Prawo do zastosowania procedury szczególnej VAT-marża, przy dostawie monet kolekcjonerskich uprzednio importowanych na terytorium innego państwa członkowskiego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do zastosowania procedury szczególnej VAT-marża, przy dostawie monet kolekcjonerskich uprzednio importowanych na terytorium innego państwa członkowskiego. Uzupełnili go Państwo pismem z 6 kwietnia 2023 r. (wpływ 6 kwietnia 2023 r.) oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 24 kwietnia 2023 r. (wpływ 24 kwietnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Państwa Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT i prowadzi działalność w zakresie sprzedaży monet bulionowych w kraju jak i za granicą. Monety pozyskują Państwo w drodze importu z kraju trzeciego lub sporadycznie w drodze zakupu w kraju lub z innych państw Unii Europejskiej od podmiotów dokumentujących taką sprzedaż w procedurze VAT-marża dla przedmiotów kolekcjonerskich.

Monety sprzedawane przez Państwa są przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innego metalu, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną. Sprzedają Państwo monety kolekcjonerskie zarówno do odbiorców w kraju jak i za granicą. Kupującymi są zarówno osoby fizyczne (pojedynczy kolekcjonerzy) jak i podmioty gospodarcze zarejestrowane jako podatnicy VAT w krajach Unii Europejskiej.

Dokonują Państwo importu monet bulionowych z krajów poza unijnych. Procedur importowych dokonują Państwo zarówno na polskiej granicy jak i w innych krajach Unii Europejskiej tzn. spółka dokonuje procedur importowych w portach lotniczych lub morskich krajów unijnych np. Francji, Niemiec, Holandii. W zależności od wymagań stawianych przez dany kraj dokonujecie Państwo importu albo posługując się swoim własnym numerem EORI lub numerem NIP uzyskanym w kraju importu. Zawsze jednak jesteście importerem. Zaimportowane monety mogą zostać przewiezione do Polski i sprzedane w Polsce, mogą jednak zostać sprzedane do odbiorców w krajach Unii Europejskiej bezpośrednio z miejsca dokonania importu (z pominięciem terytorium Polski).

Pytanie

Czy jesteście Państwo uprawnieni do zastosowania szczególnej procedury opodatkowania (tzw. procedury VAT-marża), o której mowa w art. 120 ust. 4 ustawy, przy dostawie monet kolekcjonerskich uprzednio importowanych na terytorium innego państwa członkowskiego niż Polska?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, mają Państwo prawo do zastosowania szczególnej procedury opodatkowania, o której mowa w art. 120 ust. 4 ustawy (tzw. procedura VAT-marża), przy dostawie monet kolekcjonerskich uprzednio importowanych w innych krajach Unii Europejskiej.

Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy, przez przedmioty kolekcjonerskie rozumie się kolekcje oraz przedmioty kolekcjonerskie o wartości zoologicznej, botanicznej, mineralogicznej, anatomicznej, historycznej, archeologicznej, paleontologicznej, etnograficznej lub numizmatycznej (CN 9705), a także przedmioty kolekcjonerskie, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy.

Jak wynika z przywołanego art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy, za przedmioty kolekcjonerskie uważa się monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną.

W konsekwencji, ustalając, czy monety stanowią przedmioty kolekcjonerskie w rozumieniu art. 120 ustawy ocenić należy, czy monety te nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub czy mają one wartość numizmatyczną (CN 9705). Zaistnienie jednej z dwóch przesłanek spowoduje, że dana moneta uznana być powinna za przedmiot kolekcjonerski w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy i w konsekwencji jako przedmiot kolekcjonerski na potrzeby stosowania art. 120 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy.

Należy przyjąć, że moneta z metalu szlachetnego niebędąca środkiem płatniczym może być uznana za przedmiot kolekcjonerski w sytuacji, w której przeważnie, na ogół, w normalnych sytuacjach nie jest używana jako środek płatniczy. W świetle powyższego, w Państwa ocenie, za monetę, która nie jest zwykle używana jako środek płatniczy uznać należy monetę, która z uwagi na zaistnienie określonych zdarzeń nie występuje zazwyczaj w roli środka płatniczego jednak może taką funkcję spełniać (moneta ma wartość kolekcjonerską, znacznie przewyższającą wartość nominału). Cena monet zależy w dużym stopniu od cen rynkowych kruszcu, w związku z czym nabywane są one głównie w celach inwestycyjnych i kolekcjonerskich.

Należy zauważyć, że ustawodawca posługuje się pojęciami, „nie są zwykle używane jako środek płatniczy” lub „wartość numizmatyczna”. W związku z tym, że w ustawie brak jest definicji słowa „zwykle” oraz „numizmatyczny” należy posłużyć się definicjami tych określeń zawartymi w Słowniku języka polskiego. Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN znajdującym się na stronie internetowej www.sjp.pwn.pl „zwykle” oznacza „najczęściej”, „przeważnie”, zaś „numizmat” to „dawna moneta lub medal mające wartość zabytkową”.

W Państwa ocenie importowane i następnie sprzedawane monety spełniają powyższe definicje.

W myśl art. 120 ust. 4 ustawy, w przypadku podatnika dokonującego dostawy przedmiotów kolekcjonerskich nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia.

Zauważyć należy, że zastosowanie procedury szczególnej VAT-marża w zakresie obliczania podstawy opodatkowania przy sprzedaży przedmiotów kolekcjonerskich, spełniających definicję zawartą w art. 120 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy, uzależnione jest, jak wynika z art. 120 ust. 10 oraz ust. 11 ustawy, od statusu dostawcy tychże przedmiotów oraz procedury, w jakiej dokonano ich dostawy.

Stosownie do art. 120 ust. 10 ustawy, przepisy ust. 4 i 5 dotyczą dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:

1)osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;

2)podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;

3)podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;

4)podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;

5)podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Jednocześnie, na podstawie art. 120 ust. 11 ustawy, przepisy ust. 4 i 5 mogą mieć również zastosowanie do dostawy:

1)dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków uprzednio importowanych przez podatnika, o którym mowa w ust. 4 i 5;

2)dzieł sztuki nabytych od ich twórców lub spadkobierców twórców;

3)dzieł sztuki nabytych od podatnika, o którym mowa w art. 15, innego niż wymieniony w ust. 4 i 5, które podlegały opodatkowaniu podatkiem według stawki 7%.

Państwa zdaniem, w stanie faktycznym będącym przedmiotem niniejszego wniosku zastosowanie znajdzie art. 120 ust. 11 pkt 1.

Co do możliwości zastosowania procedury marży, o której mowa w art. 120 ust. 4 ustawy (tzw. procedura VAT-marża), należy zauważyć, że zastosowanie procedury szczególnej w zakresie obliczania podstawy opodatkowania przy sprzedaży przedmiotów kolekcjonerskich o wartości numizmatycznej (CN 9705), a także przedmiotów kolekcjonerskich, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy, spełniających definicję zawartą w art. 120 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy, uzależnione jest m.in. od sposobu nabycia tych przedmiotów.

W Państwa przypadku, w stanie faktycznym będącym przedmiotem wniosku przedmioty te są importowane a procedury importowe mają miejsce w krajach unijnych innych niż Polska.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o VAT, poprzez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o VAT, poprzez państwo członkowskie rozumie się państwo członkowskie Unii Europejskiej, a także Irlandię Północną w zakresie określonym w Protokole w sprawie Irlandii / Irlandii Północnej do Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.

Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o VAT, poprzez terytorium Unii Europejskiej rozumie się terytoria państw członkowskich Unii Europejskiej, z wyłączeniami jasno wskazanymi w ustawie, które jednak w przedmiotowej sprawie nie znajdują zastosowania.

Zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy o VAT, poprzez terytorium państwa członkowskiego rozumie się terytorium państwa wchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 2a, który nie znajduje zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Zgodnie z art. 2 ust. 5 ustawy o VAT, poprzez terytorium państwa trzeciego rozumie się terytorium państwa niewchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 2a ust. 1 i 3, które w przedmiotowej sprawie nie znajdują zastosowania.

Zgodnie z art. 2 ust. 7 ustawy o VAT, poprzez import towarów rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej.

W przedmiotowej sprawie Spółka, będąca polskim podmiotem dokonuje importu towarów z terytorium państwa trzeciego (np. Kanady) na terytorium państwa należącego do Unii Europejskiej (np. Francji, Niemiec czy Holandii). Tym samym spełniona zostaje definicja importu towarów z art. 2 ust. 7 ustawy o VAT, czyli przywóz towarów z państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej. Zgodnie natomiast z powołanymi powyżej przepisami art. 120, w szczególności art. 120 ust. 4 oraz art. 120 ust. 11 jednym z warunków zastosowania procedury VAT-marży jest nabycie towarów, które potem są przedmiotem dostawy, w drodze importu. Państwa zdaniem, w opisanej sprawie warunek ten zostaje spełniony tzn. dokonali Państwo importu towarów będących monetami kolekcjonerskimi.

Wobec powyższego, w sytuacji, gdy zgodnie z art. 120 ust. 13 ustawy, zawiadomią Państwo na piśmie naczelnika urzędu skarbowego o przyjętym sposobie opodatkowania zgodnie z ust. 4 i 5 przed dokonaniem dostawy, to wypełniony zostanie warunek dotyczący statusu dostawcy i procedury nabycia będących przedmiotem obrotu monet, o którym mowa w art. 120 ust. 11 pkt 1 ustawy.

W konsekwencji, Państwa zdaniem, mają Państwo prawo zastosować przewidzianą w art. 120 ust. 4 ustawy szczególną procedurę opodatkowania (tzw. procedurę VAT-marża) przy dostawie uprzednio importowanych, w celu odsprzedaży, monet kolekcjonerskich stanowiących, w Państwa ocenie, przedmioty kolekcjonerskie na potrzeby stosowania analizowanych przepisów. Podstawą opodatkowania będzie w tym przypadku marża stanowiąca co do zasady różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia. Przy obliczaniu marży kwota nabycia powiększona jednakże będzie o należny podatek VAT z tytułu importu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do art. 2 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 7 ustawy:

W świetle przepisu art. 2 pkt 5 ustawy:

Zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy:

Wskazać w tym miejscu również należy, że stosownie do art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy:

Podatek od towarów i usług jest podatkiem o charakterze terytorialnym, co oznacza, że opodatkowaniu w danym państwie podlegają tylko te czynności, które zostaną uznane za wykonane w tym państwie, a ściślej te czynności, które zostaną uznane za wykonane w danym miejscu. W tym przypadku określenie miejsca świadczenia determinuje miejsce opodatkowania. Stąd też niezbędne jest ustalenie miejsca dostawy towarów. Aby prawidłowo określić miejsce opodatkowania danej dostawy należy wskazać, gdzie znajduje się towar w momencie dostawy. Określenie miejsca dostawy w przypadku dostawy towarów między podatnikami z różnych państw wskazuje państwo, w którym dana czynność winna zostać opodatkowana.

Definicję towarów, w stosunku do których mają zastosowanie szczególne procedury VAT marża zawiera art. 120 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy:

Natomiast stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy:

Zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy:

Na podstawie art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy:

Stosownie do treści art. 120 ust. 5 ustawy:

Zgodnie z art. 120 ust. 10 ustawy:

Jak stanowi art. 120 ust. 11 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 120 ust. 12 ustawy:

Na podstawie art. 120 ust. 13 ustawy:

Należy podkreślić, że w przypadku sprzedaży monet, które stanowią złoto inwestycyjne na podstawie art.  121 ust. 1 i 2 ustawy obowiązuje szczególna procedura opodatkowania złota inwestycyjnego. Zatem złotych monet które spełniają warunki określone w wyżej powołanym przepisie nie można traktować jako przedmiotów kolekcjonerskich o wartości numizmatycznej (art. 121 ust. 3 ustawy).

Zgodnie z powyższym przepisem miejscem dostawy towarów w przypadku towarów niewysyłanych ani nietransportowanych jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy.

Państwa wątpliwości dotyczą możliwości zastosowania procedury szczególnej VAT-marża, przy dostawie monet kolekcjonerskich uprzednio importowanych na terytorium innego państwa członkowskiego. Przy czym wystąpić mogą sytuacje, kiedy przewieziecie Państwo monety kolekcjonerskie z kraju importu do Polski i dopiero sprzedacie odbiorcom oraz sytuacje kiedy dokonacie sprzedaży monet bezpośrednio z kraju importu do odbiorców z innych krajów UE. Odbiorcami, jak wskazujecie Państwo mogą być podmioty gospodarcze jak również osoby fizyczne (pojedynczy kolekcjonerzy).

Jak wynika z powołanego wyżej przepisu art. 120 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy, przez przedmioty kolekcjonerskie rozumie się m.in. przedmioty kolekcjonerskie o wartości numizmatycznej (CN 9705), a także przedmioty kolekcjonerskie, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy, transakcje dotyczące m.in. monet ze złota, srebra lub innego metalu są wyłączone ze zwolnienia w dwóch przypadkach:

• gdy monety te nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub
• gdy monety mają wartość numizmatyczną.

Należy zauważyć, że ustawodawca posługuje się pojęciami, „nie są zwykle używane jako środek płatniczy” lub „wartość numizmatyczna”.

W związku z tym, że w ustawie brak jest definicji słowa „zwykle” oraz „numizmatyczny” należy posłużyć się definicjami tych określeń zawartymi w Słowniku języka polskiego. Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN znajdującym się na stronie internetowej www.sjp.pwn.pl „zwykle” oznacza „najczęściej”, „przeważnie”, zaś „numizmat” to „dawna moneta lub medal mające wartość zabytkową”.

Z opisu sprawy wynika, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonują Państwo sprzedaży monet bulionowych. Sprzedawane przez Państwa monety – zgodnie z treścią wniosku - są przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innego metalu, które zwykle nie są używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną.

Sprzedawane przez Państwa monety bulionowe, stanowią zatem przedmioty kolekcjonerskie, o których mowa w art. 120 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy, co wynika z odniesienia się ustawodawcy do treści art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy.

Warunkiem zastosowania szczególnej procedury opodatkowania marży jest to, że we wcześniejszej fazie obrotu podmiot sprzedający towar podatnikowi pozbawiony był prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy jego nabyciu.

Odnosząc się do sytuacji, kiedy przywieziecie Państwo monety do Polski i dopiero dokonacie ich sprzedaży należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie jesteście Państwo podmiotem gospodarczym, zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT, a zatem przy nabyciu towarów co do zasady przysługuje Wam prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu tego nabycia. W opisanej sytuacji, po czynności importu towarów na terenie innego niż Polska kraju dokonujecie Państwo przewozu zaimportowanych przedmiotów kolekcjonerskich do Polski a zatem po czynności importu (transakcji podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT) dochodzi do kolejnej transakcji podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem tj. do przemieszczenia towarów na teren Polski w ramach własnej działalności, czyli do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na własną rzecz, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

Z powyższego wynika, że import nie stanowi dla Państwa bezpośredniej czynności przed dokonaniem sprzedaży monety na terytorium Polski. Taką bezpośrednią czynnością jest dla Państwa wewnątrzwspólnotowe nabycie przedmiotów kolekcjonerskich na podstawie ww. art. 11 ust. 1 ustawy. Czynność ta podlegać będzie – stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 4 – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W takim przypadku będziecie Państwo mieli także prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Zgodnie bowiem z treścią art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. d) ustawy:

Powyższe potwierdza wyrok WSA w Poznaniu w wyroku z 16 stycznia 2019 r., sygn. akt I SA/Po 710/18, który stwierdził, że:

W konsekwencji, nie zostaną spełnione warunki umożliwiające zastosowanie szczególnej procedury opodatkowania marżą sprzedaży przedmiotowych monet kolekcjonerskich zaimportowanych uprzednio przez Państwa na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej inne niż terytorium Polski.

Tym samym, nie można zgodzić się z Państwa stanowiskiem, zgodnie z którym w Państwa ocenie macie Państwo prawo do zastosowania szczególnej procedury opodatkowania VAT-marża, przy dostawie monet kolekcjonerskich uprzednio importowanych na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, przewiezionych do Polski i sprzedanych w Polsce.