Temat interpretacji

Zwolnienie z opodatkowania świadczonych przez Wnioskodawcę usług pośrednictwa finansowego.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 30 lipca 2020 r. (data wpływu 30 lipca 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 lipca 2020 r. (data wpływu 3 sierpnia 2020 r.) oraz uzupełnionym pismem z dnia 29 października 2020 r. (data wpływu 3 listopada 2020 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 21 października 2020 r. (skutecznie doręczone 23 października 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytu/pożyczki należy uznać za - prawidłowe,
  

• zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług pośrednictwa w świadczeniu usług leasingu należy uznać za - nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania świadczonych przez Wnioskodawcę usług pośrednictwa finansowego. Złożony wniosek został uzupełniony pismem z dnia 30 lipca 2020 r. (data wpływu 3 sierpnia 2020 r.) oraz uzupełnionym pismem z dnia 29 października 2020 r. (data wpływu 3 listopada 2020 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 21 października 2020 r. (skutecznie doręczone 23 października 2020 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową pozarolniczą działalność gospodarczą zarejestrowaną w CEIDG w zakresie usług pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych. Podatek dochodowy od osób fizycznych w 2020 r. opłaca na zasadach ogólnych. W zakresie podatku od towarów i usług Wnioskodawczyni korzysta ze zwolnień, o których mowa w art. 113 i art. 43 ustawy o VAT. W przyszłości może się jednak zdarzyć, że wartość sprzedaży usług Wnioskodawczyni w danym roku przekroczy 200.000 zł.

W ramach działalności, z działającymi na terenie Rzeczpospolitej Polskiej konkretnymi podmiotami (dalej KONTRAHENT) Wnioskodawczyni zawarła umowy o współpracy. Na ich podstawie jako przedstawiciel/pośrednik KONTRAHENTA (Wnioskodawczyni nie działa pod własną marką, oferuje produkty finansowe tylko jednego banku oraz powiązanej z nim kapitałowo spółki) przedstawia m.in. dealerom samochodowym, pośrednikom sprzedaży samochodów, komisom samochodowym - te trzy rodzaje podmiotów nazywane będą dalej SPRZEDAWCAMI - produkty finansowe dotyczące finansowania zakupu pojazdów (np. leasing, pożyczki), będące w ofercie KONTRAHENTA Wnioskodawczyni. Przykładowo Wnioskodawczyni przygotowuje kalkulacje rat kredytowych lub leasingowych, przedstawia ofertę finansową bezpośrednio SPRZEDAWCOM zajmującym się odpłatną sprzedażą pojazdów (aby mogli potencjalnym nabywcom przedstawić ogólny zarys oferty), jak i podmiotom potencjalnie zainteresowanym nabyciem pojazdów (dalej NABYWCA). Jeśli jakiś NABYWCA zdecyduje się na ofertę, Wnioskodawczyni informuje go jakie dokumenty są potrzebne do złożenia wniosku o finansowanie zakupu pojazdu. NABYWCA zazwyczaj wysyła Wnioskodawczyni te dokumenty w formie elektronicznej albo przekazuje SPRZEDAWCOM, którzy z kolei przekazują je do Wnioskodawczyni. Na podstawie danych z dokumentów, Wnioskodawczyni wprowadza wniosek do udostępnionego przez KONTRAHENTA Wnioskodawczyni systemu, w celu sprawdzenia zdolności finansowej NABYWCY. Jeśli Wnioskodawczyni dostaje informację od analityków KONTRAHENTA, że należy dosłać jeszcze jakieś dodatkowe dokumenty na udokumentowanie dochodu lub coś wyjaśnić, to Wnioskodawczyni kontaktuje się z NABYWCĄ i następnie wysyła wniosek jeszcze raz do analizy przez KONTRAHENTA. Kiedy NABYWCA dostaje w tej procedurze zgodę na finansowanie, Wnioskodawczyni generuje umowę (na wzorze udostępnionym przez KONTRAHENTA) i wysyła NABYWCY do zapoznania się z nią. Następnie Wnioskodawczyni umawia się z NABYWCĄ na podpisanie takich dokumentów. Wnioskodawczyni robi to albo w siedzibach SPRZEDAWCÓW albo w miejscu wskazanym przez NABYWCĘ (np. w jego domu, pracy, czy w innym dowolnym miejscu, które wskazuje).

Następny etap po podpisaniu umowy to uruchomienie środków dla SPRZEDAWCY. Oznacza to że:

1. w przypadku finansowania poprzez leasing, Wnioskodawczyni zleca zewnętrznej firmie rejestrującej pojazdy (uzyskanie wymaganych dokumentów pozwalających dopuścić pojazd do ruchu), usługę rejestracji samochodu (w niektórych salonach samochodowych SPRZEDAWCA sam rejestruje pojazdy),
2. w przypadku finansowania poprzez kredyt NABYWCA sam rejestruje pojazd lub robi to SPRZEDAWCA.

Po zarejestrowaniu pojazdu Wnioskodawczyni otrzymuje od podmiotu wymienionego w lit. a) lub b) powyżej fakturę podbitą przez wydział komunikacji właściwego urzędu, dowód rejestracyjny oraz wystawioną polisę ubezpieczeniową. Cały ten komplet wraz z dokumentami umowy nabycia pojazdu Wnioskodawczyni wysyła mailowo lub wskanowuje do systemu KONTRAHENTA. Dział uruchomień finansowania KONTRAHENTA sprawdza dokumenty. Jeśli jest coś do poprawy lub jakiś błąd to oczywiście załatwienie tej sprawy spoczywa w gestii obowiązków umownych Wnioskodawczyni.

Jeśli w systemie pojawi się informacja uruchomiono to Wnioskodawczyni informuje o tym SPRZEDAWCĘ i ten wydaje samochód NABYWCY. Oznacza to bowiem dokonanie finansowania zakupu pojazdu (czy to poprzez leasing, czy poprzez kredyt).

Po wydaniu samochodu SPRZEDAWCA przekazuje Wnioskodawczyni dokumenty związane z wydaniem pojazdu, które następnie Wnioskodawczyni przesyła do KONTRAHENTA.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że Umowa jest standardowa, nie można jej punktów wykreślać, ani zmieniać zapisów. Została przygotowana przez dział prawny KONTRAHENTA i Wnioskodawczyni nie ma żadnych możliwości jej zmieniać.

KONTRAHENT udostępnia Wnioskodawczyni jej wzór, Wnioskodawczyni ją uzupełnia o dane NABYWCY.

Praca Wnioskodawczyni nie polega na uczynieniu wszystkiego co możliwe, aby strony zawarły umowę, polega na dopasowaniu oferty dla NABYWCY, biorąc pod uwagę jego zdolność, więc jeśli pasuje mu rata oraz warunki finansowania to zawierana jest umowa, następnie odbywa się rejestracja, ubezpieczenie i wydanie samochodu.

Działania są standardowe - NABYWCA prosi o ofertę, Wnioskodawczyni przygotowuje ją. Jeśli NABYWCA przyjdzie z ofertą np. ze swojego (innego niż KONTRAHENT) banku lub oddziału to w oparciu o przyniesioną ofertę Wnioskodawczyni przygotowuje (za akceptacją KONTRAHENTA) taką samą kalkulację lub próbuje ją przebić żeby NABYWCA wybrał finansowanie z oferty KONTRAHENTA. Nie są to żadne dodatkowe, a standardowe działania.

Jedyną rzeczą którą Wnioskodawczyni może negocjować to Jej prowizja (wynagrodzenie) uzyskiwane od KONTRAHENTA. Jeśli NABYWCA ma inną ofertę (finansowanie przez inny podmiot), to Wnioskodawczyni i KONTRAHENT starają się ją przebić lub wyrównać, żeby NABYWCA wybrał finansowanie z oferty KONTRAHENTA. Wówczas Wnioskodawczyni może zgodzić się na zmniejszenie swojej prowizji (należnej od KONTRAHENTA) od produktu sprzedanego temu NABYWCY lub nawet całkowitym jej brakiem. Działanie takie może być dla Wnioskodawczyni także opłacalne, gdyż w rozliczeniach z KONTRAHENTEM znaczenie ma także wartość sprzedanych NABYWCOM przez Wnioskodawczynię produktów finansowych.

Wnioskodawczyni wystawia faktury za świadczone usługi. Na wynagrodzenie Wnioskodawczyni mają wpływ takie elementy jak: wartość kupionych (przez NABYWCÓW) za pośrednictwem Wnioskodawczyni od KONTRAHENTA instrumentów finansowych; ilość kupionych (przez NABYWCÓW) za pośrednictwem Wnioskodawczyni od KONTRAHENTA instrumentów finansowych. Na wynagrodzenie Wnioskodawczyni składa się stała podstawa i prowizje uzależnione od w/w elementów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy świadczenie usług przedstawionych w opisie stanu faktycznego jest zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawczyni, świadczenie usług przedstawionych w opisie stanu faktycznego, jako usług pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych, korzysta ze zwolnienia w ramach przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Wskazane regulacje stanowią, że zwalnia się od podatku VAT usługi pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych, tj. usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT).

Opisane przez Wnioskodawczynię usługi to szeroko rozumiane pośrednictwo na linii KONTRAHENT-SPRZEDAWCA-NABYWCA. To SPRZEDAWCA oferuje potencjalnym NABYWCOM swoje samochody i podejmuje szeroko zakrojone czynności w celu ich sprzedaży. NABYWCY w celu zakupu określonego samochodu poszukują różnych form ich finansowania. Wnioskodawczyni zadaniem jest, działając w imieniu KONTRAHENTA, skojarzenie dwóch stron transakcji poprzez przedstawienie oferty finansowania SPRZEDAWCOM i NABYWCOM, którzy dzięki temu mogą zawrzeć określoną umowę. Oprócz tego Wnioskodawczyni pośredniczy w procedurze badania zdolności kredytowej NABYWCÓW, kompletuje niezbędne dokumenty i pomaga w finalizowaniu określonej formy finansowania (pożyczki/kredytu lub leasingu).

W ramach prowadzonej działalności pośrednictwa finansowego Wnioskodawczyni nie zajmuje więc miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego (kredyt/pożyczka/leasing) czy też produktu, który ma być finansowany (zakup lub odpłatne udostępnienie samochodu). Pośrednictwo finansowe obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tej umowy. Istotą takich usług jest udostępnienie kapitału KONREHENTA dla NABYWCÓW w zamian za wynagrodzenie za usługi pośrednictwa. Na tą działalność składa się zespół czynności natury faktycznej i prawnej celem nawiązania umowy określonego rodzaju, a mianowicie umowy pożyczki/kredytu/leasingu - w zależności od tego, jaka umowa jest dla NABYWCY korzystniejsza. Czynności, które Wnioskodawczyni wykonuje jako pośrednik, są w tym przypadku formalnościami administracyjnymi, których celem - z punktu widzenia Wnioskodawczyni - jest uzyskanie prowizji i osiągnięcie zysku, za które pobiera wynagrodzenie prowizyjne.

W konkluzji uznać należy, że w swojej ofercie Wnioskodawczyni proponuje NABYWCOM różne formy finansowania, będące w ofercie KONTRAHENTA. To NABYWCY decydują - w zależności od różnych okoliczności m.in. kosztów określonego finansowania, celu nabycia samochodu, elastyczności spłaty - z której formy finansowania chcą skorzystać. Po podjęciu określonej decyzji Wnioskodawczyni współpracuje z obiema stronami transakcji, instruując je o tym, jaką dokumentację muszą skompletować i jakie procedury przejść, aby sfinalizować umowę - tj. aby KONTRAHENT uwolnił środki do sfinansowania zakupu lub udostępnienia wybranego samochodu.

Przepis art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z podatku VAT w zakresie sprzedaży usług pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych. Jak stanowi jednak przepis art. 43 ust. 15 ustawy o VAT ww. zwolnienie nie ma zastosowania m.in. do usług w zakresie leasingu (art. 43 ust. 15 ustawy o VAT). To oznacza, że do usług w zakresie leasingu po spełnieniu określonych przesłanek zastosować możemy jedynie przepis art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, który podmiotowo zwalnia z podatku od towarów i usług sprzedaż usług, jeśli wartość sprzedaży nie przekroczy w roku podatkowym kwoty 200.000 zł.

Biorąc jednak pod uwagę charakter świadczonych przez Wnioskodawczynię usług, nie można uznać, że wyłączenie, o którym mowa w przepisie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT będzie miało tutaj zastosowanie.

Przedmiotem działalności Wnioskodawczyni nie jest świadczenie usług leasingu. Usługi takie świadczy wyłącznie leasingodawca, tj. podmiot finansujący zakup wybranego samochodu i udostępniający go odpłatnie NABYWCY - w przypadku Wnioskodawczyni KONTRAHENT. Działania Wnioskodawczyni mają jedynie na celu przedstawienie oferty KONTRAHENTA, sprawdzenie możliwości skorzystania z niej przez NABYWCĘ, a następnie przeprowadzenie całej procedury na linii KONTRAHENT-SPRZEDAWCA-NABYWCA, której finał pozwoli na uwolnienie środków KONTRAHENTA w ramach wybranego przez NABYWCĘ finansowania, w celu zakończenia procedury nabycia samochodu lub nabycia prawa do korzystania z niego.

W związku z powyższym, świadczone przez Wnioskodawczynię usługi, będące przedmiotem zapytania w niniejszym wniosku, należy zakwalifikować do usług pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. W konsekwencji świadczenie tych usług korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe w zakresie zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytu/pożyczki, a także nieprawidłowe w zakresie zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług pośrednictwa w świadczeniu usług leasingu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W świetle art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W świetle art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku albo zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Jak wynika z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z treści powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, stanowiącego implementację regulacji unijnych w tym zakresie, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów. Zatem podkreślić należy, że wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku ze wskazanymi w ww. przepisach czynnościami, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia.

Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził, że: zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem. Można zatem stwierdzić, że wg TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci przymiotu takiej usługi.

Podkreślenia wymaga, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych. Natomiast zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., strona internetowa www.sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo rozumie się działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron.

Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych, a więc załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, uczestniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie należy stwierdzić, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo.

Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, że bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema stronami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem pośrednictwa warto odnieść się do wyroku z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawieC-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w którym TSUE stwierdził, że () pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową.

Natomiast w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs&Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. Trybunał orzekł, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa negocjacje, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Zatem zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

• usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,
• z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,
• celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),
• usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

• wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy,
• uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,
• prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,
• nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych. W ramach działalności, z działającymi na terenie Rzeczpospolitej Polskiej konkretnymi podmiotami (KONTRAHENT) Wnioskodawczyni zawarła umowy o współpracy. Na ich podstawie jako przedstawiciel/pośrednik KONTRAHENTA (Wnioskodawczyni nie działa pod własną marką, oferuje produkty finansowe tylko jednego banku oraz powiązanej z nim kapitałowo spółki) przedstawia m.in. dealerom samochodowym, pośrednikom sprzedaży samochodów, komisom samochodowym (SPRZEDAWCOM) - produkty finansowe dotyczące finansowania zakupu pojazdów (np. leasing, pożyczki), będące w ofercie KONTRAHENTA Wnioskodawczyni. Przykładowo Wnioskodawczyni przygotowuje kalkulacje rat kredytowych lub leasingowych, przedstawia ofertę finansową bezpośrednio SPRZEDAWCOM zajmującym się odpłatną sprzedażą pojazdów (aby mogli potencjalnym nabywcom przedstawić ogólny zarys oferty), jak i podmiotom potencjalnie zainteresowanym nabyciem pojazdów (NABYWCA). Jeśli jakiś NABYWCA zdecyduje się na ofertę, Wnioskodawczyni informuje go jakie dokumenty są potrzebne do złożenia wniosku o finansowanie zakupu pojazdu. NABYWCA zazwyczaj wysyła Wnioskodawczyni te dokumenty w formie elektronicznej albo przekazuje SPRZEDAWCOM, którzy z kolei przekazują je do Wnioskodawczyni. Na podstawie danych z dokumentów Wnioskodawczyni wprowadza wniosek do udostępnionego przez KONTRAHENTA systemu, w celu sprawdzenia zdolności finansowej NABYWCY. Jeśli Wnioskodawczyni dostaje informację od analityków KONTRAHENTA, że należy dosłać jeszcze jakieś dodatkowe dokumenty na udokumentowanie dochodu lub coś wyjaśnić, to Wnioskodawczyni kontaktuje się z NABYWCĄ i następnie wysyła wniosek jeszcze raz do analizy przez KONTRAHENTA. Kiedy NABYWCA dostaje w tej procedurze zgodę na finansowanie, Wnioskodawczyni generuje umowę (na wzorze udostępnionym przez KONTRAHENTA) i wysyła NABYWCY do zapoznania się z nią. Następnie Wnioskodawczyni umawia się z NABYWCĄ na podpisanie takich dokumentów. Wnioskodawczyni robi to albo w siedzibach SPRZEDAWCÓW albo w miejscu wskazanym przez NABYWCĘ (np. w jego domu, pracy, czy w innym dowolnym miejscu, które wskazuje).

Następny etap po podpisaniu umowy to uruchomienie środków dla SPRZEDAWCY. Oznacza to że:

1. w przypadku finansowania poprzez leasing, Wnioskodawczyni zleca zewnętrznej firmie rejestrującej pojazdy (uzyskanie wymaganych dokumentów pozwalających dopuścić pojazd do ruchu) usługę rejestracji samochodu (w niektórych salonach samochodowych SPRZEDAWCA sam rejestruje pojazdy),
2. w przypadku finansowania poprzez kredyt NABYWCA sam rejestruje pojazd lub robi to SPRZEDAWCA.

Po zarejestrowaniu pojazdu Wnioskodawczyni otrzymuje od podmiotu wymienionego w lit. a) lub b) powyżej fakturę podbitą przez wydział komunikacji właściwego urzędu, dowód rejestracyjny oraz wystawioną polisę ubezpieczeniową. Cały ten komplet wraz z dokumentami umowy nabycia pojazdu Wnioskodawczyni wysyła mailowo lub wskanowuje do systemu KONTRAHENTA. Dział uruchomień finansowania KONTRAHENTA sprawdza dokumenty. Jeśli jest coś do poprawy lub jakiś błąd to spoczywa to w gestii obowiązków umownych Wnioskodawczyni.

Jeśli w systemie pojawi się informacja uruchomiono to Wnioskodawczyni informuje o tym SPRZEDAWCĘ i ten wydaje samochód NABYWCY. Oznacza to bowiem dokonanie finansowania zakupu pojazdu (czy to poprzez leasing, czy poprzez kredyt).

Po wydaniu samochodu SPRZEDAWCA przekazuje Wnioskodawczyni dokumenty związane z wydaniem pojazdu, które następnie Wnioskodawczyni przesyła do KONTRAHENTA.

Praca Wnioskodawczyni polega na dopasowaniu oferty dla NABYWCY, biorąc pod uwagę jego zdolność, więc jeśli odpowiada mu rata oraz warunki finansowania to zawierana jest umowa, następnie odbywa się rejestracja, ubezpieczenie i wydanie samochodu. Działania są standardowe - NABYWCA prosi o ofertę, Wnioskodawczyni przygotowuje ją. Jeśli NABYWCA przyjdzie z ofertą np. ze swojego (innego niż KONTRAHENT) banku lub oddziału to w oparciu o przyniesioną ofertę Wnioskodawczyni przygotowuje (za akceptacją KONTRAHENTA) taką samą kalkulację lub próbuje ją przebić żeby NABYWCA wybrał finansowanie z oferty KONTRAHENTA. Wnioskodawczyni może zgodzić się na zmniejszenie swojej prowizji (należnej od KONTRAHENTA) od produktu sprzedanego temu NABYWCY lub nawet całkowitym jej brakiem. Działanie takie może być dla Wnioskodawczyni także opłacalne, gdyż w rozliczeniach z KONTRAHENTEM znaczenie ma także wartość sprzedanych NABYWCOM przez Wnioskodawczynię produktów finansowych. Wnioskodawczyni wystawia faktury za świadczone usługi. Na wynagrodzenie Wnioskodawczyni mają wpływ takie elementy jak: wartość kupionych (przez NABYWCÓW) za pośrednictwem Wnioskodawczyni od KONTRAHENTA instrumentów finansowych; ilość kupionych (przez NABYWCÓW) za pośrednictwem Wnioskodawczyni od KONTRAHENTA instrumentów finansowych. Na wynagrodzenie Wnioskodawczyni składa się stała podstawa i prowizje uzależnione od w/w elementów.

Wątpliwości Wnioskodawczyni budzi możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, świadczonych przez Wnioskodawczynię usług.

