i również powinien zwrócić jacht w takim stanie w jakim go odebrał. Podczas czarteru szkód może być wiele, np. zagubienie wyposażenia, zniszczenie wyposażenia, kradzież, lub kolizja.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje pojęcia kaucji. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN kaucją jest suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania i stanowiąca odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania.

W aspekcie przedmiotowej sprawy wskazać jednocześnie należy, że zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku Języka Polskiego PWN:

• zaliczką jest część należności wypłacana z góry na poczet należności;
• zadatkiem jest suma pieniędzy dawana przy zawieraniu umowy w celu zapewnienia jej wykonania;
• przedpłatą jest określona suma pieniędzy wpłacana regularnie, w ustalonych terminach, w celu zapewnienia sobie otrzymania jakiegoś towaru;
• ratą jest część należności pieniężnej, płatną w oznaczonym terminie.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 2 ustawy, w przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów.

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

W myśl art. 29a ust. 7 ustawy, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1. stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2. udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
3. otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawy oraz opis sprawy wskazać należy, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter. Z kolei o charakterze i o dacie wykonania tej usługi decydują strony umowy cywilnoprawnej.

Z przytoczonych wyżej definicji: zaliczki, zadatku, przedpłaty i raty wynika, że wiążą się one z przekazaniem kontrahentowi środków pieniężnych do jego dyspozycji. Natomiast cechą charakterystyczną kaucji jest to, że może ona zostać wykorzystana tylko w ściśle określonym przypadku, tj. w razie niedopełnienia zobowiązania. Zabezpieczenie wykonania umowy, poprzez ustanowienie kaucji ma charakter gwarancyjny, zabezpieczający, co oznacza, że jest ona ustanowiona na wypadek, gdyby strona umowy, która złożyła kaucję nie wywiązała się z niej, wówczas druga strona umowy może zaspokoić się ze złożonej kaucji. Co do zasady, kaucja nie jest zaliczana na poczet ceny i podlega zwrotowi po zrealizowaniu warunków umowy, zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie jest to bowiem otrzymanie części należności; nie można uznać jej ani za zaliczkę, ani za zadatek, ani tym bardziej za przedpłatę lub ratę. Z tych względów pobrana kaucja będąca zabezpieczeniem wykonania umowy, która jest zwracana kontrahentowi po wygaśnięciu umowy, nie jest zapłatą z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług w rozumieniu art. 29a ustawy i nie podlega opodatkowaniu.

Jak wskazano wyżej kaucja zabezpieczająca jest pojęciem niezdefiniowanym w ustawie o podatku od towarów i usług, natomiast w świetle uregulowań zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145, z późn. zm.), jest ono zapłatą za wyrządzone szkody, poniesionej przez kogoś straty.

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 353 § 1 k.c.).

Stosownie bowiem do treści art. 361 § 1 i § 2 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Mając na uwadze powyższe należy wykluczyć fakt, iż wpłacana Wnioskodawcy przez klientów kwota na poczet wykonanej usługi nie stanowi części należności z tytułu przyszłej usługi.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną świadczenie w zamian za wynagrodzenie co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.

W myśl art. 471 ustawy Kodeks Cywilny, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle powołanych przepisów, odnosząc się do sytuacji przedstawionej we wniosku wskazać należy, że wpłacona przez klienta kaucja, będzie w istocie rzeczy stanowić zabezpieczenie dotrzymania przez kupującego należytego wywiązania się z umowy, tj. pokrycia szkód powstałych w trakcie rejsu.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że uzyskiwana przez Wnioskodawcę kaucja uiszczana przez klienta na poczet pokrycia szkód powstałych w trakcie rejsu, która jest zwracana klientowi po wykonaniu usługi nie jest obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 i ust. 2 ustawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a tym samym nie będzie ewidencjonowana na kasie rejestrującej.

