Nieuznanie Pana za podatnika podatku VAT, a w konsekwencji braku opodatkowania podatkiem VAT świadczonych na rzecz Fundacji usług zarządzania projektem. Brak obowiązku odprowadzenia podatku od towarów i usług w związku ze świadczeniem usług poradnictwa obywatelskiego na podstawie zawartej umowy zlecenia i braku obowiązku wystawienia faktury z tytułu ww. czynności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 listopada 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 17 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od   towarów i usług w zakresie:

-nieuznania Pana za  podatnika podatku VAT, a w konsekwencji braku opodatkowania podatkiem VAT świadczonych na rzecz Fundacji usług zarządzania projektem,

-braku obowiązku odprowadzenia podatku od towarów i usług w związku ze  świadczeniem usług poradnictwa obywatelskiego na podstawie zawartej umowy zlecenia i braku obowiązku wystawienia faktury z tytułu ww. czynności.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 grudnia 2022 r. (data wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2023 roku zamierza Pan kontynuować prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej w formie kancelarii radcy prawnego - wykonując wolny zawód (PKD.69.10.Z Działalność prawnicza). W ramach prowadzonej działalności będzie Pan wykonywał usługi charakterystyczne dla tego typu działalności obejmującej świadczenie pomocy prawnej – tj.  bieżące doradztwo prawne, przygotowywanie pism, reprezentacja przed  sądami i innymi organami.

Niezależnie od powyższego, zamierza Pan zawrzeć z organizacją pozarządową (zwaną w  dalszej części zamiennie również Fundacją), której jest członkiem Zarządu, umowy, w  ramach których będzie świadczył usługi zarządzania projektem. Na mocy tychże umów będzie Pan zobowiązany do świadczenia usług zarządzania projektami dotyczącymi realizacji zadań publicznych – powierzenie prowadzenia punktów nieodpłatnej pomocy prawnej lub  nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Usługi świadczone będą osobiście i będą obejmować działania o charakterze administracyjnym, nadzorczym i kontrolnym, a w szczególności:

1.Sprawowanie kontroli nad zgodnością zadań z umową o dofinansowanie, harmonogramem realizacji projektu oraz obowiązującymi warunkami jego realizacji;

2.Zarządzanie zmianami w projekcie i współpodejmowanie decyzji z władzami Powiatu dotyczących realizacji projektu, w tym w szczególności reagowanie na zmieniającą się  sytuację epidemiczną w kontekście możliwości realizacji poszczególnych działań w Projekcie;

3.Przedstawianie odpowiednich sprawozdań, w tym częściowych (w częstotliwości określonej w umowie zawartej z Powiatem) oraz rocznego sprawozdania końcowego;

4.Sprawowanie nadzoru nad realizacją zadań w projekcie (w szczególności promocją, rekrutacją, wsparciem i pomiarem rezultatów oraz zarządzanie czasem prowadzenia działań);

5. Reprezentowanie projektu na zewnątrz;

6.Zapewnienie równości szans w projekcie, przeszkolenie personelu projektu, w  szczególności w odniesieniu do treści umowy o dofinansowanie, ustawy oraz  rozporządzeń wykonawczych;

7.Opracowanie wzorów dokumentów dotyczących merytorycznej realizacji zadań (np.  wzory zaświadczeń o realizacji edukacji prawnej);

8.Obsługę danych osobowych uczestników projektu do momentu przekazania ich  władzom Powiatu;

9.Odpowiednie rozliczenie finansowe projektu we współpracy z księgową;

10.Bieżącą współpracę z osobami odpowiedzialnymi po stronie Powiatu za powierzenie realizacji zadania publicznego;

11.Koordynację zadania publicznego, w tym rozwiązywanie bieżących problemów związanych z działaniem Punktu;

12.Analizę ilościową i statystyczną aktywności Oferenta w mediach społecznościowych oraz odbioru informacji zamieszczanych przez Oferenta w Internecie za pośrednictwem mediów społecznościowych oraz strony www, jak też aktywności w terenie, poprzez  badanie zapotrzebowania na wizyty domowe w miejscu zamieszkania Beneficjenta; badanie trafności ustalenia godzin pracy punktu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego do potrzeb i możliwości czasowych Beneficjenta;

13.Nadzór nad prowadzeniem przez osoby udzielające pomocy rzetelnej działalności ewaluacyjnej określonej w ustawie (art. 7 ust. 1 in fine);

14.Przeprowadzanie kontroli bieżącej pracy punktu (nie rzadziej niż raz na kwartał, a  w  przypadku wpłynięcia skargi na działalność doradcy lub pracę punktu - niezwłocznie) polegającej na sprawdzeniu dokumentacji poradniczej, listy obecności, odebrania sprawozdania od doradcy lub doradców o przebiegu świadczenia usług w  okresie objętym kontrolą, przedstawienia wniosków pokontrolnych;

15.Przeprowadzenie wymaganych treścią art. 11 ust. 2a ustawy – kursu doszkalającego oraz przeprowadzenie nie rzadziej niż raz na rok szkolenia wewnętrznego dla  doradców i wolontariuszy, w zakresie merytorycznym (w tym udzielania pomocy zdalnie) i tzw. umiejętności miękkich oraz przestrzegania zasad etyki i standardów obsługi, z uwzględnieniem wniosków/skarg/uwag Zleceniodawcy/klientów punktu, aktualnego orzecznictwa sądowego i stanu prawnego.

Jako zarządzający projektem będzie Pan ponosił odpowiedzialność wobec Fundacji za  szkody wyrządzone w czasie wykonywania przez niego umów. Umowa nie wskazuje, iż  zarządzający będzie ponosił odpowiedzialność, w związku ze świadczonymi czynnościami, wobec osób trzecich. Fundacja udostępni Panu do korzystania w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności urządzenia techniczne i inne potrzebne materiały. Z  tytułu usług zarządzania będzie Pan uzyskiwał wynagrodzenie ryczałtowe.

Ponadto, zamierza Pan zawrzeć z organizacją pozarządową, której jest członkiem Zarządu umowy, na mocy których będzie świadczył usługi poradnictwa obywatelskiego. Zgodnie z  ustawą poradnictwo obywatelskie, to działania dostosowane do indywidualnej sytuacji osoby uprawnionej, zmierzające do podniesienia świadomości tej osoby o  przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach oraz wsparcia w samodzielnym rozwiązywaniu problemu, w tym, w razie potrzeby, sporządzenie wspólnie z  osobą uprawnioną planu działania i pomoc w jego realizacji. Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje w szczególności porady dla osób zadłużonych i porady z zakresu spraw mieszkaniowych oraz zabezpieczenia społecznego. Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje również nieodpłatną mediację.

Poradnictwo obywatelskie świadczone będzie na podstawie umowy zlecenie zawartej pomiędzy Fundacją, a Panem (będącym podwykonawcą Fundacji). Realizacja projektu przez  Fundację odbywa się w trybie powierzenia przez jednostkę samorządu terytorialnego zadania publicznego polegającego na prowadzeniu punktu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Na podstawie zawartej umowy wykonawca zobowiązuje się świadczyć odpłatnie (końcowy odbiorca nie ponosi kosztów - nieodpłatna działalność pożytku publicznego) porady obywatelskie na rzecz osób uprawnionych w wymiarze określonym w  umowie (co najmniej 4 godziny dziennie) stacjonarnie pod adresem punktu lub  telefonicznie lub za pośrednictwem innych środków porozumiewania się na odległość. Jako doradca, będzie Pan ponosił odpowiedzialność wobec Fundacji za szkody wyrządzone w  czasie wykonywania przez Pana umów. Umowa nie wskazuje, iż doradca będzie ponosił odpowiedzialność, w związku ze świadczonymi czynnościami, wobec osób trzecich. Fundacja udostępni Panu do korzystania w zakresie niezbędnym do  wykonywania czynności urządzenia techniczne i inne potrzebne materiały. Z tytułu usług zarządzania będzie Pan uzyskiwał wynagrodzenie ryczałtowe.

W uzupełnieniu na pytanie: Czy świadcząc usługi w ramach ww. umów będzie wyrażał Pan oświadczenie woli w imieniu i na rzecz Fundacji? odpowiedział Pan: Zarządzanie projektem: Nie, w ramach ww. umów nie zamierza Pan wyrażać oświadczeń woli w imieniu i  na  rzecz Fundacji. Świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego: Nie, w ramach ww.  umów nie zamierza Pan wyrażać oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Fundacji.

Na pytanie: Czy będzie ponosił Pan ryzyko gospodarcze, ekonomiczne za czynności wykonywane na podstawie zawartych umów? Jeśli nie, to kto będzie ponosił to ryzyko? wskazał Pan: Zarządzanie projektem: Nie, ryzyko ponosi Fundacja wobec osób trzecich, to  Fundacja odpowiada za wykonanie zadania publicznego, natomiast Pan może odpowiadać jedynie przed Fundacją – brak ryzyka gospodarczego, ekonomicznego za  czynności wykonywane na podstawie zawartych umów po Pana stronie. Świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego: Nie, ryzyko ponosi Fundacja wobec osób trzecich, to Fundacja odpowiada za wykonanie zadania publicznego, natomiast Pan może odpowiadać jedynie przed Fundacją – brak ryzyka gospodarczego, ekonomicznego za  czynności wykonywane na podstawie zawartych umów po Pana stronie.

Następnie na pytanie: Czy będzie miał Pan wpływ na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia wynikającego z zawartych z Fundacją umów? Jeśli tak, to w jaki sposób? odpowiedział Pan: Zarządzanie projektem: Nie, wynagrodzenie jest ryczałtowe i obejmuje ogół kosztów pracy oraz jest ograniczone treścią oferty na realizację zadania publicznego. Świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego: Nie, wynagrodzenie jest ryczałtowe i obejmuje ogół kosztów pracy oraz jest ograniczone treścią oferty na realizację zadania publicznego.

Na pytanie: Czy wynagrodzenie, które będzie otrzymywał Pan od Fundacji z tytułu świadczenia usług zarządzania projektem oraz usług poradnictwa obywatelskiego, stanowi przychód, o których mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy o podatku dochodowym od  osób fizycznych (Dz. U. z 2022r., poz. 2647)? Należy wskazać konkretny ustęp art. 12 ww.  ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazał Pan: Zarządzanie projektem: Nie stanowi takiego przychodu. Świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego: Nie stanowi takiego przychodu.

W dalszej kolejności na pytanie: Czy wynagrodzenie, które będzie otrzymywał Pan od  Fundacji z tytułu świadczenia usług zarządzania projektem oraz usług poradnictwa obywatelskiego, stanowi przychód, o których mowa w przepisach art. 13 pkt 2-9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Należy wskazać konkretny punkt art. 13 ww.  ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazał Pan: Zarządzanie projektem: W  Pana ocenie, wynagrodzenie za wykonywane przez Pana w ramach zawartej z  Fundacją umowy o zarządzanie projektem stanowi przychody, o których mowa w  art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego: W Pana ocenie, wynagrodzenie za  wykonywane przez Pana w  ramach zawartej z Fundacją umowy o świadczenie poradnictwa obywatelskiego stanowi przychody, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na pytanie: Czy wynagrodzenie przewidziane w ww. umowach będzie stałym wynagrodzeniem? Czy występuje również jakaś część wynagrodzenia zmiennego? Jeśli tak, to jaka i od czego zależy? odpowiedział Pan: Zarządzanie projektem: Wynagrodzenie przewidziane w umowach będzie wynagrodzeniem stałym, ryczałtowym. Żadna część wynagrodzenia nie jest wynagrodzeniem zmiennym. Świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego: Wynagrodzenie przewidziane w umowach będzie wynagrodzeniem stałym, ryczałtowym. Żadna część wynagrodzenia nie jest wynagrodzeniem zmiennym.

Następnie na pytanie: Czy w umowie zawarto postanowienia, w ramach których będzie ponosił Pan odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w czasie wykonywania przedmiotu umowy, tj. świadczenia usług zarządzania projektem oraz usług poradnictwa obywatelskiego? wskazał Pan: Zarządzanie projektem: Umowa nie zawiera zapisów, w ramach których będzie Pan ponosił odpowiedzialność wobec osób trzecich za  szkody wyrządzone w czasie wykonywania przedmiotu umowy. Pan może być odpowiedzialny wobec Fundacji, która ponosi wyłączną odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody powstałe w związku z realizacją zadania publicznego. Świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego: Umowa nie zawiera zapisów, w ramach których będzie Pan ponosił odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w  czasie wykonywania przedmiotu umowy. Pan może być odpowiedzialny wobec Fundacji, która  ponosi wyłączną odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody powstałe w związku z realizacją zadania publicznego.

Odpowiadając na pytanie: Czy w umowie zawarto postanowienia, w ramach których zleceniodawca - wziąłby na siebie jakąkolwiek odpowiedzialność wobec osób trzecich za  czynności wykonywane przez Pana na rzecz zleceniodawcy (Fundacji)? wskazał Pan: Zarządzanie projektem: Tak, umowa zawiera postanowienia, z których wynika, że  to  Fundacja jest zobowiązania zapłacić wszelkie kary i koszty wynikające z zaniedbań związanych z Pana zadaniami. Świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego: Tak, umowa zawiera postanowienia, z których wynika, że to Fundacja jest zobowiązania zapłacić wszelkie kary i koszty wynikające z zaniedbań związanych z Pana zadaniami.

Ponadto wskazał Pan, że w 2023 roku zamierza Pan kontynuować prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej w formie kancelarii radcy prawnego - wykonując wolny zawód (PKD.69.10.Z Działalność prawnicza). W ramach prowadzonej działalności będzie Pan wykonywał usługi charakterystyczne dla tego typu działalności obejmującej świadczenie pomocy prawnej – tj. bieżące doradztwo prawne, przygotowywanie pism, reprezentacja przed  sądami i innymi organami. Niezależnie od powyższego, zamierza Pan zawrzeć z  organizacją pozarządową (zwaną w dalszej części zamiennie również Fundacją), której jest  członkiem Zarządu, umowy, w ramach których będzie świadczył usługi zarządzania projektem. Na mocy tychże umów będzie Pan zobowiązany do świadczenia usług zarządzania projektami dotyczącymi realizacji zadań publicznych – powierzenie prowadzenia punktów nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Usługi świadczone będą osobiście i będą obejmować działania o charakterze administracyjnym, nadzorczym i kontrolnym, a w szczególności:

1.Sprawowanie kontroli nad zgodnością zadań z umową o dofinansowanie, harmonogramem realizacji projektu oraz obowiązującymi warunkami jego realizacji;

2.Zarządzanie zmianami w projekcie i współpodejmowanie decyzji z władzami Powiatu dotyczących realizacji projektu, w tym w szczególności reagowanie na zmieniającą się  sytuację epidemiczną w kontekście możliwości realizacji poszczególnych działań w Projekcie;

3.Przedstawianie odpowiednich sprawozdań, w tym częściowych (w częstotliwości określonej w umowie zawartej z Powiatem) oraz rocznego sprawozdania końcowego;

4.Sprawowanie nadzoru nad realizacją zadań w projekcie (w szczególności promocją, rekrutacją, wsparciem i pomiarem rezultatów oraz zarządzanie czasem prowadzenia działań);

5. Reprezentowanie projektu na zewnątrz;

6.Zapewnienie równości szans w projekcie, przeszkolenie personelu projektu, w  szczególności w odniesieniu do treści umowy o dofinansowanie, ustawy oraz  rozporządzeń wykonawczych;

7.Opracowanie wzorów dokumentów dotyczących merytorycznej realizacji zadań (np.  wzory zaświadczeń o realizacji edukacji prawnej);

8.Obsługę danych osobowych uczestników projektu do momentu przekazania ich  władzom Powiatu;

9.Odpowiednie rozliczenie finansowe projektu we współpracy z księgową;

10.Bieżącą współpracę z osobami odpowiedzialnymi po stronie Powiatu za powierzenie realizacji zadania publicznego;

11.Koordynację zadania publicznego, w tym rozwiązywanie bieżących problemów związanych z działaniem Punktu;

12.Analizę ilościową i statystyczną aktywności Oferenta w mediach społecznościowych oraz odbioru informacji zamieszczanych przez Oferenta w Internecie za pośrednictwem mediów społecznościowych oraz strony www, jak też aktywności w terenie, poprzez  badanie zapotrzebowania na wizyty domowe w miejscu zamieszkania Beneficjenta; badanie trafności ustalenia godzin pracy punktu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego do potrzeb i możliwości czasowych Beneficjenta;

13.Nadzór nad prowadzeniem przez osoby udzielające pomocy rzetelnej działalności ewaluacyjnej określonej w ustawie (art. 7 ust. 1 in fine);

14.Przeprowadzanie kontroli bieżącej pracy punktu (nie rzadziej niż raz na kwartał, a  w  przypadku wpłynięcia skargi na działalność doradcy lub pracę punktu - niezwłocznie) polegającej na sprawdzeniu dokumentacji poradniczej, listy obecności, odebrania sprawozdania od doradcy lub doradców o przebiegu świadczenia usług w  okresie objętym kontrolą, przedstawienia wniosków pokontrolnych;

15.Przeprowadzenie wymaganych treścią art. 11 ust. 2a Ustawy – kursu doszkalającego oraz przeprowadzenie nie rzadziej niż raz na rok szkolenia wewnętrznego dla  doradców i wolontariuszy, w zakresie merytorycznym (w tym udzielania pomocy zdalnie) i tzw. umiejętności miękkich oraz przestrzegania zasad etyki i standardów obsługi, z uwzględnieniem wniosków/skarg/uwag Zleceniodawcy/klientów punktu, aktualnego orzecznictwa sądowego i stanu prawnego.

Jako zarządzający projektem będzie Pan ponosił odpowiedzialność wobec Fundacji za  szkody wyrządzone w czasie wykonywania przez Pana umów. Umowa nie wskazuje, iż  zarządzający będzie ponosił odpowiedzialność, w związku ze świadczonymi czynnościami, wobec osób trzecich. Fundacja udostępni Panu do korzystania w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności urządzenia techniczne i inne potrzebne materiały. Z  tytułu usług zarządzania będzie Pan uzyskiwał wynagrodzenie ryczałtowe.

Ponadto, zamierza Pan zawrzeć z organizacją pozarządową, której jest członkiem Zarządu umowy, na mocy których będzie świadczył usługi poradnictwa obywatelskiego. Zgodnie z  ustawą poradnictwo obywatelskie, to działania dostosowane do indywidualnej sytuacji osoby uprawnionej, zmierzające do podniesienia świadomości tej osoby o  przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach oraz wsparcia w samodzielnym rozwiązywaniu problemu, w tym, w razie potrzeby, sporządzenie wspólnie z  osobą uprawnioną planu działania i pomoc w jego realizacji. Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje w szczególności porady dla osób zadłużonych i porady z zakresu spraw mieszkaniowych oraz zabezpieczenia społecznego. Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje również nieodpłatną mediację. Poradnictwo obywatelskie świadczone będzie na podstawie umowy zlecenie zawartej pomiędzy Fundacją, a  Panem (będącym podwykonawcą Fundacji). Realizacja projektu przez Fundację odbywa się w trybie powierzenia przez jednostkę samorządu terytorialnego zadania publicznego polegającego na  prowadzeniu punktu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Na podstawie zawartej umowy wykonawca zobowiązuje się świadczyć odpłatnie (końcowy odbiorca nie ponosi kosztów - nieodpłatna działalność pożytku publicznego) porady obywatelskie na rzecz osób uprawnionych w wymiarze określonym w  umowie (co najmniej 4 godziny dziennie) stacjonarnie pod adresem punktu lub  telefonicznie lub za pośrednictwem innych środków porozumiewania się na odległość. Jako doradca będzie Pan ponosił odpowiedzialność wobec Fundacji za szkody wyrządzone w czasie wykonywania przez Pana umów. Umowa nie  wskazuje, iż doradca będzie ponosił odpowiedzialność, w związku ze świadczonymi czynnościami, wobec osób trzecich. Fundacja udostępni Panu do korzystania w zakresie niezbędnym do  wykonywania czynności urządzenia techniczne i inne potrzebne materiały. Z  tytułu usług zarządzania będzie Pan uzyskiwał wynagrodzenie ryczałtowe.

Pytania

1.Czy z tytułu wynagrodzenia uzyskiwanego z umowy o świadczenie usług, zawartej z  organizacją pozarządową, na podstawie której świadczy Pan usługi zarządzania projektem, wykonuje Pan samodzielnie działalność gospodarczą i  działa jako podatnik VAT, zgodnie z art. 15 ust. 1 i 3 ustawy o VAT, a w konsekwencji, czy usługi zarządzania wykonywane przez Pana  na podstawie Umowy podlegają opodatkowaniu VAT?

2.Czy z tytułu wynagrodzenia uzyskiwanego z umowy o świadczenie usług, zawartej z  organizacją pozarządową, na podstawie której świadczy Pan usługi na  stanowisku doradcy obywatelskiego, o którym mowa w art. 11 ust. 3a ustawy z  dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, jest Pan zobowiązany do odprowadzenia podatku od towarów i sług i do wystawienia faktury VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Dotyczy umowy zarządzania (pytanie numer 1)

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w  rozumieniu art. 7 (...).

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na  względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w  zamian za to świadczenie.

Należy wskazać, że aby dana czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust.  1 ustawy, była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez  podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i  usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl ust. 2 przytoczonego przepisu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Przy tym, na mocy art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

1.z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26  lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;

2.(uchylony);

3.z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26  lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o  której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się:

1.(uchylony);

2.przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z  dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z  uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych;

3.przychody z działalności duchownych, osiągane z innego tytułu niż umowa o pracę;

4.przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi;

5.przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7;

6.przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo  samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art.  14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z  tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9;

7.przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych;

7a) przychody otrzymywane przez członków Rady Mediów Narodowych;

8.przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o  dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

a.osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

b.właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub  działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

c.przedsiębiorstwa w spadku - z wyjątkiem przychodów uzyskanych na  podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w  pkt 9;

9.przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z  tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej - z wyjątkiem przychodów, o których mowa w  pkt 7.

W Pana ocenie, wynagrodzenie za wykonywane przez niego w ramach zawartej z  Fundacją umowy o zarządzanie projektem stanowi przychody, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 15 ust. 3a ustawy, przepis ust. 3 pkt 3 stosuje się odpowiednio do usług twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonanie, w tym również wynagradzanych za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. Zatem, użycie słowa "samodzielnie" w kontekście art. 15 ust. 3 pkt  3 ustawy, wyklucza opodatkowanie pracowników i innych osób, o ile są one związane z  pracodawcą przez umowę o pracę lub inny stosunek prawny tworzący więzi (stosunek podporządkowania) między pracodawcą a pracownikiem co do (w zakresie) warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy. Oznacza to, że przychody z tytułu wykonywanych czynności nie tylko winny być wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o  podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz także spełnione muszą zostać pozostałe kryteria przedmiotowe określające m.in. czy działanie usługodawcy odbywa się na warunkach ryzyka gospodarczego, a tym samym, kto ponosi odpowiedzialność za  wykonane usługi. Nie stanowią bowiem samodzielnej działalności gospodarczej, w  rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, tylko i wyłącznie te  czynności, gdy pomiędzy zlecającym ich wykonanie i wykonującym zlecone czynności istnieją więzy tworzące stosunek prawny w zakresie warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Zagadnienie dotyczące samodzielności było przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (orzeczenia w sprawie C-202/90 Ayuntamiento de Sevilla przeciwko Recaudadores de Tributos de las Zonas primerav. segunda, C-235/85 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Niderlandów). TSUE w ww. orzeczeniach wskazał, że za samodzielną nie będzie mogła być uznana działalność gospodarcza, która  wykonywana jest przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona, nie powoduje żadnego ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy, a nadto nie powoduje odpowiedzialności usługodawcy wobec osób  trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością.

Ponadto, zgodnie z opinią RG M.G. Tesauro z dnia 4 czerwca 1991 r. do sprawy C-202/90, co  się tyczy warunków pracy należy przeanalizować czy pracownik jest niejako zintegrowany z organizacją pracodawcy (...) czy i w jakim zakresie może swobodnie zorganizować swoją działalność. Jest oczywistym, że możliwość swobodnego zorganizowania (wybór współpracowników, struktury niezbędne do wykonywania zadań, godziny pracy), jak też brak zintegrowania w przedsiębiorstwie czy w administracji stanowią elementy typowe dla  działalności wykonywanej w sposób samodzielny. Jednakże poddanie się niektórym dyrektywom jak też pewnej kontroli czy władzy dyscyplinarnej pracodawcy, które  odnajdujemy również w stosunku pracy nie wykluczają charakteru samodzielnego działalności. Co się tyczy warunków wynagrodzenia, okoliczność, że wynagrodzenie (także to  określone ustawą) jest proporcjonalne do usług i charakter przypadkowy, który z tego wynika stanowią jasne wskaźniki istnienia stosunku samodzielnej pracy. Nie ma wątpliwości, że ryzyko w ramach stosunku pracy podporządkowanej spoczywa tylko na pracodawcy. W  zakresie odpowiedzialności wskazano, że należy badać czy pracownik jest odpowiedzialny wobec osób trzecich za czynności i działania, które można mu przypisać.

Z kolei w wyroku z dnia 18 października 2007 r. sprawa C-355/06 J.A. van der Steen, Trybunał wskazał, że osoba fizyczna, która wykonuje wszystkie prace w imieniu i na rachunek spółki na  podstawie umowy o pracę wiążącej ją z tą spółką, będąc ponadto jedynym wspólnikiem, zarządzającym i członkiem personelu pracowniczego tej spółki, sama nie jest podatnikiem. Uznano bowiem, że istnieje stosunek podporządkowania pomiędzy ww. obydwoma zainteresowanymi podmiotami. J.A. van der Steen, świadcząc usługi jako pracownik, nie  działał we własnym imieniu, na własny rachunek lub na własną odpowiedzialność, lecz  na rachunek i na odpowiedzialność spółki, która ponosiła de facto ryzyko gospodarcze - zawierała umowy z klientami i wykonywała na ich rzecz usługi o charakterze gospodarczym.

Dokonując więc wykładni analizowanego art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy należy wskazać, że  za  niespełniające warunku samodzielności należy uznać czynności prawne zawarte między podmiotami, które w swej istocie zbliżone są do umowy o pracę kreujące stosunek podporządkowania co się tyczy warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności wobec osób trzecich. Powyższe potwierdza również uchwała NSA z dnia 12 stycznia 2009 r. w  sprawie sygn. akt I FPS 3/08, w której wskazano, że za samodzielną działalność nie będzie mogła zostać uznana działalność, która jest stosunkiem pracy lub stosunkiem do niego bardzo zbliżonym, ponieważ wykonywana jest przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona, nie powoduje żadnego ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy, a nadto nie powoduje odpowiedzialności usługodawcy wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że zawrze Pan umowę o zarządzenie projektem z  Fundacją. Wątpliwości Pana dotyczą uznania czynności zarządzania za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą i uznania Pana za podatnika podatku VAT, zgodnie z  art.  15 ust. 1 i 3 ustawy, a w konsekwencji uznania czynności wykonywanych przez  Pana na podstawie umowy za podlegające opodatkowaniu podatkiem od  towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze, należy dokonać analizy czy z przedmiotowych umów zawartych pomiędzy Fundacją, a Zarządzającym wynika spełnienie wszystkich trzech warunków wynikających z przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, a mianowicie co do:

1.warunków wykonywania tych czynności (warunek pierwszy) oraz 

2.wynagrodzenia (warunek drugi) oraz

3.odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich (warunek trzeci).

Istotne jest zatem znaczenie, czy w związku z umową, Pan realizując powierzone mu  działania wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Powyższe oznacza, że jeżeli analiza Umowy zawartej pomiędzy Fundacją, a Zarządzającym wykaże, że  spełnione są wszystkie trzy warunki, to nie można uznać Zarządzającego za podatnika podatku VAT. Jednocześnie brak spełnienia któregokolwiek warunku, oznacza, że  Wykonawca będzie występował w charakterze podatnika VAT.

Warunek pierwszy - warunki wykonywania czynności. Jak wskazał NSA w wyroku z dnia 30  września 2014 r., sygn. akt I FSK 1479/13, za samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą " (...) nie będzie mogła zostać uznana działalność gospodarcza, która  wykonywana jest z wykorzystaniem infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona (...)". Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że  podatnik, będący członkiem zarządu Fundacji, zawrze z tą Fundacją umowę o zarządzenie projektem. Fundacja udostępni w razie potrzeby podatnikowi do korzystania w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności, urządzenia techniczne oraz inne zasoby. W  tym  kontekście należy zauważyć, że wykorzystywanie wszelkich zasobów potrzebnych do  realizacji obowiązków, tj. możliwość korzystania z infrastruktury Fundacji, wszelkich narzędzi i sprzętu powoduje, że podatnik nie ponosi również w tym zakresie ryzyka ekonomicznego (co ma ścisły związek z tym, jak kształtuje się wynagrodzenie - warunek drugi).

Warunek drugi - wynagrodzenie. W ramach umowy będzie Pan uzyskiwał wynagrodzenie ryczałtowe. Skoro wynagrodzenie jest stałe, nie można mówić o ponoszeniu przez Pana ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywaniem umowy o zarządzanie projektem.

Kolejny - trzeci warunek - dotyczy odpowiedzialności zlecającego wobec osób trzecich. Z umowy będzie wynikać, że ponosi Pan odpowiedzialność wobec Fundacji za szkody wyrządzone w czasie wykonywania przez Pana umowy o zarządzanie projektem, będące następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków przez Pana. Ponadto umowa nie wskazuje, iż ponosi Pan odpowiedzialność, w związku ze świadczonymi czynnościami, wobec osób trzecich. Natomiast zapisy umowne wskazują, że  wspomniana powyżej odpowiedzialność za szkody wobec Fundacji "jest niezależna od  odpowiedzialności podatnika, którą ponosi on z tytułu pełnienia funkcji w zarządzie Fundacji”. Zatem, z  powyższego wynika, że Umowa nie tworzy osobnej podstawy do  odpowiedzialności Pana wobec osób trzecich, a jedyna odpowiedzialność, jaka spoczywa na Panu, to ta wynikająca z  przepisów prawa, w tym ta związana z pełnieniem funkcji w zarządzie Fundacji.

W konsekwencji należy uznać, że działania Pana  nie mogą być uznane za wykonywanie działalności gospodarczej, gdyż:

-wykonuje Pan swoje obowiązki wykorzystując infrastrukturę udostępnioną przez  Fundację,

-przysługuje Panu stałe wynagrodzenie, czyli nie ponosi Pan ryzyka ekonomicznego i  gospodarczego wskutek swoich działań oraz zawartych umów,

-umowa nie przewiduje odpowiedzialności Pana za szkody wyrządzone w  związku z  prowadzoną działalnością wobec osób trzecich.

Oznacza to, że spełnione będą wszystkie ww. trzy warunki niepozwalające uznać Pana – z  tytułu zawartej z Fundacją umowy o zarządzanie projektem - za podatnika podatku VAT.

W konsekwencji, stwierdzić należy, że wykonywane przez Pana na podstawie umowy o  zarządzanie projektem na rzecz Fundacji nie stanowią wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z uwzględnieniem ust. 3 pkt 3 ustawy i jednocześnie Pana w odniesieniu do wykonywanych czynności objętych ww.  umową nie można uznać za podatnika podatku od towarów i usług. Zatem usługi zarządzania świadczone przez Pana na podstawie umowy o zarządzenie projektem nie  będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podsumowując, odpowiadając na pytanie numer 1 należy wskazać, że w Pana ocenie: w  ramach wykonywania umowy o świadczenie usług zarządzania projektem zawartej z  Fundacją nie wykonuje Pan samodzielnie działalności gospodarczej i nie działa z tego tytułu jako  podatnik VAT. Usługi zarządzania projektem wykonywane na podstawie umowy nie  podlegają opodatkowaniu VAT.

Dotyczy doradztwa obywatelskiego (pytanie numer 2)

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub  jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w  jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres.

Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się  od  działania (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o  podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest  dostawą w myśl art. 7 tej ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy  wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w  zamian za to świadczenie.

Należy przy tym podkreślić, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług podlega opodatkowaniu. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika. Warunkiem bowiem opodatkowania danej czynności podatkiem od  towarów i usług jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i  usług, po drugie musi ona być zrealizowana przez podmiot, który w związku z  jej  wykonaniem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, pod pojęciem działalności gospodarczej rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Z  kolei art. 15 ust. 3 ustawy stanowi, że za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

1)z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26  lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;

2)(uchylony);

3)z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26  lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

W Pana ocenie, wynagrodzenie za wykonywane przez Pana w ramach zawartej z  Fundacją umowy o świadczenie poradnictwa obywatelskiego stanowi przychody, o których mowa w  art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 13 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust.  1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub  umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

a.osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

b.właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub  działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

c.przedsiębiorstwa w spadku - z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Z cytowanego przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy wynika, że dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od  towarów i usług, istotne jest łączne spełnienie wszystkich elementów wymienionych w  tym przepisie, tj. związanie zleceniobiorcy ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym, a wykonującym zlecane czynności co do warunków:

-wykonywania tych czynności,

-wynagrodzenia, oraz

-odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Zatem, użycie słowa "samodzielnie" w kontekście art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, wyklucza opodatkowanie pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą przez  umowę o pracę lub inny stosunek prawny tworzący więzi (stosunek podporządkowania) między pracodawcą a pracownikiem co do (w zakresie) warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

Oznacza to, że przychody z tytułu wykonywanych czynności nie tylko winny być wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz także spełnione muszą zostać pozostałe kryteria przedmiotowe określające m.in. czy działanie usługodawcy odbywa się na warunkach ryzyka gospodarczego, a tym samym kto ponosi odpowiedzialność za wykonane usługi.

Nie stanowią bowiem samodzielnej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, tylko i wyłącznie te czynności, gdy pomiędzy zlecającym ich wykonanie i wykonującym zlecone czynności istnieją więzy tworzące stosunek prawny w zakresie warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i  odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Uwzględniając uwagi poczynione przy stanowisku Pana co do odpowiedzi na pytanie numer 1, należy wskazać, że w Pana ocenie, świadczenie usług, na podstawie umowy z  Fundacją, w  której zobowiązał się Pan do świadczenia usług na stanowisku doradcy obywatelskiego, o  którym mowa w art. 11 ust. 3 a ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej – nie będzie stanowiło wykonywania samodzielnej działalności gospodarczej.

Świadczenie przez Pana  usług będzie miało miejsce w punktach nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w dniach i godzinach ustalonych przez władze miasta/powiatu jednostronnie lub w porozumieniu z Fundacją. Nie będzie Pan ponosił wydatków z  tytułu realizacji umowy o świadczenie usług objętych zakresem wniosku. Świadcząc usługi w ramach ww. umowy nie będzie Pan składał oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Fundacji. Nie będzie Pan ponosił ryzyka gospodarczego, ekonomicznego za czynności wykonywane na podstawie zawartej umowy. Ryzyko to będzie ponosiła Fundacja. Czynności realizowane na podstawie zawartej umowy będą wykonywane przez Pana przy  wykorzystaniu infrastruktury udostępnionej przez Fundację. Wynagrodzenie będzie miało charakter ryczałtowy, nie ma Pan wpływu na  wysokość wynagrodzenia wynikającego z umowy. Nie występuje żadna część wynagrodzenia zmiennego. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za czynności wykonywane przez Pana w  związku z  zawartą umową ponosić będzie Fundacja. Umowa zawarta z Fundacją nie zobowiązuje Pana do zawarcia umowy ubezpieczenia od  odpowiedzialności cywilnej wobec osób trzecich.

Wątpliwości Pana dotyczą obowiązku wystawienia faktury VAT i odprowadzenia podatku od  towarów i usług do urzędu skarbowego z tytułu wynagrodzenia uzyskiwanego z  umowy o świadczenie usług, zawartej z Fundacją, zobowiązującej Pana do  świadczenia usług na  stanowisku doradcy obywatelskiego, na podstawie ustawy o  nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej.

Mając powyższe na uwadze, na gruncie powołanych przepisów należy stwierdzić, że w tak przedstawionym opisie sprawy, świadczenie przez Pana poradnictwa obywatelskiego na  podstawie zawartej umowy z Fundacją, nie mieści się w definicji działalności gospodarczej określonej w ustawie o podatku od towarów i usług, a tym samym nie będzie Pan z tego tytułu podatnikiem zobowiązanym do rozliczania tego podatku. Nie będzie Pan ponosił odpowiedzialności wobec osób trzecich za wykonywane czynności oraz ryzyka gospodarczego i ekonomicznego związanego z prowadzoną działalnością.

Wobec powyższego, przy spełnieniu wszystkich warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, wykonywane przez Pana czynności na rzecz Fundacji na podstawie przedmiotowej umowy, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym  samym, otrzymane z tego tytułu wynagrodzenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, w analizowanej sprawie nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od  towarów i usług od świadczonej na podstawie umowy zlecenia usługi poradnictwa obywatelskiego.

W tym miejscu wskazać należy, że stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1.sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od  wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2.wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z   procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3.wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w  pkt 1;

4.otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o  których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust.  5 pkt 4,

c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z  art.  19a ust. 1b.

Natomiast, w myśl art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art.  113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Zatem z ww. przepisów wynika, że do wystawienia faktury zobowiązany jest podmiot, który  wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenie przez Pana, w okolicznościach przedstawionych we wniosku, usług poradnictwa obywatelskiego na podstawie umowy o świadczenie usług, nie stanowi wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej i w efekcie nie jest Pan z tego tytułu podatnikiem podatku od towarów i usług. W związku z powyższym świadczenie ww.  czynności nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a Pan nie jest zobowiązany do wystawiania faktur z  tego tytułu.

Podsumowując, odpowiadając na pytanie 2, przy spełnieniu wszystkich warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, świadczenie poradnictwa obywatelskiego przez  Pana w ramach umowy zawartej z Fundacją, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wobec powyższego, nie jest Pan zobowiązany do  wystawienia faktury i  odprowadzenia podatku od towarów i usług do Urzędu Skarbowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j.  Dz. U. z 2022 r., poz. 931, ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że  usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy  wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w  zamian za to świadczenie.

Należy wskazać, że aby dana czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez  podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i  usług.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Z kolei, art. 15 ust. 3 ustawy stanowi, że:

Stosownie do art. 15 ust. 3a ustawy:

W myśl art. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Z przywołanego wyżej przepisu art. 15 ust. 3 ustawy wynika, że warunkiem dla uznania, że  określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, jest uznanie przychodów osiąganych z  tytułu wykonywanych czynności za przychody wymienione w art. 12 ust. 1-6 (przychody z  wykonywanej pracy) lub  w art. 13 pkt 2-9 (przychody z działalności wykonywanej osobiście) ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W opisie sprawy wskazał Pan, że wynagrodzenie, które będzie otrzymywał Pan od Fundacji z  tytułu świadczenia usług zarządzania projektem oraz usług poradnictwa obywatelskiego, nie stanowi przychodów, o których mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy o podatku dochodowym od  osób fizycznych. Wynagrodzenie za wykonywane przez Pana w ramach zawartej z Fundacją umowy usługi zarządzania projektem, jak również usługi poradnictwa obywatelskiego, stanowią przychody, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, z cytowanego przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy wynika, że dla uznania, że  określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o  podatku od  towarów i usług, istotne jest łączne spełnienie wszystkich elementów wymienionych w  tym przepisie, tj. związanie zleceniobiorcy ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym, a  wykonującym zlecane czynności co do warunków:

• wykonywania tych czynności,
• wynagrodzenia, oraz
• odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Użycie słowa „samodzielnie” w kontekście art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, wyklucza opodatkowanie pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą przez  umowę o pracę lub inny stosunek prawny tworzący więzi (stosunek podporządkowania) między pracodawcą a pracownikiem co do (w zakresie) warunków pracy, wynagrodzenia i  odpowiedzialności pracodawcy.

Oznacza to, że przychody z tytułu wykonywanych czynności nie tylko winny być wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz także spełnione muszą zostać pozostałe kryteria przedmiotowe określające m.in., czy działanie usługodawcy odbywa się na warunkach ryzyka gospodarczego, a tym samym kto ponosi odpowiedzialność za wykonane usługi. Nie stanowią bowiem samodzielnej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, tylko i wyłącznie te czynności, gdy pomiędzy zlecającym ich wykonanie i wykonującym zlecone czynności istnieją więzy tworzące stosunek prawny w zakresie warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Odnośnie dwóch pierwszych warunków stwierdzić należy, że każdy w zasadzie stosunek prawny o charakterze odpłatnym istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności a podmiotem, który daną czynność wykonuje, jest w jakimś sensie określony co do warunków wykonywania danych czynności oraz wynagrodzenia.

Nie będzie więc podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług osoba, która w ramach podpisanej umowy, tworzyć będzie ze zlecającym więzi analogiczne ze stosunkiem pracy, nie ponosząc tym samym ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywanymi czynnościami. Tylko spełnienie wymogów wyłączających samodzielność działania poprzez zawarcie więzi prawnej między zleceniodawcą a zleceniobiorcą co  do warunków wykonywania zleconych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich, pozwala jednocześnie wyłączyć wykonywane czynności z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze fakt, że w zasadzie każdy stosunek prawny o charakterze odpłatnym istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności a podmiotem, który  daną czynność wykonuje, określa wynagrodzenie oraz przynajmniej podstawowe warunki wykonywania czynności, należy uznać, że „odpowiedzialność zlecającego wobec osób trzecich” jest kryterium kluczowym dla oceny charakteru prawno-podatkowego danego podmiotu. Jest to czynnik odróżniający na gruncie ustawy VAT prowadzenie działalności gospodarczej (przesłanki warunkującej status podatnika podatku VAT) od innego rodzaju aktywności zawodowej nie powodującej powstania podmiotowości prawno-podatkowej na  gruncie ww. ustawy.

Istotna jest w tym przypadku analiza istoty odpowiedzialności, wynikającej z charakteru stosunku prawnego łączącego Pana oraz Fundację.

Pojęcie działalności gospodarczej zdefiniowane zostało również w drugim akapicie art. 9 (1) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 11.12.2006, Nr 347, str. 1, z późn. zm.) zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE. W myśl tego artykułu działalnością gospodarczą jest wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów. Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.

W akapicie pierwszym, artykuł 9 (1) Dyrektywy 2006/112/WE, określa osobę, która może stać się podatnikiem, jako każdą osobę, która niezależnie prowadzi w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Artykuł 10 Dyrektywy 2006/112/WE wyjaśnia znaczenie terminu „samodzielnie” użytego w art. 9 (1). W myśl ww. art. 10 Dyrektywy 2006/112/WE warunek, o którym mowa w art. 9 ust. 1, przewidujący, że działalność gospodarcza jest prowadzona samodzielnie wyklucza opodatkowanie VAT pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą umową o pracę lub jakimikolwiek innymi więzami prawnymi tworzącymi stosunek prawny między pracodawcą a pracownikiem w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

W celu określenia granic pojęcia „działalności gospodarczej” i „podatnika” należy przypomnieć art. 9 (2) i 12 (1) Dyrektywy 2006/112/WE. Artykuł 9 (2) Dyrektywy 2006/112/WE stwierdza, że poza osobami, o których mowa w ust. 1, za podatnika uznawana jest każda osoba, która okazjonalnie dokonuje dostawy nowego środka transportu wysyłanego lub transportowanego do nabywcy przez sprzedawcę, przez nabywcę albo  na rzecz sprzedawcy lub nabywcy, do miejsca przeznaczenia znajdującego się poza terytorium państwa członkowskiego, ale na terytorium Wspólnoty. Przy czym, artykuł 12 (1) stanowi, że „państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi (...)”.

Dyrektywa 2006/112/WE wskazuje na bardzo szeroki zakres działalności gospodarczej, obejmujący wszystkie etapy produkcji, dystrybucji i dostarczania towarów i usług. To,  że działalność gospodarcza, która ma być traktowana jako taka, nie jest działalnością wykonywaną okazjonalnie, nie oznacza, że działalność ta, aby mieścić się w zakresie podatku VAT, musi osiągnąć pewną liczbę operacji lub osiągnąć określony poziom dochodu. Decydującym elementem jest wola lub zamiar osoby dokonującej czynności, aby brać udział w produkcji, dystrybucji lub dostarczaniu dóbr lub usług. Elementem definiującym działalność gospodarczą na gruncie przepisów Dyrektywy jest to, że osoba, w celu wykonywania swoich działań, wykorzystuje zasoby ludzkie lub rzeczowe w taki sam sposób, jak są one wykorzystywane przez producenta, handlowca lub osoby świadczące usługi. Działalność gospodarcza w rozumieniu Dyrektywy będzie miała miejsce, gdy zaistnieje zamiar wykorzystania i zorganizowania środków w celu wzięcia udziału w produkcji, dystrybucji towarów lub świadczeniu usług.

Przedmiotowe zagadnienie było również przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (orzeczenia w sprawie C-202/90 Ayuntamiento de Sevilla przeciwko Recaudadores de Tributos de las Zonas primera v. segunda, C-235/85 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Niderlandów). TSUE w ww. orzeczeniach wskazał, że za samodzielną nie będzie mogła być uznana działalność gospodarcza, która wykonywana jest przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona, nie powoduje żadnego ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy, a nadto nie powoduje odpowiedzialności usługodawcy wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością.

Ponadto, zgodnie z opinią RG M.G. Tesauro z dnia 4 czerwca 1991 r. do sprawy C-202/90, co  się tyczy warunków pracy należy przeanalizować czy pracownik jest niejako zintegrowany z organizacją pracodawcy (...) czy i w jakim zakresie może swobodnie zorganizować swoją działalność. Jest oczywistym, że możliwość swobodnego zorganizowania (wybór współpracowników, struktury niezbędne do wykonywania zadań, godziny pracy), jak   też brak zintegrowania w przedsiębiorstwie czy w administracji stanowią elementy typowe dla działalności wykonywanej w sposób samodzielny. Jednakże poddanie się  niektórym dyrektywom jak też pewnej kontroli czy władzy dyscyplinarnej pracodawcy, które odnajdujemy również w stosunku pracy nie wykluczają charakteru samodzielnego działalności. Co się tyczy warunków wynagrodzenia, okoliczność, że wynagrodzenie (także to  określone ustawą) jest proporcjonalne do usług i charakter przypadkowy, który z tego wynika stanowią jasne wskaźniki istnienia stosunku samodzielnej pracy. Nie ma wątpliwości, że ryzyko w ramach stosunku pracy podporządkowanej spoczywa tylko na pracodawcy. W zakresie odpowiedzialności wskazano, że należy badać czy pracownik jest odpowiedzialny wobec osób trzecich za czynności i działania, które można mu przypisać (pkt 6).

Sformułowanie w powołanym art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnoszące się do odpowiedzialności, należy rozumieć jako odpowiedzialność zleceniodawcy, w stosunku do osób trzecich, za czynności realizowane przez zleceniobiorcę w ramach wykonywania zlecenia. Tylko w takim przypadku ryzyko wykonania czynności zleconych przechodzi z  faktycznego wykonawcy na osobę zlecającą ich wykonanie, co wyklucza samodzielny charakter działalności zleceniobiorcy. Tak bowiem rozumiana odpowiedzialność za  wykonanie czynności wskazuje, kto ponosi ryzyko prowadzonej działalności, a tym samym wskazuje na wyłączenie ze sfery samodzielności (i z grona podatników podatku od towarów i usług) tego podmiotu, który nie odpowiada za efekt wykonywanej pracy wobec osób trzecich.

O wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług można zatem mówić w przypadku, gdy zleceniobiorcę będą łączyć ze zleceniodawcą więzi analogiczne jak w przypadku stosunku pracy, jako że nie będzie on ponosił ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywaniem czynności, będących przedmiotem wskazanych umów, a odpowiedzialność za te czynności w stosunku do osób trzecich będzie bezwzględnie ponosił zlecający. Oznacza to, że z treści zawartych umów wynikać winno zobowiązanie, które w swej istocie kładzie na zlecającego odpowiedzialność, zamiast na zleceniobiorcę, podobnie jak ma to miejsce w przypadku stosunku pracy.

Powyższe oznacza, że jeżeli analiza umowy cywilnoprawnej (stosunku prawnego) pomiędzy Zleceniobiorcą – Panem a Zleceniodawcą – Fundacją wykaże, że spełnione są wszystkie trzy warunki, to nie można uznać Pana za podatnika VAT.

Jednocześnie brak spełnienia któregokolwiek warunku oznacza, że Pan jako Zleceniobiorca występuje w charakterze podatnika VAT.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że zamierza Pan  zawrzeć z organizacją pozarządową (Fundacją), której jest członkiem Zarządu, umowy, w ramach których będzie Pan  świadczył usługi zarządzania projektem. Na mocy tychże umów będzie Pan zobowiązany do świadczenia usług zarządzania projektami dotyczącymi realizacji zadań publicznych – powierzenie prowadzenia punktów nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Usługi będzie Pan świadczył osobiście i będą obejmować one  działania o charakterze administracyjnym, nadzorczym i kontrolnym. Jako zarządzający projektem będzie Pan ponosił odpowiedzialność wobec Fundacji za szkody wyrządzone w  czasie wykonywania przez Pana umów. Umowa nie wskazuje, iż zarządzający będzie ponosił odpowiedzialność, w związku ze świadczonymi czynnościami, wobec osób trzecich. Fundacja udostępni Panu do korzystania w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności urządzenia techniczne i inne potrzebne materiały. W ramach ww. umów nie zamierza Pan wyrażać oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Fundacji. Nie ponosi Pan ryzyka gospodarczego, ekonomicznego za czynności wykonywane na podstawie zawartych umów po Pana stronie. Nie będzie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia wynikającego z zawartych z Fundacją umów. Wynagrodzenie jest ryczałtowe i obejmuje ogół kosztów pracy oraz jest ograniczone treścią oferty na realizację zadania publicznego. Wynagrodzenie przewidziane w umowach będzie wynagrodzeniem stałym, ryczałtowym. Żadna część wynagrodzenie nie jest wynagrodzeniem zmiennym. Umowa nie  zawiera zapisów, w ramach których będzie Pan ponosił odpowiedzialność wobec osób trzecich za  szkody wyrządzone w czasie wykonywania przedmiotu umowy. Pan może być odpowiedzialny wobec Fundacji, która ponosi wyłączną odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody powstałe w związku z realizacją zadania publicznego. Umowa zawiera postanowienia, z których wynika, że to Fundacja jest zobowiązania zapłacić wszelkie kary i  koszty wynikające z zaniedbań związanych z Pana zadaniami.

Jak wyżej wskazano - odnośnie dwóch pierwszych warunków (tj. wykonania czynności i  wynagrodzenia) stwierdzić należy, że każdy w zasadzie stosunek prawny o charakterze odpłatnym istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności, a  podmiotem, który daną czynność wykonuje, jest w jakimiś sensie określony co  do warunków wykonywania danych czynności oraz wynagrodzenia. Stąd opisana we  wniosku umowa, w ramach której będzie Pan świadczył usługi zarządzania projektem oraz warunki jej  świadczenia i wynagrodzenia przysługującego Panu pozwalają na  stwierdzenie, że dwa pierwsze warunki są spełnione. Umowa na usługi zarządzania projektem będzie zawarta, a  więc nastąpi związanie formalne stron stosunkiem prawnym. Umowa jasno również określa zakres czynności i wynagrodzenie Panu należne.

Ponadto należy uznać, że co do zasady, w istotę typowej umowy zlecenia, której przedmiotem jest poradnictwo obywatelskie świadczone przez osobę fizyczną, wpisane jest  wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej Zlecającego – w niniejszej sprawie Fundacji.

W tym kontekście, wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej Zlecającego powoduje, że Zleceniobiorca nie ponosi również w tym zakresie ryzyka ekonomicznego (co  ma ścisły związek z tym jak kształtuje się wynagrodzenie – warunek drugi).

Warunek drugi – wynagrodzenie. Zakładając, że umowa przewiduje, że Zleceniobiorca korzysta z infrastruktury i organizacji wewnętrznej Zlecającego (spełniony warunek pierwszy), ustalenie, że warunek drugi jest spełniony w praktyce sprowadza się  do  weryfikacji czy umowa przewiduje stałe wynagrodzenie. Jeżeli umowa przewiduje stałe wynagrodzenie, nie można mówić o ponoszeniu przez Pana ryzyka ekonomicznego.

Warunek trzeci – odpowiedzialność Zlecającego wobec osób trzecich. Warunek będzie spełniony, jeżeli zgodnie z umową odpowiedzialność jest po stronie Zlecającego, a  nie  po   stronie faktycznego wykonawcy – Zleceniobiorcy, co wyklucza samodzielny charakter jego działalności. Warunek będzie także spełniony, gdy dana umowa nie  przewiduje (nie  wprowadza) takiej odpowiedzialności.

Analiza okoliczności sprawy i powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że świadczenie przez Pana usług zarządzania projektem na podstawie zawartej umowy z Fundacją, nie  mieści się w definicji działalności gospodarczej określonej w ustawie o podatku od  towarów i  usług, a tym samym nie będzie Pan z tego tytułu podatnikiem zobowiązanym do rozliczania tego podatku.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika bowiem, że czynności wynikające z umowy, które będą przez Pana świadczone na rzecz Fundacji  przy wykorzystaniu jej  infrastruktury/urządzeń technicznych  i  organizacji wewnętrznej nie powodują ponoszenia przez Pana ryzyka gospodarczego i ekonomicznego, jak również odpowiedzialności wobec osób trzecich, a  sama umowa nie zawiera żadnych zapisów o Pana odpowiedzialności w stosunku do osób trzecich. W związku z powyższym, podpisanie przedmiotowej umowy spowoduje powstanie stosunku prawnego posiadającego cechy zbliżone do stosunku pracy, w ramach którego Zleceniobiorca związany jest ze  Zleceniodawcą więzami prawnymi, co do warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia, a także odpowiedzialności Zleceniodawcy wobec osób trzecich. Stosunek prawny między zleceniodawcą a wykonującym zlecenie, obciąża zatrudniającego ryzykiem za  wykonanie tych czynności, podporządkowuje wykonującego zlecenie co do warunków realizacji umówionych czynności oraz wynagrodzenia.

Wobec powyższego, w odniesieniu do świadczonych przez Pana usług zarządzania projektem zaistnieją przesłanki z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, co oznacza, że zostaną spełnione kryteria wyłączające świadczenie ww. usług zarządzania projektem, objętych zawartą umową, z  czynności podlegających ustawie. Zatem świadczenie przez Pana, w okolicznościach przedstawionych we wniosku, opisanych usług zarządzania projektem nie będzie stanowić wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej i w  efekcie nie będzie Pan z tego tytułu podatnikiem podatku od towarów i usług, a wykonywane czynności nie będą podlegały opodatkowaniu tym podatkiem.

Zatem usługi zarządzania projektem świadczone przez Pana  na podstawie umowy zawartej z  Fundacją nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym stanowisko Pana w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

W opisie sprawy wskazał Pań również, że zamierza Pan zawrzeć z organizacją pozarządową, której jest członkiem Zarządu umowy, na mocy których będzie Pan świadczył usługi poradnictwa obywatelskiego. Poradnictwo obywatelskie świadczone będzie na podstawie umowy zlecenie zawartej pomiędzy Fundacją a Panem (będącym podwykonawcą Fundacji).  Na podstawie zawartej umowy zobowiązuje się Pan świadczyć odpłatnie (końcowy odbiorca nie ponosi kosztów - nieodpłatna działalność pożytku publicznego) porady obywatelskie na  rzecz osób uprawnionych w wymiarze określonym w umowie (co najmniej 4 godziny dziennie) stacjonarnie pod adresem punktu lub telefonicznie lub za pośrednictwem innych środków porozumiewania się na odległość. Jako doradca, będzie ponosił Pan odpowiedzialność wobec Fundacji za szkody wyrządzone w czasie wykonywania przez Pana umów. Umowa nie wskazuje, iż doradca będzie ponosił odpowiedzialność, w związku ze  świadczonymi czynnościami, wobec osób trzecich. Fundacja udostępni Panu do  korzystania w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności urządzenia techniczne i  inne potrzebne materiały. W ramach ww. umów nie zamierza Pan wyrażać oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Fundacji. Nie będzie Pan ponosił ryzyka gospodarczego, ekonomicznego za czynności wykonywane na podstawie zawartych umów po Pana stronie. Nie będzie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia wynikającego z zawartych z  Fundacją umów. Wynagrodzenie jest ryczałtowe i obejmuje ogół kosztów pracy oraz jest ograniczone treścią oferty na realizację zadania publicznego. Wynagrodzenie przewidziane w  umowach będzie wynagrodzeniem stałym, ryczałtowym. Żadna część wynagrodzenie nie  jest wynagrodzeniem zmiennym. Umowa nie zawiera zapisów, w ramach których będzie Pan ponosił odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w czasie wykonywania przedmiotu umowy. Pan może być odpowiedzialny wobec Fundacji, która  ponosi wyłączną odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody powstałe w związku z  realizacją zadania publicznego. Umowa zawiera postanowienia, z których wynika, że  to  Fundacja jest  zobowiązania zapłacić wszelkie kary i koszty wynikające z zaniedbań związanych z Pana zadaniami.

Analiza okoliczności sprawy i powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że świadczenie przez Pana usług poradnictwa obywatelskiego na podstawie zawartej umowy zlecenia z  Fundacją, również nie mieści się w definicji działalności gospodarczej określonej w ustawie o podatku od towarów i usług, a tym samym nie jest Pan z tego tytułu podatnikiem zobowiązanym do rozliczania tego podatku.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika bowiem, że czynności wynikające z umowy zlecenia, które będą przez Pana świadczone na rzecz Fundacji przy wykorzystaniu jej infrastruktury/urządzeń technicznych i organizacji wewnętrznej nie powodują ponoszenia przez Pana ryzyka gospodarczego i ekonomicznego, jak również odpowiedzialności wobec osób trzecich, a  sama umowa nie zawiera żadnych zapisów o Pana odpowiedzialności w  stosunku do osób trzecich. Powyższe wskazuje, że zawarcie opisanej umowy zlecenia na  świadczenie usług poradnictwa obywatelskiego powoduje powstanie stosunku prawnego posiadającego cechy zbliżone do stosunku pracy, w ramach którego Pan jako Zleceniobiorca związany jest ze Zleceniodawcą więzami prawnymi co do warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia, a także odpowiedzialności Zleceniodawcy wobec osób trzecich. Jak bowiem wskazano wyżej, warunek ten będzie także spełniony, gdy dana umowa nie przewiduje (nie wprowadza) takiej odpowiedzialności.

Wobec powyższego, przy spełnieniu wszystkich warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, wykonywane przez Pana czynności na rzecz Fundacji, tj. usług poradnictwa obywatelskiego na podstawie przedmiotowej umowy zlecenia, nie  będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, w  analizowanym przypadku w  związku z otrzymaniem wynagrodzenia za świadczone na podstawie umowy zlecenia usługi poradnictwa obywatelskiego, nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od towarów i  usług.

Zasady wystawiania faktur zostały uregulowane w Dziale XI ustawy, w Rozdziale 1 – Faktury.

I tak, w myśl art. 106b ust. 1 ustawy:

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:

W świetle art. 106b ust. 3 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT. Jednakże nie ma przeszkód, aby w takich sytuacjach podatnik wystawiał fakturę.

Jak wyżej rozstrzygnięto świadczenie przez Pana usług poradnictwa obywatelskiego na  podstawie zawartej umowy zlecenia z Fundacją, nie mieści się w definicji działalności gospodarczej określonej w ustawie o podatku od towarów i usług, a tym samym nie jest Pan z tego tytułu podatnikiem zobowiązanym do rozliczania tego podatku. Usługi poradnictwa obywatelskiego na podstawie przedmiotowej umowy zlecenia, nie  będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Skoro zatem nie będzie Pan występował w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy i nie będzie Pan stroną dokonującą czynności opodatkowanej tym podatkiem, to nie będzie Pan zobowiązany do dokumentowania tych czynności fakturami VAT.

Podsumowując, z tytułu świadczenia usług poradnictwa obywatelskiego na podstawie umowy zlecenia, za które otrzymuje Pan wynagrodzenie, nie będzie Pan zobowiązany do  wystawienia faktury i odprowadzenia podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Pana w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy  zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który  obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy wniosku w zakresie podatku od towarów i usług. Natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Przywołane w niniejszym wniosku o interpretację indywidualną wyroki tut. Organ potraktował jako element Pana argumentacji. Dotyczą one jednak odrębnych stanów faktycznych/zdarzeń przyszłych w indywidualnych sprawach tam zaprezentowanych. Oznacza to, że nie mogą być wykorzystane wprost w rozstrzygnięciu niniejszej sprawy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do  interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o  postępowaniu przed sądami administracyjnymi  (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329, ze zm.; dalej jako „PPSA”). 

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu),na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).