Uznanie świadczonych usług za kompleksowe usługi faktoringu oraz brak prawa do zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt ... - Interpretacja - 0113-KDIPT1-2.4012.724.2022.1.JSZ

shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 28 listopada 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.724.2022.1.JSZ

Temat interpretacji

Uznanie świadczonych usług za kompleksowe usługi faktoringu oraz brak prawa do zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT dla ww. usługi i należnych opłat.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 października 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania świadczonych przez Państwa usług za kompleksowe usługi faktoringu oraz braku prawa do zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT dla ww. usługi i należnych opłat.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

… S.A., dalej jako Wnioskodawca, Spółka lub Faktor, jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym na potrzeby VAT w Polsce. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca świadczy usługi faktoringu, w szczególności dla mikro i małych przedsiębiorstw.

Spółka wdrożyła do katalogu oferowanych usług, usługę faktoringu odwrotnego (dalej również jako: „Produkt”) opartą na konstrukcji tzw. faktoringu zakupowego/odwrotnego. Produkt pozwala Klientom Spółki na dokonywanie płatności za zakupy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą poprzez sfinansowanie faktury zakupowej przez Spółkę, którą następnie Klient może spłacić w ratach ustalonych na podstawie harmonogramu płatności. Dotychczasowy model umożliwia finansowanie wierzytelności dokumentowanej fakturą zakupową.

Obecnie, Spółka planuje rozszerzyć zakres Produktu poprzez umożliwienie Klientom finansowania zakupów również na podstawie innych dokumentów niż faktura, w tym w szczególności na podstawie faktur pro forma, potwierdzenia złożenia zamówienia, faktury zaliczkowej, umowy sprzedaży, polisy ubezpieczeniowej otrzymane od dostawców (dalej jako: „dokumenty zakupu”). Oferowana przez Spółkę usługa przeznaczona będzie dla przedsiębiorców nabywających towary lub/i usługi w celu ich wykorzystania w prowadzonej działalności gospodarczej, potwierdzone fakturami VAT lub dokumentami zakupu. Finansowaniu podlegają należności wyrażone w złotym polskim, wynikające z faktur lub dokumentów zakupowych (np. faktura pro forma, zamówienie) wystawione przez kontrahentów Klienta dostarczających usługi/towary w ramach prowadzonej i zarejestrowanej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej działalności gospodarczej.

Dostawca dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług udokumentowanych wystawioną na rzecz Klienta fakturą, dokumentem zakupu, w tym w szczególności fakturą pro forma, potwierdzeniem złożenia zamówienia, fakturą zaliczkową, umową sprzedaży, polisą ubezpieczeniową, za które Klient jest zobowiązany zapłacić.

Produkt opiera się na konstrukcji faktoringu odwrotnego, gdzie Wnioskodawca po pozytywnej ocenie kredytowej Klienta oraz transakcji, finansuje wskazany w zamówieniu zakup z odroczonym terminem płatności realizowany przez Klienta. W ramach umowy Faktor zobowiązuje się do świadczenia na rzecz Klienta kompleksowej usługi faktoringowej, polegającej na przekazaniu Dostawcy Zaliczki w kwocie wskazanej na dokumencie zakupu, z terminem płatności na podstawie upoważnienia udzielonego Faktorowi przez Klienta na poczet przyszłej umowy (przyszłego przejęcia długu).

Klient upoważnia Faktora do przekazania Dostawcy zaliczki na poczet przyszłej umowy (przyszłego przejęcia długu). Przy czym, Klient jednocześnie upoważnia (udziela dyspozycji) Dostawcy do przyjęcia zaliczki od Faktora na poczet umowy przyszłego przejęcia długu oraz zobowiązuje się poinformować Dostawcę o przekazaniu zaliczki przez Faktora. Ponadto Klient zobowiązuje Dostawcę do zaliczenia kwoty zaliczki na poczet ceny zakupu po zawarciu umowy z Klientem. Każdorazowo umowa pomiędzy Spółką a Klientem zawierana jest pod warunkiem rozwiązującym. W szczególności, w przypadku braku płatności przez Klienta Opłaty wstępnej, w kwocie wskazanej przez Faktora i w terminie przez niego określonym, Umowa ulega rozwiązaniu. W razie rozwiązania Umowy w tym trybie, żadna ze stron umowy nie jest zobowiązana do jakiegokolwiek świadczenia na rzecz drugiej strony. Wysokość Opłaty wstępnej, termin zapłaty oraz numer dedykowanego rachunku bankowego są każdorazowo wskazane w harmonogramie płatności.

Z chwilą zapłaty przez Faktora na rzecz Dostawcy zaliczki, Faktor wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela i staje się wierzycielem Klienta z tytułu tej sumy. W przypadku, gdyby okazało się, że wierzytelność Dostawcy względem Klienta nie powstała lub wygasła w inny sposób niż przez zapłatę (np. na skutek odstąpienia od umowy sprzedaży), Klient rozlicza się bezpośrednio z Dostawcą (zwrot towaru, zwrot ceny, ewentualne odszkodowania), jest jednak zobowiązany do spełnienia na rzecz Faktora wszystkich obowiązków wynikających z umowy oraz regulaminu.

Usługa świadczona przez Faktora tj. sfinansowanie zakupu, obejmuje również dodatkowe usługi, w tym sprawdzanie dostawców Klienta w bazach danych, ewidencjonowanie i rozliczanie spłat, monitoring i windykację należności. Faktor udostępnia Klientowi serwis internetowy, za pomocą którego Klient ma możliwość składania wniosków o finansowanie, dostęp do informacji o zawartych umowach i stanie ich wykonywania, a także dokonywania pozostałych czynności związanych z korzystaniem z usług Faktora. Dodatkowe usługi świadczone będą na rzecz Klienta w całym czasie trwanie umowy.

W związku z powyższym Wnioskodawca w ramach Produktu świadczyć będzie zarówno usługę finansowania wierzytelności, jak również dokonywać będzie inkasowania wierzytelności, a jednocześnie prowadzić będzie techniczne kwestie rozliczania tych wierzytelności poprzez system internetowy i wykonywać będzie różnego rodzaju czynności o charakterze technicznym, które mają ułatwiać prawidłowe wykonanie umowy faktoringu, a w szczególności prowadzenie sprawozdawczości i konta Klienta.

Z tytułu usług świadczonych na podstawie umowy, Faktorowi przysługuje od Klienta wynagrodzenie określone w umowie, a także Tabeli Opłat i Prowizji, na które składa się w szczególności:

·Opłata wstępna – stanowiąca wartość w PLN lub % wartości faktury zakupu, bądź dokumentu zakupu naliczana w dniu zawarcia Umowy; uiszczenie Opłaty wstępnej jest warunkiem uruchomienia umowy. Brak terminowej wpłaty skutkuje rozwiązaniem umowy.

·Prowizja za świadczenie usługi faktoringu zakupowego – stanowiąca wartość w PLN lub % wartości faktury zakupu, bądź dokumentu zakupu, naliczana z góry z dniem wypłaty środków na finansowanie zakupów; Prowizja ta będzie podzielona na raty i rozliczana w miesięcznych okresach rozliczeniowych.

·Prowizja za obsługę raty po terminie – stanowiącą wartość w % (nie mniej niż określona wartość w PLN) od łącznego salda zaległości w poszczególnych okresach rozliczeniowych, kalkulowaną w okresie od dnia następnego po dacie wymagalności raty do czasu spłaty przez Klienta całkowitej kwoty raty, należną w związku z przedłużeniem okresu świadczenia usług faktoringu na rzecz Klienta;

·inne opłaty wskazane w tabeli opłat i prowizji.

Wcześniejsza spłata należności nie skutkuje obniżeniem wynagrodzenia należnego Faktorowi, przez co należy rozumieć, że wszystkie należności określone umową i tabelą opłat i prowizji będą należne Faktorowi niezależnie od przedterminowej spłaty.

W skład raty spłacanej przez Klienta wchodzi część kapitałowa (proporcjonalna, miesięczna wartość udzielanego finansowania), proporcjonalna część spłacanej prowizji za sfinansowanie oraz ewentualne opłaty dodatkowe wskazane w tabeli opłat i prowizji.