Z okoliczności sprawy wynika, że zatrzymanie kaucji jest sytuacją wyjątkową, kiedy uczestnik nie wywiąże się z umowy, lub doprowadzi do szkód. Kaucja służy także pokryciu szkód powstałych w trakcie rejsu, np. utopienia zastawy stołowej w jeziorze podczas mycia naczyń, stłuczenia talerzy, zagubienia przydzielonej kamizelki ratunkowej, itd. Natomiast czarterujący cały jacht również wpłaca kaucję na poczet szkód które powstały w okresie czarteru, kiedy jacht nie był pod opieką Wnioskodawcy i również powinien zwrócić jacht w takim stanie w jakim go odebrał. Podczas czarteru szkód może być wiele, np. zagubienie wyposażenia, zniszczenie wyposażenia, kradzież, lub kolizja.

W tym miejscu należy podkreślić, że jeśli przedsiębiorca ostatecznie zatrzymuje kaucję z powodu niewykonania albo nienależytego wywiązania się przez drugą stronę kontraktu postanowień umowy, to otrzymana z tego tytułu kwota pełni funkcję kary umownej bądź odszkodowania z tytułu poniesionych strat. Ponieważ kary umowne i odszkodowania co do zasady nie podlegają VAT, objęta tym podatkiem nie będzie również potrącona w tym charakterze kaucja.

W przedmiotowej sprawie zatrzymanie kaucji (w przypadku niewywiązania się klienta z umowy) jak wskazał Wnioskodawca stanowi odszkodowanie. Zatem, kaucja pełnią funkcję odszkodowawczą (rekompensacyjną) za poniesione straty, gdyż jak wskazał Wnioskodawca w roku 2018 brak kaucji doprowadzał do tego że uczestnicy albo zostawiali bałagan, którego Wnioskodawca nie był w stanie sprzątnąć do czasu przyjazdu następnej załogi, lub w czasie kiedy rejs się skończył i powinni opuścić jacht, oni jeszcze spali. Doprowadzało to do opóźnienia rozpoczęcia następnego rejsu, które Wnioskodawca musiał rekompensować załogom, np. pokrywając część ich tygodniowej składki żywieniowej, którą załoga organizowała sobie we własnym zakresie. Kaucja służy także pokryciu szkód powstałych w trakcie rejsu, np. utopienia zastawy stołowej w jeziorze podczas mycia naczyń, stłuczenia talerzy, zagubienia przydzielonej kamizelki ratunkowej, itd. Natomiast czarterujący cały jacht również wpłaca kaucję na poczet szkód które powstały w okresie czarteru, kiedy jacht nie był pod opieką Wnioskodawcy i również powinien zwrócić jacht w takim stanie w jakim go odebrał. Podczas czarteru szkód może być wiele, np. zagubienie wyposażenia, zniszczenie wyposażenia, kradzież, lub kolizja.

Zatem w przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca pobiera od klientów kaucję (odszkodowanie) za utracone korzyści z tytułu pokrycia szkód powstałych w trakcie rejsu. Kwota odszkodowania w omawianym przypadku nie jest obrotem w rozumieniu cyt. wyżej art. 29 ustawy, dlatego też nie podlega opodatkowaniu. Odszkodowanie to ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem przez klienta świadczenia wzajemnego. Bowiem jeśli na mocy postanowień stron kaucja nie zostanie zaliczona na poczet należności z tytułu wykonanej usługi (ceny sprzedaży), otrzymana wpłata nie będzie stanowić częściowej zapłaty za usługę, a tym samym środki pieniężne nie będą świadczyły o powstaniu obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy.

Przedmiotowe kaucje pełnią więc funkcję odszkodowania i nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy i tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, odpowiadając na pytanie Wnioskodawcy stwierdzić należy, że w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym otrzymywana przez Wnioskodawcę kaucja, również w sytuacji zatrzymania jej w wyniku zrekompensowania powstałych szkód nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i tym samym nie rodzi obowiązku ewidencjonowania jej na kasie rejestrującej.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy dotyczące pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz
• zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej