Podatek od towarów i usług w zakresie uznania uzyskiwanych odsetek za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu oraz uznania płaconych odsetek za wynagrodzenie pozostałych Uczestników z tytułu nabytych usług, co do których przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·        uznania uzyskiwanych odsetek za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz

·        uznania płaconych odsetek za wynagrodzenie pozostałych Uczestników z tytułu nabytych usług, co do których przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 24 maja 2022 r. (wpływ 24 maja 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT, zarejestrowanym również dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, rozliczającym podatek VAT za okresy miesięczne. Spółka pełni również funkcję spółki dominującej w Grupie Kapitałowej A (dalej: Grupa A).

Głównym przedmiotem sprzedaży realizowanej przez A są towary produkowane przez Spółkę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej; sprzedaż ta podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawek innych niż „zwolniona”.

Spółka dokonuje również sprzedaży usług zwolnionych od podatku VAT (w tym usługi finansowe, które wykonywane są, co do zasady, na rzecz podmiotów gospodarczych z Grupy A). Usługi te (zwolnione od podatku VAT) stanowią jednak marginalną część obrotów osiąganych ze sprzedaży towarów i usług. Proporcja roczna udziału sprzedaży opodatkowanej w sprzedaży ogółem (ustalana wg zasad określonych w art. 90 ust. 2 i dalsze ustawy o podatku VAT, zwanej dalej ustawą) za ostatnie lata przekraczała 99,5% co – w związku z pozostałymi regulacjami art. 90 ustawy – daje Spółce pełne prawo do odliczenia podatku VAT od zakupów związanych z tzw. sprzedażą mieszaną, tj. opodatkowaną i zwolnioną od podatku VAT.

W związku z prowadzoną działalnością i potrzebami finansowymi w Grupie A, Wnioskodawca zawarł z Bankiem Umowę, której przedmiotem jest korzystanie z możliwości rozliczeń pieniężnych w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków, tzw. cash pool (dalej: System). Stroną Umowy (poza A) są również określone spółki krajowe, wchodzące w skład Grupy A (dalej, w tym A: Uczestnicy Systemu). Pozostali Uczestnicy Systemu są również czynnymi podatnikami VAT.

W ramach Systemu Uczestnicy Systemu zmierzają wspólnie do możliwie najbardziej efektywnego zarządzania posiadanymi środkami pieniężnymi oraz limitami zadłużenia.

Schemat rozliczeń ww. cash poola jest następujący:

1.Uczestnikami Systemu oraz stronami finansującymi jak i finansowanymi są spółki powiązane z A, włącznie z A.

2.A pełni funkcję Koordynującego Uczestnika Systemu, zaś Bank pełni funkcję rozliczeniową, tzn. obciąża i uznaje rachunki bankowe saldami, oblicza i przekazuje/pobiera odsetki bezpośrednio na odpowiednie rachunki bankowe Uczestników Systemu, przygotowuje raporty miesięczne; Bank nie jest stroną finansującą.

3.Rozliczenie dziennych sald rachunków bankowych spółek – Uczestników Systemu, odbywa się poprzez przeznaczony do tego celu bankowy rachunek pomocniczy Koordynującego.

4.Po zakończeniu każdego dnia roboczego salda rachunków Uczestników Systemu przekazywane na rachunek pomocniczy są bilansowane przez Bank na tym rachunku w taki sposób, że:

a)jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych rachunków bankowych objętych Systemem z uwzględnieniem ewentualnego zadłużenia A w tym rachunku, jest ujemna, Bank obciąży rachunek bieżący Koordynującego i uzna rachunek pomocniczy Koordynującego kwotą równą wartości bezwzględnej sumy algebraicznej sald rachunków bankowych objętych Systemem;

b)jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych rachunków bankowych objętych systemem z uwzględnieniem ewentualnego zadłużenia A w tym rachunku, jest dodatnia, Bank uzna rachunek bieżący Koordynującego i obciąży rachunek pomocniczy Koordynującego kwotą równą wartości bezwzględnej sumy algebraicznej sald rachunków bankowych objętych Systemem.

Tym samym bankowy rachunek pomocniczy Koordynującego na koniec każdego dnia nie będzie wykazywał salda.

5.Następnego dnia rano, powyższe transakcje na rachunkach bankowych dotyczące Uczestników Systemu oraz Koordynującego podlegają automatycznemu odwróceniu, z wyjątkiem salda zadłużenia A. Spółka zarządza swoim zadłużeniem w rachunku pomocniczym cash pool, w taki sposób, że saldo zadłużenia pozostaje na tym rachunku w ciągu dnia (tzw. debet intraday) i zostaje pokryte wpływami od pozostałych Uczestników Systemu na koniec każdego dnia.

6.Pierwszego dnia każdego kolejnego miesiąca rachunki bankowe Uczestników Systemu są uznawane lub obciążane przez Bank odsetkami naliczonymi od sald dodatnich i ujemnych, wg umownej stopy procentowej.

Obecnie, w związku ze zmianą przepisów ustawy, od 1 stycznia 2022 r. – Spółka oraz pozostali Uczestnicy Systemu – w odniesieniu do usług określonych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy, rozważają skorzystanie z opcji ich opodatkowania, na zasadach określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Stąd też wątpliwość Spółki, sprowadza się do tego czy opisana umowa cash poola będzie i w jaki sposób skutkować po stronie Spółki, obowiązkiem jej rozliczenia podatkiem VAT, w sytuacji wdrożenia rozliczeń na zasadach art. 43 ust. 22 i 23 ustawy przez Uczestników Systemu.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Odsetki otrzymywane przez A są to odsetki, o których mowa w pkt 6 „schematu rozliczeń cash poola” (opisanego we Wniosku). Odsetki te A uzyskuje:

·od pozostałych Uczestników Systemu a nie Banku, bowiem Bank pełni wyłącznie funkcję rozliczeniową (i nie jest stroną finansującą);

·w związku z finansowaniem sald ujemnych określonych Uczestników Systemu.

Wysokość tych odsetek jest kalkulowana przez Bank i uzależniona od wysokości salda Uczestnika finansowanego przez Spółkę oraz stopy procentowej (wynikającej z Umowy cash pool’a zawartej z Bankiem).

Odsetki uzyskiwane przez Spółkę od Uczestników Systemu będą stanowiły świadczenie należne Spółce za umożliwienie sfinansowania przez Spółkę sald ujemnych tych Uczestników (powstałych na rachunkach Uczestników). W konsekwencji beneficjentami czynności realizowanych przez A, w zamian za ww. odsetki, są Uczestnicy Systemu (którzy posiadają na swoich rachunkach salda ujemne finansowane przez Spółkę).

Wszystkie świadczenia, w tym płatności odsetek wynikają z Umowy (wskazanej we Wniosku), której przedmiotem jest korzystanie z możliwości rozliczeń pieniężnych w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków, tzw. cash pool’a. Stronami tej umowy jest Bank oraz Uczestnicy Systemu (w tym A), tj. spółki krajowe Grupy Kapitałowej A.

Odsetki płacone przez A są to odsetki, o których mowa w pkt 6 „schematu rozliczeń cash poola” (opisanego we Wniosku). Odsetki te A płaci:

·na rzecz pozostałych Uczestników Systemu a nie Banku, bowiem Bank pełni wyłącznie funkcję rozliczeniową (i nie jest stroną finansującą);

·w związku z finansowaniem sald ujemnych A przez określonych Uczestników Systemu.

Wysokość tych odsetek (obciążających A) jest kalkulowana przez Bank i uzależniona od wysokości salda ujemnego A finansowanego przez danego Uczestnika Systemu jego saldem dodatnim oraz stopy procentowej (wynikającej z Umowy cash poolingu zawartej z Bankiem).

Odsetki płacone przez Spółkę na rzecz Uczestników Systemu będą stanowiły świadczenie należne Uczestnikom Systemu za umożliwienie sfinansowania przez tych Uczestników sald ujemnych Spółki powstałych na rachunku bankowym. W konsekwencji A jest beneficjentem czynności realizowanych przez Uczestników Systemu (finansujących salda ujemne A).

Wszystkie świadczenia, w tym płatności odsetek wynikają z Umowy (wskazanej we Wniosku), której przedmiotem jest korzystanie z możliwości rozliczeń pieniężnych w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków, tzw. cash pool’a. Stronami tej umowy jest Bank oraz Uczestnicy Systemu (w tym A), tj. spółki krajowe Grupy Kapitałowej A.

W przypadku, gdy poza A, również Uczestnicy Systemu wdrożą opcję opodatkowania podatkiem VAT ww. świadczeń zgodnie z art. 43 ust. 22 i 23 ustawy, świadczenia nabywane przez Spółkę będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, w przypadku gdy Dyrektor KIS (w związku z niniejszym Wnioskiem Spółki o wydanie interpretacji indywidualnej) uzna, iż odsetki płacone przez Spółkę na rzecz Uczestników Systemu stanowią wynagrodzenie za nabyte przez A usługi.

Zauważyć bowiem należy, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega świadczenie usług za wynagrodzeniem. Ta kwestia – w odniesieniu do odsetek otrzymywanych przez Spółkę, jak i płaconych przez Spółkę w związku z realizacją Umowy cash pool’a – jest zaś przedmiotem zapytania Spółki.

Ww. świadczenia będą nabywane w celu finansowania sald ujemnych Spółki powstałych na rachunku bankowym. Salda te powstawać mogą w związku z ogólną działalnością gospodarczą A i powstałymi w związku z tym zobowiązaniami wobec dostawców towarów i usług. Działalność ta co do zasady podlega zaś opodatkowaniu podatkiem VAT, bowiem czynności wykonywane przez Spółkę jako zwolnione od podatku VAT stanowią marginalną część działalności Spółki, zaś proporcja roczna udziału sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT w sprzedaży ogółem (ustalana wg zasad określonych w art. 90 ust. 2 i dalsze ustawy) daje Spółce pełne prawo do odliczenia podatku VAT od zakupów związanych z tzw. sprzedażą mieszaną, tj. opodatkowaną i zwolnioną od podatku VAT.

Jak wskazano powyżej, świadczenia nabywane przez Spółkę związane są z ogólną działalnością gospodarczą A i powstałymi w związku z tym saldami ujemnymi wynikającymi ze zobowiązań wobec dostawców towarów i usług (w związku z zakupami realizowanymi dla wykonywania działalności podlegającej podatkowi VAT, tj. opodatkowanej i w marginalnym zakresie zwolnionej od podatku VAT). Stąd też wartości świadczeń oraz podatku VAT od tych świadczeń nie można przyporządkować bezpośrednio do poszczególnych rodzajów czynności.

Pytania

1.Czy po wdrożeniu przez A opcji przewidzianej w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy, uznać należy, że odsetki uzyskiwane przez Spółkę od pozostałych Uczestników Systemu (w przypadku ich wystąpienia w pozycji finansowanych) stanowią wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług przez Spółkę, które podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

2.Czy w przypadku wdrożenia przez Uczestników Systemu (innych niż A) opcji opodatkowania podatkiem VAT przewidzianej w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy, uznać należy, że odsetki płacone przez Spółkę dla pozostałych Uczestników Systemu (w przypadku wystąpienia A w pozycji finansowanego) stanowią wynagrodzenie za nabyte przez Spółkę usługi, co do których Spółce przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Odsetki otrzymywane przez A stanowić będą wynagrodzenie za świadczenie usług, co podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

2.A dokonując płatności odsetek na rzecz pozostałych Uczestników Systemu, dokonuje odpłatnego nabycia usług, co do których Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT, gdy Spółka otrzyma fakturę dokumentującą wykonanie tego świadczenia z wykazaną kwotą podatku VAT.

Uzasadnienie Państwa stanowiska w sprawie

Ad 1.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie, jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu ustawy.

Jak wynika z powyższego, definicja świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Z drugiej strony nie każda czynność (niebędąca dostawą towarów) stanowi usługę. Zgodnie z obowiązującą praktyką oraz doktryną podatkową, usługami są zamierzone świadczenia podejmowane przez podmioty gospodarcze na rzecz innych podmiotów gospodarczych lub osób fizycznych, w zamian za co świadczeniodawcy otrzymują wynagrodzenie. Oznacza to, iż jednym z istotnych elementów usługi jest wykonanie świadczenia na rzecz drugiej strony (np. podjęcie określonego działania), za co należne jest wynagrodzenie.

W przedmiotowej sytuacji, Spółka jako podmiot pełniący funkcję Koordynatora Systemu, będzie co do zasady udostępniać środki pieniężne pozostałym Uczestnikom Systemu, za co ma otrzymywać od nich odsetki. Mogą również wystąpić sytuacje, gdy to pozostali Uczestnicy Systemu udostępnią A środki pieniężne, za co A zobowiązany będzie zapłacić tym Uczestnikom (finansującym) określone odsetki. W przedstawionym schemacie, można zatem stwierdzić, iż odsetki płatne przez Uczestnika Systemu finansowanego na rzecz Uczestnika Systemu finansującego stanowią wynagrodzenie za świadczone usługi (udostępnienia środków pieniężnych), gdzie:

·usługobiorcą jest Uczestnik finansowany (korzystający ze środków innego Uczestnika Systemu),

·usługodawcą jest Uczestnik finansujący (udostepniający środki pieniężne dla innych Uczestników Systemu).

Stąd też, w ocenie Spółki, odsetki otrzymywane przez A uznać należy za odpłatne świadczenie usług, które objęte jest dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, co oznacza obowiązek ich opodatkowania.

Ad 2.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT, co do zasady, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Podatnikowi przysługuje więc prawo do zmniejszenia podatku należnego o podatek naliczony gdy:

·dokonuje nabycia towarów i usług od podatników VAT i

·ww. towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jak wskazano powyżej (Ad 1), w ocenie Spółki, w przypadku gdy Uczestnik Systemu będący w pozycji finansującego, uzyskuje odsetki od Uczestnika Systemu będącego w pozycji finansowanego, uznać należy, że między tymi podmiotami dochodzi do odpłatnego świadczenia usług (art. 8 ust. 1 ustawy). Tym samym, gdy to A (będąc Uczestnikiem finansowanym) dokonuje płatności odsetek na rzecz Uczestnika finansującego (za udostępnione Spółce środki pieniężne w ramach Systemu), A dokonuje odpłatnego nabycia usług, a świadczącym tą usługę za odpłatnością (odsetki) jest Uczestnik Systemu będący w pozycji finansującego.

Biorąc powyższe pod uwagę oraz fakt, iż Spółka co do zasady wykonuje czynności opodatkowane podatkiem VAT, Spółka stoi na stanowisku, iż przysługuje jej prawo do odliczenia podatku VAT od nabycia ww. usług (gdy od Uczestnika Systemu, będącego w pozycji finansującego, otrzyma fakturę, na której będzie wykazany podatek VAT).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Z treści tego artykułu wynika, że pojęcie „świadczenie usług”, ma bardzo szeroki zakres, nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz także jego zaniechania poprzez zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Usługa w rozumieniu omawianej regulacji jest transakcją gospodarczą, co oznacza, że stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym. Aby uznać jakieś zdarzenie za odpłatne świadczenie usług, musi wystąpić stosunek zobowiązaniowy pomiędzy podmiotami biorącymi udział w tym zdarzeniu, czyli strony muszą zobowiązać się do określonego działania, bądź powstrzymania się od dokonania określonych czynności, np. w zawartej umowie. Tym samym, aby czynności mające charakter odpłatny podlegały przepisom ustawy, powinny być wykonywane w okolicznościach, w związku z którymi, można wyodrębnić dwie strony transakcji: świadczącego i beneficjenta, przy czym świadczący powinien występować w charakterze podatnika tego podatku.

Zatem aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

·istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne;

·wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy;

·istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi;

·odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem;

·istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

W oparciu o treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy „cash pool”. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa „cash pool” porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Umowa „cash pool” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób.

Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia „cash pool” uczestnicy wskazują podmiot organizujący „cash pool” i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. W związku z prowadzoną działalnością i potrzebami finansowymi w Grupie A, Wnioskodawca zawarł z Bankiem Umowę, której przedmiotem jest korzystanie z możliwości rozliczeń pieniężnych w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków, tzw. cash pool (System). Stroną Umowy (poza A) są również określone spółki krajowe, wchodzące w skład Grupy A. Pozostali Uczestnicy Systemu są również czynnymi podatnikami VAT. W ramach Systemu Uczestnicy Systemu zmierzają wspólnie do możliwie najbardziej efektywnego zarządzania posiadanymi środkami pieniężnymi oraz limitami zadłużenia. Schemat rozliczeń ww. cash poola jest następujący:

1.Uczestnikami Systemu oraz stronami finansującymi jak i finansowanymi są spółki powiązane z A, włącznie z A.

2.A pełni funkcję Koordynującego Uczestnika Systemu, zaś Bank pełni funkcję rozliczeniową, tzn. obciąża i uznaje rachunki bankowe saldami, oblicza i przekazuje/pobiera odsetki bezpośrednio na odpowiednie rachunki bankowe Uczestników Systemu, przygotowuje raporty miesięczne; Bank nie jest stroną finansującą.

3.Rozliczenie dziennych sald rachunków bankowych spółek – Uczestników Systemu, odbywa się poprzez przeznaczony do tego celu bankowy rachunek pomocniczy Koordynującego.

4.Po zakończeniu każdego dnia roboczego salda rachunków Uczestników Systemu przekazywane na rachunek pomocniczy są bilansowane przez Bank na tym rachunku w taki sposób, że:

a)jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych rachunków bankowych objętych Systemem z uwzględnieniem ewentualnego zadłużenia A w tym rachunku, jest ujemna, Bank obciąży rachunek bieżący Koordynującego i uzna rachunek pomocniczy Koordynującego kwotą równą wartości bezwzględnej sumy algebraicznej sald rachunków bankowych objętych Systemem;

b)jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych rachunków bankowych objętych systemem z uwzględnieniem ewentualnego zadłużenia A w tym rachunku, jest dodatnia, Bank uzna rachunek bieżący Koordynującego i obciąży rachunek pomocniczy Koordynującego kwotą równą wartości bezwzględnej sumy algebraicznej sald rachunków bankowych objętych Systemem.

Tym samym bankowy rachunek pomocniczy Koordynującego na koniec każdego dnia nie będzie wykazywał salda.

5.Następnego dnia rano, powyższe transakcje na rachunkach bankowych dotyczące Uczestników Systemu oraz Koordynującego podlegają automatycznemu odwróceniu, z wyjątkiem salda zadłużenia A. Spółka zarządza swoim zadłużeniem w rachunku pomocniczym cash pool, w taki sposób, że saldo zadłużenia pozostaje na tym rachunku w ciągu dnia (tzw. debet intraday) i zostaje pokryte wpływami od pozostałych Uczestników Systemu na koniec każdego dnia.

6.Pierwszego dnia każdego kolejnego miesiąca rachunki bankowe Uczestników Systemu są uznawane lub obciążane przez Bank odsetkami naliczonymi od sald dodatnich i ujemnych, wg umownej stopy procentowej.