Spółka uzyskała interpretację z dnia 20 listopada 2020 r. Dyrektora KIS (0111-KDIB3-1.4012.715.2020.1.WN), zgodnie z którą organ uznał, że usługa, w ramach której Spółka spłaca zobowiązanie Klienta dokumentowane fakturą VAT, stanowi usługę faktoringu, która nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT. W związku z rozszerzeniem zakresu świadczonych usług poprzez finansowanie zakupów dokumentowanych m.in. na podstawie faktury pro forma, potwierdzenia złożenia zamówienia, faktury zaliczkowej, umowy sprzedaży, polisy ubezpieczeniowej, Spółka wnosi o uzyskanie interpretacji w zakresie opodatkowania VAT usług rozszerzonego modelu świadczenia usług w ramach faktoringu zakupowego.

Pytanie

Czy opisany przez Wnioskodawcę rozszerzony Produkt i planowane w jego ramach czynności na rzecz Klientów, stanowić będą w świetle obowiązujących przepisów ustawy o VAT kompleksową usługę faktoringową, o której mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji opłaty należne Wnioskodawcy nie będą mogły korzystać ze zwolnienia od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że mając na uwadze cel i charakter czynności, które będą przez niego podejmowane, w ramach świadczenia usług na podstawie zawieranych z Klientami umów faktoringu odwrotnego, należy uznać te czynności składające się na jedną, kompleksową usługę faktoringu, o której mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy VAT. W konsekwencji, wszelkie opłaty należne Wnioskodawcy z tytułu świadczenia tej usługi nie będą mogły korzystać ze zwolnienia od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT.

Uzasadnienie         

Jak stanowi art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 roku, poz. 931), dalej jako ustawa o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:

1.odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2.eksport towarów;

3.import towarów na terytorium kraju;

4.wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5.wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z kolei, art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że przez świadczenie usług, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia. Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 328, 355, 680, 1505, 1595 i 2140), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Jednocześnie na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT zastrzeżono, że zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1.czynności ściągania długów, w tym faktoringu;

2.usług doradztwa;

3.usług w zakresie leasingu.

Wprowadzenie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego. Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L 347 z 11 grudnia 2006 z późn. zm.).

Przepisy dyrektywy 2006/112/WE regulujące kwestie zwolnienia z VAT dotyczą tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w przepisach stanowiących jej implementację, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku. Zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w przedmiotowej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych czynności – usługi faktoringu.

Usługi faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez faktoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy faktoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu.

W obrocie gospodarczym występuje również faktoring odwrotny, w którym faktor nie nabywa wierzytelności w drodze cesji, jak ma to miejsce w przypadku faktoringu klasycznego, ale spłacając wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, działając działa za zgodą, a właściwie na wniosek dłużnika. Przy faktoringu odwrotnym usługa świadczona jest na rzecz dłużnika, a nie wierzyciela jak ma to miejsce przy faktoringu klasycznym.

Istotą faktoringu odwrotnego jest finansowanie przez faktora zobowiązań faktoranta powstałych w wyniku dokonywanych zakupów dóbr i usług z odroczonym terminem płatności wierzytelności niewymagalnych, często przyszłych.

W myśl regulacji Konwencji ... dotyczącej faktoringu międzynarodowego, faktoringiem jest umowa zawarta między jedną stroną (dostawcą), a drugą (faktorem), w ramach której faktor wykonuje co najmniej dwie z czterech następujących czynności:

·finansowanie faktoranta,

·księgowanie wierzytelności,

·inkasowanie wierzytelności,

·ochrona przed ryzykiem niewypłacalności dłużnika.

Stosowana przez Spółkę forma finansowania zakupów na podstawie dokumentów zakupowych, ma charakter odmienny od usługi faktoringu „klasycznego”, która co do zasady charakteryzowana jest jako usługa w zakresie ściągania długów i tym samym jako niepodlegająca zwolnieniu z VAT. Adresatami faktoringu klasycznego są podmioty dokonujące sprzedaży z odroczonym terminem płatności, podczas gdy adresatami faktoringu odwrotnego są podmioty dokonujące zakupów z odroczonym terminem płatności.

W przypadku Produktu obejmującej finansowanie Klienta na podstawie dokumentów zakupowych, wystąpią po stronie Wnioskodawcy co najmniej dwie funkcje:

·sfinansowanie faktoranta poprzez wypłacenie kwoty do dostawcy

·księgowanie w systemie (widocznych w serwisie internetowym) wierzytelności, które Spółce przysługują w stosunku do Klienta.

Z istoty umowy faktoringu, zarówno "klasycznego" jak i odwrotnego wynika, że w ramach jednej usługi świadczonych jest kilka różnych świadczeń polegających np. na finansowaniu działalności lub przelewie wierzytelności, windykacji należności, prowadzeniu rachunkowości faktoranta lub obsłudze administracyjnej nabytego finansowania. Fakt, że usługa ta składa się na wiele różnych świadczeń nie oznacza jednak, że powinny one być na gruncie ustawy o VAT rozpatrywane odrębnie. Zamiarem stron jest bowiem świadczenie kompleksowej usługi faktoringu a nie szeregu odrębnych, wydzielonych świadczeń.

Pojęcie kompleksowej usługi na gruncie podatku VAT było wielokrotnie analizowane w orzecznictwie TSUE. W myśl utrwalonego stanowiska sądu, każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne (np. orzeczenia TSUE w sprawach: C-41/04 z 27 października 2005 r. Levob Verzekeringen BV lub C-224/11 z 17 stycznia 2013 r. .... z o.o). W wyrokach tych wskazano, że w pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem odpowiednio prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jedną czynność, jeżeli nie są one od siebie niezależne. W wyrokach tych TSUE podał, powołując się przy tym na swoje wcześniejsze orzecznictwo, w jakich sytuacjach można mówić o kompleksowości świadczeń, stwierdzając, że jedno świadczenie występuje w przypadku, gdy co najmniej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności dokonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby sztuczny charakter. Zdaniem TSUE jest tak również, jeżeli jedno lub kilka świadczeń należy uznać za świadczenie główne, natomiast pozostałe świadczenie lub świadczenia dodatkowe, traktowane z punktu widzenia podatkowego tak jak świadczenie główne.

W szczególności świadczenie należy uznać za dodatkowe w stosunku do świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego. Według TSUE z jednym świadczeniem mamy do czynienia zwłaszcza w przypadku, gdy kilka elementów powinno być uznanych za konstytutywne dla świadczenia głównego, podczas gdy przeciwnie, jedno lub więcej świadczeń powinno być postrzegane jako jedno lub więcej świadczeń pomocniczych dzielących los prawny świadczenia głównego (tezy te przywołane zostały również w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lutego 2014 r. sygn. akt. I FSK 290/13.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Wnioskodawcy w ramach świadczenia przez niego kompleksowej usługi faktoringu odwrotnego, wszystkie czynności wchodzące w zakres usługi powinny być opodatkowane podatkiem VAT należnym i nie mogą korzystać ze zwolnienia z VAT. Wnioskodawca pragnie nadmienić, że ww. tezy akceptowane były przez organy podatkowe. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w wydawanych interpretacjach indywidualnych, faktoring odwrotny jako usługa kompleksowa powinien być traktowany tak samo jak pozostałe odmiany faktoringu, czyli podlegać w całości opodatkowaniu podatkiem VAT należnym w związku z art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT.

W sprawie usług faktoringu wypowiadał się TSUE w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C- 305/01 Finanzamt GrossGrau przeciwko MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring GmbH. W powołanym wyroku TSUE odniósł się do podstawowego rozróżnienia usług faktoringu na faktoring pełny i niepełny, gdzie zdaniem sądu oba rodzaje powinny być wyłączane ze zwolnienia z VAT i podlegać w całości opodatkowaniu według stawki podstawowej. Zgodnie z tezą postanowioną przez TSUE, działalność ekonomiczna, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa długi, ponosząc ryzyko zwłoki, i który w zamian pobiera od swych klientów prowizję (prawdziwy faktoring), stanowi odzyskiwanie długów i faktoring w znaczeniu art. 13B lit. d pkt 3 zdanie ostatnie szóstej dyrektywy (77/388) w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych i dlatego jest wyłączony ze zwolnienia ustanowionego tym przepisem.

Dokonując kwalifikacji Produktu na gruncie ustawy o VAT należy również odnieść się do celu jaki przyświecał ustawodawcy przy wprowadzeniu przepisów wyłączających ze zwolnienia usługi faktoringu. Mając na uwadze treść art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym usługi faktoringu wyłączone są z zakresu zwolnienia z opodatkowania VAT oraz fakt, że ustawodawca nie zdecydował się na sprecyzowanie pojęcia faktoringu w przepisach ustawy o VAT bądź kodeksu cywilnego, należy stwierdzić że celem ustawodawcy było wyłączenie z zakresu zwolnień, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT, wszelkich form usług określanych mianem faktoringu – a zatem również usługi faktoringu odwrotnego, na której oparty ma być rozważany przez Wnioskodawcę Produkt. Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, że planowane przez niego świadczenie usług faktoringu odwrotnego, w formie przedstawionej w niniejszym wniosku, będzie stanowić usługę faktoringu na podstawie art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT i tym samym nie będzie mogła korzystać ze zwolnienia, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT.

Z tego też względu oferowana przez Spółkę usługa, obejmująca finansowanie zakupów na podstawie dokumentów zakupowych, jako usługa faktoringu odwrotnego powinna podlegać opodatkowaniu VAT 23%, bowiem oprócz funkcji finansowej Wnioskodawca wykonuje również inne dodatkowe czynności na rzecz Klienta.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w otrzymanej przez Spółkę interpretacji z dnia 20 listopada 2020 r. Dyrektora KIS (0111-KDIB3-1.4012.715.2020.1.WN) w której tut. organ uznał, że wszystkie elementy wynagrodzenia z tytułu świadczenia przez Wnioskodawcę usług faktoringu odwrotnego należy traktować jako elementy wynagrodzenia z tytułu świadczenia jednej kompleksowej usługi, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Skoro Wnioskodawca w ramach świadczenia usług faktoringu odwrotnego, świadczyć będzie także dodatkowe usługi charakterystyczne dla faktoringu, poza samym finansowaniem wierzytelności, usługi te jako kompleksowe usługi faktoringu, o których mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie będą mogły korzystać ze zwolnienia od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT. Podkreślić należy, że wskazana przez Wnioskodawcę interpretacja dotyczy finansowania przez Spółkę zakupów dokumentowanych wyłącznie fakturą VAT. W ocenie Spółki, analogiczne skutki podatkowe wystąpią w przepadku finansowania innych zakupów niż tych dokumentowanych fakturą VAT tj. dokumentowanych w szczególności fakturą pro forma, potwierdzeniem złożenia zamówienia, fakturą zaliczkową, umową sprzedaży, polisą ubezpieczeniową itp. Finansowanie na podstawie dokumentów zakupowych łączy w sobie elementy finansowania oraz dodatkowych usług świadczonych przez Spółkę, składających się na usługę faktoringu odwrotnego. Z tego względu, usługi realizowane przez Spółkę należy traktować jako usługi podlegające opodatkowaniu VAT.

W doktrynie wyróżnia się kilka rodzajów faktoringu. W przypadku faktoringu klasycznego finansowanie przybiera postać nabycia przez faktora wierzytelności oraz świadczenia dodatkowych usług. Wyróżnia się również faktoring odwrotny, który obejmuje finansowanie zakupów poprzez spłatę przez faktora zobowiązania klienta. Podkreślić należy, że w orzecznictwie organów podatkowych pojęcie faktoringu jest rozumiane szeroko. Faktoring to usługa obejmująca finansowanie klienta oraz dodatkowe usługi świadczone przez faktora.

W interpretacji z dnia 14 maja 2021 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.163.2021.1.DM) Dyrektor KIS uznał, że spełniona pozostaje definicja faktoringu w przypadku faktoringu niepełnego, gdzie w zakresie finansowanych wierzytelności nie będzie dochodziło do ich cesji z wnioskodawcy na faktora. A więc finansowanie, bez cesji wierzytelności, połączone z dodatkowymi elementami, stanowi faktoring na gruncie ustawy o VAT, a nie usługę finansową zwolnioną z opodatkowania.

Z kolei w interpretacji Dyrektora KIS z 29 kwietnia 2020 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.57.2020.1 .IK) wskazano, że za usługę faktoringu należy uznać produkt hybrydowy - usługę pożyczki z elementami typowymi dla usługi faktoringu – usługę faktoringowej linii pożyczkowej. Umowa fakturowej linii pożyczkowej nie obejmuje usług ściągania długów przez wnioskodawcę. Nie dochodzi również do cesji wierzytelności z uwagi na brak odpowiedniego oświadczenia. Pomimo tego organ podatkowy uznał, że art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy wyklucza zastosowanie zwolnienia m.in. w odniesieniu do tej usługi. Zatem usługi finansowe z dodatkowymi elementami typowymi dla usług faktoringu również nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Wynagrodzenie za opisaną we wniosku usługę finansową będzie opodatkowane podstawową stawką podatku VAT 23%.

Biorąc pod uwagę stanowiska zawarte w powyższych interpretacjach, należy uznać, że niezasadnym jest zawężanie pojęcia faktoringu jedynie do usług obejmujących nabywanie wierzytelności. Faktoring to również usługa polegająca na finansowaniu działalności klienta połączona z dodatkowymi elementami typowymi dla faktoringu.

Podsumowując, oferowana przez Spółkę usługa obejmująca finansowanie zakupów na podstawie innych dokumentów niż faktura, w tym w szczególności na podstawie faktury pro forma, potwierdzenia złożenia zamówienia, faktury zaliczkowej, umowy sprzedaży, polisy ubezpieczeniowej, jako usługa faktoringu, powinna podlegać opodatkowaniu VAT według stawki 23%. Oferowana przez Spółkę usługa nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania jako usługa finansowa. Zdaniem Wnioskodawcy, usługi faktoringu odwrotnego, które świadczone będą przez Wnioskodawcę w ramach rozważanego Produktu, stanowią usługi faktoringu, o których mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT i tym samym są wyłączone ze zwolnienia z VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41. Mając na uwadze przedstawione powyżej argumenty, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego na wstępie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie, z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają określone czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z treści cytowanego wyżej przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

W świetle art. 41 ust. 1 ustawy:

Stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy:

W okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%: stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4, wynosi 23%. 

Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienia od podatku.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 37-pkt 41 ustawy:

Zwalnia się od podatku:

37)usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji;

38)usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

39)usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

40)usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług;

40a)usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

a)spółkach,

b)innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną

- z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi;

41)usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2021 r. poz. 328355), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

W myśl przepisu art. 43 ust. 15 ustawy:

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37- 41, nie mają zastosowania do:

1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)usług doradztwa;

3)usług w zakresie leasingu.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.).

W myśl art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE:

Państwa członkowskie zwalniają transakcje udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Natomiast, stosownie do art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE:

Państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Przytoczone przepisy Dyrektywy 2006/112/WE dotyczą tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w przedmiotowej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych czynności – usług faktoringu.

Usługi faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez faktoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy faktoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu.

Zatem faktoring polega na tym, że faktorant przenosi na faktora wierzytelność, a faktor zobowiązuje się zapłacić faktorantowi jej wartość nominalną pomniejszoną o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora oraz świadczyć na jego rzecz dodatkowe usługi. Podkreślenia wymaga fakt, że skutkiem jaki wywołuje umowa faktoringu jest zmiana osoby wierzyciela. Zmiana ta dokonywana jest w oparciu o przepisy zawarte w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360, z późn. zm.), w Księdze trzeciej, Tytule IX, Dziale 1 Zmiana wierzyciela.

