Usługi badań archeologicznych świadczone przez Wnioskodawcę jako instytucję kultury w rozumieniu przepisów ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, będą podlegały zwolnieniu od podatku od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 stycznia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 2 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku VAT usług badań archeologicznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (dalej także jako: Fundacja) jest fundacją działającą w oparciu o przepisy ustawy o fundacjach z dnia 6 kwietnia 1984 r. Fundacja jest organizacją pozarządową prowadzącą działalność pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Fundacja jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (usługi badań archeologicznych podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług). Zgodnie ze statutem działalność Fundacji może być prowadzona także jako działalność odpłatna. Całość dochodów Fundacji jest przekazywana na realizację celów statutowych. Fundacja prowadzi głównie działalność w zakresie badań archeologicznych.

Zgodnie ze statutem, Fundacja będąc organizacją pożytku publicznego prowadzi działalność społecznie użyteczną w obszarze zadań publicznych, która obejmuje:

1.Wykonywanie i współfinansowanie zadań naukowo-badawczych w dziedzinie archeologii, archeologii podwodnej, geologii, etnografii oraz historii. W tym tworzenie opracowań naukowych oraz przeprowadzanie badań terenowych.

2.Wspieranie organizacyjne, logistyczne, rzeczowe, finansowe, naukowe, merytoryczne i techniczne ekspedycji archeologicznych, geologicznych, historycznych oraz etnograficznych prowadzących badania mające na celu pozyskanie nowych materiałów lub informacji ważnych dla ogólnoświatowego dziedzictwa kulturowego oraz naukowego.

3.Udzielanie pomocy organizacyjnej, rzeczowej, finansowej, naukowej, merytorycznej i technicznej w uzyskaniu ekspertyz antropologicznych, petrograficznych, archeobotanicznych, archeozoologicznych, dendrochronologicznych, fizykochemicznych, traseologicznych, geomorfologicznych oraz innych pomagających realizować cele Fundacji.

4.Udzielanie wsparcia organizacyjnego, dydaktycznego, naukowego, merytorycznego oraz rzeczowego i finansowego w stosowaniu i wdrażaniu najnowszych technik dokumentacyjnych.

5.Wspieranie organizacyjne, logistyczne, naukowe, rzeczowe i finansowe powstawania nowych instytucji archeologicznych, etnograficznych i historycznych mających na celu ochronę dóbr dziedzictwa kulturowego, a w szczególności dążenie do powołania w przyszłości własnej placówki muzealnej oraz własnej pracowni konserwacji zabytków.

6.Wspieranie organizacyjne, rzeczowe i finansowe instytucji naukowych, muzeów oraz organizacji działających na rzecz nauki w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego.

7.Organizowanie i wspieranie organizacyjne, rzeczowe, finansowe, logistyczne, naukowe, dydaktyczne, merytoryczne i technicznie organizacji szkoleń, kursów, wykładów, sesji, zjazdów, odczytów, seminariów, konferencji naukowych oraz innych form prezentowania wyników badań o tematyce związanej z działalnością statutową Fundacji.

8.Organizowanie i wspieranie organizacyjne, rzeczowe, finansowe, logistyczne, naukowe, dydaktyczne, merytoryczne i technicznie organizacji kółek zainteresowań, lekcji zainteresowań, oraz obozów tematycznych dla uczniów zainteresowanych archeologią.

9.Organizowanie i wspieranie organizacyjne, rzeczowe, finansowe, logistyczne, naukowe, dydaktyczne, merytoryczne i technicznie organizacji wystaw oraz imprez o tematyce związanej z ochroną dóbr kultury, w szczególności z ochroną dziedzictwa archeologicznego, etnograficznego oraz historycznego.

10.Organizowanie i wspieranie organizacyjne, rzeczowe, finansowe, logistyczne, naukowe, dydaktyczne, merytoryczne i technicznie organizacji konkursów, a w szczególności docelowo zorganizowanie ogólnopolskiej i międzynarodowej olimpiady archeologicznej.

11.Prowadzenie i wspieranie organizacyjne, rzeczowe, finansowe, logistyczne, naukowe, dydaktyczne, merytoryczne i technicznie działalności wydawniczej w formie czasopism, książek oraz publikacji naukowych i popularnonaukowych związanej z celami działania Fundacji.

12.Produkcję i wspieranie organizacyjne, rzeczowe, finansowe, logistyczne, naukowe, dydaktyczne, merytoryczne i technicznie produkcji i rozpowszechniania materiałów audiowizualnych związanych z celami działania Fundacji.

13.Budowanie środowiska ludzi gotowych wspierać realizację celów Fundacji nie tylko materialnie i rzeczowo, ale również organizacyjnie, logistycznie, naukowo, dydaktycznie, merytorycznie i technicznie.

14.Przyznawanie nagród i stypendiów.

15.Współpracę z organami administracji państwowej i samorządowej oraz instytucjami edukacyjnymi i naukowymi wyrażającymi zainteresowanie edukacją ludności, a w szczególności uczniów i studentów, w zakresie archeologii.

16.Współpracę ze środowiskami nauki, kultury, osobami prawnymi i fizycznymi, a także instytucjami i organizacjami pozarządowymi w kraju i za granicą.

17.Wspieranie finansowe, rzeczowe i organizacyjne przedsięwzięć, które mogą się przyczynić do osiągnięcia celów Fundacji.

W ramach prowadzonej działalności Fundacja wykonuje oraz będzie w przyszłości wykonywać badania archeologiczne (dalej także jako: usługi archeologiczne), które – w zależności od rodzaju - obejmują następujące czynności:

1.Kwerenda archiwalna, analiza źródeł: historycznych, kartograficznych, ikonograficznych, danych cyfrowych i przestrzennych.

2.Analiza antropologiczna, analiza geofizyczna i geologiczna, datowanie C14, analiza dendrochronologiczna i inne rodzaje analiz specjalistycznych, których konieczność stosowania wynika z interdyscyplinarnego charakteru badań archeologicznych. Analizy obejmują czynności od pobrania próbek/pozyskania materiału do badań, do przeprowadzenia interpretacji ich wyników w formie opracowania.

3.Odhumusowanie terenu badań (stanowiska archeologicznego) pod ścisłym nadzorem archeologa, wykonywane ręcznie lub maszynowo.

4.Wytyczenie stanowiska, rozumiane jako wytyczenie punktów odniesienia do osnowy geodezyjnej, wykonywanie pomiarów z użyciem GPS, lub innych urządzeń umożliwiających pomiary i dokumentację w odniesieniu do współrzędnych geograficznych.

5.Wykonanie dokumentacji zabytków nieruchomych - obiektów archeologicznych. Jest to dokumentacja fotograficzna, rysunkowa i opisowa, wykonywana zgodnie ze sztuką.

6.Eksploracja obiektów archeologicznych.

7.Wykonanie inwentaryzacji i zabezpieczenie zabytków ruchomych — artefaktów.

8.Wykonanie badań archeologicznych nieinwazyjnych.

9.Wykonanie badań archeologicznych powierzchniowych.

10.Wykonanie ratowniczych wyprzedzających badań wykopaliskowych.

11.Wykonanie nadzorów (nadzorów archeologicznych).

12.Wykonanie naukowego opracowania wyników badań.

Badania archeologiczne, które należy traktować jako usługi kulturalne, mają za zadanie ochronę materialnego dziedzictwa kulturowego człowieka jako źródła informacji o przeszłości. Z tego względu, Fundacja objęta przepisami ustawy o fundacjach oraz art. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, podejmująca działalność w zakresie kultury i świadcząca usługi kulturalne, należy traktować jako inny podmiot uznany na podstawie odrębnych przepisów za instytucję o charakterze kulturalnym (Fundacja, w ramach świadczenia usług badań archeologicznych, nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 43 ust. 19 ustawy o podatku od towarów i usług).

Badania archeologiczne odbywają się na podstawie decyzji Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, który może w decyzji doprecyzować wymogi dotyczące badań opisanych przez archeologa we wniosku o wydanie pozwolenia na badania archeologiczne z odpowiednimi kwalifikacjami, w postaci tzw. planu badań. Celem badań archeologicznych jest ochrona materialnego dziedzictwa kulturowego człowieka jako źródła Informacji o przeszłości. Konieczność prowadzenia badań archeologicznych nakładają następujące akty prawne:

‒Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997.78.483 ze zm.), gdzie w art. 5 stwierdza się, że Rzeczpospolita Polska „strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”,

‒Europejska Konwencja o Ochronie Dziedzictwa Archeologicznego, Valletta 1992 (Dz. U. 96.120.564), tzw. Konwencja Maltańska, w której sformułowano zasady zarządzania dziedzictwem,

‒Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003.162.1568 ze zm.; dalej: ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami) przenosząca na grunt prawa krajowego zapisy ww. konwencji.

Zgodnie z powyższymi aktami prawnymi, badaniami archeologicznymi obejmuje się substancję zabytkową zagrożoną działalnością człowieka będącą przejawem rozwoju technologicznego i cywilizacyjnego, przejawiającą się głównie realizacją inwestycji budowlanych.

Fundacja wykonuje oraz będzie wykonywać odpłatnie badania archeologiczne na rzecz inwestorów, którzy przy uzyskiwaniu pozwolenia na budowę zostali zobligowani do prowadzenia robót ziemnych pod nadzorem archeologa w celu przeprowadzenia badań archeologicznych na obszarze inwestycji i w jej granicach na obszarze i w granicach inwestycji budowlanej, w związku z nieodwracalnym przeobrażeniem terenu, które pociągałoby za sobą zniszczenie zabytków zalegających w ziemi. Są to tzw. archeologiczne badania ratownicze. Ponadto Fundacja realizuje oraz będzie realizować usługi archeologiczne w zakresie analiz, opinii i opracowań, polegające na realizacji projektów badawczych i współudziale w projektach.

Usługi wykonywane są na rzecz zleceniodawców, którzy są podmiotami prywatnymi, firmami, urzędami administracji, placówkami muzealnymi, fundacjami, stowarzyszeniami i instytucjami naukowymi.

Osiągane dochody Fundacja zamierza przeznaczyć w całości na realizację celów statutowych i rozwój prowadzonej działalności. Fundacja zakłada realizację własnych projektów badawczych, rozwój w zakresie interdyscyplinarnym poprzez wdrażanie technologii cyfrowych. Ponadto rozwinięcie nieodpłatnej działalności popularyzacyjnej i edukacyjnej. W szczególności celem jest popularyzacja odkrytych zabytków archeologicznych i wyników badań, w różnych postaciach wydawniczych (książki, broszury) oraz w wersji cyfrowej (monografie, filmy, bazy danych, biblioteki cyfrowe), które Fundacja zamierza udostępniać nieodpłatnie.

Pytania

1.Czy opisane w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym usługi badań archeologicznych stanowią usługi kulturalne, zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. 2021 poz. 685), dalej także jako: ustawa o VAT?

2.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1, czy zwolnienie usług archeologicznych z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a znajdzie zastosowanie w przypadku uzyskiwania przez Fundację systematycznych zysków z tej działalności?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym usługi badań archeologicznych stanowią usługi kulturalne, zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast stosownie do treści art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4 wynosi 23%.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez:

a.podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną,

b.indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.

W myśl art. 43 ust. 17 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1.nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub

2.ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Według art. 43 ust. 17a ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a, mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Zgodnie z art. 43 ust. 18 ustawy o VAT zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 31, 32 i 33 lit. a, stosuje się, pod warunkiem że podmioty wykonujące czynności, o których mowa w tych przepisach, nie osiągają w sposób systematyczny zysków z tej działalności, a w przypadku ich osiągnięcia są one przeznaczane w całości na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług.

Jak stanowi art. 43 ust. 19 ustawy o VAT, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 33, nie ma zastosowania do:

1.usług związanych z filmami i nagraniami na wszelkich nośnikach;

2.wstępu:

a.na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego;

b.do wesołych miasteczek, parków rozrywki, cyrków, dyskotek, sal balowych;

c.do parków rekreacyjnych, na plaże i do innych miejsc o charakterze kulturalnym;

3.wstępu oraz wypożyczania wydawnictw w zakresie usług świadczonych przez biblioteki, archiwa, muzea i innych usług związanych z kulturą;

4.usług związanych z produkcją filmów i nagrań na wszelkich nośnikach;

5.działalności agencji informacyjnych;

6.usług wydawniczych;

7.usług radia i telewizji, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 34;

8.usług ochrony praw.

Na podstawie przytoczonych przepisów, zwolnieniu z VAT podlegają usługi kulturalne oraz dostawa towarów ściśle z tymi usługami związana, dokonywane przez:

1.podmioty prawa publicznego,

2.podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym,

3.podmioty wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

Powyższe zwolnienie ma zatem charakter podmiotowo-przedmiotowy, tj. możliwość skorzystania ze zwolnienia zależy od tego, czy dany podmiot mieści się w katalogu podmiotów wskazanych w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT, oraz świadczy usługi kulturalne w rozumieniu tego przepisu.

Definicja usługi kulturalnej.

Ustawa o VAT nie zawiera definicji usług kulturalnych, konieczne jest zatem zastosowanie odpowiednich metod wykładni prawa. Zgodnie ze słownikiem PWN, kultura to:

1.materialna i umysłowa działalność społeczeństw oraz jej wytwory;

2.społeczeństwo rozpatrywane ze względu na jego dorobek materialny i umysłowy;

3.odpowiednio wysoki poziom rozwoju społeczeństwa w jakimś zakresie;

4.umiejętność obcowania z ludźmi;

5.sztuczna hodowla komórek, tkanek, organów lub całych mikroorganizmów;

6.rodzaj, gatunek lub odmiana rośliny uprawiane na danym terenie w celach użytkowych; też: teren uprawy tej rośliny i sama uprawa;

7.struktura gleby uprawnej osiągana w wyniku zabiegów agrotechnicznych i racjonalnej gospodarki; też: te zabiegi i gospodarka.

Jak wynika z powyższego, kultura to m.in. materialna i umysłowa działalność społeczeństw oraz jej wytwory, a także społeczeństwo rozpatrywane ze względu na jego dorobek materialny i umysłowy.

Natomiast na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t. j. Dz.U.2020 poz. 194), działalność kulturalna w rozumieniu niniejszej ustawy polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury.

 Zgodnie z art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t. j. Dz.U.2021 poz. 710), badania konserwatorskie to działania mające na celu rozpoznanie historii i funkcji zabytku, ustalenie użytych do jego wykonania materiałów i zastosowanych technologii, określenie stanu zachowania tego zabytku oraz opracowanie diagnozy, projektu i programu prac konserwatorskich, a jeżeli istnieje taka potrzeba, również programu prac restauratorskich.

Według art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, badania archeologiczne to działania mające na celu odkrycie, rozpoznanie, udokumentowanie i zabezpieczenie zabytku archeologicznego.

Zatem za usługi kulturalne, w ocenie Wnioskodawcy, można uznać usługi dotyczące dorobku materialnego i umysłowego społeczeństwa. Za tego typu usługi można uznać działania mające na celu odkrycie, rozpoznanie, udokumentowanie i zabezpieczenie zabytku archeologicznego. Jak zostało wskazano w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, usługi archeologiczne obejmują oraz będą obejmować takie czynności jak:

1.Kwerenda archiwalna, analiza źródeł: historycznych, kartograficznych, ikonograficznych, danych cyfrowych i przestrzennych,

2.Analiza antropologiczna, analiza geofizyczna i geologiczna, datowanie C14, analiza dendrochronologiczna i inne rodzaje analiz specjalistycznych, których konieczność stosowania wynika z interdyscyplinarnego charakteru badań archeologicznych. Analizy obejmują czynności od pobrania próbek/pozyskania materiału do badań, do przeprowadzenia interpretacji ich wyników w formie opracowania,

3.Odhumusowanie terenu badań (stanowiska archeologicznego) pod ścisłym nadzorem archeologa, wykonywane ręcznie lub maszynowo,

4.Wytyczenie stanowiska, rozumiane jako wytyczenie punktów odniesienia do osnowy geodezyjnej, wykonywanie pomiarów z użyciem GPS, lub innych urządzeń umożliwiających pomiary i dokumentację w odniesieniu do współrzędnych geograficznych,

5.Wykonanie dokumentacji zabytków nieruchomych - obiektów archeologicznych. Jest to dokumentacja fotograficzna, rysunkowa i opisowa, wykonywana zgodnie ze sztuką,

6.Eksploracja obiektów archeologicznych,

7.Wykonanie inwentaryzacji i zabezpieczenie zabytków ruchomych - artefaktów,

8.Wykonanie badań archeologicznych nieinwazyjnych,

9.Wykonanie badań archeologicznych powierzchniowych,

10.Wykonanie naukowego opracowania wyników badań.

W ocenie Wnioskodawcy celem powyższych usług archeologicznych jest ochrona materialnego dziedzictwa kulturowego człowieka jako źródła informacji o przeszłości. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy opisane usługi archeologiczne stanowią usługi kulturalne, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają wydawane interpretacje podatkowe oraz orzeczenia sądów administracyjnych, m.in.: 

‒wyrok WSA w Krakowie z 24 czerwca 2021 r., sygn. I SA/Kr 546/21, w którym wskazano, iż „ustawa nie podaje definicji pojęcia „usług kulturalnych”. Jego znaczenie należy zatem ustalić na podstawie dostępnej metody wykładni. Odnosząc się do znaczenia terminu „usługi kulturalne” w języku potocznym, możemy stwierdzić, że pod pojęciem tym kryją się usługi odnoszące się do kultury, w zakresie kultury, itp. Natomiast kultura to „całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości, a także ogół wartości, zasad i norm współżycia przyjętych przez dane zbiorowości; wszystko to, co powstaje dzięki pracy człowieka, co jest wytworem jego myśli i działalności”. (...) Jak wynika z przepisów ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, działalność kulturalna polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury”.

‒interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 grudnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.697.2021.2.WL: „celem usług, które będą świadczone przez Państwa Stowarzyszenie, tj. usług archeologicznych, depozytu i konserwacji zbiorów jest poznanie i ochrona materialnego dziedzictwa kulturowego, co jest równoznaczne z upowszechnianiem kultury, tym samym ww. usługi są usługami kulturalnymi. Zatem, spełniona będzie również przesłanka o charakterze przedmiotowym”.

‒interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 listopada 2017 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.447.2017.2.J, w której wskazano, iż „jak wynika z powołanych powyżej przepisów ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, działalność kulturalna polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Celem świadczonych przez Wnioskodawcę usług archeologicznych jest poznanie i ochrona materialnego dziedzictwa kulturowego, co jest równoznaczne z upowszechnianiem kultury, tym samym ww. usługi są usługami kulturalnymi. Tym samym, spełniona będzie również przesłanka o charakterze przedmiotowym”.

‒interpretacja indywidualna Naczelnika Izby Skarbowej w Poznaniu z 7 lipca 2016 r., sygn. ILPP3/4512-1-103/16-3/MR, w której organ stwierdził, że „usługi związane z ratowaniem zabytków archeologicznych, prowadzeniem prac archeologicznych oraz sprawowaniem nadzoru naukowego nad pracami podlegającymi ochronie konserwatorskiej można uznać za usługi kulturalne w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy”.

‒interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 kwietnia 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.62.2022.2.WL: „Przesłanka podmiotowa. Art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a wskazuje, że ze zwolnienia z podatku VAT korzystają - świadczące usługi kulturalne - podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną. Powyższy przepis stanowi implementację art. 132 ust. 1 lit. n Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od towarów i usług (Dz. Urz. UE. L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają świadczenie niektórych usług kulturalnych, a także dostawę towarów ściśle z nimi związanych, przez podmioty prawa publicznego lub inne instytucje kulturalne uznane przez dane państwo członkowskie. Należy wskazać, że art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy wymienia trzy grupy podmiotów. Po pierwsze, podmioty prawa publicznego. Po drugie, inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym. Po trzecie, podmioty wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Jeśli chodzi o drugą grupę podmiotów należy podkreślić, że analizowany przepis nie odsyła do ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Czyni to jedynie w odniesieniu do trzeciej grupy podmiotów. Zatem te odrębne przepisy, które uznają fundacje za instytucje o charakterze kulturalnym, nie muszą być tożsame z wspomnianą wyżej ustawą. Na podstawie art. 3 ust. 1 ww. ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, działalność kulturalną mogą prowadzić osoby prawne, osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Art. 1 ww. ustawy w ustępie 3 stanowi, że minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego może wspierać finansowo, w ramach mecenatu państwa, realizację planowanych na dany rok zadań związanych z polityką kulturalną państwa, prowadzonych przez instytucje kultury i inne podmioty nienależące do sektora finansów publicznych. W konsekwencji ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej dopuszcza świadczenie usług kulturalnych przez inne podmioty niż podmioty prawa publicznego. Świadczy o tym treść art. 3 ust. 1 tej ustawy, w którym wskazano, że działalność kulturalną mogą prowadzić osoby prawne, osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Zgodnie z wyrokiem TSUE z 3 kwietnia 2003 r., w sprawie C-144/00, w którym stwierdzono, że „Artykuł 13 część A ust. 1 lit. n szóstej dyrektywy 77/388 dotyczący zwolnienia z podatku od wartości dodanej niektórych usług kulturalnych świadczonych przez instytucje prawa publicznego lub przez inne instytucje kulturalne uznane przez dane Państwo Członkowskie należy interpretować w ten sposób, że wyrażenie „inne instytucje kulturalne” nie wyklucza solistów występujących indywidualnie. Zasada neutralności podatkowej wymaga, aby indywidualnych wykonawców, pod warunkiem, że ich usługi są uznawane za kulturalne, można było traktować, tak jak to ma miejsce w przypadku instytucji kulturalnych, jak instytucje podobne do podmiotów prawa publicznego świadczące niektóre usługi kulturalne, o których mowa w tym przepisie”. Na podstawie art. 1 ustawy o fundacjach, fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w szczególności takich, jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami. Natomiast ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tj. Dz.U.2020 poz. 1057) reguluje m.in. zasady prowadzenia działalności pożytku publicznego, gdzie działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona w sferze zadań publicznych określonych w ustawie, co w szczególności obejmuje zadania w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego. Zgodnie z art. 3 ww. ustawy działalność pożytku publicznego mogą prowadzić organizacje pozarządowe rozumiane jako niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, i niedziałające w celu osiągnięcia zysku, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia. Działalność pożytku publicznego może być prowadzona także przez: 1) osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego, 2) stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, 3) spółdzielnie socjalne, 4) spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2017 r. poz. 1463 i 1600), które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników. Jak zostało wykazane wcześniej, w ocenie Wnioskodawcy wykonuje on usługi kulturalne, które mają za zadanie ochronę materialnego dziedzictwa kulturowego człowieka jako źródła informacji o przeszłości. Z tego względu, Wnioskodawca jako fundacja objęta przepisami art. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, podejmująca działalność w zakresie kultury, stanowi instytucję o charakterze kulturalnym w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT. Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają wydawane interpretacje podatkowe oraz orzeczenia sądów administracyjnych, m.in.: - Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.654.2020.2.KS, w której organ uznał, że „Wnioskodawca jest podmiotem działającym na podstawie art. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Wnioskodawca posiada status prawny Fundacji oraz prowadzi działalność w sferze zadań publicznych, o których mowa w art. 4 tej ustawy. Wobec tego należy stwierdzić, że Wnioskodawca wypełnia przesłanki podmiotowe wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT”.

‒Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 lipca 2018 r., nr 0114-KDIP4.4012.286.2018.2.KR, w której wskazano, iż „pod pojęciem innych podmiotów uznanych na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy uznaje się również podmioty wymienione w art. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie prowadzące działalność pożytku publicznego, tj. działalność w sferze zadań publicznych mieszczących się w pojęciu usług kulturalnych pod warunkiem, że podmioty te nie osiągają w sposób systematyczny zysków z tej działalności, a w przypadku ich osiągnięcia są one przeznaczane w całości na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług”.

‒Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 listopada 2017 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.447.2017.2.JO, w której wskazano, iż „ustawodawca krajowy uznaje za instytucję kulturalną również fundacje, czyniąc to w wyżej wskazanej ustawie o fundacjach. Zatem, spełniony jest warunek przewidziany w art. 43 ust. 18 ustawy, co pozwala stwierdzić, że Wnioskodawca spełnia przesłankę podmiotową do zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy”.

W konsekwencji, jak wskazano na wstępie, zdaniem Wnioskodawcy opisane w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym usługi badań archeologicznych stanowią usługi kulturalne, zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT.

 Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, zwolnienie usług archeologicznych z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a znajdzie zastosowanie w przypadku uzyskiwania przez Fundację systematycznych zysków z tej działalności.

Jak zostało wskazane w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, Fundacja osiąga i w przyszłości będzie osiągać systematyczne dochody z wykonywanych usług archeologicznych. Osiągane dochody Fundacja przeznacza i będzie przeznaczać w całości na realizację celów statutowych i rozwój prowadzonej działalności, w szczególności poprzez realizację własnych projektów badawczych, rozwój w zakresie interdyscyplinarnym poprzez wdrażanie technologii cyfrowych, a także rozwinięcie nieodpłatnej działalności popularyzacyjnej i edukacyjnej. W szczególności celem jest popularyzacja odkrytych zabytków archeologicznych i wyników badań, w różnych postaciach wydawniczych (książki, broszury) oraz w wersji cyfrowej (monografie, filmy, bazy danych, biblioteki cyfrowe), które Fundacja zamierza udostępniać nieodpłatnie.

Z tego względu w ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że spełnia warunki art. 43 ust. 18 ustawy o VAT, tj. w przypadku osiągania systematycznych zysków z tej działalności, zyski te przeznaczane są w całości na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług. Z tego względu uzyskiwanie systematycznych dochodów nie wyłącza prawa do zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”: