Temat interpretacji
Nieuznanie za przedsiębiorstwo ani jego zorganizowaną część oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
13 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 13 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
·uznania, że dostawa przedmiotu Transakcji nie stanowi transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, w związku z czym podlega ona opodatkowaniu podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1);
·prawa do odliczenia przez Nabywcę podatku VAT z faktury dokumentującej dostawę będącą przedmiotem Transakcji (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).
Uzupełnili go Państwo w dniu 31 stycznia 2023 r. oraz w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 lutego 2023 r. (wpływ 13 lutego 2023 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
(…);
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dawniej: C Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością)
(…).
Opis stanu faktycznego
Ogólny opis stron oraz transakcji będącej przedmiotem wniosku
Przedmiotem niniejszego wniosku jest potwierdzenie skutków podatkowych transakcji odpłatnego zbycia aktywów majątkowych pomiędzy A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: Spółka, Wnioskodawca) a C Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: Nabywca, zwane dalej łącznie: Stronami lub Zainteresowanymi), w szczególności w zakresie uznania, że przedmiot Transakcji nie stanowił zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów Ustawy VAT, a tym samym dostawa tych aktywów majątkowych stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, dającą prawo do odliczenia po stronie Nabywcy.
Wnioskodawca jest polską spółka kapitałową prowadząca działalność gospodarczą w zakresie usług dla branży (…). Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca prowadzi w szczególności działalność gospodarczą m.in. w zakresie: (…).
Nabywca jest polską spółka kapitałową prowadzącą dotychczas działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania oraz handlu (…). Nabywca jest polskim rezydentem podatkowym, podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce oraz zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
(…) 2022 r. Strony podpisały umowę sprzedaży aktywów majątkowych (dalej: Umowa Sprzedaży). Zawarcie Umowy Sprzedaży poprzedzone zostało zawarciem przez Strony porozumienia w sprawie przejęcia przez Nabywcę pracowników Wnioskodawcy w związku z przejęciem od niego (…) 2022 r. części zakładu pracy w trybie art. 231 Kodeksu pracy w zakresie funkcji i zadań związanych z obsługą kontrahentów na rzecz których realizowane były usługi funkcjonujących w Spółce pionów: D oraz E (dalej: Porozumienie Transferowe). Przedmiotem Umowy Sprzedaży były natomiast rzeczowe składniki majątkowe, wykorzystywane w Spółce do świadczenia pracy przez pracowników Wnioskodawcy przejmowanych przez Nabywcę w tym:
·środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne (np. pojazdy, maszyny, narzędzia, sprzęt komputerowy, meble, oprogramowanie i in.);
·zgromadzone w magazynach Spółki zapasy (np. materiały eksploatacyjne, części zamienne i in.);
·odzież;
·wyposażenie drobne pracowników i inne niskocenne składniki rzeczowe (np. drobne narzędzia).
Wartość przedmiotu Umowy Sprzedaży została ustalona na podstawie wyceny składników majątkowych, sporządzonej przez niezależny podmiot wybrany przez Strony. Własność aktywów składających się na przedmiot Umowy Sprzedaży przeszła na Nabywcę (…) 2022 r. Transakcja została udokumentowana fakturą, w której cena sprzedaży przedmiotu umowy została powiększona o podatek od towarów i usług wg właściwych stawek. Po dokonaniu Transakcji, Strony podjęły działania w celu przeniesienia na Nabywcę praw i obowiązków z tytułu umów (tak zakupowych, jak i sprzedażowych) których stroną był Wnioskodawca, a które związane były z obszarami działalności funkcjonujących w Spółce pionów: D oraz E. Wskutek powyższych działań Strony podpisały szereg umów dotyczących cesji (dalej: Umowy Towarzyszące) obowiązujących z klientami oraz usługodawcami Wnioskodawcy umów na Nabywcę. Część umów zawartych wcześniej przez Spółkę z kontrahentami we wspomnianych obszarach zostało rozwiązanych i zawartych na nowo przez Nabywcę.
W efekcie zawarcia przez Strony Umowy Sprzedaży, Porozumienia Transferowego oraz Umów Towarzyszących, Nabywca (po uzupełnieniu zasobów i funkcji, które nie były przedmiotem nabycia) planuje kontynuować działalność Wnioskodawcy polegającą na świadczeniu usług funkcjonujących wcześniej w Spółce pionów: D oraz E na rzecz tych samych klientów, w podobnym zakresie jak wcześniej dokonywała to Spółka.
Opis struktury Spółki oraz umiejscowienia w niej zbytych na rzecz Nabywcy aktywów
Zgodnie z regulaminem organizacyjnym Wnioskodawcy, Spółka realizuje swoje zadania poprzez m.in. piony operacyjne, którymi kierują dyrektorzy oraz zespoły, którymi kierują kierownicy, przy czym w strukturze organizacyjnej wyodrębniono piony operacyjne: E (E), D (D), F (F) oraz zespoły: G, H, I, J. Żaden z powyższych obszarów nie został wyodrębniony w strukturze przedsiębiorstwa w formie oddziału lub zakładu. Piony operacyjne nie posiadają własnych podstruktur organizacyjnych (np. kadrowych, księgowych, związanych z obsługą kancelaryjną, prawną itp.) – korzystają one z jednostek organizacyjnych wspólnych dla całej Spółki. Ponadto, piony operacyjne Wnioskodawcy, z wyłączeniem przypadków pełnomocnictw udzielonych Dyrektorom lub Kierownikom i Koordynatorom, nie posiadają również kompetencji do samodzielnego zawierania umów, reprezentowania Spółki czy wykonywania w jej imieniu innych czynności prawnych.
Powyższe obszary organizacyjne funkcjonują w Spółce na mocy regulaminu organizacyjnego Spółki jako jednostki organizacyjne przeznaczone do realizacji określonych działalności biznesowych Spółki, przy czym na podstawie Porozumienia Transferowego do Nabywcy zostali przeniesieni wszyscy pracownicy E, D, Zespołu J, Zespołu I oraz część pracowników zespołów G, H i innych komórek, (łącznie: (...) osób). Przy tym, pracownicy D oraz E, Zespołu J, Zespołu I zostali przeniesieni do Nabywcy w ramach wyodrębnionych organizacyjnie Pionów i Zespołów, na czele których stali dedykowani menedżerowie (odpowiednio: dyrektorzy dla Centrów i Kierownicy dla Zespołów) natomiast spośród zespołów G, H i innych przeniesieni zostali tylko w części, jednostkowi pracownicy, poza istniejącymi strukturami organizacyjnymi i bez dedykowanych osób zarządzających.
Pod kątem funkcjonalnym, zbyte przez Wnioskodawcę w ramach Umowy Sprzedaży składniki majątkowe służą wykorzystaniu do świadczenia pracy przez przejętych przez Nabywcę pracowników, w szczególności w zakresie realizacji usług świadczonych przez piony E oraz D, tj. dla Pionu E są to: (…) oraz dla Pionu D: (…).
Co się tyczy ewidencji finansowej, Wnioskodawca prowadzi wyodrębnione selektywnie konta księgowe dla poszczególnych pionów. Wyodrębnienie to nie pozwala jednak na sporządzenie dla nich bilansu lub rachunku zysków i strat w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Prowadzona w Spółce ewidencja księgowa nie pozwala również na ustalenie wprost należności i zobowiązań dla poszczególnych pionów, nie jest również dokonywana alokacja kosztów ogólnych (kosztów zarządu) do poszczególnych obszarów biznesowych, tak aby zdiagnozować wynik finansowy danego pionu. Ponieważ intencją Stron nie było nabycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, do Nabywcy nie zostały w żaden sposób przeniesione księgi handlowe dotyczące przeniesionych obszarów.
Nadto, Wnioskodawca nie prowadzi dla poszczególnych pionów planów finansowych ani nie ustala dla nich osobnych budżetów, dla opisanych powyżej pionów nie były także prowadzone osobne rachunki bankowe ani subkonta, na które wpływałyby należności z tytułu usług związanych z danym obszarem, także wynagrodzenia dla pracowników wszystkich pionów Wnioskodawcy płacone są z jednego rachunku bankowego.
Wnioskodawca finansuje prowadzoną działalność ze środków bieżących, oraz finansowania dłużnego pozyskanego w ramach grupy kapitałowej (system cash pool), w umowach dokumentujących udzielenie owego finansowania brak jest zapisów wskazujących formalnie związek danego finansowania z określonymi działalnościami Spółki (pionami).
Ponadto, wraz ze sprzedawanymi składnikami oraz z przenoszonymi pracownikami nie przejdą wszystkie wierzytelności oraz zobowiązania związane z działalnością pionów E oraz D. Innymi słowy, wszystkie zobowiązania i należności lub co najmniej część zobowiązań i należności związanych ze zbytymi składnikami majątkowymi za okres do dnia sprzedaży pozostały w Spółce.
Na mocy Umów Towarzyszących nie przeszły również wszystkie prawa i obowiązki z tytułu zawartych przez Wnioskodawcę umów w obszarach będących przedmiotem działalności składników majątkowych związanych ze zbytymi do Nabywcy pionami operacyjnymi.
W ramach Transakcji (na mocy Umowy Sprzedaży, Porozumienia Transferowego, czy też Umów Towarzyszących) nie zostały także przekazane Nabywcy środki pieniężne związane z obszarami biznesowymi Spółki w zakresie działalności pionów E oraz D.
Na podstawie zawartej Transakcji nie doszło również do przejścia nazwy handlowej, marki pod którą działa Wnioskodawca, czy też przekazania jakiegokolwiek utrwalonego w działalności Spółki know-how dotyczącego ww. obszarów działania.
Nabywca po dokonaniu Transakcji, nie był w stanie w oparciu o własne i pozyskane od Wnioskodawcy zasoby kontynuować samodzielnie działalności przeniesionych od Spółki obszarów. W związku z tym Strony zawarły umowę, na podstawie której Spółka świadczy na rzecz Nabywcy konkretne usługi wsparcia do czasu pełnego zorganizowania przezeń tych obszarów w swoim przedsiębiorstwie oraz pozyskania wszelkich koniecznych pod względem prowadzenia omawianej działalności zasobów.
Podsumowując, w ramach Transakcji nie zostały przeniesione przez Spółkę na Nabywcę liczne składniki przedsiębiorstwa Spółki, w tym takie, które mogą być uznane za ekonomicznie i funkcjonalnie związane ze sprzedawanym majątkiem, m.in.:
·firma, marka ani nazwa przedsiębiorstwa Spółki
·środki pieniężne Spółki (w kasie i na rachunkach bankowych);
·know-how;
·księgi handlowe Spółki;
·wymagalne zobowiązania obciążające Spółkę;
·należności i wierzytelności Spółki.
Uzupełnienie opisu stanu faktycznego
1.W odpowiedzi na pytanie nr 1 o treści „Co wpłynęło na ukształtowanie zbycia w taki sposób, że odrębnie – a nie jednorazowo – dokonano na rzecz Nabywcy zbycia: w pierwszej kolejności pracowników (Porozumieniem Transferowym), następnie rzeczowych składników majątkowych (Umową Sprzedaży), a kolejno praw i obowiązków z tytułu umów oraz podpisano umowy dotyczące cesji (Umowami Towarzyszącymi)? Prosimy o wyjaśnienie, co jest powodem zbycia w ww. sposób.”
Wnioskodawca wskazał, że: Ukształtowanie Transakcji w opisany sposób było zdaniem Stron naturalne z perspektywy przeniesienia (zbycia) kolejnych zespołów aktywów. W ocenie Stron Umowy nie było przesłanek, aby dokonywać tego jednorazowo, w postaci jednej, rozbudowanej i multidyscyplinarnej umowy, w szczególności, że intencją stron nie było zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej: ZCP).
Ponadto, należy mieć na względzie, że zawarcie Porozumienia Transferowego wymagało udziału strony społecznej (reprezentacji pracowników) natomiast dla podpisania Umów Towarzyszących z reguły konieczny był udział strony trzeciej (jako drugiej strony praw i obowiązków z tytułu cedowanej umowy). Niecelowe oraz trudne od strony organizacyjnej byłoby zatem angażowanie podmiotów trzecich do udziału skutkującego koniecznością zawarcia kompleksowej, wielostronnej umowy obejmującej przeniesienie różnych obszarów aktywów.
2.Pytanie Zainteresowanych dotyczy zbycia rzeczowych składników majątkowych w ramach Umowy Sprzedaży z (…) 2022 r., która w ocenie Wnioskodawcy stanowiła odpłatną dostawę towarów, podlegającą opodatkowaniu VAT, i czego potwierdzenie Strony pragną pozyskać w drodze przedmiotowej interpretacji.
Zainteresowani proszą jednak o objęcie analizą pod kątem zadanych pytań, wszystkiego, co zostało zbyte lub przeniesione na rzecz Nabywcy, tj. również składników objętych Porozumieniem Transferowym (pracowników) i Umowami Towarzyszącymi (prawa i obowiązki z tytułu umów, umowy dotyczące cesji). Dla oceny, czy dostawa nastąpiła w ramach zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czy nie – niemożliwe jest bowiem wyabstrahowanie jej od ogółu okoliczności zawarcia umowy, dla oceny będącej przedmiotem zapytania istotne jest bowiem uwzględnienie wszystkich działań związanych funkcjonalnie z przenoszonym majątkiem.
3.W ocenie Zainteresowanych, przedmiot dokonanej Transakcji nie stanowił na moment zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego. Przedmiotem wyodrębnienia do Nabywcy, nie była bowiem całość aktywów i zobowiązań Spółki, rozumiana jako kompletny kompleks jej składników niematerialnych i materialnych. Istotna część składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa Wnioskodawcy pozostała w Spółce i z ich pomocą kontynuowana jest przez nią działalność.
Wnioskodawca nie jest natomiast w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy przedmiot Transakcji spełnia wskazaną definicję, ponieważ co do kwalifikacji podatkowej w tym zakresie (tj. oceny przez organ podatkowy stanowiska Wnioskodawcy, czy w świetle wskazanego we wniosku przedmiot dokonanej w ramach opisanej transakcji dostawy nie stanowił przedsiębiorstwa, ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa) Wnioskodawca oczekuje odpowiedzi od organu podatkowego.
4.Po dokonaniu Transakcji działalność gospodarcza, prowadzona przez Wnioskodawcę nadal funkcjonuje. Nie ma na obecną chwilę planów jej wygaszania, czy likwidacji.
5.Nabywca ma zamiar nieprzerwanego kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę w zakresie m.in. (…), przy pomocy: tak składników będących przedmiotem Transakcji, jak i składników własnych (posiadanych jeszcze przed dokonaniem Transakcji, a także nabytych po zawarciu Transakcji od podmiotów trzecich) oraz składników niebędących własnością Nabywcy, wykorzystywanych na podstawie dedykowanych umów (np. na podstawie umów najmu, dzierżawy lub umów o świadczenie usług zawartych ze Spółką i podmiotami trzecimi).
6.Nabywca w celu kontynuowania działalności Wnioskodawcy musiał i musi angażować inne składniki niebędące przedmiotem Transakcji, a także podejmować dodatkowe działania faktyczne lub prawne niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o nabyte składniki. W szczególności po stronie Nabywcy:
·konieczne było zakupienie poza Transakcją składników majątkowych koniecznych do prowadzenia działalności gospodarczej, np. meble, sprzęt AGD, pojazdy samochodowe, elektronarzędzia, a także drukarki fiskalne niezbędne dla świadczenia usług w ww. zakresie;
·wystąpiła konieczność utworzenia nowych komórek organizacyjnych i stanowisk pracy, przeprowadzenia rekrutacji i zatrudnienia pracowników – bowiem pracownicy przejęci od Spółki w ramach Porozumienia nie stanowili personelu wystarczającego do zapewnienia kontynuacji działalności Wnioskodawcy;
·w części zadań koniecznych do zapewnienia kontynuacji działalności Wnioskodawcy, których realizacja niemożliwa była z pomocą przejętego w ramach Porozumienia personelu, Nabywca zdecydował się na podpisanie umów wsparcia z Wnioskodawcą oraz podmiotami trzecimi (m.in. w zakresie obsługi administracyjnej, usług HR, BHP, compliance, ochrony środowiska, bezpieczeństwa, komunikacji i PR);
·wystąpiła konieczność pozyskania koncesji od (…), niezbędnej dla kontynuowania działalności stacji kontroli pojazdów;
·konieczne było ponadto pozyskanie części nowych podwykonawców oraz zawarcie licznych nowych umów związanych z prowadzoną działalnością (m.in.: obsługi prawnej, najmu pomieszczeń, płatności elektronicznych za pośrednictwem terminali płatniczych, zarządzanie funduszami w ramach pracowniczych planów kapitałowych PPK, świadczeń zdrowotnych w ramach służb medycyny pracy dla pracowników, zakupu odzieży roboczej i środków czystości i in.);
·konieczne było ponadto zawarcie umowy z innymi spółkami grupy kapitałowej, dotyczącej finansowania w ramach mechanizmu cash pool – bez pozyskania instrumentów finansowania Nabywca nie miałby możliwości pokrycia zobowiązań związanych z prowadzeniem działalności.
7.Uwzględniając opisane w stanie faktycznym wniosku okoliczności i działania Stron, w odniesieniu do zawartej Transakcji w ocenie Wnioskodawcy wskazują one na to, że nie ma wystarczających przesłanek do stwierdzenia, że składniki będące przedmiotem Transakcji na dzień planowanej dostawy stanowiły zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, zdolny do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Wnioskodawca nie jest natomiast w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy przedmiot Transakcji spełnia wskazaną definicję, ponieważ co do kwalifikacji podatkowej w tym zakresie (tj. oceny przez organ podatkowy stanowiska Wnioskodawcy, czy w świetle wskazanego we wniosku przedmiot dokonanej w ramach opisanej transakcji dostawy nie stanowił przedsiębiorstwa, ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa) Wnioskodawca oczekuje odpowiedzi od organu podatkowego.
Wnioskodawca wskazał własne stanowisko w sprawie i w sposób dokładny i wyczerpujący opisał charakter oraz okoliczności towarzyszące planowanej Transakcji. W związku z tym Podatnik oczekuje, że to organ interpretacyjny rozstrzygnie czy w danych okolicznościach składniki będące przedmiotem Transakcji na dzień planowanej dostawy stanowiły zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, zdolny do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu, a w konsekwencji należy je uznać za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część.
W tym miejscu należy zaznaczyć, iż zgodnie z linią orzeczniczą sądów administracyjnych organ nie może domagać się od wnioskodawcy podania jako stanu faktycznego czy zdarzenia przyszłego czegoś co w istocie należy do sfery prawnej, a więc takiej, która dotyczy obowiązków organu wydającego indywidualne interpretacje (zob. wyrok WSA w Gliwicach z 5 marca 2021 r. (sygn. akt I SA/GI 24/21). Należy zauważyć, że przepisy prawa podatkowego interpretowane winny być z uwzględnieniem zastosowania wszelkich przepisów mających wpływ na wydanie rozstrzygnięcia dotyczącego zapytania podatnika i organy podatkowe nie mogą uchylić się od interpretacji tych przepisów w powiązaniu z przepisem podatkowym będącym przedmiotem zapytania. Takie podejście jest zgodne z poglądem wyrażonym przez NSA, w wyroku z 14 listopada 2014 r., sygn. akt II FSK 2524/12, w którym sąd zwrócił uwagę, że wprowadzenie w życie przepisów dotyczących interpretacji podatkowych dokonywanych przez organy podatkowe miało na celu przede wszystkim zminimalizowanie skutków ryzyka wszelkich działań podejmowanych przez podatników, płatników i inkasentów. Interpretacje podatkowe nie przynosiłby żadnej użyteczności, gdyby wykładnia konkretnych przepisów byłaby oparta wyłącznie o wybiórcze przepisy interpretowane przez organ (por. wyrok NSA z 27 stycznia 2009 r., sygn. akt I FSK 1871/07).
8.Jak wskazano w treści wniosku, w ocenie Zainteresowanych, w oparciu wyłącznie o zbywane składniki nie byłoby możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej przez Nabywcę, gdyż Transakcja nie obejmowała szeregu istotnych elementów i immanentnych funkcji niezbędnych do prowadzenia działalności przez Spółkę. W ocenie Zainteresowanych bez uzupełnienia przedmiotu Transakcji o posiadane przez Nabywcę oraz pozyskane z innych źródeł: składniki majątkowe, zasoby ludzkie, umowy, środki finansowe, w oparciu o sam i tylko przedmiot Transakcji nie byłoby możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej przez Nabywcę w zakresie prowadzonym wcześniej przez Spółkę.
9.Jak już wskazano w treści uzasadnienia wniosku złożonego przez Zainteresowanych, aby zespół składników majątkowych (aktywów i zobowiązań) uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa konieczne jest wykazanie spełnienia wszystkich przesłanek dotyczących wyodrębnienia tego zespołu w ramach istniejącego przedsiębiorstwa (wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne). W ocenie Wnioskodawcy, brak jest wystarczających podstaw do uznania, że składniki będące przedmiotem Transakcji funkcjonowały u Wnioskodawcy na moment zbycia jako wyodrębniona część.
Wnioskodawca nie jest natomiast w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy przedmiot Transakcji funkcjonował w przedsiębiorstwie Spółki jako wyodrębniona część, ponieważ owo wyodrębnienie, jako element definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa ma charakter ocenny i co do kwalifikacji podatkowej w tym zakresie Wnioskodawca oczekuje odpowiedzi od organu podatkowego.
10.Jak już wskazano w treści uzasadnienia wniosku, w ocenie Zainteresowanych prowadzona przez Wnioskodawcę działalność w ramach pionów E oraz D wykazywała wyłącznie pewne cechy wyodrębnienia i to dotyczące tylko niektórych sfer funkcjonowania tej działalności (wyodrębnienie organizacyjne, ale tylko w stosunku do tej części przeniesionych pracowników, którzy byli zatrudnieni w pionach D oraz E oraz związane z nimi aktywa rzeczowe i niematerialne). Brak było natomiast w ocenie Stron wystarczających elementów wyodrębnienia działalności w stosunku do zbywanych aktywów w kluczowych aspektach działalności każdego przedsiębiorstwa (nie występowało w ocenie Wnioskodawcy również pełne wyodrębnienie funkcjonalne oraz finansowe).
Zespół składników majątkowych stanowiący przedmiot Transakcji nie został wyodrębniony organizacyjnie z przedsiębiorstwa Wnioskodawcy w postaci oddziału lub zakładu, co świadczyłoby o intencji prowadzenia tej działalności jako całkowicie samodzielnej. Nawet gdyby uznać, że Piony E, D oraz Zespoły I, J wykazują dostateczny stopień wydzielenia organizacyjnego, to jednostkowe, częściowe przeniesienie pozostałych pracowników (z zespołów G, H, i innych) poza istniejącymi strukturami organizacyjnymi i bez dedykowanych osób zarządzających powoduje brak spełnienia omawianego warunku w stosunku do całego zespołu aktywów stanowiącego przedmiot zbycia.
Ponadto, jak wskazano w opisie stanu faktycznego, zaprowadzenie osobnych kont księgowych dla działalności pionów operacyjnych D i E nie pozwalało na sporządzenie dla tej działalności bilansu lub rachunku zysków i strat w rozumieniu przepisów o rachunkowości. Sam fakt istnienia osobnych kont księgowych nie świadczy jednak o księgowym wyodrębnieniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jeżeli stopień szczegółowości ewidencji księgowej nie pozwala na rzetelne zobrazowanie tej działalności tak jakby była to działalność niezależna od całego przedsiębiorstwa (bilans, rachunek wyników).
Ponadto, w ocenie Wnioskodawcy prowadzone w jego przedsiębiorstwie ewidencje rachunkowe nie pozwalały na odzwierciedlenie prawdziwego i rzetelnego stanu oraz wyniku finansowego zbywanego zespołu aktywów rozumianej jako pewna wyodrębniona działalność. W ramach prowadzonego przedsiębiorstwa Wnioskodawcy nie prowadzono także odrębnych rachunków (subrachunków) bankowych, na który wpływałyby należności z tytułu usług związanych ze sprzedawanymi składnikami majątkowymi oraz z którego regulowane byłyby zobowiązania (w tym np. wynagrodzenia przyporządkowanych pracowników).
Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym pomimo pewnych cech odrębności, brak jest podstaw do uznania, że zaszło wyodrębnienie organizacyjne, finansowe oraz funkcjonalne (argumenty za takim stanowiskiem przytoczono tak we wniosku, jak i w niniejszym uzupełnieniu).
Wnioskodawca nie jest natomiast w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy składniki, objęte Transakcją na moment sprzedaży były w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy wyodrębnione na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej, ponieważ owo wyodrębnienie, jako element definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa ma charakter ocenny i co do kwalifikacji podatkowej w tym zakresie Wnioskodawca oczekuje odpowiedzi od organu podatkowego.
Wnioskodawca wskazał własne stanowisko w sprawie oraz w sposób dokładny i wyczerpujący opisał strukturę Spółki, jej zorganizowanie oraz umiejscowienia w niej zbytych na rzecz Nabywcy aktywów. W związku z tym Podatnik oczekuje, że to organ interpretacyjny rozstrzygnie czy w danych okolicznościach składniki będące przedmiotem Transakcji na dzień planowanej dostawy przejawiały wystarczający stopień wyodrębnienia na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej, a zatem stanowiły zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, zdolny do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu, a w konsekwencji należy je uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
11.Zasadniczo w ramach Transakcji nie zostały przeniesione na Nabywcę zobowiązania, ani należności sensu stricto (rozumiane jako zmaterializowane na moment zawarcia Transakcji zobowiązania/należności na rzecz konkretnych podmiotów o ustalonej wartości pieniężnej).
Z uwagi jednak na bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa pracy, wyrażone w treści Porozumienia Transferowego, Nabywca jako przejmujący zakład pracy w rozumieniu art. 231 Kodeksu pracy, w stosunku do umów o pracę pracowników wskazanych w Porozumieniu Transferowym, przejął pewne zobowiązania o charakterze przyszłym względem przejętych pracowników (w szczególności, zobowiązanie do wypłaty „premii inflacyjnej” oraz „premii rocznej” wynikające z porozumień pracowniczych zawartych ze Spółką jako poprzednim pracodawcą).
Ponadto, na podstawie dodatkowych uzgodnień, po dokonaniu Transakcji, zobowiązania z tytułu faktur zakupowych, które były wystawione przez podmioty trzecie na Spółkę, a które dotyczyły wydzielonych pionów E i D – podlegają refakturowaniu przez Wnioskodawcę na Nabywcę. Z kolei w przypadku spełnienia warunków wypłaty „premii rocznej”, Nabywca obciąży Spółkę kosztem wypłaconej na rzecz przejętych pracowników premii (za proporcjonalny okres roku 2022, za jaki Spółka pozostawała ich pracodawcą).
12.W ocenie Zainteresowanych, przedmiot Transakcji na dzień dostawy nie stanowił zespołu składników materialnych i niematerialnych wraz ze zobowiązaniami, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze. Wnioskodawca wskazał własne stanowisko w sprawie oraz w sposób dokładny i wyczerpujący opisał argumenty na poparcie takiego stanowiska (przytoczono je tak we wniosku, jak i w niniejszym uzupełnieniu).
Wnioskodawca nie jest natomiast w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy przedmiot Transakcji na dzień dostawy stanowił zespół składników materialnych i niematerialnych wraz ze zobowiązaniami, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze, ponieważ takie stwierdzenie, jako element definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa ma charakter ocenny i co do kwalifikacji podatkowej w tym zakresie Wnioskodawca oczekuje odpowiedzi od organu podatkowego.
13.W ocenie Zainteresowanych, przedmiot Transakcji nie posiadał potencjalnej zdolności do działania jako niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze, w istniejącym przedsiębiorstwie, z uwagi na fakt, że w oparciu wyłącznie o zbywane składniki nie byłoby możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej, (bowiem zespół składników stanowiący przedmiot Transakcji nie obejmował szeregu istotnych elementów i immanentnych funkcji niezbędnych do prowadzenia działalności). W ocenie Zainteresowanych bez uzupełnienia przedmiotu Transakcji o dodatkowe, a przy tym niezbędne składniki majątkowe, zasoby ludzkie, umowy, środki finansowe, w oparciu o sam i tylko przedmiot Transakcji nie byłoby możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej. Szersze własne stanowisko w sprawie Wnioskodawca wskazał tak we wniosku, jak i w niniejszym uzupełnieniu.
Wnioskodawca nie jest natomiast w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy przedmiot Transakcji na dzień dostawy posiadał potencjalną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze, w istniejącym przedsiębiorstwie, ponieważ takie stwierdzenie, jako element definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa ma charakter ocenny i co do kwalifikacji podatkowej w tym zakresie Wnioskodawca oczekuje odpowiedzi od organu podatkowego.
14.Przedmiot Transakcji jest i będzie przez Nabywcę wykorzystywany do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Pytania
1.Czy przedmiot dokonanej w ramach opisanej transakcji dostawy nie stanowił przedsiębiorstwa, ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym podlegała ona opodatkowaniu VAT?
2.Czy Nabywcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT z faktury dokumentującej dostawę będącą przedmiotem Transakcji, w zakresie, w jakim nabyte towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania przezeń czynności opodatkowanych?
Państwa stanowisko w sprawie
1.W przedstawionym stanie faktycznym, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, przedmiot Transakcji dokonanej przez Wnioskodawcę z Nabywcą nie stanowił przedsiębiorstwa, ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Przedmiotem dostawy były jedynie poszczególne składniki majątkowe w postaci aktywów rzeczowych i niematerialnych, które na skutek zawartych umów zostały przeniesione ze Spółki na Wnioskodawcę.
W konsekwencji powyższego, opisana transakcja podlegała opodatkowaniu VAT.
2.Nabywcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT z faktury dokumentującej dostawę będącą przedmiotem Transakcji, w zakresie, w jakim nabyte towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania przezeń czynności opodatkowanych.
Uzasadnienie Państwa stanowiska w sprawie
Ad 1
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 54 poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Jednocześnie, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy VAT, przepisów ustawy nie stosuje do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa została zdefiniowana przez ustawodawcę w art. 2 pkt 27e ustawy VAT jako „organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.”
Zasadnicze w przedmiotowej sprawie jest zatem określenie, czy przedmiot Transakcji będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu u.p.t.u.
Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą organów podatkowych, w świetle powyższej definicji, aby uznać, że dana transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa, muszą zostać spełnione wszystkie następujące przesłanki:
1.transferowany jest zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;
2.transferowany zespół składników musi być organizacyjnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3.transferowany zespół składników musi być finansowo wyodrębniony w istniejący przedsiębiorstwie;
4.transferowany zespół składników musi być przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych w istniejącym przedsiębiorstwie i mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze (wyodrębnienie funkcjonalne).
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Jak wskazuje orzecznictwo sądowe, organizacyjne i finansowe wyodrębnienie musi istnieć już w ramach istniejącego przedsiębiorstwa, a nie dopiero kształtować się po „wyprowadzeniu” w jakikolwiek sposób zespołu składników materialnych i niematerialnych z tego przedsiębiorstwa (tak wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 7 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Op 325/09).
Wyodrębnienie finansowe nie musi przy tym oznaczać pełnej, całkowitej samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest precyzyjne przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej.
W zakresie wyodrębnienia funkcjonalnego, dla uznania danego zespołu składników za zorganizowaną część przedsiębiorstwa składniki te muszą pozostawać między sobą we wzajemnych interakcjach w taki sposób, że należy je traktować, jako zorganizowany autonomiczny zespół składników powiązanych ze sobą ze względu na funkcje, jakim służą. Jednocześnie zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi odznaczać się pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).
Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiot Transakcji nie spełnia powyższych przesłanek składających się na definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Na prawidłowość tej konkluzji wskazują dwie grupy argumentów:
·po pierwsze – stopień wyodrębnienia działalności pionów operacyjnych D oraz E w ramach przedsiębiorstwa Wnioskodawcy jest niewystarczający do spełnienia przesłanek z art. 2 pkt 27e u.p.t.u,
·po drugie – przedmiotem Transakcji są tylko niektóre wybrane elementy aktywów działalności Wnioskodawcy, którym nie sposób przypisać takiego stopnia wyodrębnienia i samodzielności, który pozwalałby na ich kwalifikację jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa (w szczególności brak przejścia zobowiązań związanych z działalnością D oraz E, które są jednym z literalnie wymienionych w ustawie elementów konstytuujących transferowany zespół składników jako zorganizowaną części przedsiębiorstwa jak również przejście pracowników i aktywów rzeczowych niezwiązanych organizacyjnie i funkcjonalnie ze zbywanymi obszarami).
Brak wystarczającego wyodrębnienia działalności pionów operacyjnych D oraz E u Wnioskodawcy
Jak wskazano powyżej, aby zespół składników majątkowych (aktywów i zobowiązań) uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa konieczne jest wykazanie spełnienia wszystkich przesłanek dotyczących wyodrębnienia tego zespołu w ramach istniejącego przedsiębiorstwa (wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne). Tymczasem prowadzona przez Wnioskodawcę działalność w ramach pionów E oraz D wykazuje wyłącznie pewne cechy wyodrębnienia i to dotyczące tylko niektórych sfer funkcjonowania tej działalności (wyodrębnienie organizacyjne, ale tylko w stosunku do tej części przeniesionych pracowników, którzy byli zatrudnieni w pionach D oraz E oraz związane z nimi aktywa rzeczowe i niematerialne). Brak jest natomiast wystarczających elementów wyodrębnienia działalności w stosunku do zbywanych aktywów w kluczowych aspektach działalności każdego przedsiębiorstwa (nie występuje pełne wyodrębnienie funkcjonalne, nie ma wyodrębnienia finansowego).
Zespół składników majątkowych stanowiący przedmiot Transakcji nie został wyodrębniony organizacyjnie z przedsiębiorstwa Wnioskodawcy w postaci oddziału lub zakładu, co świadczyłoby o intencji prowadzenia tej działalności jako całkowicie samodzielnej. Nawet gdyby uznać, że Piony E, D oraz Zespoły I, J wykazują dostateczny stopień wydzielenia organizacyjnego, to jednostkowe, częściowe przeniesienie pozostałych pracowników (z zespołów G, H, i innych) poza istniejącymi strukturami organizacyjnymi i bez dedykowanych osób zarządzających powoduje brak spełnienia omawianego warunku w stosunku do całego zespołu aktywów stanowiącego przedmiot zbycia.
Ponadto, jak wskazano w opisie zdarzenia stanu faktycznego, zaprowadzenie osobnych kont księgowych dla działalności pionów operacyjnych D i E nie pozwala na sporządzenie dla tej działalności bilansu lub rachunku zysków i strat w rozumieniu przepisów rachunkowości. Sam fakt istnienia osobnych kont księgowych nie świadczy jednak o księgowym wyodrębnieniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jeżeli stopień szczegółowości ewidencji księgowej nie pozwala na rzetelne zobrazowanie tej działalności tak jakby była to działalność niezależna od całego przedsiębiorstwa (bilans, rachunek wyników). W tym miejscu podkreślić należy, że prowadzone w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy ewidencje rachunkowe nie pozwalają na odzwierciedlenie prawdziwego i rzetelnego stanu oraz wyniku finansowego zbywanego zespołu aktywów rozumianej jako pewna wyodrębniona działalność. Wyodrębnienie finansowe wymaga więc posiadania takiego systemu ewidencji, który umożliwia przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przez taki system organy podatkowe rozumieją m.in. odrębne plany finansowe, odrębne budżety oraz prowadzenie zakładowych planów kont, na których księgowane są wyłącznie zdarzenia gospodarcze związane z działalnością zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Potwierdza to np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 18 marca 2008 r., sygn. IBPB3/423-100/08/MS/KAN-3205/12/07, w której wskazano, że „aspekt finansowy wyodrębnienia oznacza, że powinno być możliwe przypisanie przedmiotowi aportu, w strukturach Podatnika, określonych wskaźników finansowych, w tym zwłaszcza przychodów i kosztów oraz realizowanych (»osiąganych«) należności i zobowiązań (...). Takie przypisanie ww. wielkości powinno być możliwe w szczególności przy wykorzystaniu komputerowego systemu wspomagającego zarządzanie przedsiębiorstwem lub systemu księgowo rachunkowego.” Podobnie uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w indywidualnej interpretacji z 1 kwietnia 2011 r., sygn. ITPP2/443-15/11/AP: gdzie zwrócił uwagę, że „wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.”
Na dodatkową przesłankę odrębności finansowej zwrócił uwagę Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w indywidualnej interpretacji z 11 lutego 2008 r., sygn. IPPB3/423-418/07- 2/MB, w której wskazał, że odrębność finansowa wymaga posiadania rachunku bankowego, na który wpływać będą środki generowane przez danego rodzaju działalność gospodarczą oraz z którego regulowane będą zobowiązania związane z tą działalnością. W ten sposób finansowe wyodrębnienie danego zespołu składników majątkowych wykraczać będzie poza wymiar ewidencyjny, co oznaczać będzie, że zapewniona zostanie faktyczna możliwość zarządzania danym zespołem składników majątkowych oraz przypisanymi do tego zespołu składników zasobami ludzkimi, a ewidencyjne wyodrębnienie kont będzie miało wymiar nie tylko informacyjny.
W ramach prowadzonego przedsiębiorstwa Wnioskodawcy nie ma odrębnych rachunków (subrachunków) bankowych, na który wpływałyby należności z tytułu usług związanych ze sprzedawanymi składnikami majątkowymi oraz z którego regulowane byłyby zobowiązania (w tym np. wynagrodzenia przyporządkowanych pracowników).
Należy wskazać, że w opisanym stanie faktycznym pomimo pewnych cech odrębności finansowej i samodzielności brak jest podstaw do uznania, że zaszło wyodrębnienie finansowe oraz funkcjonalne. W ocenie Zainteresowanych, w oparciu wyłącznie o zbywane składniki nie byłoby w szczególności możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej przez Nabywcę, gdyż Transakcja nie obejmuje szeregu istotnych elementów i immanentnych funkcji niezbędnych do prowadzenia działalności przez Spółkę.
Przedmiot Transakcji jako zespół wybranych składników działalności Spółki oraz brak transferu zobowiązań związanych ze zbywanymi składnikami majątkowymi
Z podatkowego punktu widzenia (art. 2 pkt 27e u.p.t.u.) definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinna być badana zawsze w odniesieniu do konkretnego przedmiotu transakcji. Ocenie podlega bowiem nie ogół składników danego rodzaju działalności prowadzonej u Wnioskodawcy ale ogół składników rzeczywiście zbywanych. W tym zakresie, przedmiot opisanej transakcji wykazuje daleko idące braki w stosunku do wymogów, które przesądzają możliwości zakwalifikowania tej transakcji jako sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Przede wszystkim Nabywca nie nabywa ani nie przejmuje żadnych długów i zobowiązań związanych funkcjonalnie z działalnością pionów operacyjnych D i E. W tym względzie należy wrócić do literalnego brzmienia przytoczonego wcześniej art. 2 pkt 27e u.p.t.u., który definiuje zorganizowaną część przedsiębiorstwa jako „(...) zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań (...)”. Jak wskazał przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 21 czerwca 2010 r., nr ILPP1/443-261/10-4/SD: „Zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest zatem możliwe tylko w przypadku, gdy na nabywcę zostaną przeniesione wszystkie zobowiązania wcześniej jej przypisane. Wyłączenie więc z przedmiotu zbycia istotnych elementów zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w tym zobowiązań, powoduje, że czynność tą należy uznać za nabycie sumy składników majątkowych i niemajątkowych, a nie nabycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.”
W myśl powyższego wraz ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa muszą przejść wszystkie związane z nią zobowiązania. Zobowiązania (długi) stanowią bowiem niezbędny element każdego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Co więcej, w przypadku działalności Spółki prowadzonej przez Wnioskodawcę zobowiązania z tytułu dłużnego finansowania zewnętrznego stanowią jedno z istotnych źródeł utrzymania płynności przedsiębiorstwa. W przypadku sprzedaży składników, zobowiązania rozumiane przykładowo jako płatności za usługi lub nabyte towary związane z przeniesionymi obszarami działalności - nie zostaną w całości przeniesione na rzecz Nabywcy. Do uregulowania przedmiotowych zobowiązań po dokonaniu sprzedaży nadal będzie zobowiązana Spółka. Fakt że Nabywca nie przejmuje żadnych długów związanych z działalnością Spółki świadczy dodatkowo o braku finansowego wyodrębnienia przedmiotu Transakcji w stopniu, w jaki wymaga tego art. 2 pkt 27e u.p.t.u.
Ponadto, przedmiot Transakcji nie obejmował przejścia szeregu innych istotnych elementów działalności pionów D i E prowadzonej przez Wnioskodawcę, które są niezbędne, aby kontynuować działalność gospodarczą jako odrębne i niezależne przedsiębiorstwo. Część tych wyłączonych elementów w istniejącym przedsiębiorstwie Wnioskodawcy służy zarówno działalności D i E jak i pozostałym pionom (np. służby księgowe, kadrowe, prawne, administracyjne i organizacyjne). Świadczy to wyraźnie o braku tożsamości pomiędzy przedmiotem Transakcji (zespołem zbywanych składników majątkowych) a działalnością w zakresie (…) prowadzoną u Wnioskodawcy. Innymi słowy, nie sposób twierdzić, że Spółka dokonała zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w kształcie, w jakim jest ona obecnie prowadzona przez Wnioskodawcę.
Podsumowując, w ocenie Zainteresowanych nie ulega wątpliwości, że przedmiot Transakcji nie będzie stanowił zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki w rozumieniu przepisów ustawy VAT. Jak już wykazano w niniejszym wniosku, w oparciu wyłącznie o zbywane składniki nie byłoby możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej przez Nabywcę, gdyż Transakcja nie obejmie szeregu istotnych elementów działalności prowadzonej przez Spółkę, skoro przedmiotem Transakcji będą tylko niektóre, wybrane elementy aktywów działalności Wnioskodawcy, którym nie sposób przypisać takiego stopnia wyodrębnienia i samodzielności, który pozwalałby na ich kwalifikację jako „zorganizowanego zespołu” takich składników.
Reasumując, zespół składników majątkowych zbytych do Nabywcy w ramach Transakcji nie mógłby funkcjonować na rynku jako samodzielne przedsiębiorstwo w tej branży. W konsekwencji, Zainteresowani stoją na stanowisku, że przedmiot Transakcji nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy VAT a Transakcja podlega opodatkowaniu VAT według stawek właściwych dla poszczególnych zbywanych składników majątkowych.
Ad 2
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi co do zasady przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jednocześnie zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
W związku z faktem, iż składniki, o których mowa w opisie stanu faktycznego w ocenie Zainteresowanych nie będą stanowić przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w przedmiotowej sytuacji nie będzie miał zastosowania art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Tym samym, co do zasady sprzedaż podlegać będzie przepisom ustawy o podatku VAT.
Jednocześnie uwzględniając, że Składniki nabyte przez Nabywcę służyć będą wykonywaniu przez niego czynności opodatkowanych VAT oraz nie zachodzi w stosunku do nich zwolnienie z art. 43 ustawy o VAT, zdaniem Zainteresowanych Nabywcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia na zasadach ogólnych podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT wystawionej przez Spółkę, dokumentującej Transakcję sprzedaży.
Konkludując, Zainteresowani stoją na stanowisku, że Nabywca uprawniony będzie do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z faktury VAT wystawionej przez Spółkę, dokumentującej Transakcję sprzedaży Składników niestanowiących zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Według art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Natomiast stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te – chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług – nie podlegają opodatkowaniu.
Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie umowy sprzedaży lub aportu.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 551 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Stosowanie do art. 552 Kodeksu cywilnego:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Ponadto, przepis art. 551 Kodeksu cywilnego wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.
Natomiast w myśl art. 2 pkt 27e ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana cześć przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.
Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Zatem daną transakcję można uznać za zbycie przedsiębiorstwa lub ZCP, jeżeli na moment jej przeprowadzenia spełnione są łącznie następujące kryteria:
·przenoszony na nabywcę zespół składników zawiera zespół składników majątku (zaplecze) umożliwiający kontynuację działalności prowadzonej przez zbywcę wystarczający do prowadzenia tej działalności,
·nabywca – w ramach swojej działalności – ma zamiar kontynuowania działalności prowadzonej w dotychczasowym zakresie przez zbywcę przy pomocy szeregu składników majątkowych będących przedmiotem transakcji.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Przepis art. 2 pkt 27e ustawy powinien być interpretowany z uwzględnieniem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 27 listopada 2003 r. w sprawie C-497/01.
W wyroku C-497/01 w sprawie Zita Modes Sàrl przeciwko Administration de l'enregistrement et des domaines, Trybunał zwracając uwagę, że niezgodne z przepisami Dyrektywy jest wprowadzanie przez państwo członkowskie jakichkolwiek ograniczeń – innych niż te, o których mowa w Dyrektywie podkreślił, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz – w zależności od konkretnego przypadku – składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.
Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę itp. na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowych realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po jego zbyciu możliwe musi być kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę przedsiębiorstwa.
O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi w szczególności działalność gospodarczą m.in. w zakresie: (…). Natomiast Nabywca prowadzi dotychczas działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania oraz handlu (…).
(…) 2022 r. Strony podpisały umowę sprzedaży aktywów majątkowych (Umowa Sprzedaży). Zawarcie Umowy Sprzedaży poprzedzone zostało zawarciem przez Strony porozumienia w sprawie przejęcia przez Nabywcę pracowników Wnioskodawcy w związku z przejęciem od niego (…) 2022 r. części zakładu pracy w trybie art. 231 Kodeksu pracy w zakresie funkcji i zadań związanych z obsługą kontrahentów na rzecz których realizowane były usługi funkcjonujących w Spółce pionów: D oraz E (Porozumienie Transferowe). Przedmiotem Umowy Sprzedaży były natomiast rzeczowe składniki majątkowe, wykorzystywane w Spółce do świadczenia pracy przez pracowników Wnioskodawcy przejmowanych przez Nabywcę w tym: środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne (np. pojazdy, maszyny, narzędzia, sprzęt komputerowy, meble, oprogramowanie i in.); zgromadzone w magazynach Spółki zapasy (np. materiały eksploatacyjne, części zamienne i in.); odzież; wyposażenie drobne pracowników i inne niskocenne składniki rzeczowe (np. drobne narzędzia).
Po dokonaniu Transakcji, Strony podjęły działania w celu przeniesienia na Nabywcę praw i obowiązków z tytułu umów (tak zakupowych, jak i sprzedażowych) których stroną był Wnioskodawca, a które związane były z obszarami działalności funkcjonujących w Spółce pionów: D oraz E. Wskutek powyższych działań Strony podpisały szereg umów dotyczących cesji (Umowy Towarzyszące) obowiązujących z klientami oraz usługodawcami Wnioskodawcy umów na Nabywcę. Część umów zawartych wcześniej przez Spółkę z kontrahentami we wspomnianych obszarach zostało rozwiązanych i zawartych na nowo przez Nabywcę.
W efekcie zawarcia przez Strony Umowy Sprzedaży, Porozumienia Transferowego oraz Umów Towarzyszących, Nabywca (po uzupełnieniu zasobów i funkcji, które nie były przedmiotem nabycia) planuje kontynuować działalność Wnioskodawcy polegającą na świadczeniu usług funkcjonujących wcześniej w Spółce pionów: D oraz E na rzecz tych samych klientów, w podobnym zakresie jak wcześniej dokonywała to Spółka.
Wątpliwości Zainteresowanych w pierwszej kolejności dotyczą kwestii uznania, że dostawa przedmiotu Transakcji nie stanowi transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, w związku z czym podlega ona opodatkowaniu podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).
Biorąc pod uwagę powyższe (opis sprawy oraz powołane przepisy) należy stwierdzić, że przedmiot Transakcji sprzedaży nie stanowi przedsiębiorstwa w rozumieniu powołanego art. 551 Kodeksu cywilnego, ponieważ zbyciu nie towarzyszył transfer szeregu kluczowych składników, wchodzących w skład normatywnej definicji przedsiębiorstwa i determinujących funkcjonowanie przedsiębiorstwa Spółki.
Należy wskazać, że – jak wynika z opisu sprawy – na Nabywcę nie zostały przeniesione zobowiązania, ani należności sensu stricto (zmaterializowane na moment zawarcia Transakcji zobowiązania/należności na rzecz konkretnych podmiotów o ustalonej wartości pieniężnej). Na Nabywcę nie przeszły również środki pieniężne (w kasie i na rachunkach bankowych) związane z obszarami biznesowymi Spółki w zakresie działalności pionów E oraz D, ani wszystkie prawa i obowiązki z tytułu zawartych przez Wnioskodawcę umów w obszarach będących przedmiotem działalności składników majątkowych związanych ze zbytymi pionami operacyjnymi. Nie doszło także do przejścia firmy, nazwy handlowej, marki pod którą działa Wnioskodawca, ksiąg handlowych Spółki czy też przekazania jakiegokolwiek know-how dotyczącego ww. obszarów działania.
Zatem wyłączenie z przedmiotu przeniesienia wskazanych powyżej elementów potwierdza, że przedmiotem Transakcji nie było przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego.
Za powyższym przesądza również fakt, że po dokonaniu Transakcji działalność gospodarcza, prowadzona przez Wnioskodawcę nadal funkcjonuje i na chwilę obecną nie ma planów jej wygaszania, czy likwidacji. Ponadto, sami Zainteresowani stwierdzili, że w ich ocenie, przedmiot dokonanej Transakcji nie stanowił na moment zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, gdyż istotna część składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa Wnioskodawcy pozostała w Spółce i z ich pomocą kontynuowana jest przez nią działalność.
W następnej kolejności należy ocenić, czy przedmiot Transakcji stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Jak wskazano powyżej, kryterium uznania za zorganizowaną część przedsiębiorstwa przenoszonych składników, jest ich zorganizowany charakter, dzięki któremu mogą one realizować zadania gospodarcze. Kluczowa zatem jest ich wzajemna funkcjonalność oraz organizacyjna odrębność. Wskazać także należy, że muszą być to składniki zarówno materialne, jak i niematerialne ściśle związane z przedsiębiorstwem. Przy czym, sama czynność przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa dotyczy głównie kompletnego objęcia fizycznych elementów umożliwiających określone działanie, a jeśli z taką działalnością związane są także składniki niematerialne, wówczas także i one powinny zostać przeniesione na nowego nabywcę.
Podstawowym wymogiem do uznania dostawy majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań, należności oraz środków pieniężnych), podlegający wydzieleniu w istniejącym przedsiębiorstwie na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Z okoliczności sprawy wynika, że brak jest podstaw do uznania, że zaszło wyodrębnienie organizacyjne, finansowe oraz funkcjonalne w stosunku do składników dostawy. Działalność pionów E oraz D wykazywała wyłącznie pewne cechy wyodrębnienia, dotyczące tylko niektórych sfer funkcjonowania. Zespół składników majątkowych stanowiący przedmiot Transakcji nie został wyodrębniony organizacyjnie z przedsiębiorstwa Wnioskodawcy w postaci oddziału lub zakładu. Przedmiotowe piony nie posiadały własnych podstruktur organizacyjnych. Częściowe przeniesienie pozostałych pracowników (z zespołów G, H, i innych) poza istniejącymi strukturami organizacyjnymi i bez dedykowanych osób zarządzających powoduje brak spełnienia omawianego warunku w stosunku do całego zespołu aktywów stanowiącego przedmiot zbycia. Brak było w ocenie Stron wystarczających elementów wyodrębnienia działalności w stosunku do zbywanych aktywów w kluczowych aspektach działalności każdego przedsiębiorstwa (nie występowało w ocenie Wnioskodawcy również pełne wyodrębnienie funkcjonalne oraz finansowe). Nie było możliwe sporządzenie bilansu lub rachunku zysków i strat dla działalności pionów D i E, ewidencje rachunkowe nie pozwalały na odzwierciedlenie prawdziwego i rzetelnego stanu oraz wyniku finansowego zbywanego zespołu aktywów. Nie prowadzono także odrębnych rachunków (subrachunków) bankowych, na który wpływałyby należności z tytułu usług związanych ze sprzedawanymi składnikami majątkowymi oraz z którego regulowane byłyby zobowiązania (w tym np. wynagrodzenia przyporządkowanych pracowników).
Ponadto – jak wskazali sami Zainteresowani – wyłącznie w oparciu o zbywane składniki nie byłoby możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej przez Nabywcę, gdyż Transakcja nie obejmowała szeregu istotnych elementów i immanentnych funkcji niezbędnych do prowadzenia działalności przez Spółkę. Nabywca w celu kontynuowania działalności Wnioskodawcy musiał i musi angażować inne składniki oraz podejmować dodatkowe działania faktyczne lub prawne niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej.
Powyższe okoliczności wskazują, że opisany przedmiot sprzedaży nie stanowił w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy ze względu na niespełnienie przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy. Zatem, nie mógł on funkcjonować jako samodzielny podmiot gospodarczy. Tym samym, w przedstawionej przez Zainteresowanych sytuacji, składniki będące przedmiotem sprzedaży nie były na tyle zorganizowane, aby umożliwiały prowadzenie działalności bez podejmowania dodatkowych działań ze strony Nabywcy.
Podsumowując – uwzględniając okoliczności sprawy, należy stwierdzić, że przedmiot Transakcji nie stanowił przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części. Zatem, jego sprzedaż nie była wyłączona spod przepisów ustawy na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy – w związku z czym – podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zatem stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.
Kolejna wątpliwość Zainteresowanych dotyczy kwestii prawa do odliczenia przez Nabywcę podatku VAT z faktury dokumentującej dostawę będącą przedmiotem Transakcji (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).
Należy wskazać, że nie każda czynność, która stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy lub odpłatne świadczenie usług na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana podatkiem VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Mając na uwadze powołane wyżej regulacje prawne należy stwierdzić, że dokonana przez Wnioskodawcę dostawa podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy bądź jako świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Transakcja ta dotyczyła bowiem towaru lub usługi w rozumieniu ustawy oraz została dokonana przez podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym, przedmiotowa dostawa stanowiła odpłatną dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnioną bądź opodatkowaną podatkiem VAT.
Odnosząc się do kwestii prawa do odliczenia podatku VAT należy wskazać, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy, w myśl którego:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.
Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, stosownie do którego:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy: transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Natomiast według przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca i Nabywca są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami podatku VAT. Przedmiot Transakcji jest i będzie przez Nabywcę wykorzystywany do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
W przedmiotowej interpretacji wyjaśniono, że Nabywca nabył składniki, niestanowiące przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części, a ich sprzedaż podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż nie stanowiła czynności zdefiniowanej w art. 6 pkt 1 ustawy.
Zainteresowani wskazali, że Transakcja została udokumentowana fakturą, w której cena sprzedaży przedmiotu umowy została powiększona o podatek od towarów i usług wg właściwych stawek. Zatem Nabywca miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tej faktury, jako podatnik wykorzystujący nabyte składniki majątkowe do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
W konsekwencji, Nabywcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej dostawę będącą przedmiotem Transakcji w zakresie, w jakim nabyte towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych na podstawie art. 86 ust. 1 i ust. 2 ustawy z uwzględnieniem art. 88 ustawy.
Tym samym, stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania nr 2 również należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytań). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być rozpatrzone zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w myśl którego:
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).
W szczególności dotyczy to zwolnienia od podatku VAT przedmiotowej Transakcji.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego, w szczególności na stwierdzeniu, że Transakcja została udokumentowana fakturą, w której cena sprzedaży przedmiotu umowy została powiększona o podatek od towarów i usług wg właściwych stawek. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).