Rozliczenia podatkowe w ramach Grupy VAT (możliwość utworzenia grupy, zasady stosowania kas rejestrujących).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w zakresie możliwości utworzenia Grupy VAT, ponownej fiskalizacji kas rejestrujących oraz umieszczania na paragonach danych Grupy VAT.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 września 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości utworzenia Grupy VAT, ponownej fiskalizacji kas rejestrujących oraz umieszczania na paragonach danych Grupy VAT.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 listopada 2022 r. (wpływ 28 listopada 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (...) jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku VAT. Gmina działa na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Realizując zadania własne jednostki samorządu terytorialnego gmina korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), w pozostałych przypadkach, co do zasady, Gmina występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Zadania gminy określone zostały w art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi. Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie. Jak wskazał w wyroku z dnia 15 lipca 2009 r., II OSK 664/09, LEX nr 552881, „Pojęcie jednostki organizacyjnej oznacza więc podmiot posiadający określoną strukturę organizacyjną”. W tym rozumieniu gminna jednostka organizacyjna jest jednostką, która została utworzona przez gminę, czy w której gmina ma udziały lub, która korzysta z finansowych środków gminy. Pojęcie „gminnej jednostki organizacyjnej” obejmuje zarówno jednostki organizacyjne gminy oraz gminne osoby prawne. Każdy z tych podmiotów spełnia bowiem kryteria pozwalające na objęcie go mianem jednostki organizacyjnej. Wykonuje on zadania publiczne, jest uprawniony do nawiązywania stosunków administracyjnoprawnych, został wyposażony w zespół składników osobowych, rzeczowych itd. Gmina (...) realizuje zadania określone ustawą o samorządzie gminnym za pośrednictwem gminnych jednostek organizacyjnych tj. jednostek budżetowych, zakładu budżetowego, instytucji kultury i spółki komunalnej. Po wyroku TSUE z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14 Gmina (...) jest czynnym podatnikiem podatku VAT wraz ze swoimi jednostkami budżetowymi i zakładem budżetowym. W procesie centralizacyjnym po wyroku TSUE z dnia 29 września 2015 r. nie wzięły udziału instytucje kultury i spółki komunalne.

1. Instytucja kultury tj. Gminna Biblioteka Publiczna w (...) działa m.in. na podstawie ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej i jest samorządową instytucją kultury, której organizatorem jest Gmina (...). Zgodnie ze Statutem Gminnej Biblioteki Publicznej w (...), do podstawowych zadań Biblioteki należy:

1)gromadzenie i opracowywanie materiałów bibliotecznych ze szczególnym uwzględnieniem publikacji dotyczących gminy i regionu;

2)udostępnienie zbiorów na miejscu, wypożyczanie zbiorów na zewnątrz oraz organizowanie wypożyczeń międzybibliotecznych;

3)przechowywanie, ochrona i konserwacja materiałów bibliotecznych;

4)organizowanie i prowadzenie działalności informacyjno-bibliograficznej;

5)popularyzacja czytelnictwa;

6)współpraca z innymi instytucjami kultury, jednostkami oświatowymi, organizacjami społecznymi i innymi podmiotami w celu organizowania i prowadzenia działalności kulturalno-edukacyjnej.

Biblioteka prowadzi samodzielną gospodarkę finansową w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami określonymi w odrębnych przepisach, dotyczących gospodarki finansowej instytucji kultury. Podstawą gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy zatwierdzony przez Dyrektora z zachowaniem rocznej wysokości dotacji organizatora, który w trakcie roku może ulec zmianie. Działalność Biblioteki finansowana jest z budżetu Gminy (...), z wpływów z dochodów własnych i innych źródeł, w tym z darowizn otrzymanych od osób fizycznych i prawnych. Gminna Biblioteka Publiczna w (...) nie jest aktualnie czynnym podatnikiem podatku VAT.

2. Spółka komunalna Zamek – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Założycielem Spółki jest Gmina (...). Spółka powstała w wyniku przekształcenia zakładu budżetowego pod nazwą Zakład Usług Turystycznych „Zamek – (...)”. Spółka działa i powstała na podstawie ustawy Kodeks Spółek Handlowych oraz odnośnych przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Przedmiotem działalności Spółki jest:

‒działalność organizatorów turystyki,

‒działalność w zakresie informacji turystycznej,

‒obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania,

‒hotele i podobne obiekty zakwaterowania,

‒pola kempingowe (włączając pola dla pojazdów kempingowych) i pola namiotowe,

‒restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne,

‒pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna,

‒działalność obiektów kulturalnych,

‒pozostała usługowa działalność gastronomiczna.

Spółka Zamek – (...) jest czynnym podatnikiem podatku VAT, a właściwym Urzędem Skarbowym dla celu rozliczenia podatku od towarów i usług jest Naczelnik Urzędu Skarbowego w (…). Pomiędzy jednostkami budżetowymi, zakładem budżetowym, instytucją kultury i spółką komunalną dochodzi do wymiany usług, gdyż w ramach Gminy (...) funkcjonuje zakład budżetowy, tj. Zakład w (...), który między innymi dostarcza wodę i odprowadza ścieki, a także realizuje usługi remontowe również na rzecz instytucji kultury i spółki komunalnej. Realizując zadania wynikające z ustawy o samorządzie gminnym, Gmina (...) wraz z instytucją kultury i spółką organizuje imprezy kulturalne i w takich sytuacjach dochodzi do obciążenia Gminy (...) przez Zamek (...) fakturami VAT. Niezależnie od powyższego Zamek (...) został przez Gminę (...) Spółce użyczony, natomiast Gminna Biblioteka Publiczna w (...) korzysta z pomieszczeń należących do Gminy (...) na podstawie umowy użyczenia. Z uwagi na fakt, że przedmiotem użyczenia są pomieszczenia mieszczące się w budynku Urzędu Gminy, Gminna Biblioteka Publiczna płaci na rzecz Gminy (...) opłatę ryczałtową za media. Na podstawie umowy użyczenia z ryczałtową odpłatnością za media udostępnione zostały pomieszczenia na rzecz Filii Gminnej Biblioteki Publicznej. Aktualnie sprzedaż na rzecz osób fizycznych jest ewidencjonowana wyłącznie w spółce komunalnej Zamek – (...) za pośrednictwem czterech kas fiskalnych. Od 1 stycznia 2023 r. Gmina (...) planuje przystąpić do grupy podatkowej VAT, o której mowa w art. 15a ustawy o VAT wraz ze wskazanymi wyżej jednostkami, tj. instytucją kultury i spółką komunalną Zamek – (...). W projektowanej umowie o utworzeniu grupy zawarto następujące dane: Umowa o utworzenie grupy VAT zawarta w (...) w dniu *** 2022 roku pomiędzy: Gminą (...), (...), reprezentowana przez Wójt Gminy (...) – … zwana dalej także „Gminą” lub „Gminą (...)”, a Zamek – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…), o kapitale zakładowym 211.950,00 złotych (słownie: dwieście jedenaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt złotych), reprezentowana przez Prezesa Zarządu – Pana … zwaną dalej także „Zamek – (...)” lub „Zamek – (...) sp. z o. o.”, a Gminna Biblioteka Publiczna w (...), reprezentowana przez Dyrektora – Panią … zwaną dalej także „Biblioteką”, lub „Biblioteką w (...)”, zwane dalej łącznie „Stronami”. Zważywszy, że w dniu 1 stycznia 2023 roku zaczną obowiązywać przepisy wprowadzające do polskiego porządku prawnego nowy rodzaj podatnika podatku od towarów i usług – grupę VAT, a także z uwagi na fakt, iż Strony niniejszej umowy są podmiotami powiązanymi finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie w rozumieniu art. 15a ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2023 roku, a co zostanie wykazane poniżej, Strony niniejszym postanawiają zawrzeć umowę o następującej treści:

§ 1.

1. Gmina (...) oświadcza, że w zakresie w jakim wykonuje czynności inne niż związane z zadaniami publicznymi pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Nadto Gmina oświadcza, że jest podatnikiem VAT czynnym w podatku od towarów i usług wpisanym do wykazu podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT. Na dowód powyższego Gmina przedkłada do niniejszej Umowy wydruk ze strony internetowej prowadzonej przez Ministerstwo Finansów potwierdzający ten fakt (dalej jako „Wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT dla Gminy (...)”) – Załącznik nr 1 do niniejszej Umowy.

2. Pan ***, działający w imieniu Zamek – (...) sp. z o. o. oświadcza, że jest Prezesem jednoosobowego Zarządu Spółki Zamek – (...) sp. z o. o., a tym samym jest osobą uprawnioną do samodzielnego reprezentowania spółki przy zawarciu niniejszej Umowy. Na dowód powyższego Pan *** przedkłada do niniejszej Umowy informację odpowiadającą odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego dla spółki Zamek – (...) sp. z o. o. (Załącznik nr 2). Jednocześnie Pan *** oświadcza, że dane wynikające z przedłożonej informacji są aktualne, tj. umowa spółki nie została zmieniona (w tym zwłaszcza w zakresie zasad reprezentacji spółki), jak również uwidoczniony w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego skład osobowy Zarządu Zamek – (...) jest prawidłowy. Na dowód powyższego Pan *** przedkłada do niniejszej Umowy dwie uchwały – uchwałę nr *** Rady Nadzorczej Zamek – (...) sp. z o.o. z dnia 17 maja 2022 roku w sprawie odwołania Członka Zarządu oraz uchwałę nr *** Rady Nadzorczej Zamek – (...) sp. z o.o. z dnia 17 maja 2022 roku w sprawie powołania Członka Zarządu (Załącznik nr 2) oraz oświadcza, że wniosek o zmianę danych (wykreślenie członka Zarządu wpisanego do rejestru przedsiębiorców oraz wpis nowego członka Zarządu) został złożony do sądu rejestrowego właściwego miejscowo ze względu na siedzibę Zamek – (...), tj. do Sądu Rejonowego (…).

3. Zamek – (...) oświadcza, że jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Nadto Zamek – (...) oświadcza, że jest podatnikiem VAT czynnym w podatku od towarów i usług wpisanym do wykazu podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT. Na dowód powyższego Zamek – (...) przedkłada do niniejszej Umowy wydruk ze strony internetowej prowadzonej przez Ministerstwo Finansów potwierdzający ten fakt (dalej jako „Wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT dla spółki Zamek – (...) sp. z o. o.”) – Załącznik nr 3 do niniejszej Umowy.

4. Biblioteka w (...) oświadcza, że w zakresie w jakim wykonuje czynności inne niż związane z zadaniami publicznymi pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

5. Biblioteka w (...) oświadcza, że jest samorządową instytucją kultury w rozumieniu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 194), której organizatorem jest Gmina (...).

6. Strony oświadczają, że żadna z nich nie jest członkiem grupy VAT w rozumieniu art. 15a ustawy o podatku od towarów i usług.

§ 2.

1. Strony oświadczają, że są ze sobą powiązani finansowo, albowiem:

1)Gmina (...) posiada bezpośrednio 100% udziałów w kapitale zakładowym Zamek – (...) sp. z o.o. oraz 100% prawa do udziału w zysku,

2)Gmina (...) jest organizatorem Biblioteki w (...), a Wójt Gminy (...) sprawuje nad nią bezpośredni nadzór.

2. Nadto Strony oświadczają, że są ze sobą powiązane ekonomicznie, albowiem Gmina (...), Zamek – (...) sp. z o. o. oraz Biblioteka w (...) organizują swoje działania co najmniej częściowo w porozumieniu dążąc do zapewnienia jak najlepszej oferty turystyczno-kulturalno-oświatowej adresowanej do mieszkańców oraz turystów przebywających na terenie Gminy.

3. Ponadto Strony oświadczają, że są ze sobą powiązane organizacyjnie, albowiem:

1)Gmina (...), Zamek-(...) sp. z o. o. oraz Biblioteka w (...) organizują swoje działania co najmniej częściowo w porozumieniu dążąc do zapewnienia jak najlepszej oferty turystyczno-kulturalno-oświatowej adresowanej do mieszkańców oraz turystów przebywających na terenie Gminy.

2)Gmina (...), Zamek – (...) sp. z o. o. oraz Biblioteka w (...) w ujęciu prawnym lub faktycznym oraz w sposób pośredni lub bezpośredni znajdują się pod wspólnym kierownictwem – tzn. zarówno organizatorem Biblioteki jak i jedynym wspólnikiem Spółki z o.o. Zamek – (...) jest Gmina (...), w ramach której władzę wykonawczą pełni Wójt Gminy (...), a zatem sprawuje on pośrednio oraz w ujęciu faktycznym kontrolę nad tymi podmiotami. Jednocześnie Wójt Gminy (...) jest jedynym podmiotem uprawnionym do reprezentowania Gminy (...).

§ 3.

1. W związku z powyższym Strony oświadczają, że tworzą grupę VAT w rozumieniu art. 15a ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2023 r., na okres 3 lat licząc od dnia nabycia przez grupę VAT statusu podatnika.

2. Celem uproszczenia rozliczenia podatku przez Strony, Strony zgodnie przyjmują, że status podatnika VAT, grupa VAT nabędzie status podatnika z dniem 1. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym właściwy organ podatkowy (Naczelnik Urzędu Skarbowego w Złotoryi) dokona rejestracji, o której mowa w art. 96 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

3. Grupa VAT będzie działała pod nazwą: Gmina (...)_Zamek-(...) grupa VAT.

4. Grupa VAT może posługiwać się nazwą Gmina (...)_Zamek-(...) GV.

5. Strony wskazują, że grupę VAT tworzą:

1)Gmina (...),

2)Zamek – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…), o kapitale zakładowym 211.950,00 złotych (słownie: dwieście jedenaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt złotych),

3)Gminna Biblioteka Publiczna w (...).

6. Strony ustalają (wyznaczają), że przedstawicielem grupy VAT uprawnionym do reprezentacji grupy VAT w zakresie praw i obowiązków tej grupy VAT będzie Zamek – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

§ 4.

Umowę sporządzono w czterech jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron oraz jeden celem złożenia wraz ze zgłoszeniem rejestracyjnym właściwemu organowi podatkowemu – naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu z uwagi na siedzibę przedstawiciela grupy VAT (Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w (…)). Gmina (...) Zamek – (...) sp. z o. o. Gminna Biblioteka Publiczna w (...).

Załączniki:

1)wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT dla Gminy (...),

2)odpis pełny z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzony dla spółki Zamek – (...) sp. z o.o.,

3)wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT dla spółki Zamek – (...) sp. z o. o.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

1.Członkowie Grupy VAT pozostają ze sobą powiązani ekonomicznie w ten sposób, że Gmina (...) jest jedynym organizatorem dla Gminnej Biblioteki Publicznej w (...), który zgodnie z art. 12 ustawy o instytucjach kultury zapewnia instytucji kultury środki niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona, a także jedynym wspólnikiem drugiego z członków planowanej Grupy VAT (Zamek-(...) sp. z o. o.), a tym samym podmiotem zarówno dotującym samorządową instytucję kultury (Gminną Bibliotekę Publiczną w (...)) oraz zaangażowanym ekonomicznie poprzez wniesiony wkład na kapitał zakładowy spółki Zamek-(...) sp. z o. o., tj. drugiego z członków planowanej Grupy VAT.

Z kolei w kontekście prowadzonych działalności każdego z członków planowanej Grupy VAT zaznaczyć należy, że działalność ta nie ulegnie zmianie w zakresie aktualnego profilu działalności każdego z tych podmiotów, przy czym Wnioskodawca nie wyklucza, że w przyszłości może zostać zainicjowane działanie polegające na częściowej zmianie funkcjonowania (profilu statutowej działalności), zwłaszcza spółki komunalnej. W związku z powyższym, wobec aktualnej wiedzy oraz planów Wnioskodawcy, rodzaj działalności każdego z członków planowanej Grupy VAT będzie kształtował się następująco:

Zamek-(...) sp. z o. o. - podmiot prowadzący działalność gospodarczą związaną ze świadczeniem usług turystyczno-kulturalnych poprzez zarządzanie jednym z zabytków architektonicznych (Zamek (...)) znajdujących się na terenie Gminy (...). W tym też zakresie zawiera się organizacja szeregu rodzaju atrakcji turystyczno-kulturalnych (np. zwiedzanie Zamku, organizacja spektakli teatralnych, organizacja koncertów, organizacja wydarzeń związanych ze świętami państwowymi oraz lokalnymi, a także związanymi z lokalną społecznością, w tym promujących lokalne tradycje, organizacja imprez okolicznościowych (wesela, urodziny, konferencje etc.).

Gmina (...) - jest organizatorem oraz jedynym wspólnikiem drugiego z członków planowanej Grupy VAT, który pozostaje zaangażowany w organizację (współorganizację) wydarzeń realizowanych przez pozostałych członków Grupy VAT, w tym także zlecającym pozostałym członkom VAT realizację tychże wydarzeń, a także który poprzez utworzoną jednostkę sektora finansów publicznych - Zakład Usług Komunalnych w (...) (samorządowy zakład budżetowy) - realizuje część usług na rzecz zarówno członków Grupy VAT, jak również wobec podmiotów trzecich, przy czym działalność ta nie wiąże się z profilem działalności dwóch pozostałych członków planowanej Grupy VAT (Zamek-(...) sp. z o. o. i Gminnej Biblioteki Publicznej w (...)). W zakresie działalności turystyczno-kulturalno-oświatowej swoje zadania Gmina (...) realizuje poprzez wyżej wskazaną współorganizację wydarzeń kulturalnych (np. gminne dożynki), ewentualnie poprzez odpłatne wykorzystanie substratu majątkowego i osobowego podmiotów planowanej Grupy VAT przy organizacji własnych przedsięwzięć o charakterze kulturalno-naukowym (oświatowym) - np. organizacja wydarzeń szkolnych na Zamku (...).

Gminna Biblioteka Publiczna w (...) - instytucja kultury, która zajmuje się propagowaniem czytelnictwa, ale także promocją kultury wśród mieszkańców Gminy (...). W kontekście działalności turystyczno-kulturalno-oświatowej Biblioteka zajmuje się, zgodnie ze swoim statutem, m.in. współpracą z innymi instytucjami kultury, jednostkami oświatowymi, organizacjami społecznymi i innymi podmiotami w celu organizowania i prowadzenia działalności kulturalno-edukacyjnej. Tego rodzaju aktywność przejawia się we współpracy zwłaszcza z Zamek-(...) sp. z o. o. w wykorzystaniu substratu majątkowego i osobowego przy organizacji wydarzeń, których organizatorem lub współorganizatorem jest Gminna Biblioteka Publiczna w (...).

Zgodnie z przedstawionym wyżej opisem, działania podmiotów tworzących planowaną Grupę VAT uzupełniają się zarówno w ujęciu przedmiotowym poprzez wykorzystanie zwłaszcza potencjału oraz zasobów, którymi dysponuje każdy z tych podmiotów, w tym zwłaszcza potencjałem budynkowym oraz zasobów (zbiorów) naukowych oraz osobowych pozostałych członków planowanej Grupy VAT, a także poprzez wykorzystanie zasobów finansowych (pieniężnych), w tym zwłaszcza w zakresie zaangażowania w tego rodzaju aktywność Gminy (...).

W stosunku do Gminnej Biblioteki Publicznej w (...) Gmina (...) jest jej organizatorem. W samorządowej instytucji kultury nie ma organów kontrolnych, stanowiących ani zarządzających w rozumieniu jakie pojęciom tym przypisuje się zwłaszcza w kontekście prawa spółek. Wyróżnia się jedynie kierownika takiej jednostki - dyrektora gminnej biblioteki publicznej, którego, co do zasady, każdorazowo powołuje organizator (Gmina (...)) - art. 15 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Odwołanie dyrektora instytucji kultury następuje w tym samym trybie, w jakim jest on powoływany, a zatem również przez organizatora. W tym też kontekście, w ocenie Wnioskodawcy, organizatora instytucji kultury należy traktować jako podmiot kontrolujący instytucję kultury. Przenosząc powyższe na grunt przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Gmina (...) pełni funkcje kontrolne wobec Gminnej Biblioteki Publicznej w (...). Świadczy o tym również fakt, że zarówno decyzja o utworzeniu, jak i likwidacji tego rodzaju jednostki organizacyjnej pozostaje w gestii jej organizatora. Reasumując, Gmina (...) pełni funkcje kontrolne i zarządcze w kontekście bytu Gminnej Biblioteki Publicznej w (...), zgodnie z przepisami ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. W ocenie Wnioskodawcy tego rodzaju powiązania spełniają przesłanki wskazane w art. 15a ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

2.Planowana grupa VAT, poprzez jednego ze swoich członków – Zamek‑(...) sp. z o. o. - będzie dokonywała sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, a zatem zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług będzie obowiązana do ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej. Sprzedaż ta dotyczyć będzie zwłaszcza biletów wstępu na zwiedzanie zabytku - Zamku (...), sprzedaży oferty gastronomicznej oraz organizacji różnego rodzaju imprez okolicznościowych - np. organizacja imprezy andrzejkowej, organizacja Sylwestra, organizacja wesel oraz poczęstunku z okazji Pierwszej Komunii Świętej. W tym stanie rzeczy zasadniczą kwestią pozostaje sposób, w jaki ewidencjonowanie sprzedaży ma być dokonywane, tj. kto winien być uznany za sprzedawcę usługi lub towaru w świetle utworzenia Grupy VAT. Innymi słowy, czy podmiotem, na który winna być zarejestrowana kasa fiskalna jest dotychczasowy podmiot (podatnik), czy też cała Grupa VAT jako podatnik podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15a ustawy o podatku od towarów i usług, mimo że usługa będzie świadczona wyłącznie przez jednego z członków tejże grupy.

Biorąc pod uwagę dotychczasową skalę działalności zwłaszcza Zamek‑(...) sp. z o. o. sprzedaż dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przekroczy w roku podatkowym 2023 kwotę 20.000,00 złotych.

Grupa VAT, poprzez swojego członka - Zamek-(...) sp. z o. o., będzie dokonywała sprzedaży wyżywienia (będzie świadczyła usługi związane z wyżywieniem), które znajduje się i będzie znajdować się nadal w ofercie adresowanej do zwiedzających Zamek (...), tj. będzie oferowała sprzedaż wyżywienia wyłącznie w stacjonarnej placówce. Grupa VAT poprzez swojego członka Zamek-(...) sp. z o. o. będzie również świadczyła usługi polegające na przygotowywaniu posiłków (wyżywienia) w związku ze złożonymi zleceniami przez podmioty trzecie, przy czym tego rodzaju sprzedaż na rzecz podmiotów zewnętrznych ma miejsce wyłącznie w przypadku, gdy jest to powiązane z organizacją przez tenże podmiot trzeci imprezy okolicznościowej na terenie Zamku (...). Tym samym Grupa VAT będzie dokonywała sprzedaży (świadczenia usługi), o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. i rozporządzenia Ministra Finansów z 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2021 r. poz. 2442 ze zm.).

Pytania

1.Czy Gmina (...), Zamek-(...) Sp. z o. o. i Gminna Biblioteka Publiczna w (...) będą mogły utworzyć z dniem 1 stycznia 2023 r. Grupę podatkową VAT, o której mowa w art. 15a ustawy o VAT?

4.Czy w związku z utworzeniem Grupy VAT ewidencjonowanie sprzedaży na rzecz osób fizycznych będzie odbywało się w taki sposób, że na paragonach będą widniały dane Grupy VAT, czy też podmiotu - członka Grupy VAT, który faktycznie dokonał takiej sprzedaży i u którego kasa fiskalna była dotychczas zarejestrowana (innymi słowy, czy w przypadku utworzenia Grupy VAT dotychczasowe kasy fiskalne będą musiały zostać zlikwidowane u dotychczasowego podatnika (będącego po rejestracji Grupy VAT jej członkiem) i ponownie sfiskalizowane u nowego podatnika - Grupę VAT)?

(Ostatecznie sformułowane w piśmie z 23 listopada 2022 r.)

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

W ocenie Wnioskodawcy, Gmina (...), Zamek-(...) Sp. z o. o. i Gminna Biblioteka Publiczna w (...) będą mogły utworzyć z dniem 1 stycznia 2023 r. Grupę podatkową VAT, o której mowa w art. 15a ustawy o VAT.

Zgodnie z przepisem art. 15a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług:

1. Podatnikiem, o którym mowa w art. 15 podatnicy podatku od towarów i usług, zakres działalności gospodarczej, może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.

2. Grupę VAT mogą utworzyć podatnicy:

1)posiadający siedzibę na terytorium kraju lub

2)nieposiadający siedziby na terytorium kraju, w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.

3.Podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeżeli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.

4.Podatników uważa się za powiązanych ekonomicznie, jeżeli:

a.przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub

b.rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, lub

c.członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy VAT.

5.Podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli:

1)prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem, lub

2)organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.

6.Warunek istnienia powiązań finansowych, ekonomicznych i organizacyjnych pomiędzy członkami grupy VAT musi być spełniony nieprzerwanie przez okres, w jakim ta grupa posiada status podatnika.

7.Podmiot może być członkiem tylko jednej grupy VAT.

8.Grupa VAT nie może być członkiem innej grupy VAT.

9.Grupa VAT nie może być rozszerzona o innych członków ani pomniejszona o któregokolwiek z członków wchodzących w jej skład.

10.Umowa o utworzeniu grupy VAT jest sporządzana na piśmie i zawiera co najmniej:

1)nazwę grupy VAT z dodatkowym oznaczeniem „grupa VAT” lub „GV”;

2)dane identyfikacyjne podatników tworzących grupę VAT, w tym dane dotyczące oddziału w przypadku podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, oraz wysokość kapitału zakładowego każdego z tych podatników;

3)wskazanie przedstawiciela grupy VAT, wyznaczonego spośród jej członków;

4)dane identyfikacyjne udziałowców (akcjonariuszy) i wysokość ich udziału w kapitale zakładowym podatników tworzących grupę VAT, posiadających ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym tych podatników;

5)wskazanie okresu, na jaki grupa VAT została utworzona, nie krótszego niż 3 lata.

11.Przedstawiciel grupy VAT reprezentuje grupę VAT w zakresie praw i obowiązków tej grupy VAT.

12.Grupa VAT nabywa status podatnika z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak niż z dniem dokonania rejestracji, o której mowa w art. 96 zgłoszenie rejestracyjne ust. 4.

12a. Grupa VAT wstępuje w prawa i obowiązki członków grupy VAT w zakresie podatku na

         okres, w jakim grupa ta posiada status podatnika.

13.W celu przedłużenia okresu funkcjonowania grupy VAT przedstawiciel grupy VAT składa do naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania istniejącej grupy VAT nową umowę zawartą pomiędzy członkami istniejącej grupy VAT, w terminie 30 dni przed wygaśnięciem dotychczasowej umowy. Do nowej umowy przepis ust. 7 stosuje się odpowiednio.

14.Przedstawiciel grupy VAT jest obowiązany zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego zmiany w stanie faktycznym lub prawnym skutkujące naruszeniem warunków uznania grupy VAT za podatnika, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian.

15.Grupa VAT traci status podatnika:

1)z dniem poprzedzającym dzień wystąpienia zmian w stanie faktycznym lub w stanie prawnym skutkujących naruszeniem warunków uznania grupy VAT za podatnika;

2)z upływem terminu, na jaki została utworzona.

W myśl art. 8c cyt. Ustawy o VAT,

1.Dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu,

2.Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane przez tę grupę VAT. Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane na rzecz tej grupy VAT.

4.Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez oddział będący członkiem grupy VAT na rzecz:

1)podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, który utworzył ten oddział,

2)innego oddziału podatnika, o którym mowa w pkt 1, położonego poza terytorium kraju - uważa się za dokonane przez grupę VAT na rzecz podmiotu, który do niej nie należy.

5.Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz oddziału będącego członkiem grupy VAT przez:

1)podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, który utworzył ten oddział,

2)inny oddział podatnika, o którym mowa w pkt 1, położony poza terytorium kraju - uważa się za dokonane na rzecz grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy.

6.Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz oddziału będącego członkiem grupy VAT utworzonej w państwie członkowskim innym niż Rzeczpospolita Polska, przez podatnika posiadającego siedzibę na terytorium kraju, który utworzył ten oddział, uważa się za dokonane na rzecz tej grupy VAT.

7.Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez oddział będący członkiem grupy VAT utworzonej w państwie członkowskim innym niż Rzeczpospolita Polska, na rzecz podatnika posiadającego siedzibę na terytorium kraju, który utworzył ten oddział, uważa się za dokonane przez tę grupę VAT.

Zgodnie z art. 8d ustawy

1.Grupa VAT w rozliczeniu za pierwszy okres rozliczeniowy uwzględnia kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy wynikającą z ostatniej deklaracji podatkowej złożonej przez jej członków jako podatników.

2. Grupa VAT jest obowiązana złożyć deklarację podatkową za okres rozliczeniowy, w którym utraciła status podatnika.

3.Kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wynikająca z deklaracji, o której mowa w ust. 2, podlega zwrotowi na rzecz przedstawiciela grupy VAT lub odliczeniu w rozliczeniu za następny okres rozliczeniowy przedstawiciela grupy VAT.

Przepisy art. 87 stosuje się odpowiednio.

4. Po utracie przez grupę VAT statusu podatnika przedstawiciel grupy VAT może dokonywać korekt rozliczeń podatku za okresy rozliczeniowe, w których grupa VAT była podatnikiem.

Stosownie do art. 8e ustawy o VAT, w okresie posiadania statusu podatnika przez grupę VAT oraz po utracie przez tę grupę VAT tego statusu członkowie grupy VAT odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania z tytułu podatku.

Zgodnie z art. 109 ust. 11g, członkowie grupy VAT są obowiązani prowadzić, w postaci elektronicznej, ewidencję czynności, o których mowa w art. 8c ust. 1. 11h.

Ewidencja, o której mowa w ust. 11g, zawiera:

1)nazwę i NIP nabywcy;

2)datę dokonania i zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi;

3)nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;

4)miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;

5)kwotę należności ogółem.

W myśl art. 109 ust. 11i na żądanie organu podatkowego członkowie grupy VAT przekazują ewidencję, o której mowa w ust. 11g, w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania.

Jak wskazano w części opisowej stanu faktycznego, wszyscy członkowie planowanej grupy podatkowej VAT są powiązani poprzez Gminę (...), która dla Spółki Komunalnej jest jedynym udziałowcem, natomiast dla Publicznej Biblioteki jest organizatorem. Wszystkie wskazane wyżej podmioty realizują zadania gminy określone w art. 6 i 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, dochodzi również do wymiany usług pomiędzy Gminą, a Publiczną Biblioteką w (...) i Spółką Komunalną Zamek - (...). W przypadku realizacji zadań wynikających z ustawy o samorządzie gminnym dochodzi jak również może dojść do wymiany usług między Publiczną Biblioteką w (...) a Spółką Komunalną, jak również między spółką komunalną, czy Publiczną Biblioteką, a jednostkami budżetowymi i zakładem budżetowym Gminy (...).

Ad 4 (ostatecznie sformułowane w piśmie z 23 listopada 2022 r.)

W związku z brzmieniem art. 15a ustawy o podatku od towarów i usług planowana Grupa VAT stanie się nowym podatkiem podatku od towarów i usług. W rezultacie podmiotowość na gruncie podatku od towarów i usług utracą wszystkie podmioty dotychczas funkcjonujące jako podatnicy podatku od towarów i usług tworzący tę grupę VAT. Skutkować będzie to tym, że podatnikiem, który dokonywał będzie sprzedaży usług lub towarów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych będzie Grupa VAT (jako nowy podatnik). Również w przypadku nabywania usługi lub towaru to Grupa VAT będzie nabywcą usługi lub towaru.

W efekcie, wobec brzmienia art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikiem obowiązanym do rejestrowania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych będzie Grupa VAT, nie zaś poszczególni członkowie grupy VAT. Konsekwencją takiego stanowiska staje się to, że na dokumencie fiskalnym w postaci paragonu, który ewidencjonował będzie sprzedaż, o której mowa powyżej, będą musiały widnieć dane podatnika, który dokonał sprzedaży, a zatem Grupy VAT jako całości, nie zaś jak dotychczas dane poszczególnych podmiotów-członków Grupy VAT. W związku z powyższym utworzenie Grupy VAT będzie kreowało ten skutek, że w wyniku rejestracji Grupy VAT i tym samym utworzeniem nowego rodzaju podatnika na gruncie podatku od towarów i usług, koniecznym będzie dokonanie zmian w ewidencjonowaniu sprzedaży, tj. w miejsce danych dotychczasowych podatników‑członków planowanej Grupy VAT jako dane sprzedawcy będą musiały być wskazane dane Grupy VAT. Wskazuje na to także m.in. brzmienie art. 96 ust. 7ba ustawy o podatku od towarów i usług, który w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2023 r. stanowi, że z chwilą rejestracji grupy VAT naczelnik urzędu skarbowego z urzędu wykreśla z rejestru jako podatnika VAT członka grupy VAT. Stąd też na gruncie podatku od towarów i usług tego rodzaju sprzedaż nie będzie mogła zostać dokonana przez podmiot, który nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Jednakże z uwagi na obowiązki ciążące na poszczególnych członkach Grupy VAT w zakresie ewidencjonowania dokonywanych transakcji, w tym zwłaszcza w związku z brakiem zmian prawnych odnoszących się do podmiotów podlegających opodatkowaniu  na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, co skutkuje tym, iż każdy z członków Grupy VAT pozostaje odrębnym podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (o ile nie zostanie utworzona podatkowa grupa kapitałowa), nie tylko wskazanym, ale wręcz koniecznym jest, aby na dokumencie fiskalnym jakim jest paragon wystawionym przez członka Grupy VAT, poza danymi podatnika, tj. Grupy VAT, ujęte zostały dane podmiotu, który faktycznie dokona transakcji (sprzedaży), a co pozwoli w sposób bezsprzeczny przyporządkować transakcję do poszczególnych członków Grupy VAT, tym samym potwierdzając rzetelność prowadzonych przez poszczególne podmioty ksiąg rachunkowych.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy potwierdzone zostało w literaturze przedmiotu, gdzie wskazano, że „Innymi słowy, w przypadku kilku podatników powiązanych ze sobą kapitałowo, biznesowo i osobowo, będzie istniała możliwość ich połączenia na gruncie VAT w ten sposób, że z perspektywy podatku VAT utracą oni swoją dotychczasową odrębność jako niezależni względem siebie podatnicy VAT, a staną się jednym nowym podatnikiem VAT. W efekcie, podmioty należące do grupy VAT przestaną rozliczać się odrębnie dla celów podatku VAT każdy niezależnie (tj. dotychczas każdy z podmiotów składał odrębnie pliki JPK VAT oraz regulował swoje zobowiązanie podatkowe), a rozpoczną wspólne raportowanie i rozliczanie podatku VAT jako jeden nowy podatnik VAT - grupa VAT składająca się z tworzących ją podmiotów. Jednocześnie, wszelkie dostawy towarów i świadczenie usług pomiędzy członkami grupy VAT będą neutralne dla celów VAT, a nie tak jak dotychczas transakcje te podlegały normalnemu dokumentowaniu i rozliczaniu dla celów VAT, dodatkowo z uwzględnieniem przepisów o transakcjach z podmiotami powiązanymi. Natomiast dostawy towarów i świadczenie usług przez podmiot z grupy VAT w stosunku do podmiotu spoza grupy VAT będą dokonanymi przez grupę VAT. Z kolei, dostawy towarów i świadczenie usług na rzecz podmiotu z grupy VAT przez podmiot spoza grupy VAT będą dokonanymi na rzecz grupy VAT”. (A. Mariański (red.), Komentarz do zmian w ustawach podatkowych. Polski Ład 2022, Warszawa 2022, art. 15a ustawy o podatku od towarów i usług).

Powołane we wskazanym fragmencie wnioski dotyczące podmiotu, na rzecz którego następuje dostawa towarów lub świadczenie usługi oraz który tego rodzaju czynności świadczy wynika również wprost z brzmienia art. 8c ust. 2 i 3 ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu tegoż przepisu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2023 roku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Przy czym oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie, w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W myśl art. 8c ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 8c ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 8c ust. 3 ustawy:

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13  ust. 1 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006, str. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”, zgodnie z którym:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań, oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W tym miejscu należy podkreślić, że z uwagi na swą specyfikę jednostki samorządu terytorialnego nie są podmiotami zrównanymi z komercyjnymi przedsiębiorcami. Powyższe wynika chociażby z racji uprzywilejowania tych jednostek przez treść art. 15 ust. 6 ustawy i nieuznawania ich za podatnika w określonych okolicznościach, tj. w przypadku działania w charakterze organu władzy publicznej, którego przymiotu komercyjny przedsiębiorca nie posiada i którego działalność, co do zasady, jest opodatkowana w całości. Z tego też względu rozpatrując w zakresie podatku VAT kwestie uprawnień i obowiązków podmiotów, takich jak jednostki samorządu terytorialnego, należy mieć na względzie okoliczność, że podmioty te - co do zasady - w odniesieniu do niektórych czynności występują jako organ władzy publicznej i nie są uznawane za podatników stosownie do ww. art. 15 ust. 6 ustawy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W art. 7 ust. 1 pkt 8, 9 i 10 ustawy o samorządzie gminnym wskazano, że:

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy – obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.:

Stosownie do art. 15a ust. 2 ustawy - obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.:

Proponowana zmiana przewiduje możliwość uzyskania statusu podatnika podatku od towarów i usług przez grupę podatników ściśle powiązanych finansowo, ekonomicznie i  organizacyjnie. Regulacja ta implementuje do krajowego porządku prawnego art. 11 Dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym:

Głównym skutkiem wprowadzenia systemu grupowego rozliczania VAT, przewidzianego w Dyrektywie 2006/112/WE jest umożliwienie traktowania podmiotów, które są ściśle powiązane pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym, nie jako odrębnych podatników VAT, lecz jako jednego podatnika. Innymi słowy, pewna liczba ściśle powiązanych ze sobą podatników ulega połączeniu w jednego nowego podatnika do celów VAT.

Jak wynika z art. 15a ust. 1 ustawy, w celu założenia przez dwa lub więcej podmiotów grupy VAT, konieczne jest, aby podmioty te były powiązane finansowo, ekonomicznie, organizacyjnie oraz aby zawarły umowę o utworzeniu grupy VAT.

Warunki utworzenia grupy VAT zostały szczegółowo wymienione w art. 15a ust. 3-5 ustawy. W przepisach tych wskazano jak należy interpretować wymagane powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne. 

Zgodnie z art. 15a ust. 3 ustawy – obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Stosownie do art. 15a ust. 4 ustawy - obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Przez powiązania o charakterze ekonomicznym należy rozumieć nie tylko taki sam charakter głównej działalności członków grupy, ale także uzupełnianie się i współzależność prowadzonej działalności, czy też prowadzenie działalności w całości lub w dużej mierze wykorzystywanej przez członków grupy.

Powiązanie ekonomiczne należy uznać za istniejące, jeśli działalność członków grupy VAT jest tego samego rodzaju, nawet jeżeli ich działania są prowadzone w różnych sektorach gospodarki.

Komplementarna lub wzajemna działalność członków, może natomiast obejmować  przypadki, gdy towary lub usługi wytwarzane przez członka grupy VAT są niezbędne do działania dla innych członków oraz przypadki, w których towary lub usługi są konsumowane wspólnie.

Natomiast działalność członków grupy VAT, którzy całkowicie lub częściowo działają na korzyść innych członków, może obejmować przypadki, w których podmiot bezpośrednio dostarcza towary lub usługi innemu członkowi, nawet jeśli działalność tego ostatniego nie jest koniecznie zależna od tych dostaw lub usług.

Na podstawie art. 15a ust. 5 ustawy – obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:

Całkowicie lub częściowo dzielone struktury zarządzania skutkują podejmowaniem decyzji w grupie VAT przez jeden podmiot, który zapewnia strategiczne przywództwo dla całej grupy VAT będącej już w rozumieniu VAT pojedynczym podatnikiem. Obecność takiego podmiotu zarządzającego działającego poprzecznie w całej grupie VAT można ustalić na podstawie jego miejsca w hierarchii (np. dzielone kierownictwo najwyższego szczebla) lub rodzaju działań, o których ma  prawo decydować (np. wspólnego zarządzania sprawami prawnymi lub zagadnieniami finansowymi). Podmiot taki powinien być w stanie narzucić swoją wolę innym członkom grupy VAT podlegającym jakiejś formie nadzoru i rozliczalności.

Zgodnie z art. 15a ust. 6 ustawy – obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.:

Podczas całego okresu istnienia grupy VAT zachodzić muszą wszystkie trzy typy powiązań. Należy mieć na względzie, że grupa VAT jest specjalnym rodzajem podatnika, który powstaje w oparciu o wyjątkowe podstawy obwarowane ściśle określonymi warunkami, co można osiągnąć przez łączne spełnienie powyższych wymogów.

Zgodnie z art. 15a ust. 10 ustawy – obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.:

W analizowanej sprawie należy zwrócić również uwagę na przepisy ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 194 ze zm.).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy:

Na mocy art. 10 ust. 1 ww. ustawy:

Zasady tworzenia instytucji kultury reguluje art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 13 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 12 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 28 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 29 ust. 5 ww. ustawy:

Ponadto, jak wynika z art. 18 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przez Państwa informacji wynika, że Gmina jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku VAT. Gmina działa na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Gmina realizuje zadania określone ustawą o samorządzie gminnym za pośrednictwem gminnych jednostek organizacyjnych tj. jednostek budżetowych, zakładu budżetowego, instytucji kultury i spółki komunalnej.

Po wyroku TSUE z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14 Gmina (...) jest czynnym podatnikiem podatku VAT wraz ze swoimi jednostkami budżetowymi i zakładem budżetowym.

W procesie centralizacyjnym po wyroku TSUE z dnia 29 września 2015 r. nie wzięły udziału instytucje kultury i spółki komunalne.

Instytucja kultury tj. Gminna Biblioteka Publiczna w (...) działa m.in. na podstawie ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej i jest samorządową instytucją kultury, której organizatorem jest Gmina (...). Zgodnie ze Statutem Gminnej Biblioteki Publicznej w (...), do podstawowych zadań Biblioteki należy:

·gromadzenie i opracowywanie materiałów bibliotecznych ze szczególnym uwzględnieniem publikacji dotyczących gminy i regionu;

·udostępnienie zbiorów na miejscu, wypożyczanie zbiorów na zewnątrz oraz organizowanie wypożyczeń międzybibliotecznych;

·przechowywanie, ochrona i konserwacja materiałów bibliotecznych;

·organizowanie i prowadzenie działalności informacyjno-bibliograficznej;

·popularyzacja czytelnictwa,

·współpraca z innymi instytucjami kultury, jednostkami oświatowymi, organizacjami społecznymi i innymi podmiotami w celu organizowania i prowadzenia działalności kulturalno-edukacyjnej.

Biblioteka prowadzi samodzielną gospodarkę finansową w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami określonymi w odrębnych przepisach, dotyczących gospodarki finansowej instytucji kultury. Podstawą gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy zatwierdzony przez Dyrektora z zachowaniem rocznej wysokości dotacji organizatora, który w trakcie roku może ulec zmianie.

Działalność Biblioteki finansowana jest z budżetu Gminy (...), z wpływów z dochodów własnych i innych źródeł, w tym z darowizn otrzymanych od osób fizycznych i prawnych. Gminna Biblioteka Publiczna w (...) nie jest aktualnie czynnym podatnikiem podatku VAT.

Gmina (...) jest założycielem spółki komunalnej Zamek-(...) sp. z o. o. Spółka powstała w wyniku przekształcenia zakładu budżetowego pod nazwą Zakład Usług Turystycznych „Zamek - (...)”. Spółka działa i powstała na podstawie ustawy Kodeks Spółek Handlowych oraz przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej.

Przedmiotem działalności Spółki jest:

‒działalność organizatorów turystyki,

‒działalność w zakresie informacji turystycznej,

‒obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania,

‒hotele i podobne obiekty zakwaterowania,

‒pola kempingowe (włączając pola dla pojazdów kempingowych) i pola namiotowe,

‒restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne,

‒pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna,

‒działalność obiektów kulturalnych,

‒pozostała usługowa działalność gastronomiczna.

Pomiędzy jednostkami budżetowymi, zakładem budżetowym, instytucją kultury i spółką komunalną dochodzi do wymiany usług, gdyż w ramach Gminy (...) funkcjonuje zakład budżetowy, tj. Zakład Usług Komunalnych w (...), który między innymi dostarcza wodę i odprowadza ścieki, a także realizuje usługi remontowe również na rzecz instytucji kultury i spółki komunalnej. Realizując zadania wynikające z ustawy o samorządzie gminnym, Gmina (...) wraz z instytucją kultury i spółką organizuje imprezy kulturalne i w takich sytuacjach dochodzi do obciążenia Gminy (...) przez Zamek (...) fakturami.

Od 1 stycznia 2023 r. Gmina (...) planuje przystąpić do Grupy VAT, o której mowa w art. 15a ustawy o VAT wraz ze wskazanymi wyżej jednostkami, tj. instytucją kultury i spółką komunalną Zamek-(...).

Strony oświadczają, że są ze sobą powiązane organizacyjnie, ekonomicznie i finansowo.

W pierwszej kolejności mają Państwo wątpliwości, czy Państwo, Zamek-(...) Sp. z o.o. i Gminna Biblioteka Publiczna w (...) będą mogły utworzyć z dniem 1 stycznia 2023 r. Grupę podatkową VAT, o której mowa w art. 15a ustawy o VAT. 

Powołane wyżej przepisy stanowią, że grupę VAT mogą tworzyć podmioty powiązane finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT. Warunkami dla podatników chcących utworzyć taką grupę jest posiadanie siedziby na terytorium kraju lub nieposiadanie siedziby na terytorium kraju w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.

Z okoliczności sprawy wynika, że Grupę VAT planują utworzyć podmioty posiadające siedzibę na terytorium kraju, tj. Państwo, Zamek-(...) Sp. z o.o. i Gminna Biblioteka Publiczna w (...).

W analizowanej sprawie zachodzą powiązania finansowe pomiędzy podmiotami, które planują utworzyć Grupę VAT.

Jak wskazali Państwo we wniosku, posiadają Państwo bezpośrednio 100% udziałów w kapitale zakładowym Zamek-(...) sp. z o.o. oraz 100% prawa udziału w zysku.

Spełnione jest zatem kryterium, o którym mowa w ww. art. 15a ust. 3 ustawy.

Są Państwo również organizatorem Biblioteki w (...), a Wójt Gminy (...) sprawuje nad nią bezpośredni nadzór.

Wskazali Państwo także, że w samorządowej instytucji kultury występuje kierownik takiej jednostki - dyrektor gminnej biblioteki publicznej, którego, co do zasady, każdorazowo powołuje organizator (w analizowanej sprawie Państwo) w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Odwołanie dyrektora instytucji kultury następuje w tym samym trybie, w jakim jest on powoływany, a zatem również przez organizatora.

Zarówno decyzja o utworzeniu, jak i likwidacji instytucji kultury należy do organizatora (do Państwa). Organizator może dokonać również połączenia instytucji kultury, w tym instytucji kultury prowadzących działalność w różnych formach, lub podziału instytucji kultury.

Wskazane w ww. art. 15a ust. 3 ustawy wymagania dotyczące ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających należy rozumieć jako posiadanie decydującego (tj. kontrolnego, większościowego) wpływu przez jeden podmiot na drugi w takich aspektach jak zarządzanie, kontrola tego podmiotu czy też stanowienie. Należy uznać, że taka sytuacja występuje w opisywanym przypadku. Specyficzna relacja, jaka wiąże instytucję kultury z jej organizatorem skutkuje decydującym wpływem gminy na wszystkie trzy wskazane wyżej elementy, co pozwala uznać, że jeden podmiot kontroluje drugi. Dyrektor instytucji kultury jako organ zarządzający jest wybierany przez organizatora, natomiast stanowienie (statut i akt o utworzeniu) oraz kontrola w głównej mierze są skupione bezpośrednio w kompetencji organizatora. Stąd wymagane przez ustawę ponad 50% praw głosu realizowane jest w przedmiotowej sytuacji przez pełnię kompetencji w sferze stanowienia, jak i kontroli instytucji kultury i dodatkowo kluczowy wpływ na zarządzanie takiego podmiotu m.in. poprzez prawo wyboru dyrektora takiej instytucji lub zarządcy.

Tym samym jak wynika z powołanych przepisów ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz z przedstawionego przez Państwa opisu sprawy pełnią Państwo funkcje kontrolne i zarządcze wobec Gminnej Biblioteki Publicznej w (...) - spełniona jest przesłanka powiązań finansowych w relacji pomiędzy instytucją kultury a jej organizatorem, tj. Państwem.

W konsekwencji należy uznać, że pomiędzy członkami planowanej Grupy VAT zachodzą i będą zachodzić po jej utworzeniu powiązania finansowe w myśl art. 15a ust. 3 ustawy.

W analizowanej sprawie zachodzą również powiązanie ekonomiczne.

Z okoliczności sprawy wynika, że Państwo, Zamek-(...) sp. z o.o. oraz Biblioteka w (...) organizują swoje działania w porozumieniu. Działania podmiotów tworzących planowaną Grupę VAT uzupełniają się zarówno w ujęciu przedmiotowym poprzez wykorzystanie zwłaszcza potencjału oraz zasobów, którymi dysponuje każdy z tych podmiotów, w tym zwłaszcza potencjałem budynkowym oraz zasobów (zbiorów) naukowych oraz osobowych pozostałych członków planowanej Grupy VAT, a także poprzez wykorzystanie zasobów finansowych (pieniężnych), w tym zwłaszcza w zakresie zaangażowania Państwa w tego rodzaju aktywność.

Państwo wraz z Gminną Biblioteką Publiczną w (...) oraz Zamek-(...) sp. z o.o.  organizują imprezy kulturalne i w takich sytuacjach dochodzi do obciążenia Państwa przez Zamek (...) fakturami. Niezależnie od powyższego Zamek (...) został przez Gminę (...) Spółce użyczony, natomiast Gminna Biblioteka Publiczna w (...) korzysta z pomieszczeń należących do Państwa na podstawie umowy użyczenia. Z uwagi na fakt, że przedmiotem użyczenia są pomieszczenia mieszczące się w budynku Urzędu Gminy, Gminna Biblioteka Publiczna płaci na rzecz Państwa opłatę ryczałtową za media. Na podstawie umowy użyczenia z ryczałtową odpłatnością za media udostępnione zostały pomieszczenia na rzecz Filii Gminnej Biblioteki Publicznej.

Są Państwo również jedynym organizatorem dla Gminnej Biblioteki Publicznej w (...), który zgodnie z art. 12 ustawy o instytucjach kultury zapewnia instytucji kultury środki niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona, a także jedynym wspólnikiem drugiego z członków planowanej Grupy VAT (Zamek-(...) sp. z o.o.).

Tym samym, są Państwo podmiotem zarówno dotującym samorządową instytucję kultury (Gminną Bibliotekę Publiczną w (...)) oraz zaangażowanym finansowo poprzez wniesiony wkład na kapitał zakładowy spółki Zamek-(...) sp. z o.o., tj. drugiego z członków planowanej Grupy VAT.

Zgodnie ze wskazaniem Państwa podmioty, które staną się członkami Grupy VAT pozostają ze sobą powiązane także w ten sposób, że dokonują organizacji szeregu rodzaju atrakcji turystyczno-kulturalnych np. zwiedzanie Zamku, organizacja spektakli teatralnych, organizacja koncertów, organizacja wydarzeń związanych ze świętami państwowymi oraz lokalnymi, a także związanymi z lokalną społecznością, w tym promujących lokalne tradycje, organizacja imprez okolicznościowych (dożynki, wesela, urodziny, konferencje etc.).

Zatem działania podmiotów, które zamierzają utworzyć Grupę VAT składają się na realizację zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego w zakresie działalności turystyczno‑kulturalno‑oświatowej.

Ponadto Państwo poprzez utworzoną jednostkę sektora finansów publicznych - Zakład Usług Komunalnych w (...) (samorządowy zakład budżetowy) - realizują część usług na rzecz zarówno członków Grupy VAT, jak również wobec podmiotów trzecich, przy czym działalność ta nie wiąże się z profilem działalności dwóch pozostałych członków planowanej Grupy VAT (Zamek-(...) sp. z o. o. i Gminnej Biblioteki Publicznej w (...)).

Zatem działalności wykonywane przez członków Grupy VAT uzupełniają się i są współzależne (dochodzi do wymiany usług pomiędzy podmiotami, które mają utworzyć Grupę VAT) co oznacza, że pomiędzy członkami Grupy VAT są i będą powiązania ekonomiczne w myśl art. 15a ust. 4 ustawy o VAT.

Członkowie Grupy VAT będą powiązani również organizacyjnie.

Z okoliczności sprawy wynika, że Państwo, Zamek-(...) sp. z o.o. oraz Biblioteka w (...) organizują swoje działania co najmniej częściowo w porozumieniu dążąc do zapewnienia jak najlepszej oferty turystyczno‑kulturalno‑oświatowej adresowanej do mieszkańców oraz turystów przebywających na terenie Gminy.

Państwo, Zamek-(...) sp. z o.o. oraz Biblioteka w (...) w ujęciu prawnym oraz faktycznym oraz w sposób pośredni lub bezpośredni znajdują się pod wspólnym kierownictwem - tzn. zarówno organizatorem Biblioteki jak i jedynym wspólnikiem Spółki z o.o. Zamek-(...) są Państwo, w ramach których władzę wykonawczą pełni Wójt Gminy (...), a zatem sprawuje on w ujęciu faktycznym kontrolę nad tymi podmiotami. Jednocześnie Wójt Gminy (...) jest jedynym podmiotem uprawnionym do reprezentowania Państwa.

Są Państwo zaangażowani w organizację (współorganizację) wydarzeń realizowanych przez pozostałych członków Grupy VAT, w tym także zlecającym pozostałym członkom przyszłej Grupy VAT realizację tychże wydarzeń. Zatem podmioty, które utworzą Grupę VAT współpracują ze sobą w celu wykonywania Państwa zadań własnych w zakresie działalności turystyczno‑kulturalno‑oświatowej.

Tym samy, przyszli członkowie Grupy VAT są obecnie i będą powiązani organizacyjnie po założeniu Grupy VAT w myśl art. 15a ust. 5 ustawy o VAT.

Podsumowując należy stwierdzić, że podmioty, które zamierzają utworzyć ww. Grupę VAT realizują i będą realizować po założeniu Grupy VAT czynności w zakresie zadań publicznych odnośnie działalności turystyczno-kulturalno-oświatowej.

Ponadto działalności wykonywane przez członków Grupy VAT uzupełniają się i są współzależne oraz będą się uzupełniać i pozostaną współzależne po założeniu Grupy VAT, sprawują Państwo prawną kontrolę nad pozostałymi członkami Grupy VAT, która porównywalna jest do kontroli sprawowanej nad własnymi jednostkami organizacyjnymi, bowiem wywiera dominujący wpływ na kierunki rozwoju tych podmiotów. Dodatkowo Zamek - (...) sp. z o. o. oraz Gminna Biblioteka Publiczna w (...) nie działają w interesie sprzecznym z Państwa interesami.

Grupa VAT zostanie utworzona na podstawie zawartej pomiędzy ww. podmiotami umowy, która zawierać będzie elementy niezbędne do zawarcia umowy wskazane w art. 15a ust. 10 ustawy.

W przepisach mających obowiązywać od 1 stycznia 2023 r., ponadto nie ma zastrzeżenia co do konieczności posiadania osobowości prawnej lub szczególnej formy prawnej. Nie występują także wprost wyłączenia, które uniemożliwiałyby wprost zawiązanie Grupy VAT w ramach jednostki samorządu terytorialnego i utworzonych przez nią podmiotów np. instytucji kultury lub spółek komunalnych.

Tym samym, w odniesieniu do powyższego, Państwo, Zamek-(...) sp. z o.o. oraz Gminna Biblioteka Publiczna w (...) spełniają warunki wymagane do utworzenia Grupy VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Mają Państwo także wątpliwości, czy w związku z utworzeniem Grupy VAT ewidencjonowanie sprzedaży na rzecz osób fizycznych będzie odbywało się w taki sposób, że na paragonach będą widniały dane Grupy VAT, czy też podmiotu - członka Grupy VAT, który faktycznie dokonał takiej sprzedaży i u którego kasa fiskalna była dotychczas zarejestrowana oraz czy powinni Państwo dokonać ponownej fiskalizacji kasy u nowego podatnika – Grupy VAT.

Należy wskazać, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy stanowi, że:

Ponadto, zgodnie z art. 111 ust. 6a ustawy:

Sposób prowadzenia przez podatników ewidencji oraz warunki używania kas rejestrujących określono w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1625) zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie kas.

Zgodnie z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia w sprawie kas:

Natomiast w myśl § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie kas:

Z powyższego wynika, że w momencie dokonania sprzedaży rejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej powstaje obowiązek wydania paragonu nabywcy. Zatem sprzedawca obowiązany jest dołożyć wszelkich starań, aby przekazać do dyspozycji nabywcy wydrukowany z kasy rejestrującej dokument potwierdzający sprzedaż, w momencie dokonania tej sprzedaży.

Stosownie do § 22 ust. 1  rozporządzenia w sprawie kas:

Wzór zawiadomienia o rozpoczęciu ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących określony został w załączniku do rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.

Zgodnie z tym wzorem, podatnik dokonujący zawiadomienia o zamiarze rozpoczęcia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących zobowiązany jest m.in. do wskazania dokładnego miejsca gdzie kasa taka będzie się znajdować (tj. dokładny adres oraz nazwę placówki).

W myśl § 22 ust. 2 rozporządzenia w sprawie kas:

Zgodnie z ust. 3 ww. paragrafu rozporządzenia w sprawie kas:

Jak stanowi § 22 ust. 5 rozporządzenia w sprawie kas:

Zgodnie z dyspozycją § 2 ust. 16 rozporządzenia w sprawie kas:

Natomiast zgodnie z § 25 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas:

Stosownie do ust. 2 ww. paragrafu rozporządzenia w sprawie kas :

W tym miejscu należy powołać art. 111 ust. 3a pkt 13 ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie do § 34 rozporządzenia w sprawie kas:

W § 35 rozporządzenia w sprawie kas wskazano, że:

W myśl § 36 rozporządzenia w sprawie kas:

Wskazali Państwo, że Państwo, Zamek-(...) Sp. z o.o. i Gminna Biblioteka Publiczna w (...) zamierzają utworzyć Grupę podatkową VAT. Grupa VAT poprzez jednego ze swoich członków - Zamek-(...) sp. z o. o. będzie dokonywała sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Sprzedaż ta dotyczyć będzie zwłaszcza biletów wstępu na zwiedzanie zabytku - Zamku (...), sprzedaży oferty gastronomicznej oraz organizacji różnego rodzaju imprez okolicznościowych. Wskazali Państwo,  także że sprzedaż dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przekroczy w roku podatkowym 2023 kwotę 20 000,00 złotych, ponadto Grupa VAT będzie dokonywała sprzedaży (świadczenia usługi), o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. i rozporządzenia.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy stwierdzić, że zgodnie z powołanymi wyżej przepisami Grupa VAT traktowana jest jak nowy podatnik, członkowie Grupy są wykreśleni z rejestru podatników VAT, czyli przestają rozliczać się odrębnie dla celów podatku VAT, rozliczają się natomiast jako jeden nowy podatnik – Grupa VAT. Grupę VAT jako podatnika VAT obowiązują zasady ogólne dotyczące stosowania kas rejestrujących. Jeżeli dokonywana jest sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, Grupa VAT jest obowiązana prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Konsekwencją tego jest fakt, że na paragonie fiskalnym będą widniały dane Grupy VAT, a nie poszczególnych jej członków.

Z okoliczności sprawy wynika, że Grupa VAT (Państwo, Zamek-(...) Sp. z o.o. i Gminna Biblioteka Publiczna w (...)) będzie zobowiązana do prowadzenia ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej. Z chwilą utworzenia Grupy VAT poszczególni jej członkowie nie będą już podatnikami podatku VAT nie będą więc mogli dokonywać sprzedaży jako samodzielny podmiot, stają się bowiem jednym podatnikiem. Grupa VAT zobowiązana jest posiadać kasy rejestrujące we wszystkich miejscach (punktach), w których prowadzi sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, zobowiązana jest również dokonać fiskalizacji tych kas. Na paragonie fiskalnym dokumentującym transakcję sprzedaży jako sprzedawcę należy wskazać dane Grupy VAT, a nie jej członka - Zamku-(...) Sp. z o.o.

Ponadto należy stwierdzić, że ustawodawca dopuszcza możliwość umieszczenia na paragonie fiskalnym (oprócz wszystkich innych obowiązkowych elementów wskazanych w § 25 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących), dodatkowych informacji. Przepis § 25 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, nie wskazuje bowiem katalogu zamkniętego danych jakie mogą zostać wpisane na paragonie fiskalnym. Tym samym, dopuszczalne jest umieszczenie na paragonie fiskalnym dodatkowych danych – pod warunkiem nienaruszenia § 25 ust. 2 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących. Natomiast w celu wyrejestrowania posiadanych kas rejestrujących Zamek – (...) Sp. z o. o. powinien sporządzić i wraz z wymaganymi dokumentami złożyć do właściwego naczelnika urzędu skarbowego wniosek o wyrejestrowanie kas, stosownie do zapisu powołanego wyżej  § 34 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, tj. zgodnie z zasadami z niego wynikającymi.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto informuję, że w zakresie pytania nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie natomiast w zakresie pytania nr 3 wniosku 10 listopada 2022 r. zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).