Odsetki otrzymywane przez A są to odsetki, o których mowa w pkt 6 „schematu rozliczeń cash poola” (opisanego we Wniosku). Odsetki te A uzyskuje od pozostałych Uczestników Systemu w związku z finansowaniem sald ujemnych określonych Uczestników Systemu. Wysokość tych odsetek jest kalkulowana przez Bank i uzależniona od wysokości salda Uczestnika finansowanego przez Spółkę oraz stopy procentowej (wynikającej z Umowy cash pool’a zawartej z Bankiem). Wszystkie świadczenia, w tym płatności odsetek wynikają z Umowy (wskazanej we Wniosku), której przedmiotem jest korzystanie z możliwości rozliczeń pieniężnych w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków, tzw. cash pool’a. Stronami tej umowy jest Bank oraz Uczestnicy Systemu (w tym A), tj. spółki krajowe Grupy Kapitałowej A.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą w pierwszej kolejności ustalenia, czy po wdrożeniu przez A opcji przewidzianej w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy, uznać należy, że odsetki uzyskiwane przez Spółkę od pozostałych Uczestników Systemu (w przypadku ich wystąpienia w pozycji finansowanych) stanowią wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług przez Spółkę, które podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Odnosząc się do niniejszych wątpliwości należy wskazać, że usługa „cash pool” oferowana przez banki, nie została uregulowana prawnie przez polskiego ustawodawcę, dlatego jej zasady tworzone są w oparciu o zasadę swobody kontraktowania. W przypadku przedmiotowej umowy „cash pool” Bank będzie wykonywał na rzecz Uczestników Systemu czynności składające się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową (rozliczenia pieniężne w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków), czyli „cash pool”. W praktyce więc, to Bank jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych (obciąża i uznaje rachunki bankowe saldami, oblicza i przekazuje/pobiera odsetki bezpośrednio na odpowiednie rachunki bankowe Uczestników Systemu, przygotowuje raporty miesięczne) Uczestników Systemu, dla tych usług będzie podatnikiem VAT.

Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu „cash pool” należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy wystąpi jedynie Bank, który będzie obsługiwał Umowę „cash pool”.

Odsetki otrzymywane przez A, naliczane od wysokości salda, wg stopy procentowej wynikającej z Umowy cash pool’a zawartej z Bankiem, nie będą stanowiły wynagrodzenia za świadczenie skonkretyzowanych usług dla konkretnego usługobiorcy.

Usługa „cash pool” będzie usługą wykonywaną przez Bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze „cash pool” nie będzie żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Wnioskodawca uczestnicząc w systemie „cash pool” organizowanym przez Bank, na podstawie zawartej Umowy, nie będzie świadczył usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz będzie jedynie wykonywać elementy konieczne (finansowanie sald ujemnych określonych Uczestników Systemu) dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (rozliczenia pieniężnego w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków). Z wniosku nie wynika bowiem, aby Wnioskodawca pełniący funkcje Koordynującego Uczestnika Systemu otrzymywał od innych uczestników jakiekolwiek wynagrodzenie (np. w postaci prowizji lub opłaty manipulacyjnej) za wykonywane przez niego w ramach umowy „cash pool” czynności.

W świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy Wnioskodawcy jako Uczestnika Systemu, czynności wykonywane przez niego w ramach Umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zatem odsetki otrzymywane przez A, naliczane od wysokości salda, wg stopy procentowej wynikającej z Umowy cash pool’a zawartej z Bankiem nie będą stanowiły wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Finansowanie sald ujemnych określonych Uczestników Systemu nie będzie stanowiło usług opodatkowanych podatkiem VAT.

Według art. 43 ust. 22 ustawy:

Na mocy art. 43 ust. 23 ustawy:

Natomiast na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy:

Jak wcześniej wspomniano, Wnioskodawca uczestnicząc w systemie „cash pool” organizowanym przez Bank, na podstawie zawartej Umowy, nie będzie świadczył usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Natomiast regulacje wynikające z art. 43 ust. 22 i 23 ustawy mają zastosowanie wyłącznie do usług zwolnionych od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników. Tym samym ww. art. 43 ust. 22 i 23 ustawy nie znajdzie zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Podsumowując, odsetki uzyskiwane przez Spółkę nie będą stanowiły wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług przez Spółkę podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Na powyższe nie ma wpływu wdrożenie przez A opcji przewidzianej w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 uznaje się za nieprawidłowe.

W dalszej kolejności wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy w przypadku wdrożenia przez Uczestników Systemu (innych niż A) opcji opodatkowania podatkiem VAT przewidzianej w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy, uznać należy, że odsetki płacone przez Spółkę dla pozostałych Uczestników Systemu (w przypadku wystąpienia A w pozycji finansowanego) stanowią wynagrodzenie za nabyte przez Spółkę usługi, co do których Spółce przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT.

Z opisu sprawy wynika, że Odsetki płacone przez A są to odsetki, o których mowa w pkt 6 „schematu rozliczeń cash poola” (opisanego we Wniosku). Odsetki te A płaci na rzecz pozostałych Uczestników Systemu w związku z finansowaniem sald ujemnych A przez określonych Uczestników Systemu. Wysokość tych odsetek (obciążających A) jest kalkulowana przez Bank i uzależniona od wysokości salda ujemnego A finansowanego przez danego Uczestnika Systemu jego saldem dodatnim oraz stopy procentowej (wynikającej z Umowy cash poolingu zawartej z Bankiem). Wszystkie świadczenia, w tym płatności odsetek wynikają z Umowy (wskazanej we Wniosku), której przedmiotem jest korzystanie z możliwości rozliczeń pieniężnych w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków, tzw. cash pool’a. Stronami tej umowy jest Bank oraz Uczestnicy Systemu (w tym A), tj. spółki krajowe Grupy Kapitałowej A.

Jak wcześniej wyjaśniono, w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy wystąpi jedynie Bank, który będzie obsługiwał Umowę „cash pool”.

Odsetki płacone przez A, naliczane od wysokości salda, wg stopy procentowej wynikającej z Umowy cash poolingu zawartej z Bankiem, nie będą stanowiły wynagrodzenia konkretnego usługodawcy z tytułu świadczenia przez niego skonkretyzowanych usług.

Usługa „cash pool” będzie usługą wykonywaną przez Bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze „cash pool” nie będzie żadnym świadczeniem.

Nie tylko Wnioskodawca, ale również pozostali Uczestnicy Systemu, w ramach uczestnictwa w systemie „cash pool” organizowanym przez Bank, na podstawie zawartej Umowy, nie będą świadczyli usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz będą jedynie wykonywać elementy konieczne (z finansowaniem sald ujemnych A przez określonych Uczestników Systemu) dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (rozliczenia pieniężnego w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków).

W świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy ww. Uczestników Systemu, czynności wykonywane przez nich w ramach Umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zatem odsetki płacone przez A, naliczane od wysokości salda, wg stopy procentowej wynikającej z Umowy cash poolingu zawartej z Bankiem nie będą stanowiły wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Finansowanie sald ujemnych A przez określonych Uczestników Systemu nie będzie stanowiło usług opodatkowanych podatkiem VAT.

Tym samym, również regulacje zawarte w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy nie znajdą zastosowania również względem pozostałych Uczestników Systemu.

Podstawowe zasady, które dotyczą odliczania podatku naliczonego są sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy są spełnione następujące warunki:

·podatek odlicza podatnik podatku od towarów i usług,

·towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do takich czynności, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Nie można obniżyć kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które:

·nie służą do czynności opodatkowanych podatkiem VAT,

·służą do czynności zwolnionych od tego podatku,

·służą do czynności niepodlegających temu podatkowi.

Art. 86 ust. 1 ustawy, nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczy, że podatnik kupuje towary i usługi w celu ich wykorzystania do czynności opodatkowanych.

Podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, gdy:

·spełni przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy i

·nie zaistnieją przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy.

Art. 88 ustawy określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, w świetle którego:

Oznacza to, że podatnik nie może odliczyć podatku, który jest należny tylko dlatego, że został wykazany na fakturze. W sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku podatnik nie może odliczyć podatku.

W oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy:

Jak wyżej wskazano – odsetki płacone przez A, naliczane od wysokości salda, wg stopy procentowej wynikającej z Umowy cash poolingu zawartej z Bankiem nie będą stanowiły wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz regulacji ustawy prowadzi do stwierdzenia, że w przedmiotowej sytuacji nie znajdzie zastosowania art. 86 ust. 1 ustawy, gdyż nie wystąpi podatek naliczony. Tym samym Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Podsumowując, odsetki płacone przez Spółkę nie będą stanowiły wynagrodzenia za nabyte przez Spółkę usługi uprawniające do odliczenia podatku VAT. Na powyższe nie ma wpływu wdrożenie przez Uczestników Systemu (innych niż A) opcji opodatkowania podatkiem VAT przewidzianej w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W myśl art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

Zatem, należy zaznaczyć, że interpretacja indywidualna opiera się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W konsekwencji w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określone odmienne zdarzenie przyszłe, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·     Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·     Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·        w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·        w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).