Nieuznanie za podatnika podatku od towarów i usług, w związku ze sprzedażą działek oraz brak opodatkowania ww. sprzedaży.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług  jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 października 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 13 października 2022 r.  o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług, w związku ze sprzedażą działek nr X/14, nr X /15, nr X/16, nr X/17, nr X/18, nr X/19, nr X/20, nr X/21, nr X/23 i  nr X/24,  stanowiących współwłasność małżeńską  oraz braku opodatkowania ww. sprzedaży.

Uzupełnił go Pan pismem z 8 grudnia 2022 r. (data wpływu) o doprecyzowanie opisu sprawy i opłatę od wniosku.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku)

Wnioskodawca …. 1996 roku w ramach umowy darowizny i sprzedaży Rep… nabył wraz z …., jako współwłaściciele w udziale po ¹/₂ części, zabudowaną: stodołą drewnianą, szopą, oborą z kamienia, pokojem przy oborze, działkę numer X o obszarze …., położoną we wsi …. w gminie ….. Zawnioskowali o założenie księgi wieczystej dla tej nieruchomości i wpisanie w dziale III służebności osobistej na rzecz …., polegającej na prawie korzystania dożywotnio i nieodpłatnie z domu mieszkalnego, budynku gospodarczego, dojścia do drogi publicznej, wody i energii elektrycznej.

Na podstawie sporządzonej mapy w dniu …. 1997 roku przez uprawnionego geodetę …. i zaewidencjonowaną w Urzędzie Wojewódzkim w …. w dniu …. 1997 roku Nr ….., działka nr X została podzielona na działki: X/1 o obszarze …. metrów kwadratowych i X/2 o obszarze ….metrów kwadratowych . W danym momencie na działce X/1 znajdowały się budynki: stodoła drewniana, szopa, obora z kamienia, pokój przy oborze, natomiast działka X/2 była niezabudowana.

Wnioskodawca wraz z  …. i  ….    …. 2000 roku znieśli współwłasność opisanej zabudowanej nieruchomości rolnej  w ten sposób, że zabudowaną nieruchomość rolną, oznaczoną numerem działki X/1, o obszarze …. nabyli … i … małżonkowie …. do wspólności ustawowej małżeńskiej. Zaś niezabudowaną nieruchomość rolną, oznaczoną numerem działki X/2 o obszarze ….  nabył wnioskodawca, jednocześnie rozszerzając swoją wspólność ustawową małżeńską na majątek nabyty w czasie trwania małżeństwa, w tym nabytą również w akcie notarialnym, Umowy o zniesienie współwłasności i umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej małżeńskiej,  Rep…  działkę numer X/2. …. i ….. przejęli na siebie obowiązki wynikające ze służebności osobistej na rzecz …

Dla działki X/2 założono księgę wieczystą o numerze ….. Zniesienie współwłasności nastąpiło w celu uregulowania stanu prawnego nieruchomości nabytej współwłasności z …., oraz możliwymi trudnościami w zarządzaniu lub podejmowaniu decyzji, odnoszących się do tej nieruchomości.

W …. 2021 roku wnioskodawca uzyskał decyzję o warunkach zabudowy, polegającą na budowie … budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną między innymi na działce X/2. Jednakże do dnia dzisiejszego wnioskodawca nie postawił ani jednego budynku na danej nieruchomości.

W dniu … 2022 roku wnioskodawca uzyskał decyzję wójta gminy …. numer ….., która stała się ostateczna …. 2022 roku, zatwierdzającą podział nieruchomości działki X/2, w wyniku której powstały działki:

-działka nr X/14 o powierzchni …..

-działka nr X/15 o powierzchni …. ,

-działka nr X/16 o powierzchni …..,

-działka nr X/17 o powierzchni ….,

-działka nr X/18 o powierzchni ….,

-działka nr X/19 o powierzchni ….,

-działka nr X/20 o powierzchni ….,

-działka nr X/21 o powierzchni ….,

-działka nr X/22 o powierzchni ….,

-działka nr X/23 o powierzchni ….,

-działka nr X/24 o powierzchni ….

Działka numer X/15 zapewnia dostęp do drogi publicznej …. (ul. ….) nowo wydzielonym działkom. Decyzja o podziale nieruchomości została podjęta pod wpływem zmieniających się warunków w okolicy. Działka ta stanowi grunty orne klasy RV, RVI  i wykorzystywanie jej na cele rolne jest nieopłacalne i dlatego wnioskodawca zdecydował o zmianie przeznaczenia tych gruntów.  Z tego samego względu wiele gruntów w miejscowości zostało przekształcone na tereny budowlane.

