Brak obowiązku naliczenia podatku VAT dla dostawy działki.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 grudnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 10 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku naliczenia podatku VAT dla dostawy działki nr 1 wraz z posadowionym na niej budynkiem w stanie surowym. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 marca 2023 r. (wpływ 13 marca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

W 2023 r. planuje Pani sprzedaż nieruchomości nr 1 w miejscowości A, zakupionej 18 sierpnia 2017 r. jako działka rolna z planem zagospodarowania przestrzennego. W latach 2017-2022 dokonała Pani zmiany przeznaczenia części działki (500 m² – budowa domu jednorodzinnego), uzyskała Pani niezbędne pozwolenia, przyłącza i wybudowała budynek w stanie surowym. Niestety sytuacja ekonomiczna Pani i członków Pani najbliższej rodziny oraz sytuacja gospodarcza kraju i wysoka inflacja nie pozwala na dokończenie budowy domku jednorodzinnego.

W związku z powyższym chce Pani sprzedać nieruchomość w 2023 r. korzystając ze zwolnienia, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) – dokonanie sprzedaży po upływie min. 5 lat, liczonych od kolejnego roku po jej nabyciu. 24 kwietnia 2015 r. zakupiła Pani działkę budowlaną (…) w miejscowości B. W księdze wieczystej, zgodnie z wypisem rejestru gruntów z 24 sierpnia 2017 r., widniała ona pod nr 2 zurbanizowane tereny niezabudowane lub w trakcie budowy.

W momencie sprzedaży 10 listopada 2016 r. na nieruchomości znajdował się budynek mieszkalny w stanie surowym zamkniętym z częściowo położonymi tynkami oraz z centralnym ogrzewaniem, z przyłączem energetycznym i wodociągowym. Nieruchomość została sprzedana za kwotę 177.000 zł. Skorzystała Pani wtedy ze zwolnienia od podatku od nieruchomości od osób fizycznych na podstawie odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli uzyskane przychody zostaną przeznaczone na własne cele mieszkaniowe. W związku z powyższym, 18 sierpnia 2017 r. nabyła Pani działkę rolną z planem zagospodarowania przestrzennego w celu budowy domu jednorodzinnego. 13 stycznia 2021 r. Naczelnikowi Urzędu skarbowego na podstawie zeznania podatkowego PIT-37 oraz faktur VAT dokumentujących budowę budynku mieszkalnego przedstawiła Pani wydatki na kwotę 137.264,87 zł zamiast na kwotę 177.000 zł. Podstawa naliczenia zaległego podatku wynosiła 23.634 zł, po odliczeniu kosztów uzyskania przychodu oraz dochodu naliczono podatek do zapłaty w wysokości 4.490 zł. Podatek został opłacony w terminie.

Ponadto nie prowadzi Pani działalności gospodarczej ani nie dokonuje sprzedaży nieruchomości w sposób ciągły – art. 15 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.).

Działka budowlana (...) w miejscowości B została kupiona 24 kwietnia 2015 r. W księdze wieczystej, zgodnie z wypisem rejestru gruntów z 24 sierpnia 2017 r. widniała ona pod nr 2 zurbanizowane tereny niezabudowane lub w trakcie budowy. W momencie sprzedaży na nieruchomości znajdował się budynek mieszkalny w stanie surowym zamkniętym z częściowo położonymi tynkami oraz z centralnym ogrzewaniem, z przyłączem energetycznym i wodociągowym. Działka została sprzedana na podstawie umowy z 10 listopada 2016 r. Nieruchomość została sprzedana za kwotę 177.000 zł. Skorzystała Pani wtedy ze zwolnienia od podatku od nieruchomości od osób fizycznych na podstawie odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli uzyskane przychody zostaną przeznaczone na własne cele mieszkaniowe. W związku z powyższym 18 sierpnia 2017 r. nabyła Pani działkę rolną z planem zagospodarowania przestrzennego w celu budowy domu jednorodzinnego. 13 stycznia 2021 r. Naczelnikowi Urzędu Skarbowego, na podstawie zeznania podatkowego PIT-37 oraz faktur VAT dokumentujących budowę budynku mieszkalnego, przedstawiono wydatki na kwotę 137.264,87 zł zamiast na kwotę 177.000 zł. Podstawa naliczenia zaległego podatku wynosiła 23.634 zł, po odliczeniu kosztów uzyskania przychodu oraz dochodu naliczono podatek do zapłaty w wysokości 4.490 zł. Podatek został opłacony w terminie.

W 2023 r. planuje Pani sprzedaż nieruchomości nr 1 w miejscowości A zakupionej 18 sierpnia 2017 r. jako działka rolna z planem zagospodarowania przestrzennego. W latach 2017-2022 dokonała Pani zmiany przeznaczenia części działki (500 m² – budowa domu jednorodzinnego), uzyskała niezbędne pozwolenia, przyłącza i wybudowała budynek w stanie surowym.

W sierpniu 2018 r. urodziła Pani syna, przez rok przebywała na urlopie macierzyńskim, po tym korzystała z 3 letniego urlopu wychowawczego (w tym przez okres 2 lat pobierała zasiłek wychowawczy z MOPS-u). Urlop wychowawczy zakończyła Pani w lipcu 2022 r. W momencie powrotu do pracy po urlopie wychowawczym otrzymała Pani wypowiedzenie od pracodawcy w wymiarze 3 miesięcy. Umowa wygasła 31 października 2022 r. Ponadto, w sierpniu 2022 r. podjęła Pani zatrudnienie na umowę zlecenie w firmie (…). Pani współmałżonek od listopada 2021 r. jest osobą poszukującą pracy. Wraz ze współmałżonkiem prowadzi Pani wspólne gospodarstwo domowe i mają Państwo na wychowaniu 3 małoletnich dzieci w wieku 17, 17 i 4 lata.

Nigdy nie była Pani właścicielem domu ani mieszkania, od 17 lat zamieszkuje Pani w mieszkaniach wynajmowanych od osób fizycznych. Środki pozyskane ze sprzedaży pierwszego domu zostały przeznaczone w kwocie 137.264,87 zł na zakup działki, uzyskanie pozwoleń przyłączy i rozpoczęcie budowy domu w A na działce nr 1. Ponadto w 2018 r. na cele budowlane został zaciągnięty kredyt gotówkowy w banku (…) na kwotę 112.999 zł. Zgodnie z umową kredytową ma on zostać spłacony do marca 2027 r.

Dom był budowany systemem gospodarczym, tj. Pani współmałżonek wszystkie roboty budowlane wykonał samodzielnie. Tym samym nie poniosła Pani kosztów związanych ze zleceniem wykonawcy robót budowlanych (pracę osobistą współmałżonka wyceniła Pani na ok. 60.000 zł oszczędności). W okresie budowy domu współmałżonek był osobą poszukującą pracy bez prawa do zasiłku (utrata dochodu). Opisana wyżej sytuacja ekonomiczna rodziny, sytuacja gospodarcza i inflacja w kraju, nie pozwala na zakończenie budowy domu na działce nr 1. Uzyskane środki ze sprzedaży pozwolą na spłatę zaciągniętego kredytu. Pozostała część środków (jak sytuacja ekonomiczna pozwoli) zostanie przeznaczona na cele budowlane np. zakup mieszkania lub domku poniżej 70 m².

Nie prowadzi Pani działalności gospodarczej. Nieruchomość nie została nabyta w celu jej odsprzedaży i nie była wykorzystywana w związku z prowadzoną przez Panią działalnością gospodarczą. Planowana sprzedaż nieruchomości jest podyktowana sytuacją ekonomiczną Pani oraz rodziny. Nie posiada Pani innych nieruchomości (ziemi, domu, mieszkania), od 17 lat wynajmuje Pani mieszkania od osób prywatnych. Nie działała Pani w sposób profesjonalny, tj. nabyte pozwolenia, przyłącza itp. zmierzały do wybudowania domu jednorodzinnego dla Pani rodziny, ich celem nie było podniesienie wartości nieruchomości celem jej późniejszej sprzedaży.

Doprecyzowanie opisu sprawy

Nigdy nie prowadziła Pani działalności gospodarczej.

Nigdy nie była Pani czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Nabycie nieruchomości stanowiącej działkę nr 1 nie zostało udokumentowane żadnymi fakturami VAT. Nabycie nieruchomości nastąpiło na podstawie wypisu aktu notarialnego umowy sprzedaży.

Działka nr 1 oraz posadzony na niej budynek w stanie surowym nie był/nie jest i nie będzie wykorzystywany przez Panią na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Na ww. działce rolnej o powierzchni 1.522 m² została wydzielona działka budowlana o powierzchni 500 m², na której został w latach 2018-2020 wybudowany dom jednorodzinny w stanie surowym, wg projektu (...). Budynek ten był/jest i będzie wykorzystywany do własnych celów mieszkaniowych. Na pozostałej części działki niezabudowanej o charakterze rolnym o powierzchni 1.022 m² znajduje się sad owocowy, który również był/jest i będzie wykorzystywany na własny użytek.

Działka nr 1 od momentu nabycia do momentu sprzedaży była/jest/będzie wykorzystywana na własny użytek, tj. po zakupie działki i uzyskaniu stosownych pozwoleń budowlanych rozpoczęła Pani budowę jednorodzinnego domku, wg projektu (...), w którym po zakończeniu budowy i oddaniu budynku do użytku chciała Pani zamieszkać. Dom był budowany systemem gospodarczym. Na niezabudowanej części działki znajduje się sad owocowy, który wykorzystywała/wykorzystuje i będzie Pani wykorzystywać do własnych celów. Sytuacja ekonomiczna zmusza Panią do sprzedaży tej nieruchomości ponieważ z uwagi na rosnące ceny nie jest Pani w stanie zakończyć budowy domu, w którym chciała Pani zamieszkać ze swoją rodziną. Pieniądze pozyskane ze sprzedaży w ciągu 2 najbliższych lat przeznaczy Pani na zakup nieruchomości. Na chwilę obecną powyższa nieruchomość jest jedyną, którą Pani posiada na własność.

Nieruchomość nr 1 nie była/nie jest/nie będzie udostępniana osobom trzecim na podstawie umowy najmu/dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.

Na działce nr 1 o powierzchni 1.522 m² znajduje się budynek w stanie surowym, tj. dom jednorodzinny w budowie, wg projektu (...) (działka budowlana ma powierzchnię 500 m²). Obecnie budynek ten jest w stanie surowym zamkniętym (mury, dach, okna). Na niezabudowanej części działki ok. 1.022 m² jest sad owocowy wykorzystywany na własne potrzeby.

Z tytułu nabycia lub wytworzenia ww. budynku nie przysługuje Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W przypadku budynku wchodzącego w skład sprzedawanej nieruchomości dotychczas nie doszło do pierwszego zasiedlenia, rozumianego jako oddanie do użytkowania na potrzeby własne. Budynek był budowany przez Panią od podstaw na zakupionej uprzednio działce nr 1. Budynek w stanie surowym otwartym był wybudowany systemem gospodarczym w latach 2018-2020 (fundamenty, ściany zewnętrzne, strop, dach pokryty papą). W latach 2021-2022 podnosiła Pani wartość budynku poprzez wstawienie okien i budowę ścianek działowych wewnątrz budynku, zgodnie z projektem budowlanym.

Z potencjalnym nabywcą działki wraz z postawionym na niej budynkiem w stanie surowym nie będzie zawierana przedwstępna umowa kupna/sprzedaży.

Pytanie

Czy w związku z planowaną sprzedażą nieruchomości w 2023 r. Pani jako osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej nie zostanie naliczony podatek VAT, zgodnie z art. 15 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.)?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, nie prowadzi Pani działalności gospodarczej. Nieruchomość nie została nabyta w celu jej odsprzedaży i nie była wykorzystywana w związku z prowadzoną przez Panią działalnością gospodarczą. Planowana sprzedaż nieruchomości jest podyktowana sytuacją ekonomiczną Pani oraz Pani rodziny. Nie posiada Pani innych nieruchomości (ziemi, domu, mieszkania), od 17 lat wynajmuje Pani mieszkania od osób prywatnych. Nie działa Pani w sposób profesjonalny, tj. nabyte pozwolenia, przyłącza itp. zmierzały do wybudowania domu jednorodzinnego dla Pani rodziny, ich celem nie było podniesienie wartości nieruchomości celem jej późniejszej sprzedaży. Tym samym nie powinien być naliczony podatek VAT od sprzedaży nieruchomości, liczony dla osób prowadzących działalność gospodarczą – art. 15 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Należy jednak wskazać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Definicja podatnika została ujęta w art. 15 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

Z kolei pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w art. 15 ust. 2 ustawy, w świetle którego:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

W oparciu o art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006, s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”:

Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:

Według art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku prywatnego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku prywatnego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając nieruchomość działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem, w kwestii opodatkowania sprzedawanej nieruchomości, stanowiącej działkę nr 1 wraz z posadowionym na niej budynkiem w stanie surowym istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy, w celu dokonania sprzedaży ww. nieruchomości podjęła Pani aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Pani za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku prywatnego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Co istotne – jak wskazał TSUE – dla uznania, że czynność sprzedaży działek następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie ma znaczenia fakt, że podmiot dokonujący dostawy jest „rolnikiem ryczałtowym”. Według TSUE sprzedaż działek przekształconych z rolnych na budowlane nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli następuje w ramach zarządzania majątkiem prywatnym. Trybunał orzekł, że „osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu prawa UE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby”.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem, za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zatem ustalić, czy w analizowanej sprawie w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży nieruchomości, będzie Pani spełniać przesłanki do uznania Pani za podatnika podatku od towarów i usług.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291 /92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że W 2023 r. planuje Pani sprzedaż nieruchomości nr 1 w miejscowości A, zakupionej 18 sierpnia 2017 r. jako działka rolna z planem zagospodarowania przestrzennego. W latach 2017-2022 dokonała Pani zmiany przeznaczenia części działki (500 m² – budowa domu jednorodzinnego), uzyskała niezbędne pozwolenia, przyłącza i wybudowała budynek w stanie surowym. Niestety sytuacja ekonomiczna Pani i członków Pani najbliższej rodziny oraz sytuacja gospodarcza kraju i wysoka inflacja nie pozwala na dokończenie budowy domku jednorodzinnego.

W sierpniu 2018 r. urodziła Pani syna, przez rok przebywała na urlopie macierzyńskim, po tym korzystała z 3 letniego urlopu wychowawczego (w tym przez okres 2 lat pobierała zasiłek wychowawczy z MOPS-u w ). Urlop wychowawczy zakończyła Pani w lipcu 2022 r. W momencie powrotu do pracy po urlopie wychowawczym otrzymała Pani wypowiedzenie od pracodawcy w wymiarze 3 miesięcy. Umowa wygasła 31 października 2022 r. Ponadto, w sierpniu 2022 r. podjęła Pani zatrudnienie na umowę zlecenie w firmie (...). Pani współmałżonek od listopada 2021 r. jest osobą poszukującą pracy. Wraz ze współmałżonkiem prowadzi Pani wspólne gospodarstwo domowe i mają Państwo na wychowaniu 3 małoletnich dzieci w wieku 17, 17 i 4 lata.

Nigdy nie była Pani właścicielem domu ani mieszkania, od 17 lat zamieszkuje Pani w mieszkaniach wynajmowanych od osób fizycznych.

Dom był budowany systemem gospodarczym, tj. Pani współmałżonek wszystkie roboty budowlane wykonał samodzielnie. Tym samym nie poniosła Pani kosztów związanych ze zleceniem wykonawcy robót budowlanych (pracę osobistą współmałżonka wyceniła Pani na ok. 60.000 zł oszczędności). W okresie budowy domu współmałżonek był osobą poszukującą pracy bez prawa do zasiłku (utrata dochodu). Opisana wyżej sytuacja ekonomiczna rodziny, sytuacja gospodarcza i inflacja w kraju, nie pozwala na zakończenie budowy domu na działce nr 1. Uzyskane środki ze sprzedaży pozwolą na spłatę zaciągniętego kredytu. Pozostała część środków (jak sytuacja ekonomiczna pozwoli) zostanie przeznaczona na cele budowlane np. zakup mieszkania lub domku poniżej 70 m².

Na ww. działce rolnej o powierzchni 1.522 m² została wydzielona działka budowlana o powierzchni 500 m², na której został w latach 2018-2020 wybudowany dom jednorodzinny w stanie surowym, wg projektu (...). Budynek ten był/jest i będzie wykorzystywany do własnych celów mieszkaniowych. Na pozostałej części działki niezabudowanej o charakterze rolnym o powierzchni 1.022 m² znajduje się sad owocowy, który również był/jest i będzie wykorzystywany na własny użytek.

Nie prowadzi Pani i nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej. Nigdy nie była Pani czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nieruchomość nie została nabyta w celu jej odsprzedaży i nie była wykorzystywana w związku z prowadzoną przez Panią działalnością gospodarczą. Działka nr 1 oraz posadzony na niej budynek w stanie surowym nie był/nie jest i nie będzie wykorzystywany przez Panią na cele działalności zwolnionej od podatku VAT. Nieruchomość nr 1 nie była/nie jest/nie będzie udostępniana osobom trzecim na podstawie umowy najmu/dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.

Działka nr 1 od momentu nabycia do momentu sprzedaży była/jest/będzie wykorzystywana na własny użytek, tj. po zakupie działki i uzyskaniu stosownych pozwoleń budowlanych rozpoczęła Pani budowę jednorodzinnego domku, wg projektu (...), w którym po zakończeniu budowy i oddaniu budynku do użytku chciała Pani zamieszkać. Dom był budowany systemem gospodarczym. Na niezabudowanej części działki znajduje się sad owocowy, który wykorzystywała/wykorzystuje i będzie Pani wykorzystywać do własnych celów. Sytuacja ekonomiczna zmusza Panią do sprzedaży tej nieruchomości ponieważ z uwagi na rosnące ceny nie jest Pani w stanie zakończyć budowy domu, w którym chciała Pani zamieszkać ze swoją rodziną. Pieniądze pozyskane ze sprzedaży w ciągu 2 najbliższych lat przeznaczy Pani na zakup nieruchomości. Na chwilę obecną powyższa nieruchomość jest jedyną, którą Pani posiada na własność.

Planowana sprzedaż nieruchomości jest podyktowana sytuacją ekonomiczną Pani oraz rodziny. Nie posiada Pani innych nieruchomości (ziemi, domu, mieszkania), od 17 lat wynajmuje Pani mieszkania od osób prywatnych. Nie działała Pani w sposób profesjonalny, tj. nabyte pozwolenia, przyłącza itp. zmierzały do wybudowania domu jednorodzinnego dla Pani rodziny, ich celem nie było podniesienie wartości nieruchomości celem jej późniejszej sprzedaży.

Z potencjalnym nabywcą działki wraz z postawionym na niej budynkiem w stanie surowym nie będzie zawierana przedwstępna umowa kupna/sprzedaży.

Pani wątpliwości dotyczą określenia, czy w związku z planowaną sprzedażą nieruchomości, stanowiącej działkę nr 1 wraz z posadowionym na niej budynkiem jednorodzinnym w stanie surowym, nie zostanie Pani naliczony podatek VAT.

Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy.

Należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży działki nr 1 wraz z posadowionym na niej budynkiem jednorodzinnym w stanie surowym, będzie Pani spełniać przesłanki do uznania Jej za podatnika podatku od towarów i usług.

Uwzględniając powyższą analizę przepisów oraz przedstawione okoliczności sprawy wskazać należy, że w odniesieniu do planowanej sprzedaży opisanej nieruchomości brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując ww. dostawy wystąpi Pani w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

W analizowanej sprawie brak jest przesłanek świadczących o takiej Pani aktywności w przedmiocie planowanej sprzedaży ww. nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż ww. działki zabudowanej wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Nie podjęła Pani takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Nabyte przez Panią pozwolenia, przyłącza itp. zmierzały do wybudowania domu jednorodzinnego dla Pani rodziny, ich celem nie było podniesienie wartości nieruchomości celem jej późniejszej sprzedaży. Dom był budowany systemem gospodarczym, tj. Pani współmałżonek wszystkie roboty budowlane wykonał samodzielnie. Tym samym nie poniosła Pani kosztów związanych ze zleceniem wykonawcy robót budowlanych. Dodatkowo, nieruchomość, którą planuje Pani sprzedać nie była, nie jest i nie będzie wykorzystywana w działalności gospodarczej, a jej sprzedaż podyktowana jest Pani sytuacją ekonomiczną. Zatem, działania podejmowane przez Panią należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Sprzedając przedmiotową działkę będzie Pani korzystać z przysługującego Pani prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie wypełni Pani przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, i nie wystąpi w roli podatnika podatku od towarów i usług prowadzącego działalność gospodarczą – w stosunku do tej transakcji. Zatem, sprzedaż działki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji powyższego, dokonując sprzedaży działki nr 1 wraz z posadowionym na niej budynkiem jednorodzinnym w stanie surowym będzie Pani korzystać z przysługującego Pani prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Brak tego statusu pozbawia Panią cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, w zakresie sprzedaży działki zabudowanej, a jej dostawę cech czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podsumowując, dokonując sprzedaży działki nr 1 wraz z posadowionym na niej budynkiem jednorodzinnym w stanie surowym nie będzie Pani występowała jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Zatem ww. sprzedaż nie podlega/nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w związku z czym, od tej transakcji nie jest/nie będzie Pani zobowiązana do wykazania (naliczenia) podatku VAT.

Tym samym Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,

-zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Dodatkowo wskazać należy, że w niniejszej interpretacji rozpatrzono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług, natomiast w pozostałym zakresie dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm