Temat interpretacji
Uznanie wykonywanych przez Wspólnika na rzecz Spółki czynności za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego przez Spółkę wynikającego z faktur wystawionych przez Wspólnika.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
4 października 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z dnia 4 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania wykonywanych przez Wspólnika na rzecz Spółki czynności za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego przez Spółkę wynikającego z faktur wystawionych przez Wspólnika.
Uzupełnili go Państwo pismami z 4 października 2022 r. (data wpływu).
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem:
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
.... spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. ..., …,
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
..... ul. …, ….
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawcami są: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą .... sp. z o.o. (dalej jako: Spółka) będąca czynnym podatnikiem podatku VAT oraz osoba fizyczna - .... będący wspólnikiem Spółki i jednocześnie członkiem jej zarządu (dalej jako: Wspólnik). Spółka świadczy usługi prawne i doradcze. Spółka świadczy usługi doradztwa restrukturyzacyjnego oraz pełni funkcje nadzorcy, zarządcy i syndyka w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych (art. 157 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe oraz art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne). Spółka prowadzi również działalność regulowaną na rzecz spółek lub trustów, o której mowa w art. 129a ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Wykonywanie powyższej działalności wymaga specjalistycznej wiedzy. Usługi doradztwa restrukturyzacyjnego, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego mogą być wykonywane przez osoby posiadające licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Ponadto prawo dopuszcza pełnienie przez spółkę handlową, której zarząd posiada licencję doradcy restrukturyzacyjnego, funkcji syndyka w postępowaniach upadłościowych (art. 157 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe) oraz nadzorcy i zarządcy w postępowaniach restrukturyzacyjnych (art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne). Wynagrodzenie spółki z tytułu pełnienia funkcji syndyka, nadzorcy oraz zarządcy podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług stosownie do art. 167a ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe oraz art. 49 i art. 63 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne. Wspólnik jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (dalej: Wspólnik). Wspólnik posiada specjalistyczną wiedzę i umiejętności w zakresie przedmiotu działalności Spółki, w tym posiada licencję doradcy restrukturyzacyjnego. W związku z posiadanymi kwalifikacjami Wspólnika i charakterem prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej na podstawie art. 151 § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (zwanej dalej: k.s.h.) Spółka dokonała zmiany umowy Spółki w taki sposób, by zobowiązać Wspólnika do powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki, o których mowa w art. 176 § 1 k.s.h., za co Wspólnikowi przysługuje wynagrodzenie określone umową spółki zgodnie z art. 176 § 2 k.s.h. W umowie spółki został wyraźnie wskazany rodzaj oraz zakres takich świadczeń, z zastrzeżeniem, że nie są to obowiązki związane z kierowaniem firmą i zajmowaniem się jej sprawami. Czynności wykonywane przez Wspólnika są ściśle związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Wspólnik jest zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki w postaci wykonywania czynności będących przedmiotem działalności Spółki, w tym do świadczenia usług doradztwa restrukturyzacyjnego oraz usług prawnych na rzecz Spółki i jej klientów jak również w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych, w których spółka pełni funkcję pozasądowego organu postępowania (syndyka, zarządcy lub nadzorcy). Zmiana umowy spółki weszła w życie z momentem wpisu do rejestru (art. 255 § 1 k.s.h). Wspólnik nie zawarł odrębnej umowy cywilnej na świadczenie ww. usług ze Spółką. Jedyną podstawą świadczeń jest umowa spółki. Zasady ustalania wynagrodzenia są określone w umowie Spółki, zgodnie z przepisami art. 176 k.s.h. i bazują na stawce godzinowej. Na wysokość otrzymanego przez Wspólnika wynagrodzenia, ma więc wpływ ilość godzin, które są przez Wspólnika poświęcone na wykonanie świadczeń na rzecz Spółki. Wypłata wynagrodzenia zgodnie z umową spółki następuje w cyklach miesięcznych. Ryzyko gospodarcze za czynności wykonywane przez Wspólnika w zakresie zawartej umowy ponosi Spółka. Spółka ponosi pełną odpowiedzialność wobec osób trzecich za działania i zaniedbania Wspólnika związane z wykonywaniem przez niego powtarzających się świadczeń niepieniężnych. Wspólnik nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich, zaś wobec Spółki ponosi odpowiedzialność na zasadach ogólnych. Świadcząc na rzecz Spółki usługi, o których mowa we wniosku, Wspólnik wyraża oświadczenia woli w imieniu i na rzecz Spółki. Czynności świadczone przez wspólnika są częścią usług świadczonych przez Spółkę na rzecz jej klientów. Ponadto, zakres czynności wykonywanych przez Wspólnika na rzecz Spółki obejmuje niektóre czynności wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy VAT, w szczególności usługi doradcze i prawnicze. Świadczone przez Wspólnika usługi na rzecz Spółki są wykorzystywane przez Spółkę do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Wspólnik wykorzystuje w niezbędnym zakresie zasoby rzeczowe Spółki świadcząc dla niej usługi. Tymi zasobami są m.in. telefon, materiały biurowe, laptop. Wspólnik świadczy usługi w siedzibie Spółki i innych miejscach prowadzenia przez nią działalności. Wynagrodzenie, które Wspólnik otrzymuje od Spółki za wykonywanie czynności na rzecz Spółki, nie stanowi dla Wspólnika przychodu wymienionego w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynagrodzenie, które Wspólnik otrzymuje od Spółki za wykonywanie czynności na rzecz Spółki, nie stanowi przychodu, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawcy bazując na dotychczasowych interpretacjach i wykładni przepisów zakładają, że wynagrodzenie to powinno zostać zakwalifikowane jako przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przed dokonaniem zmiany umowy spółki w powyższym zakresie Wspólnik nie był czynnym podatnikiem VAT.
Pytania
- Czy czynności wykonywane przez Wspólnika na rzecz Spółki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT?
- W przypadku uznania, iż czynności wykonywane przez Wspólnika na rzecz Spółki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, to czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur wystawionych przez Wspólnika?
Państwa stanowisko w sprawie
1. W ocenie Wnioskodawców, czynności wykonywane przez Wspólnika na rzecz Spółki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Przedmiotowy zakres opodatkowania podatkiem VAT został bowiem określony w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym przepis ten w sposób wyczerpujący wskazuje na czynności i zdarzenia, do których zastosowanie znajdują przepisy ustawy o VAT. Zdaniem Wnioskodawców świadczone przez Wspólnika usługi należy zakwalifikować jako odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Powyższe czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli są wykonywane przez podatnika tego podatku. W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Wyjątki od powyższej definicji działalności gospodarczej zostały określone w art. 15 ust. 3 i 3a ustawy o VAT. Art. 15 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT stanowi, że za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Art. 15 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT stanowi, że za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. Art. 15 ust. 3a ustawy o VAT stanowi, że przepis ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT stosuje się odpowiednio do usług twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonanie, w tym również wynagradzanych za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. Zdaniem Wnioskodawców wynagrodzenie, które Wspólnik otrzymuje od Spółki z tytułu wykonywania powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie stanowi dla Wspólnika przychodu z tytułów wymienionych w art. 15 ust. 3 i 3a ustawy o VAT. Nie ma więc podstaw do uznania, że usługi świadczone na rzecz Spółki nie podlegają opodatkowaniu. Wnioskodawcy bazując na dotychczasowych interpretacjach i wykładni przepisów zakładają, że wynagrodzenie to powinno zostać zakwalifikowane jako przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zakres czynności wykonywanych przez Wspólnika na rzecz Spółki obejmuje niektóre czynności wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, w szczególności usługi doradcze i prawnicze. Usługi te nie mogą więc korzystać ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Mając powyższe na względzie Wspólnik jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców wraz z wejściem w życie zmiany umowy spółki i rozpoczęciem wykonywania świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki stał się osobą prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT, w związku z czym czynności wykonywane przez Wspólnika na rzecz Spółki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT i Wspólnik musi dokumentować je fakturami VAT.
2. W ocenie Wnioskodawców, jeżeli czynności wykonywane przez Wspólnika na rzecz Spółki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, to Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur wystawionych przez Wspólnika. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Spółka wskazuje, iż wszystkie przesłanki warunkujące odliczenie podatku VAT z faktur, jakie wystawia Wspólnik zostaną spełnione:
1)Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT,
2)Świadczone przez Wspólnika usługi na rzecz Spółki są ściśle związane z wykonywaniem przez Spółkę czynności opodatkowanych. Na uwadze mieć należy, iż zasada odliczenia podatku naliczonego zapewnia uzyskanie neutralności podatku VAT, czyli fundamentalnego prawa podatnika wynikającego z samej konstrukcji podatku VAT. „Prawo do odliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1 i 2 u.p.t.u. wiąże się z otrzymaniem faktury, która dokumentuje rzeczywisty obrót gospodarczy. Celem faktury jest dokumentowanie zaistniałych, faktycznych zdarzeń gospodarczych. Faktura powinna więc prawidłowo odzwierciedlać zdarzenie gospodarcze zarówno pod względem przedmiotowym jak i podmiotowym” (wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 18 maja 2021 r., sygn. akt I SA/Bd 73/21). Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wspólnik za świadczone usługi wystawia na rzecz Spółki stosowne faktury VAT odzwierciedlające stan faktyczny, a co za tym idzie Spółka ma podstawy do odliczenia podatku VAT. Mając powyższe na względzie, jeżeli czynności wykonywane przez Wspólnika na rzecz Spółki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, to Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur wystawionych przez Wspólnika.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Z art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z kolei, art. 15 ust. 3 ustawy stanowi, że:
Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:
1) z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1–6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
2) (uchylony);
3) z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Przywołany przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług jest wynikiem dostosowania prawodawstwa krajowego do prawodawstwa wspólnotowego – art. 10 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą.
Zgodnie z postanowieniami art. 9 ust. 1 Dyrektywy:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
Natomiast art. 10 Dyrektywy stanowi, że:
Warunek, o którym mowa w art. 9 ust. 1, przewidujący, że działalność gospodarcza jest prowadzona samodzielnie wyklucza opodatkowanie VAT pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą umową o pracę lub jakimikolwiek innymi więzami prawnymi tworzącymi stosunek prawny między pracodawcą a pracownikiem w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.
A zatem, wyłączone z opodatkowania są czynności, których prawodawca, zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, nie uznaje za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, pod warunkiem, że podmioty uzyskujące te przychody związane są ze zlecającym ich wykonanie więzami tworzącymi stosunek prawny co do warunków ich wykonania, wynagrodzenia oraz odpowiedzialności zlecającego za wykonanie tych czynności. Odpowiedzialność zlecającego wykonanie tych czynności, to odpowiedzialność wobec osób trzecich.
Przedmiotowe zagadnienie było również przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (orzeczenia w sprawie C-202/90 Ayuntamiento de Sevilla przeciwko Recaudadores de Tributos de las Zonas primera y segunda, C-235/85 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Niderlandów). TSUE w ww. orzeczeniach wskazał, że za samodzielną nie będzie mogła być uznana działalność gospodarcza, która wykonywana jest przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona, nie powoduje żadnego ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy, a nadto nie powoduje odpowiedzialności usługodawcy wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością. Zatem wyłączone z opodatkowania VAT są stosunki, które pod względem warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia oraz odpowiedzialności zlecającego tożsame są ze stosunkiem pracy. Chodzi tutaj w szczególności o element podporządkowania zlecającemu, który jest charakterystyczny dla stosunku pracy.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Państwa Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT, natomiast Pan .... jest wspólnikiem Spółki i jednocześnie członkiem jej zarządu. Spółka świadczy usługi prawne i doradcze. Spółka świadczy usługi doradztwa restrukturyzacyjnego oraz pełni funkcje nadzorcy, zarządcy i syndyka w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych (art. 157 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe oraz art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne). Spółka prowadzi również działalność regulowaną na rzecz spółek lub trustów, o której mowa w art. 129a ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Wykonywanie powyższej działalności wymaga specjalistycznej wiedzy. Usługi doradztwa restrukturyzacyjnego, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego mogą być wykonywane przez osoby posiadające licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Ponadto prawo dopuszcza pełnienie przez spółkę handlową, której zarząd posiada licencję doradcy restrukturyzacyjnego, funkcji syndyka w postępowaniach upadłościowych (art. 157 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe) oraz nadzorcy i zarządcy w postępowaniach restrukturyzacyjnych (art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne). Wynagrodzenie spółki z tytułu pełnienia funkcji syndyka, nadzorcy oraz zarządcy podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług stosownie do art. 167a ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe oraz art. 49 i art. 63 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne. Wspólnik jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Wspólnik posiada specjalistyczną wiedzę i umiejętności w zakresie przedmiotu działalności Spółki, w tym posiada licencję doradcy restrukturyzacyjnego. W związku z posiadanymi kwalifikacjami Wspólnika i charakterem prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej na podstawie art. 151 § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (zwanej dalej: k.s.h.) Spółka dokonała zmiany umowy Spółki w taki sposób, by zobowiązać Wspólnika do powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki, o których mowa w art. 176 § 1 k.s.h., za co Wspólnikowi przysługuje wynagrodzenie określone umową spółki zgodnie z art. 176 § 2 k.s.h. W umowie spółki został wyraźnie wskazany rodzaj oraz zakres takich świadczeń, z zastrzeżeniem, że nie są to obowiązki związane z kierowaniem firmą i zajmowaniem się jej sprawami. Czynności wykonywane przez Wspólnika są ściśle związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Wspólnik jest zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki w postaci wykonywania czynności będących przedmiotem działalności Spółki, w tym do świadczenia usług doradztwa restrukturyzacyjnego oraz usług prawnych na rzecz Spółki i jej klientów jak również w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych, w których spółka pełni funkcję pozasądowego organu postępowania (syndyka, zarządcy lub nadzorcy). Zmiana umowy spółki weszła w życie z momentem wpisu do rejestru (art. 255 § 1 k.s.h). Wspólnik nie zawarł odrębnej umowy cywilnej na świadczenie ww. usług ze Spółką. Jedyną podstawą świadczeń jest umowa spółki. Zasady ustalania wynagrodzenia są określone w umowie Spółki, zgodnie z przepisami art. 176 k.s.h. i bazują na stawce godzinowej. Na wysokość otrzymanego przez Wspólnika wynagrodzenia, ma więc wpływ ilość godzin, które są przez Wspólnika poświęcone na wykonanie świadczeń na rzecz Spółki. Wypłata wynagrodzenia zgodnie z umową spółki następuje w cyklach miesięcznych. Ryzyko gospodarcze za czynności wykonywane przez Wspólnika w zakresie zawartej umowy ponosi Spółka. Spółka ponosi pełną odpowiedzialność wobec osób trzecich za działania i zaniedbania Wspólnika związane z wykonywaniem przez niego powtarzających się świadczeń niepieniężnych. Wspólnik nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich, zaś wobec Spółki ponosi odpowiedzialność na zasadach ogólnych. Świadcząc na rzecz Spółki usługi, o których mowa we wniosku, Wspólnik wyraża oświadczenia woli w imieniu i na rzecz Spółki. Czynności świadczone przez wspólnika są częścią usług świadczonych przez Spółkę na rzecz jej klientów. Ponadto, zakres czynności wykonywanych przez Wspólnika na rzecz Spółki obejmuje niektóre czynności wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy VAT, w szczególności usługi doradcze i prawnicze. Świadczone przez Wspólnika usługi na rzecz Spółki są wykorzystywane przez Spółkę do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Wspólnik wykorzystuje w niezbędnym zakresie zasoby rzeczowe Spółki świadcząc dla niej usługi. Tymi zasobami są m.in. telefon, materiały biurowe, laptop. Wspólnik świadczy usługi w siedzibie Spółki i innych miejscach prowadzenia przez nią działalności. Wynagrodzenie, które Wspólnik otrzymuje od Spółki za wykonywanie czynności na rzecz Spółki, nie stanowi dla Wspólnika przychodu wymienionego w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynagrodzenie, które Wspólnik otrzymuje od Spółki za wykonywanie czynności na rzecz Spółki, nie stanowi przychodu, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przed dokonaniem zmiany umowy spółki w powyższym zakresie Wspólnik nie był czynnym podatnikiem VAT.
Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą tego, czy czynności wykonywane przez Wspólnika na rzecz Spółki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
Uznanie czynności usługowych za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy sprowadza się przede wszystkim do spełnienia wymogu samodzielności (niezależności) przy realizacji tych czynności.
Przy czym z przywołanego wyżej przepisu art. 15 ust. 3 ustawy wynika, że warunkiem dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, jest uznanie przychodów osiąganych z tytułu wykonywanych czynności za przychody wymienione w art. 12 ust. 1-6 (przychody z wykonywanej pracy) lub w art. 13 pkt 2-9 (przychody z działalności wykonywanej osobiście) ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Odnosząc się do kwestii objętej zakresem wniosku w pierwszej kolejności należy wskazać, że skoro wynagrodzenie otrzymywane za wykonywanie czynności nie stanowi przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to dla ww. czynności świadczonych przez Wspólnika nie jest spełniony warunek, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 1 ustawy.
Ponadto z cytowanego powyżej przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną, za które uzyskuje przychody wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, istotne jest łączne spełnienie wszystkich elementów wymienionych w tym przepisie, tj. związanie zleceniobiorcy ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym, a wykonującym zlecane czynności co do warunków:
‒wykonywania tych czynności,
‒wynagrodzenia oraz
‒odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Zatem, użycie słowa „samodzielnie” w kontekście art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, wyklucza opodatkowanie pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą przez umowę o pracę lub inny stosunek prawny tworzący więzi (stosunek podporządkowania) między pracodawcą a pracownikiem co do (w zakresie) warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.
Oznacza to, że przychody z tytułu wykonywanych czynności nie tylko powinny być wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz także spełnione muszą zostać pozostałe kryteria przedmiotowe określające m.in. czy działanie usługodawcy odbywa się na warunkach ryzyka gospodarczego, a tym samym kto ponosi odpowiedzialność za wykonane usługi. Nie stanowią bowiem samodzielnej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, tylko i wyłącznie te czynności, gdy pomiędzy zlecającym ich wykonanie i wykonującym zlecone czynności istnieją więzy tworzące stosunek prawny w zakresie warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego za wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
W analizowanej sprawie ze wskazanych przez Państwo okoliczności wynika, że wynagrodzenie, które Wspólnik otrzymuje od Państwa Spółki za wykonywanie Czynności, nie stanowi przychodu, o którym mowa w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem analiza pozostałych warunków, o których mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, jest bezprzedmiotowa. Tym samym świadczenie opisanych usług nie mieści się w dyspozycji ww. przepisu.
Zgodnie natomiast z treścią powołanego wyżej art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.
Tym samym w analizowanym przypadku Wspólnik powinien być uznany za podmiot świadczący usługę, a Państwa Spółkę należy uznać za korzystającą z takiej usługi. Czynności, które zobowiązany jest wykonywać na rzecz Państwa Spółki Wspólnik, polegające na świadczeniu usług doradztwa restrukturyzacyjnego, usług prawnych na rzecz Spółki i jej klientów jak również w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych, w których spółka pełni funkcję pozasądowego organu postępowania (syndyka, zarządcy lub nadzorcy), mają charakter odpłatny. Tym samym otrzymane wynagrodzenie stanowi ekwiwalent za konkretną usługę, którą w niniejszej sprawie jest świadczenie usług doradztwa restrukturyzacyjnego, usług prawnych na rzecz Spółki i jej klientów jak również w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych.
Odnośnie odpłatności za ww. świadczenia należy zauważyć, że ustawa nie definiuje, co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.
Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.
W omawianej sprawie czynności Wspólnika polegające na świadczeniu usług doradztwa restrukturyzacyjnego, usług prawnych na rzecz Spółki i jej klientów jak również w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych w zamian za wynagrodzenie mają charakter odpłatny, zatem świadczenia te wypełniają wskazaną przesłankę uznania tych czynności za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.
W konsekwencji uznać należy, że czynności wykonywane przez Wspólnika na rzecz Państwa Spółki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, a Wspólnika z tego tytułu uznać należy za podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, do której nie mają zastosowania ograniczenia wynikające z art. 15 ust. 3 tej ustawy.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Ponadto, Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia przez Spółkę podatku VAT z faktur wystawianych przez Wspólnika, w przypadku uznania, iż czynności wykonywane przez Wspólnika na rzecz Spółki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.
Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Z treści cytowanych wyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Jak wskazano wyżej, świadczone przez Wspólnika usługi na rzecz Spółki podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Ponadto Państwa Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Świadczone przez Wspólnika usługi na rzecz Spółki będą ściśle związane z wykonywaniem przez Spółkę czynności opodatkowanych. Obowiązki nałożone na Wspólnika na podstawie umowy spółki obejmą czynności o charakterze bezpośrednio związanym z bieżącą działalnością operacyjną Spółki.
Zatem, z uwagi na powołane przepisy prawa w kontekście wskazanego opisu sprawy należy stwierdzić, że w zakresie, w jakim nabywane usługi wykorzystywane są do wykonywania przez Spółkę - czynnego podatnika podatku VAT - czynności opodatkowanych, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. usług wynikających z faktur z wykazaną kwotą podatku, wystawionych przez Wspólnika.
Podsumowując, Państwa Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur wystawionych przez Wspólnika. Prawo to przysługuje pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych zawartych w art. 88 ustawy.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, w tym w szczególności sposób dokumentowania czynności wykonywanych przez Wspólnika na rzecz Państwa Spółki, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).