…. 2022 roku wnioskodawca sprzedał niezabudowaną działkę numer X/22 o obszarze …, położoną w miejscowości …, gmina …., powiat …., oraz udział w działce X/15. Decyzja o sprzedaży podjęta została po 25 latach od nabycia nieruchomości, w tym po 22 latach od zniesienia współwłasności. Więc nie można mówić o jakichkolwiek cechach ciągłości lub stałości pomiędzy nabyciem, a planowanym lub finalnym zbyciem poszczególnych działek.

Powyższe działanie nie jest traktowane przez Wnioskodawcę jako działanie nakierowane na maksymalizację zysków, ale działanie związane z racjonalnym gospodarowaniem własnym majątkiem nieruchomym, w tym rozporządzaniem majątkiem na cele prywatne (osobiste). Działki generują koszty, przede wszystkim podatkowe, na których opłacenie Wnioskodawca (ze względu na trudną sytuację materialną) nie jest w stanie sobie pozwolić. Środki ze sprzedaży działki nie przeznaczył i nie planował ani nie planuje przeznaczyć na jakąkolwiek inwestycję, związaną z dalszym profesjonalnym obrotem nieruchomościami, ich zarządzaniem, czy też prowadzeniem jakiejkolwiek innej działalności. Wnioskodawca nie zamierza także przeznaczać (przychodów) dochodów ze sprzedaży działek na jakąkolwiek działalność gospodarczą, lecz na cele prywatne.

Do chwili obecnej wnioskodawca nie ponosił żadnych nakładów zwiększających wartość poszczególnych działek np. uzbrojenia terenu, wyposażenia w urządzenia i sieci wodociągowe, kanalizacji sanitarnej oraz energetycznej. Nie planuje czynić jakichkolwiek działań mających na celu zwiększenie wartości sprzedawanych przez niego działek. Nie zamierza uatrakcyjniać ww. działek, planuje je sprzedać w takiej formie, w jakiej są obecnie. Wnioskodawca jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca nie był podatnikiem podatku VAT i nie składał zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

Wnioskodawca mimo to, że posiada tą nieruchomość od 25 lat zdecydował się na jej podział i sprzedaż poszczególnych działek przede wszystkim ze względu na dużą odległość (… km) od stałego miejsca zamieszkania. Ale również postępująca inflacja i systematyczny wzrost cen sprawił, że jego budżet domowy zaczął się kurczyć . Wyraźnie odczuwa pogorszenie się poziomu życia, oraz obawia się, że przy dalszym wzroście cen jego portfel domowy będzie niewystarczalny na pokrycie codziennych potrzeb życiowych. Pieniądze ze sprzedaży działek chciałby przede wszystkim przeznaczyć na wymianę w miejscu zamieszkania pokrycia dachowego z azbestu na blachodachówkę. Chciałby również w tych ciężkich czasach wesprzeć finansowo swoją czwórkę dzieci i ich rodziny. Chciałby być pewien, że wystarczy mu środków na pokrycie kosztów związanych z życiem codziennym, oraz z zakupem drogiego w dzisiejszych czasach opału na zimę. 

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

Działki o numerach: X/14, X/15, X/16, X/17, X/18, X/19, X/20, X/21, X/22, X/23, X/24 wykorzystuje jako rolnik ryczałtowy i korzystał ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Działki o numerach: X/14, X/15, X/16, X/17, X/18, X/19, X/20, X/21, X/22, X/23, X/24 od momentu nabycia wykorzystywane były do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Działki o numerach: X/14, X/15, X/16, X/17, X/18, X/19, X/20, X/21, X/22, X/23, X/24 nie były, nie są i nie będzie udostępniał odpłatnie podmiotom trzecim.

Nie ma potencjalnego nabywcy na działki o numerach: X/14, X/15, X/16, X/17, X/18, X/19, X/20, X/21, X/23, X/24.

Pytanie

Czy dokonując sprzedaży działek rolnych niezabudowanych, powstałych w wyniku podziału jednej działki, Wnioskodawca nie będzie podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 15 ustęp 1, ustęp 2 o podatku od towarów i usług i nie będzie zobowiązany do naliczenia podatku VAT przy każdej transakcji sprzedaży?

Pana stanowisko w sprawie

Dokonując wyprzedaży majątku prywatnego - działek niezabudowanych, wnioskodawca nie będzie musiał odprowadzać podatku VAT.

Wnioskodawca działki wyprzedaje w związku ze zmianą zagospodarowania okolicznych działek i brakiem możliwości użytkowania ich jako działek rolnych.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy.

Zgodnie z tym przepisem przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, export towarów, oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Należy podkreślić, że nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy podatnikiem są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust.2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza według art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje głównie czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegająca opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej czynności działa jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Więc wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania lub darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego tzn. który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W kontekście powyższego nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata, oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową. Z orzeczenia trybunału sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 roku w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej.

Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie - zdaniem Trybunału, okoliczność że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. W powołanym wyżej orzeczeniu TSUE wskazał, że inaczej jest w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystanych przez producentów, handlowców, usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112/WE rady z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DZ.URZ.UE.L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.). Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu np. o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze, dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie, czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT, jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT - co do zasady - mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że w rozpatrywanej sprawie brak jest podstaw do uznania wnioskodawcy, w związku z planowaną sprzedażą działek powstałych po podziale działki numer X/2, wobec powyższego należy uznać, że w okolicznościach wskazanych w opisie sprawy, planowana sprzedaż działek nie będzie stanowiła działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT, gdyż brak jest przesłanek świadczących o takiej aktywności wnioskodawcy w przedmiocie zbycia tych nieruchomości, która to aktywność byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego - stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.) zwanej dalej ustawą:

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”, państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

a)określone udziały w nieruchomości,

b)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,

c)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy:

Z treści art. 46 § 1 ww. ustawy wynika, że:

Na mocy art. 198 ww. ustawy:

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359 ze zm.).

W myśl art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego :

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 ww. ustawy :

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. ustawy :

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ww. ustawy :

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy  art. 43 § 1 ww. ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy zbycie nieruchomości gruntowych (działek, udziałów w działkach), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia podatnik i działalność gospodarcza, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Z przytoczonych regulacji prawnych wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Zatem dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, aportu, darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. Trybunał w orzeczeniu tym potwierdził, że dla uznania danego majątku za prywatny, istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych. Zatem „majątek prywatny” to taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r. sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny, to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania towaru (np. nieruchomości) dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika tego podatku. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym również nieruchomości, jest ustalenie m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby osobiste, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży działek istotne jest, czy w danej sprawie Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży gruntów podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Przejawem takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia jednej z wymienionych czynności, tylko wtedy działania Sprzedającego przybierają formę zawodową (profesjonalną), a w konsekwencji zorganizowaną.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż nieruchomości jest sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, był przedmiotem orzeczenia TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi  Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10). TSUE orzekł w tej sprawie, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Przykładowo podane zostały działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Ze wskazanych regulacji należy wywnioskować, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii, czy dokonując sprzedaży działek, powstałych po podziale działki nr X/2 stanowiących współwłasność małżeńską, będzie Pan podatnikiem podatku VAT i czy będzie Pan zobowiązany do opodatkowania ww. sprzedaży.

Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika taka Pana aktywność, która wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Nie podjął Pan ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami, takich jak np. nabycie z zamiarem odsprzedaży, uzbrojenie terenu, ogrodzenie działek. Do chwili obecnej nie ponosił Pan żadnych nakładów zwiększających wartość poszczególnych działek, np. uzbrojenia terenu, wyposażenia w urządzenia i sieci wodociągowe, kanalizacji sanitarnej oraz energetycznej. Nie planuje Pan jakichkolwiek działań mających na celu zwiększenie wartości sprzedawanych przez Pana działek. Nie zamierza Pan uatrakcyjniać ww. działek;  planuje Pan sprzedać je w takiej formie, w jakiej są obecnie. Przedmiotowe działki wykorzystuje Pan na cele rolnicze - jest Pan rolnikiem ryczałtowym. Ponadto  nie były one, nie są i nie będą udostępniane odpłatnie podmiotom trzecim oraz nie ma potencjalnego nabywcy na ww. działki.

Działania podjęte przez Pana tj. złożenie wniosku o podział działki nr X/2 oraz uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy dla tej działki, nie świadczą o prowadzeniu przez Pana działalności w formie zorganizowanej, handlowej.

W przedmiotowej sprawie brak jest zatem przesłanek pozwalających uznać Pana, w zakresie sprzedaży przedmiotowych działek, za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawę towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. Z uwagi na powyższe, w tej konkretnej sytuacji należy uznać, że przedmiotem dostawy będą składniki Pana majątku osobistego, a sprzedaż tych działek będzie stanowiła realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym.

W konsekwencji, sprzedaż przez Pana działek nr X/14, nr X/15, nr X/16, nr X/17, nr X/18, nr X/19, nr X/20, nr X/21, nr X/23 i  nr X/24,  stanowiących współwłasność małżeńską, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, gdyż w związku z ich sprzedażą nie będzie Pan działał jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą stosownie do art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Tym samym nie będzie Pan zobowiązany do naliczenia podatku od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zapytania). Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem niniejsza interpretacja nie wywiera skutków prawnych dla Pana żony, współwłaścicielki przedmiotowych działek.

Końcowo nadmieniam, że opłata należna od wniosku wynosi … zł. Dokonał Pan łącznej opłaty w wysokości … zł, zatem kwota … zł stanowi nadpłatę podlegającą zwrotowi zgodnie z art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej i zostanie zwrócona przekazem pocztowym na adres wskazany w części B.3. we wniosku ORD-IN z 13 października 2022 r.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama)  z opisem  zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan  do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 ze zm.).