Z przedstawionego przez Wnioskodawczynię opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni zawarła z KONTRAHENTEM umowę o współpracę, na postawie której Wnioskodawczyni wykonuje określone w umowie czynności za które otrzymuje wynagrodzenie. W związku z powyższym uznać należy, że przedstawione w opisie sprawy czynności stanowią odpłatne usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście przywołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że czynności wykonywane przez Wnioskodawczynię spełniają przesłanki wykonywania czynności pośrednictwa. Wnioskodawczyni wykonuje czynności faktyczne i prawne, które doprowadzają do zawarcia umowy pożyczki/kredytowej lub leasingu. Wnioskodawczyni otrzymuje wynagrodzenie uzależnione od wartości, ilości kupionych przez NABYWCÓW od KONTRAHENTA za Jej pośrednictwem instrumentów finansowych. Opisane usługi nie ograniczają się do dopełnienia formalności administracyjnych związanych z umową. Wnioskodawczyni przedstawia SPRZEDAWCOM produkty finansowe dotyczące finansowania zakupu pojazdów będące w ofercie KONTRAHENTA kredyt, leasing, dokonuje kalkulacji rat kredytowych i leasingowych, a także gdy NABYWCA zdecyduje się na ofertę KONTRAHENTA przedstawioną przez Wnioskodawcę, dokonuje wszystkich czynności niezbędnych do zawarcia między stronami umowy.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawczynię, polegające na doprowadzeniu do zawarcia pomiędzy NABYWCĄ a KONTRAHENTEM umowy finansowania zakupu pojazdów poprzez pożyczkę/kredyt korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczki/kredytu, gdyż stanowią czynności wymienione w tym przepisie jako czynności podlegające zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT.

Jak wskazała w opisie sprawy Wnioskodawczyni świadczy Ona również usługi pośrednictwa dotyczące finansowania zakupu pojazdów poprzez leasing. Z analizy powyżej wskazanych przepisów jednoznacznie wynika, że ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy mogą korzystać usługi finansowe m.in. usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, natomiast usługi w zakresie leasingu na podstawie art. 43 ust. 15 pkt 3 ustawy są z powyższego zwolnienia wyłączone.

Czynności wykonywane przez Wnioskodawczynię dotyczące pośredniczenia w finansowaniu pojazdów poprzez leasing nie stanowią tym samym, usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych ani innych czynności wchodzących w zakres usług zwolnionych z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. W okolicznościach wskazanych przez Wnioskodawczynię, uznać należy, że usługi świadczone na rzecz KONTRAHENTA dotyczące finansowania NABYWCOM zakupu pojazdów poprzez leasing nie stanowią usług finansowych, korzystających ze zwolnienia z VAT w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Stanowią natomiast zgodnie z art. 43 ust. 15 pkt 3 ustawy usługi w zakresie leasingu wyłączone z powyższego zwolnienia i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy w tym miejscu dodatkowo wskazać, że pojęcie usług w zakresie leasingu jest pojęciem szerokim i obejmuje nie tylko udzielanie finansowania w drodze leasingu, lecz również inne czynności z tym leasingiem związane w tym właśnie przedmiotowe pośrednictwo.

Wnioskodawczyni w opisie sprawy wskazała ponadto, że korzysta ze zwolnień, przewidzianych w art. 113 i art. 43 ustawy o VAT. W przyszłości może się jednak zdarzyć, że wartość sprzedaży usług Wnioskodawczyni w danym roku przekroczy 200.000 zł. W takiej sytuacji, gdy Wnioskodawczyni przekroczy limit do zastosowania zwolnienia wskazany w art. 113 ustawy oraz z uwagi na powyższe, że świadczy usługi związane z leasingiem nie korzystające ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, Wnioskodawczyni utraci prawo do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy i będzie zobowiązana do opodatkowania przedmiotowych usług podatkiem VAT.

Podsumowując, usługi pośrednictwa świadczone przez Wnioskodawczynię na rzecz KONTRAHETA dotyczące finansowania zakupu pojazdów poprzez pożyczkę/kredyt korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczki/kredytu. Natomiast usługi polegające na doprowadzeniu do zawarcia pomiędzy NABYWCĄ a KONTRAHENTEM umowy finansowania zakupu pojazdów poprzez leasing, nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, gdyż są wyłączone ze zwolnienia od podatku w myśl art. 43 ust. 15 pkt 3 ustawy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie:

• zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytu/pożyczki należy uznać za prawidłowe,

• zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług pośrednictwa w świadczeniu usług leasingu należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

w części prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej