Państwa stanowisko w sprawie

W zakresie pytania 1:

Zdaniem Wnioskodawcy w analizowanym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym w zakresie nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości Pracownikom w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania. W konsekwencji, Spółka nie będzie zobowiązana do opodatkowania ww. świadczenia i naliczenia podatku VAT należnego.

W zakresie pytania 2:

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, w sytuacji, gdy Wnioskodawca nabywa usługi najmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym na rzecz Pracowników, przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego na zasadach ogólnych zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Bowiem w ocenie Wnioskodawcy nie znajdzie tutaj zastosowania ograniczenie prawa do odliczenia zawarte w treści art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

W zakresie pytania 1:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1.przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2.wszelkie inne darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1.użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2.nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Dla stwierdzenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia, tj. w szczególności należy ustalić, czy służy celom innym niż działalność gospodarcza podatnika, czy też służy celom działalności gospodarczej. Jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie się wpisywało w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona i tym samym art. 8 ust. 2 ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania.

Zatem, aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, tj. za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością.

Przez świadczenie usług na cele niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć takie świadczenie usług, które odbywa się bez związku z potrzebami działalności gospodarczej i jest ukierunkowane na zupełnie inne cele niż cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (np.: cele prywatne, cele społeczne).

Z kolei, przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy rozumieć te świadczenia, które są wykonywane w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podatnika, z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa, jego rozwojem, kontynuacją działalności, w tym w związku z zapewnieniem odpowiednio wykwalifikowanej kadry pracowniczej.

W tym miejscu należy zauważyć, że przepisy ustawy nie definiują pojęcia „potrzeb osobistych”. Za Słownikiem Języka Polskiego uznać należy, że potrzebami „osobistymi” są takie potrzeby, które „dotyczą danej osoby” i które są jej potrzebami „prywatnymi”, tj. potrzebami niezwiązanymi z prowadzoną przez tą osobę działalnością gospodarczą, statusem pracownika, czy pełnioną funkcją.

Zatem można przyjąć, że potrzebami osobistymi są te, których realizacja nie jest związana, np. ze stosunkiem pracy, których zaspokojenie wynika z dobrej woli podatnika i służy jedynie pracownikowi lub innym osobom. Natomiast potrzeby biznesowe to te, które przede wszystkim służą podatnikowi i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, w okolicznościach wskazanych w stanie faktycznym, tj. gdy osoby oddelegowane o odpowiednich kwalifikacjach i umiejętnościach pochodzą z innych krajów, to cele prowadzonej działalności (potrzeby przedsiębiorstwa) mogą spowodować konieczność zapewnienia przez Spółkę nieruchomości mieszkalnych dla takich osób oraz ich rodzin na czas trwania oddelegowania. Brak zapewnienia lokum mieszkalnego przez Spółkę uniemożliwiłby oddelegowanie Pracowników do Spółki i / lub zniechęciło ich do świadczenia pracy na rzecz Spółki. Bez wątpienia nieodpłatne udostępnienie nieruchomości, w takich okolicznościach służy działalności gospodarczej Spółki, a korzyść osobista uzyskiwana przez Pracowników z takiego bezpłatnego użyczenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do potrzeb prowadzonej działalności przez Spółkę. Sprowadzenie Pracowników do Polski i udostępnienie im nieruchomości mieszkalnej jest nierozerwalnie związane w prowadzoną opodatkowaną działalnością gospodarczą.

Oznacza to, że działania Wnioskodawcy, polegające na zapewnieniu zakwaterowania Pracownikom, podyktowane są głównie jego korzyścią biznesową, a nie zapewnieniem korzyści Pracownikom. Największą bowiem korzyść z udostępnienia nieruchomości mieszkalnych Pracownikom uzyskuje Wnioskodawca, a nie Pracownik. Okoliczności tej, nie zmienia również fakt, że niekiedy Pracownicy przenoszą się do Polski wraz z rodzinami i wspólnie użytkują daną nieruchomość. Bowiem w ocenie Wnioskodawcy, gdyby zostali oni pozbawieni możliwości przeniesienia się wraz z rodziną (zwłaszcza przy Oddelegowaniu długoterminowym, które jest niezmiernie istotne z punktu widzenia działalności Spółki) - to nie zdecydowaliby się na oddelegowanie i przyjazd do Polski. Co w konsekwencji mogłoby mieć negatywne skutki dla działalności Spółki poprzez utratę możliwości pozyskania wysoce wykwalifikowanego personelu i pośrednio wpłynąć negatywnie na działalność Spółki, a nawet spowodować spadek jej obrotów.

A zatem, powyższe prowadzi do konkluzji, że nieodpłatne świadczenie polegające na nieodpłatnym udostępnieniu nieruchomości mieszkalnych na rzecz oddelegowanych Pracowników nie spełnia dyspozycji dla zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy o VAT i nie może być uznane za odpłatne świadczenie usług, bowiem jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Świadczenie to nie spełnia przesłanek: (i) potrzeb osobistych, oraz (ii) celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W konsekwencji w analizowanym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym nieodpłatne udostępnienie nieruchomości Pracownikom nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ w ww. okolicznościach nadrzędnym celem świadczeń będzie realizacja celów gospodarczych i biznesowych Wnioskodawcy - tj. zapewnienie wykwalifikowanej kadry pracowniczej, która jest niezbędna dla celów prowadzenia opodatkowanej działalności gospodarczej, a ewentualna korzyść osobista uzyskiwana przez Pracowników i członków ich rodzin z bezpłatnego świadczenia jest de facto „efektem ubocznym” działań związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

W ocenie Wnioskodawcy, twierdzenie odrębne, tj. że korzyść Pracowników jest przeważająca, a działania te nie mają związku z działalnością gospodarczą Spółki, byłoby niewłaściwe i błędne. Jak wspomniano powyżej, Pracownicy oddelegowani kierowani są do pełnienia konkretnych funkcji w ramach organizacji, wykonywania konkretnych zadań i pracy związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółki i to Wnioskodawcy zależy na tym, aby Pracowników tych sprowadzić do Polski w określonym celu. Dopiero taki cel, czy potrzeba działalności gospodarczej, skutkuje nieodpłatnym udostępnieniem nieruchomości. Tym samym nie można twierdzić, że nieodpłatne świadczenie na rzecz Pracowników w postaci udostępnienia nieruchomości mieszkalnej służy celom innym działalność gospodarcza Wnioskodawcy, bowiem bezspornie jest z nią związane.

W zakresie pytania 2:

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a.nabycia towarów i usług,

b.dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Zatem w VAT obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki prawno-podatkowe, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Przepisy ustawy o VAT nie precyzują, jak ścisły musi być związek między zakupem towarów (usług) a czynnościami opodatkowanymi, aby odliczenie podatku naliczonego było dopuszczalne. Przyjmuje się, że związek ten może być nie tylko bezpośredni, ale również pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa — mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT. Zgodnie z nim prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje przy nabyciu towarów i usług:

1.wykorzystywanych do czynności nieobjętych zakresem opodatkowania VAT (tzn. niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem), lub

2.   wykorzystywanych do czynności wprawdzie podlegających zakresowi opodatkowania VAT, niemniej jednak na podstawie przepisów szczególnych zwolnionych od tego podatku.

W analizowanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym nieruchomości nie są wynajmowane tylko po to, aby następnie udostępnić je nieodpłatnie Pracownikom i ich rodzinom. Należy bowiem podkreślić, iż działania te mają przełożenia na główny przedmiot aktywności gospodarczej Wnioskodawcy, poprzez zwiększenie jego możliwości kadrowych, które osiąga dzięki zapewnieniu zagranicznym oddelegowanym Pracownikom możliwości stałego przebywania w pobliżu miejsca pracy.

Tym samym, zapewnienie zakwaterowania Pracownikom, przekłada się w sposób pośredni na działalność gospodarczą Spółki, gdyż dzięki temu Spółka pozyskuje wykwalifikowany personel, który m.in.:

·wyznacza kierunki rozwoju, strategie biznesowe, realizuje liczne cele - gdyż w ramach Oddelegowania długoterminowego Pracownicy obejmują m.in. funkcje kierownicze, tj.pozycje menadżerskie, dyrektora lub członka zarządu, a zatem pełnią kluczową rolę dla celów funkcjonowania poszczególnych procesów w ramach struktur Wnioskodawcy, realizacji zadań biznesowych, rozwoju i kontynuacji działalności gospodarczej,

·     stanowi zabezpieczenie nieprzerwanej działalności w sytuacjach wzmożonej produkcji, ogranicza ryzyko przestojów poszczególnych procesów, wspomaga specyficzne projekty służące działalności gospodarczej - gdyż w ramach Oddelegowania krótkoterminowego, Spółka ma możliwość szybkiego pozyskania Pracowników o odpowiednich kwalifikacjach (np. w obszarze marketingu, finansów, IT, wsparcia produkcji, itd.).

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy nabywane usługi najmu są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, a zatem jest on uprawiony do odliczenia VAT z tego tytułu. Głównym celem najmu nieruchomości mieszkalnych jest wykorzystywanie ich dla podstawowej działalności gospodarczej Spółki, która jest działalnością opodatkowaną VAT, a nie dla celów wykonywania usług najmu (użyczenia) Pracownikom (nieodpłatnego, bądź odpłatnego), co jest jedynie efektem ubocznym pozyskania oddelegowanych Pracowników. A zatem, zakup usług najmu nieruchomości należy rozpatrzyć w szerszym kontekście, a nie tylko kontekście użyczenia nieruchomości Pracownikom.

Powyższy wniosek można znaleźć także w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 października 2019 r., sygn. I FSK 1281/17: „W tym kontekście nie jest słuszna konkluzja organu, [...], że wydatki opisane we wniosku nie będą związane z czynnościami opodatkowanymi. Przede wszystkim wskazać należy, że opisane przez skarżącego wydatki zostały błędnie powiązane z czynnościami polegającymi na udostępnieniu pokojów w hotelu pracownikom nieodpłatnie lub za odpłatnością, które to czynności nie skutkują (w ocenie organu) powstaniem podatku należnego. Wnioskodawca wyraźnie zaznaczył, że zamysł budowy hotelu pracowniczego zdeterminowany był prężnie rozwijającą się działalnością w zakresie hodowli pieczarek i powstałym w związku z tym zapotrzebowaniem na dodatkowych pracowników pochodzących z Ukrainy [...]. Dlatego też sporne wydatki należało powiązać z opodatkowaną działalnością w zakresie hodowli pieczarek, nie zaś z czynnościami udostępnienia lokali pracownikom.”

Jednocześnie w ocenie Wnioskodawcy nie znajdzie tutaj zastosowania ograniczenie prawa do odliczenia zawarte w treści art. 88 ust. 3a pkt 2 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, gdyż przedmiotowe usługi są pośrednio związane z działalnością opodatkowaną Spółki, tj. wpływają na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości oraz przyczyniają się do generowania przez nią obrotu. Usługi najmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym nie są wykorzystywane do celów mieszkaniowych Wnioskodawcy, lecz służą wykonywaniu przez niego działalności gospodarczej, a potrzeby mieszkaniowe Pracowników realizowane są pobocznie.

„Preferencją wynikającą z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT nie są objęte usługi wynajmu lokali mieszkalnych, których bezpośrednim celem nie jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych najemcy, lecz realizacja przez niego celów gospodarczych, w tym zarobkowych”, co zostało wskazane w licznych wyrokach sądów administracyjnych, w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie sygn. akt I FSK 1182/16 i sygn. akt I FSK 1012/12.

Ponadto, jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w sprawie sygn. VIII SA/Wa 433/18: „Jeżeli bowiem najemcą jest podmiot, który udostępnia lokale mieszkalne zatrudnionym przez siebie pracownikom, to lokale te wprawdzie realizują cel mieszkaniowy, ale nie jest to cel wyłączny. W takim przypadku wynajem jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, choć pośrednio zaspakajane są potrzeby mieszkaniowe zatrudnionych pracowników. Tym samym wbrew twierdzeniom Organu interpretacyjnego usługi, o których mowa nie korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT i podlegają opodatkowaniu według stawki podstawowej. W ocenie Sądu Organ interpretacyjny wydając zaskarżoną interpretację dopuścił się błędnej wykładni i niewłaściwej oceny co do zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, w konsekwencji błędnie uznał, iż zastosowanie w sprawie ma art. 88 ust. 30 pkt 2 ustawy o VAT[...]”. Teza ta została także potwierdzona przez Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. I FSK 2343/18), który oddalił skargę organu interpretacyjnego.

Podobną linię interpretacyjną przyjął Minister Finansów, który w wydanej Interpretacji Ogólnej (sygn. PTi.8101.1.2021) stwierdził: „Podsumowując, usługa wynajmu bądź dzierżawy nieruchomości (lub jej części) o charakterze mieszkalnym (np. lokalu mieszkalnego), świadczona przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług na rzecz podmiotu gospodarczego (innego niż społeczna agencja najmu), który wykorzystuje wynajmowaną nieruchomość na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, [...] podlega opodatkowaniu z zastosowaniem podstawowej stawki podatku VAT.” Sam Minister Finansów wskazał na związek najmu nieruchomości mieszkalnych z działalnością gospodarczą nabywcy, co wymusza na dostawcy zastosowanie właściwej stawki VAT, a zatem odmowa Spółce (nabywcy) prawa do odliczenia podatku VAT byłaby w sprzeczności z powyższa Interpretacją, skoro Spółka wykorzystuje wspomnienie nieruchomości dla celów opodatkowanej działalności gospodarczej.

Podsumowując, należy dojść do wniosku, że Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z nabytymi usługami najmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym, których zakup związany jest z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Ponadto, nie znajdą zastosowania ograniczenia, co do prawa do odliczenia VAT naliczonego wynikające z art. 88 ustawy o VAT. Przyjęcie odmiennego wniosku przeczyłoby m.in. wskazanej powyżej linii orzeczniczej, w tym wydanej Interpretacji Ogólnej (wskazanej powyżej) oraz naruszałoby podstawową zasadę, jaką jest neutralność podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe w części dotyczącej braku opodatkowania nieodpłatnego udostępniania nieruchomości pracownikom oraz nieprawidłowe w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługi wynajmu.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy dla uznania, że świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę i odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi zostaje wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Wypłacający wynagrodzenie otrzymuje w zamian świadczenie przynoszące mu korzyść.

Podkreślić jednak należy, że w ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

I tak, w art. 8 ust. 2 ustawy postanowiono, że:

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przepisy ustawy formułują zatem zasadę, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega co do zasady odpłatne świadczenie usług, a nieodpłatne ich świadczenie traktuje się jako odpłatne w przypadkach określonych w ww. art. 8 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):

Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Dla stwierdzenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia.

Jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie się wpisywało w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Zatem, aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, tj. za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością.

Przez świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć takie świadczenie usług, które odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Natomiast przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy rozumieć te usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podatnika, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. W tym więc aspekcie winny być rozpatrywane działania podejmowane przez dany podmiot.

Powyższe zagadnienie było także przedmiotem orzeczenia TSUE z dnia 16 października 1997 r., sygn. C-258/95. W przedmiotowym stanie faktycznym Trybunał rozważał, czy bezpłatny przewóz pracowników na teren przedsiębiorstwa stanowi świadczenie usług za wynagrodzeniem w rozumieniu artykułu 6(2)(b) VI Dyrektywy (opodatkowane VAT). Trybunał wskazał, że w większości sytuacji usługi transportowe świadczone nieodpłatnie na rzecz pracowników podlegają opodatkowaniu. Jednak zdarza się, że usługi transportowe świadczone przez pracodawcę są jedyną możliwością dowozu pracowników do miejsca pracy i wówczas takie usługi służą celom prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej. Wówczas osobiste korzyści uzyskiwane przez pracowników mają znaczenie drugorzędne w stosunku do korzyści gospodarczych, zaś artykuł 6(2)(b) nie ma zastosowania.

Zauważyć należy, że w normalnych okolicznościach użyczenie lokali mieszkalnych pracownikom służy prywatnym celom pracownika, jednakże w określonych okolicznościach, np.: lokalizacja zakładu pracy w małej miejscowości, gdzie występują trudności w wynajęciu mieszkania, a pracownicy pochodzą z odległych regionów, wymogi prowadzonej działalności (potrzeby przedsiębiorstwa) mogą spowodować konieczność zapewnienia przez pracodawcę lokali mieszkalnych dla pracowników na czas trwania stosunku pracy.

W takich specyficznych okolicznościach służy to działalności gospodarczej podatnika, a korzyść osobista uzyskiwana przez pracowników z takiego bezpłatnego użyczenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do potrzeb prowadzonego przedsiębiorstwa. Zatem, jeśli z obiektywnych okoliczności wynika, że korzyść przedsiębiorstwa wynikająca z danej czynności ma charakter dominujący nad korzyścią osobistą danego pracownika, to do tej czynności nie znajdzie zastosowania obowiązek jej opodatkowania na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W celu prowadzenia i rozwijania swojej podstawowej działalności gospodarczej, Spółka potrzebuje, poza pracownikami szeregowymi, również wykwalifikowanego personelu posiadającego specjalistyczne umiejętności i wiedzę ekspercką z zakresu branży, w której działa Grupa. W niektórych przypadkach możliwe jest pozyskanie Pracowników lokalnie, jednakże czasami konieczne jest wykorzystanie zasobów ludzkich Grupy. Spółka zawarła ze spółką z Grupy umowę oddelegowania. W ramach Umowy, Podmiot X zobowiązał się, m.in. udostępnić Spółce Pracowników posiadających oczekiwane przez Spółkę określone kwalifikacje, rozumiane jako specjalistyczne umiejętności, ugruntowane doświadczenie zawodowe i profesjonalna wiedza ekspercka, potrzebne dla celów wykonywania określonych funkcji/zadań związanych z działalnością Spółki. Oddelegowanie długoterminowe trwa zazwyczaj przez okres kilku lat. Oddelegowanie krótkoterminowe trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu miesięcy. Dla celów przyjęcia Pracowników w ramach oddelegowania, Spółka zobowiązana jest, m.in. do pokrywania kosztów zakwaterowania Pracowników. Spółka zawiera w tym celu umowy najmu mieszkań/domów. Umowy każdorazowo są zawierane pomiędzy Spółką, a wynajmującymi, którzy są podatnikami VAT. Faktury za najem wystawiane są na rzecz Spółki. Umowy zawierane pomiędzy wynajmującymi, a Wnioskodawcą często zawierają adnotację o mieszkaniowym celu wynajęcia danej nieruchomości. Spółka nie podnajmuje nieruchomości Pracownikom, a udostępnia im je do nieodpłatnego użytkowania na podstawie umowy użyczenia. Zakwaterowanie Pracowników w najmowanych nieruchomościach ma charakter czasowy oraz stricte zawodowy i ma miejsce wyłącznie w czasie, kiedy wykonywana jest praca na rzecz Wnioskodawcy.

Podkreślić należy, że przepis art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy ma zastosowanie tylko do tych spośród usług nieodpłatnych, które nie spełniają warunku w nim wymienionego, tj. dotyczy tych usług nieodpłatnych, które służą celom innym niż działalność gospodarcza podatnika. Jeśli ww. warunek nie jest spełniony, nie może być mowy o potraktowaniu usługi świadczonej nieodpłatnie jako usługi odpłatnej i objęcie jej zakresem opodatkowania VAT.

Analizując wskazane wyżej przepisy prawne w kontekście przywołanych wyżej przepisów oraz orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdzić należy, że nieodpłatne zapewnienie pracownikom wykonującym pracę na rzecz Spółki świadczeń związanych z zakwaterowaniem, oddelegowanych do pracy na rzecz Spółki z uwagi na konieczność wykorzystania zasobów ludzkich Grupy,  stanowi/będzie stanowić nieodpłatne świadczenie usług.

Jednakże w świetle art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, w analizowanym przypadku czynność ta nie podlega/nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ w takich specyficznych okolicznościach nadrzędnym celem świadczonych usług jest/będzie realizacja celów gospodarczych Spółki – zapewnienie Spółce pracowników, a korzyść osobista uzyskiwana przez tych pracowników z takiego bezpłatnego świadczenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do potrzeb prowadzonego przedsiębiorstwa.

Podsumowując zatem, nieodpłatne udostępnienie przez Spółkę mieszkań/domów pracownikom w czasie, kiedy wykonywana jest praca na rzecz Spółki stanowi nieodpłatne świadczenie usług związane z jej działalnością gospodarczą, które w związku z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, oceniając Państwa stanowisko w zakresie braku opodatkowania nieodpłatnego udostępniania mieszkań/domów przez Spółkę pracownikom wykonującym pracę na rzecz Spółki uznałem je za prawidłowe.

Przechodząc z kolei do kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Z treści wskazanych wyżej przepisów wynika również, że odliczenie podatku naliczonego przysługuje tylko podatnikom podatku od towarów i usług, jeżeli nabyte towary i usługi służą czynnościom opodatkowanym, tzn. czynnościom, które generują podatek należny.

Natomiast prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje m.in. przy nabyciu towarów i usług:

1.wykorzystywanych do czynności nieobjętych zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług (tzn. niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem),

2.wykorzystywanych do czynności wprawdzie podlegających zakresowi opodatkowania podatkiem od towarów i usług, niemniej jednak na podstawie przepisów szczególnych zwolnionych od tego podatku.

Zasadą jest także to, że podatnik jest zobowiązany w pierwszej kolejności dołożyć należytych starań, aby odpowiednio przyporządkować podatek naliczony do poszczególnych czynności, aby prawa do odliczenia nie nadużyć. Nie można również rozszerzająco przyjmować braku możliwości dokonania takiego przyporządkowania.

Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest zatem związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym.

Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo–skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Zaznaczyć należy, że określenie pośredniego związku nabywanych towarów i usług z konkretną działalnością przedsiębiorcy (czynnościami opodatkowanymi bądź nieopodatkowanymi) może mieć miejsce dopiero w sytuacji, gdy niemożliwym jest wykazanie ich bezpośredniego związku z daną działalnością.

Obowiązkiem podatnika – jak podane wyżej – jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju czynności, z którymi wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku do czynności podlegających opodatkowaniu i czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Spółka ponosi wydatki związane z wynajmem mieszkań/domów przeznaczonych na mieszkania dla tychże pracowników. Poniesienie ww. wydatków ma na celu pozyskanie lokali, które Spółka nieodpłatnie udostępni swoim pracownikom.

Jak wyżej wskazano, nieodpłatne udostępnienie pracownikom lokali mieszkalnych jest czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem wydatki dokonywane przez Spółkę służą/będą służyły (bezpośrednio) do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - ich następstwem nie jest/nie będzie powstanie zobowiązania podatkowego (podatku należnego).

Wydatki poniesione przez Spółkę na wynajem mieszkań/domów związane są/będą w sposób bezpośredni z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu VAT. Natomiast nie ma znaczenia pośredni wpływ wydatków na czynności opodatkowane, skoro możliwe jest bezpośrednie przyporządkowanie ich do konkretnych czynności wykonywanych przez Spółkę (niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług).

W konsekwencji, w opisanym przypadku Spółce nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z wynajmem mieszkań/domów, tj. z tytułu usług najmu, ponieważ ww. wydatki nie są/nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Tym samym oceniając Państwa stanowisko w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługi wynajmu, uznałem je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia i zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).