Strony w ostatnim dniu każdego miesiąca dokonują rozliczenia udziału członków Konsorcjum w realizowanych za ten okres przedsięwzięciach, przy czym obecnie przychód Konsorcjanta (Wnioskodawcy) kształtuje się wysokości 3,0 % przychodów.

Udział Konsorcjanta został ustalony jako udział w przedsięwzięciu z tytułu sprzedaży internetowej realizowanej przez Sklep internetowy wykorzystywany do bezpośredniej sprzedaży towarów oraz wynagrodzenie za udział w przychodzie z tytułu przetargów publicznych w części odpowiadającej za czynności zrealizowane przez Wnioskodawcę.

Jeżeli do końca miesiąca nie zostanie obliczona inna wielkość udziału Konsorcjanta w przychodzie, to wartość ta jest uznana za właściwą i wypłacona Wnioskodawcy.

W sytuacji zlecenia czynności przez Lidera, które mają na celu realizację usług, Wnioskodawca będzie wystawiać fakturę za świadczone usługi, które to koszty powinien ponieść Lider na podstawie faktury VAT. Analogicznie przeniesienie prawa do dysponowania towarami jak właściciel będzie dokonywane poprzez wystawienie faktur.

Udziałem w zysku będzie kwota zysku przypadająca na Wnioskodawcę, a wygenerowana z tytułu świadczenia usług bądź sprzedaży towarów na rzecz kontrahentów.

Większość kwot może stanowić wynagrodzenie z tytułu zysku wygenerowanego przez Konsorcjum, które to wynagrodzenie w części jest należne Wnioskodawcy (np. wynagrodzenie za udział w przetargach publicznych), jednakże Wnioskodawca może także wykonywać czynności zlecone przez Lidera (np. promocja Lidera w Internecie, czynności mają służyć zwiększeniu rozpoznawalności Lidera jako sprzedawcy, nadzór autorski, podnajem powierzchni biurowej).

Przedmiotem fakturowania i rozliczeń VAT-owskich będzie tylko kwestia świadczenia usług pomiędzy Konsorcjantami bądź przeniesienia prawa do dysponowania towarami jak właściciel.

W celu wyeliminowania wszelkich wątpliwości Wnioskodawca wskazuje, iż pytanie dotyczące prawa do odliczenia podatku VAT nie dotyczy usług związanych ze sprzedażą zwolnioną z VAT.

Pytanie

1.Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług realizowanych między uczestnikami Konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w rezultacie powinno być dokumentowane fakturami VAT na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zaś podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum niebędącym wynagrodzeniem za świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

2.Czy Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez innych członków Konsorcjum dokumentujących świadczenie usług realizowanych przez pozostałych Konsorcjantów na rzecz Wnioskodawcy?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług realizowanych między uczestnikami Konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w rezultacie powinno być dokumentowane fakturami na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zaś podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum niebędącym wynagrodzeniem za świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Pana zdaniem przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez innych członków Konsorcjum dokumentujących świadczenie usług realizowanych przez pozostałych Konsorcjantów na rzecz Wnioskodawcy.

Na mocy art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy VAT są zobowiązani wystawiać faktury stwierdzające w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku podstawę opodatkowania stawkę i kwotę, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. Sprzedażą, zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT jest m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W rezultacie, w sytuacji gdy podatnik VAT dokonuje odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, to jest zobowiązany udokumentować taką transakcję fakturą.

Jak wskazano w stanie faktycznym, umowa Konsorcjum będzie opisywać zakres wzajemnych praw i obowiązków oraz realizowanych zadań, a także podział wynagrodzenia między członków Konsorcjum. Realizowane czynności będą tak podzielone, iż ich efektem będzie sprzedaż towarów i usług na rzecz klientów. Czynności te mogą polegać bądź na zakupie towarów i usług od podmiotów trzecich bądź na wzajemnym świadczeniu usług lub dostawie towarów.

Podkreślenia wymaga fakt, że podmioty tworzące Konsorcjum zachowają pełną niezależność w zakresie działalności nieobjętej umową Konsorcjum, w szczególności Konsorcjum nie będzie stanowić spółki w rozumieniu prawa cywilnego ani prawa handlowego, nie będzie posiadać osobowości prawnej ani nie będzie odrębnym podmiotem gospodarczym. Członkowie Konsorcjum zachowają swoją odrębność zarówno z prawnego, jak i podatkowego punktu widzenia.

Lider Konsorcjum, jako podmiot reprezentujący Konsorcjum przed Klientem będzie wystawiał faktury lub paragony fiskalne na rzecz Klientów dokumentując całość wynagrodzenia należnego Konsorcjum (w tym również część wynagrodzenia przypadającą na Konsorcjanta) oraz będzie przyjmował płatności.

Konsorcjant udostępni swoje doświadczenie oraz zdobyty know-how niezbędne dla skutecznego realizowania sprzedaży oraz dostarczy środki materialne (w tym oprogramowanie wspomagającą sprzedaż) w celu zwiększenia efektywności sprzedaży.

Niezależnie od podziału funkcji i zadań realizowanych w ramach Konsorcjum, obaj konsorcjanci będą ponosić odpowiedzialność solidarną wobec Klienta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zamówienia.

Pana zdaniem w celu wskazania, czy przekazanie środków pieniężnych w ramach Konsorcjum pomiędzy Liderem Konsorcjum a Konsorcjantem stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie faktur, czy też nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i powinno zostać udokumentowane notą księgową sprowadza się w istocie do zbadania, czy następuje świadczenie usług pomiędzy stronami umowy Konsorcjum.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Konsorcjum - w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego - nie może być uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu - będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

Okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT decyduje o opodatkowaniu, jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz konsorcjanta. Brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia lidera przybierającego postać rozdziału przychodów całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne lidera konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek „rozdziału” przychodów całego przedsięwzięcia. Lider konsorcjum nie pozostaje dłużnikiem partnera z tytułu świadczenia na jego rzecz usługi rozdziału przychodów. Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej umowy konsorcjum, a nie z jakiegoś świadczenia wzajemnego, do którego zobligowany został jego lider (wyrok NSA z 10 października 2014 r. sygn. akt I FSK 1418/13).

Tym samym należy wskazać, iż sam podział wynagrodzenia nie powinien być opodatkowany VAT i nie powinien być dokumentowany za pośrednictwem faktur, zaś świadczenia usług realizowane pomiędzy członkami Konsorcjum stanowią czynności opodatkowane podatkiem VAT uznawane za sprzedaż w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy o VAT i w rezultacie, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT powinny być dokumentowane fakturami.

Podejście takie jest zgodne ze stanowiskiem Ministra Finansów ujawnionym w piśmie z 24 lutego 2004 r. na interpelację poselską nr 5849, gdzie Minister Finansów wskazał, iż w ustawie o VAT „brak jest szczególnych regulacji dotyczących wzajemnych rozliczeń pomiędzy przedsiębiorcami, którzy zawarli umowę o wspólnym przedsięwzięciu i działają w ramach konsorcjum” oraz, że przepisy o VAT „definiując pojęcie podatnika nie przewidują uznania za jednego podatnika większej liczby przedsiębiorców pozostających w bliskich związkach, np. o charakterze ekonomicznym.” Ponadto, Minister Finansów jednoznacznie stwierdził, iż „przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT, w tym także lider konsorcjum. Powyższe oznacza, że przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum powinni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły (...) w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.”

Zgodnie zaś z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych. Z kolei, na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W świetle przywołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturach otrzymanych przez podatnika przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT, a nabywane towary i usługi wykorzystywane są do wykonywanych przez niego czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania odliczenia naliczonego podatku VAT związanego z nabyciem towarów i usług, wyłącznie wówczas, gdy nabywane towary/usługi wykorzystywane są do czynności zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przedstawionym stanie faktycznym, wzajemne świadczenia członków Konsorcjum są, co do zasady, w całości wykorzystywane do wykonywania przez nich czynności opodatkowanych. Wszelkie wzajemne świadczenia będą każdorazowo dokumentowane fakturami VAT.

W rezultacie, Pana zdaniem, stronom umowy Konsorcjum będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wzajemne świadczenia w ramach Konsorcjum wystawianych przez drugiego członka Konsorcjum. Prawo do odliczenia będzie przysługiwać Wnioskodawcy niezależnie od przyjętego przez strony modelu rozliczeń dla potrzeb podatku dochodowego.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości zaprezentowanego stanowiska.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Należy też zwrócić uwagę na wyrok w sprawie C-16/93 Tolsma, EU:C:1994:80, gdzie Trybunał zauważył, że czynność: „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Zatem, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Ponadto, zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT.

Wątpliwości dotyczą między innymi ustalenia, czy wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług realizowanych przez Pana na rzecz członka Konsorcjum (Lidera Konsorcjum) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w konsekwencji powinno być dokumentowane fakturą oraz ustalenia, czy czynność podziału wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum niebędącego wynagrodzeniem za świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W odniesieniu do przedstawionych wątpliwości wskazać należy, że umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów).

Stosownie do art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Co do zasady, konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum, realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem.

Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Z wniosku wynika, że zamierza Pan zawrzeć Umowę Konsorcjum (umowę wspólnego przedsięwzięcia) w ramach, której to umowy Sp. z o.o. będzie Liderem konsorcjum, zaś Pan będzie członkiem konsorcjum (zwanym także Konsorcjantem). Może również dochodzić do przystąpienia nowych podmiotów do Konsorcjum. Celem Konsorcjum jest wspólne wykonanie przedsięwzięcia polegającego na sprzedaży sprzętu telekomunikacyjnego oraz sprzętów sportowych. Konsorcjum specjalizuje się w sprzedaży detalicznej zakupionych towarów oraz usług towarzyszących (np. wynajem różnego rodzaju sprzętów posiadanych przez członków konsorcjum). Za pośrednictwem udostępnionych sklepów będą sprzedawane towary należące do wszystkich uczestników Umowy Konsorcjum. Będzie Pan głównie obsługiwał sprzedaż towarów za pośrednictwem udostępnionego sklepu/sklepów internetowych z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi oraz będzie odpowiedzialny za realizację strategii sprzedażowej oraz pozyskiwanie i obsługę przetargów publicznych. Będzie Pan także wnosił znaki towarowe i posiadane zalegalizowane procedury na produkcję i posiadanie biodegradowalnych urządzeń telekomunikacyjnych. Z kolei Lider Konsorcjum będzie zajmował się kompleksową obsługą sprzedaży oraz obsługą zleceń internetowych (kupno towarów, wysyłka do klientów, obsługa reklamacji, kontakt bezpośredni z Kontrahentem) oraz kwestiami administracyjnymi i kwestią pozyskania personelu. W przedstawionym schemacie działania poszukuje Pan nabywców na oferowany towar należący zarówno do Pana, jak i należący do Lidera (osobiste pozyskiwanie zleceń, oferowanie towarów w sklepie internetowym), zaś Lider Konsorcjum przy współpracy z Panem realizuje dostawę towarów i obsługę posprzedażową. Sprzedawany towar może być zarówno własnością Pana, jak również Lidera. Lider Konsorcjum zawrze z podmiotami trzecimi umowę handlową sprzedaży wystawiając fakturę dokumentującą całość zamówienia (wynagrodzenia) oraz będzie reprezentował Konsorcjum na zewnątrz. Udział Konsorcjanta został ustalony jako udział w przedsięwzięciu z tytułu sprzedaży internetowej realizowanej przez sklep internetowy wykorzystywany do bezpośredniej sprzedaży towarów oraz wynagrodzenie za udział w przychodzie z tytułu przetargów publicznych w części odpowiadającej za czynności zrealizowane przez Pana. W sytuacji zlecenia czynności przez Lidera, które mają na celu realizację usług, będzie Pan wystawiać fakturę za świadczone usługi, które to koszty powinien ponieść Lider na podstawie faktury. Analogicznie przeniesienie prawa do dysponowania towarami jak właściciel będzie dokonywane poprzez wystawienie faktur. Udziałem w zysku będzie kwota zysku przypadająca na Pana, a wygenerowana z tytułu świadczenia usług bądź sprzedaży towarów na rzecz kontrahentów. W ramach rozliczeń finansowych pomiędzy Panem i Liderem mogą występować dwa rodzaje rozliczeń pieniężnych - wynagrodzenie będące udziałem w zysku wygenerowany przez Konsorcjum oraz kwoty przekazywane przez Lidera w zamian za wyświadczone na jego rzecz przez Pana usługi w ramach umowy Konsorcjum lub przeniesienia prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Większość kwot może stanowić wynagrodzenie z tytułu zysku wygenerowanego przez Konsorcjum, które to wynagrodzenie w części jest należne Panu (np. wynagrodzenie za udział w przetargach publicznych), jednakże może Pan także wykonywać czynności zlecone przez Lidera (np. promocja Lidera w Internecie, czynności mają służyć zwiększeniu rozpoznawalności Lidera jako sprzedawcy, nadzór autorski, podnajem powierzchni biurowej).

Odnosząc się zatem do wątpliwości dotyczących opodatkowania usług świadczonych przez Pana na rzecz innych członków Konsorcjum/Lidera wskazać należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlegają jedynie takie rozliczenia między uczestnikami konsorcjum, które nie są związane ze świadczeniem usług lub dostawą towarów.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa oraz zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy występują wobec siebie w relacji lider konsorcjum – konsorcjant, stwierdzić należy, że uczestnicy konsorcjum zobowiązani są do dokumentowania wzajemnych świadczeń oraz wyboru podmiotu, który będzie odpowiedzialny za rozliczenia ze zleceniodawcą.

Okoliczności sprawy wskazują, że w sytuacji zlecenia czynności przez Lidera, które mają na celu realizację usług, będzie Pan wystawiać fakturę za świadczone usługi. Analogicznie przeniesienie prawa do dysponowania towarami jak właściciel będzie dokonywane poprzez wystawienie faktur.

A zatem wynagrodzenie, które otrzyma Pan od członka Konsorcjum (Lidera Konsorcjum), odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez Pana czynności, m.in. w zakresie świadczonych na rzecz Lidera usług w ramach umowy Konsorcjum stanowić będzie zapłatę za wykonane usługi na rzecz Lidera Konsorcjum i powinno zostać uznane za czynności opodatkowane w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy oraz powinno zostać udokumentowane przez Pana fakturą wystawioną na rzecz Lidera Konsorcjum, zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy.

Natomiast odnośnie podziału zysku wypracowanego przez Konsorcjum należy stwierdzić, że rozliczenia dokonywane w ramach udziału we wspólnym przedsięwzięciu, nie będą stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, jak również świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przypadku tym nie dojdzie bowiem do rzeczywistych świadczeń pomiędzy konsorcjantami. Nie można zidentyfikować korzyści o charakterze majątkowym, jakie w związku z takim rozliczeniem uzyskuje konsorcjant.

Okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy decyduje o opodatkowaniu, jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz konsorcjanta. Brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia lidera przybierającego postać rozdziału przychodów całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne lidera konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek „rozdziału” przychodów całego przedsięwzięcia. Lider konsorcjum nie pozostaje dłużnikiem partnera z tytułu świadczenia na jego rzecz usługi rozdziału przychodów. Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej umowy konsorcjum, a nie z jakiegoś świadczenia wzajemnego, do którego zobligowany został jego lider (wyrok NSA z 10 października 2014 r. sygn. akt I FSK 1418/13).

W tym miejscu należy raz jeszcze podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność.

Zatem w analizowanym przypadku podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum (zysku wypracowanego przez Konsorcjum z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym wynagrodzenie należne Panu z tytułu wypracowanego zysku przez Konsorcjum, które to wynagrodzenie nie będzie stanowiło odpłatności z tytułu świadczeń wykonanych przez Pana na rzecz Lidera Konsorcjum, nie będzie stanowić zapłaty za dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, jak również nie będzie stanowić zapłaty za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. 

Podsumowując, realizowane przez Pana świadczenia na rzecz członka Konsorcjum (Lidera Konsorcjum) w zamian za otrzymywane wynagrodzenie stanowić będą czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, a w rezultacie powinny być dokumentowane fakturami. Natomiast podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w rezultacie wynagrodzenie to nie powinno być dokumentowane fakturami.

Zatem Pana stanowisko w zakresie opodatkowania i dokumentowania świadczonych usług oraz podziału wynagrodzenia niebędącego wynagrodzeniem za świadczenie usług w ramach konsorcjum należało uznać za prawidłowe.

Ponadto wątpliwości dotyczą ustalenia, czy będzie Panu przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez innych członków Konsorcjum (Lidera konsorcjum) dokumentujących świadczenie usług realizowanych na Pana rzecz.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od  towarów i usług. Lider może świadczyć usługi zlecone na Pana rzecz np. podnajem powierzchni magazynowej, transport towarów, produkcja towarów, obsługa zgłoszeń celnych. Większość usług świadczonych na Pana rzecz będzie opodatkowane stawką podstawową. Jednocześnie treść wniosku wskazuje, że Pana wątpliwości w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego nie dotyczą usług związanych ze sprzedażą zwolnioną z VAT.

Zatem będzie Panu przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach wystawianych na Pana rzecz przez innego członka Konsorcjum (Lidera Konsorcjum) w zakresie w jakim świadczenie usług będą realizowane na Pana rzecz. Prawo to będzie przysługiwać pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

W konsekwencji Pana stanowisko w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga w zakresie podatku od towarów i usług, w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zadanych pytań). Inne kwestie przedstawione we własnym stanowisku w sprawie, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być rozpatrzone zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w myśl którego:

Ponadto interpretacja rozstrzyga jedynie w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana. Przedmiotowa interpretacja indywidualna nie wywiera zatem skutku prawnego dla innych członków Konsorcjum (Lidera Konsorcjum).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).