W pojęciu usług faktoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że jesteście Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym na potrzeby VAT w Polsce. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, świadczą Państwo usługi faktoringu, w szczególności dla mikro i małych przedsiębiorstw. Wdrożyli Państwo do katalogu oferowanych usług, usługę faktoringu odwrotnego (Produkt) opartą na konstrukcji tzw. faktoringu zakupowego/odwrotnego. Produkt pozwala Państwa Klientom na dokonywanie płatności za zakupy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą poprzez sfinansowanie faktury zakupowej przez Państwa, którą następnie Klient może spłacić w ratach ustalonych na podstawie harmonogramu płatności. Dotychczasowy model umożliwia finansowanie wierzytelności dokumentowanej fakturą zakupową. Obecnie, planują Państwo rozszerzyć zakres Produktu poprzez umożliwienie Klientom finansowania zakupów również na podstawie innych dokumentów niż faktura, w tym w szczególności na podstawie faktur pro forma, potwierdzenia złożenia zamówienia, faktury zaliczkowej, umowy sprzedaży, polisy ubezpieczeniowej, otrzymanych od dostawców. Oferowana przez Państwa usługa przeznaczona będzie dla przedsiębiorców nabywających towary lub/i usługi w celu ich wykorzystania w prowadzonej działalności gospodarczej, potwierdzone fakturami VAT lub dokumentami zakupu. Finansowaniu podlegają należności wyrażone w złotym polskim, wynikające z faktur lub dokumentów zakupowych (np. faktura pro forma, zamówienie) wystawione przez kontrahentów Klienta dostarczających usługi/towary w ramach prowadzonej i zarejestrowanej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej działalności gospodarczej. Dostawca dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług udokumentowanych wystawioną na rzecz Klienta fakturą, dokumentem zakupu, w tym w szczególności fakturą pro forma, potwierdzeniem złożenia zamówienia, fakturą zaliczkową, umową sprzedaży, polisą ubezpieczeniową, za które Klient jest zobowiązany zapłacić.

Produkt opiera się na konstrukcji faktoringu odwrotnego, gdzie Państwo po pozytywnej ocenie kredytowej Klienta oraz transakcji, finansują wskazany w zamówieniu zakup z odroczonym terminem płatności realizowany przez Klienta. W ramach umowy zobowiązują się Państwo do świadczenia na rzecz Klienta kompleksowej usługi faktoringowej, polegającej na przekazaniu Dostawcy Zaliczki w kwocie wskazanej na dokumencie zakupu, z terminem płatności na podstawie upoważnienia udzielonego Faktorowi przez Klienta na poczet przyszłej umowy (przyszłego przejęcia długu). Usługa świadczona przez Państwa tj. sfinansowanie zakupu, obejmuje również dodatkowe usługi, w tym sprawdzanie dostawców Klienta w bazach danych, ewidencjonowanie i rozliczanie spłat, monitoring i windykację należności. Udostępniają Państwo Klientowi serwis internetowy, za pomocą którego Klient ma możliwość składania wniosków o finansowanie, dostęp do informacji o zawartych umowach i stanie ich wykonywania, a także dokonywania pozostałych czynności związanych z korzystaniem z Państwa usług. Dodatkowe usługi świadczone będą na rzecz Klienta w całym czasie trwanie umowy.

Odnosząc się do kwestii objętych zakresem zadanego pytania należy wskazać, że w ramach obrotu gospodarczego, jako odmiana faktoringu, wykształcił się tzw. faktoring odwrotny (dłużny, zobowiązaniowy), którego istotą jest finansowanie przez instytucję faktoringową - zobowiązań faktoranta powstałych w wyniku dokonywanych zakupów towarów/usług. W momencie dokonywania spłaty wierzytelności wynikających z faktur przedłożonych przez faktoranta, faktor staje się jego wierzycielem. Nabywca towarów/usług (tj. faktorant) spłaca zaś swoje zobowiązania na rzecz faktora, zamiast dostawcy. Z prawnego punktu widzenia umowy faktoringu dłużnego opierają się na instytucji prawa cywilnego wstąpienia w prawa wierzyciela (art. 518 Kodeksu Cywilnego).

Mając na uwadze charakter faktoringu można stwierdzić, że istota jego sprowadza się do zapewnienia finansowania działalności prowadzonej przez faktoranta, przy czym, w przypadku tzw. faktoringu klasycznego – jest ono uzyskiwane poprzez wcześniejsze otrzymanie zapłaty za towary/usługi sprzedane przez faktoranta, a w przypadku faktoringu odwrotnego – poprzez późniejszą zapłatę za towary/usługi nabyte przez faktoranta.

Biorąc pod uwagę cytowane wyżej przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że aby doszło do spełnienia zobowiązania wobec wierzyciela, nie jest konieczne spełnienie świadczenia osobiście, co wynika bezpośrednio z przepisów kodeksu cywilnego regulujących instytucję prawną zobowiązań. Faktor reguluje zobowiązanie wobec kontrahenta w imieniu dłużnika. W efekcie pierwotne zobowiązanie zostaje zaspokojone (uregulowane poprzez jego wygaśnięcie).

Zatem wykorzystanie mechanizmu faktoringu odwrotnego – roszczenie kontrahenta o zapłatę wygasa wraz z uregulowaniem zobowiązania przez faktora. W przypadku faktoringu odwrotnego mamy do czynienia z uregulowaniem zobowiązania już w momencie zapłaty przez faktora, gdyż otrzymując ją, wierzyciel zostaje zaspokojony.

Faktoring w swojej istocie zawiera w sobie elementy charakterystyczne dla innych stosunków prawnych, takich jak np. umowa pożyczki czy poręczenie. Nie zmienia to jednak faktu, że przy dokonywaniu oceny skutków podatkowych świadczeń realizowanych w ramach umów faktoringu, świadczeń tych nie należy rozpatrywać odrębnie. Należy bowiem wziąć pod uwagę zgodny zamiar stron umowy, którym jest świadczenie kompleksowej usługi (faktoringu) oraz fakt, że istotą i celem nabywanego przez klienta świadczenia jest spójna/całościowa usługa faktoringu, a nie szereg odrębnych wydzielonych świadczeń.

Z teorii świadczeń kompleksowych wynika, że usługa faktoringu odwrotnego, podobnie jak usługi faktoringu klasycznego, powinna być traktowana jako jedna kompleksowa usługa. Z samej istoty faktoringu wynika bowiem, że w jego ramach Faktor realizuje szereg czynności/funkcji, które dopiero łącznie składają się na usługę faktoringu. Podział usługi dostarczanej przez faktora byłby niewątpliwie sztuczny i sprzeczny z ww. zasadami, a w szczególności ze sposobem postrzegania tego świadczenia przez faktorantów, tj. jako jednego kompleksowego świadczenia. Celem zawierającego umowę faktoringową z Faktorem nie jest bowiem np. samo uzyskanie finansowania (w takim przypadku strony zawarłyby umowę pożyczki lub kredytu), sama cesja wierzytelności, ani tym bardziej inne czynności wykonywane na podstawie umowy faktoringu. Dopiero łączne świadczenie, w postaci umowy faktoringu odwrotnego stanowi istotę/cel świadczenia. W związku z tym, wynagrodzenie z tytułu tego świadczenia powinno być traktowane jednolicie i podlegać opodatkowaniu jedną stawką VAT. Wyodrębnienia w umowie poszczególnych elementów wynagrodzenia dokonuje się de facto wyłącznie dla celów informacyjnych i kalkulacyjnych.

Przenosząc okoliczności przedstawione we wniosku na grunt obowiązujących przepisów należy stwierdzić, że świadczone przez Państwa usługi są usługami faktoringu odwrotnego mającymi na celu umożliwienie Klientom finansowania zakupów również na podstawie innych dokumentów niż faktura, w tym w szczególności na podstawie faktur pro forma, potwierdzenia złożenia zamówienia, faktury zaliczkowej, umowy sprzedaży, polisy ubezpieczeniowej, otrzymanych od dostawców. W ramach ww. usług poza samym finansowaniem wierzytelności, świadczyć będą Państwo także dodatkowe usługi charakterystyczne dla faktoringu. Zatem świadczone przez Państwa usługi stanowią kompleksowe usługi factoringu, bowiem wszystkie elementy wynagrodzenia z tytułu świadczenia przez Państwa usług faktoringu odwrotnego należy traktować jako elementy wynagrodzenia z tytułu świadczenia jednej kompleksowej usługi, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji ww. usługi jako kompleksowe usługi factoringu, o których mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie będą mogły korzystać ze zwolnienia od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r., poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·     w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).