Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Projektu - budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Projektu pn.: „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (zwana dalej: „Gmina”, „Wnioskodawca”) jest jednostką samorządu terytorialnego, która na podstawie art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm., dalej: „USG”) posiada osobowość prawną oraz wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca w ramach wykonywanej działalności dokonuje zarówno czynności opodatkowane, zwolnione jak i niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Gmina, zgodnie z przepisami zawartymi w USG, jest organem wykonującym zadania publiczne własne i zlecone z zakresu administracji rządowej nałożone ustawami. W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 USG do zadań własnych Gminy należy m.in. zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności zadania te obejmują sprawy z zakresu wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Zdecydowana większość zadań wykonywana jest w ramach reżimu publicznoprawnego, jednak niektóre z dokonywanych czynności Gmina wykonuje na podstawie umów cywilnoprawnych.

W ramach struktury Gminy funkcjonują jednostki budżetowe i zakłady budżetowe, które nie posiadają osobowości prawnej i są powołane przez Gminę na podstawie odrębnych przepisów, w celu realizacji zadań własnych Gminy. Są to placówki oświatowe, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Zakład (...) w (…) (dalej: „Z” i/lub „Zakład”).

Gmina w ramach prowadzonej działalności realizuje szereg zadań nałożonych na nią przepisami prawa, w tym zadania o charakterze użyteczności publicznej polegające na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Realizacja zadań w zakresie sprzedaży wody i odbioru ścieków jest prowadzona przez Z.

Gmina zamierza dokonać realizacji inwestycji pn. „(…)” (zwany dalej: „Projekt”; „Inwestycja”). Zadanie będzie polegać na budowie i rozbudowie sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, w celu umożliwienia jak największej liczbie mieszkańców prawidłowej gospodarki ściekowej oraz dostaw wody pitnej. Po realizacji zadania na terenie Gminy zostanie wybudowana sieć wodociągowa (11,7 km) i kanalizacyjna (6,7 km) o łącznej długości 18,4 km.

Zakres przedmiotowy niniejszego wniosku obejmuje wszystkie wydatki poniesione na realizację Inwestycji - „(…)”. Inwestycja będzie realizowana przez Gminę na terenie Z.

Inwestycja została podzielona na etapy. Projekt będzie realizowany w latach 2022-2023. W 2022 roku wykonano i odebrano następujące zadania inwestycyjne w ramach przedmiotowego Projektu:

1)budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości (…) - etap IV G i H – w ramach zadania wybudowano odcinek sieci kanalizacyjnej o długości 1,63 km;

2)budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości (…) - etap V w miejscowości (…) - wzdłuż drogi gminnej, powstała sieć kanalizacyjna o długości 1,12 km;

3)budowa sieci wodociągowej w miejscowości (…), w ramach zadania wybudowano sieć wodociągową o długości 1,59 km;

4)budowa wodociągu w miejscowości (…), w (…) powstała sieć wodociągowa wzdłuż drogi (…) o długości 1,05 km;

5)budowa wodociągu w miejscowości (…), w ramach inwestycji wybudowano w okolicach drogi gminnej (…) sieć wodociągową o długości 1,09 km;

6)budowa wodociągu w miejscowości (…) - wybudowano sieć wodociągową w m. (…) w okolicach drogi (…) o długości 2,85 km;

7)budowa odcinka wodociągu od (…) do stacji uzdatniania wody w (…) - w ramach tego zadania wybudowano 1 km sieci wodociągowej;

8)budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości (…) - etap VI A i B w miejscowości (…), w ramach wybudowano sieć kanalizacyjną o długości 730 m w rejonie za (…) i za kościołem;

9)budowa sieci wodociągowej w miejscowości (…) - w ramach inwestycji wybudowano sieć wodociągową o długości 3 km.

W 2023 roku w ramach przedmiotowego Projektu zostaną wybudowane kolejne odcinki sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na terenie Gminy.

Po zakończeniu budowy efekty realizacji Inwestycji będą wykorzystywane przez zakład budżetowy - Z do celów prowadzonej przez niego działalności wodno-kanalizacyjnej. Z będzie odpowiedzialny za zarządzanie i administrowanie nowo wybudowaną Infrastrukturą oraz będzie pobierał opłaty za dostarczanie wody i odbieranie ścieków.

Przedmiotem działania Z jest prowadzenie działalności w zakresie:

a)zbiorowego zaopatrzenia w wodę, polegającego w szczególności na:

‒produkcji, uzdatnianiu i dostarczaniu wody,

‒eksploatacji i konserwacji sieci i urządzeń wodnych,

‒rozbudowie i budowie sieci i urządzeń wodociągowych, wykonywaniu przyłączeń,

b)zbiorowego odprowadzania ścieków, polegającego w szczególności na:

‒odbiorze, oczyszczaniu i odprowadzaniu ścieków,

‒eksploatacji i konserwacji sieci i urządzeń kanalizacyjnych,

‒rozbudowie i budowie sieci i urządzeń kanalizacyjnych, wykonywaniu przyłączeń,

c)utrzymania czystości i porządku w Gminie, polegającego na:

‒utrzymaniu czystości i porządku w miejscach publicznych na terenie Gminy,

‒odbieraniu, transportowaniu i przyjmowaniu nieczystości ciekłych oraz stałych,

d)pozostałych robót, polegających w szczególności na:

‒bieżącym utrzymaniu dróg gminnych, chodników, placów i parkingów w okresie letnim i zimowym,

‒przebudowie i remontach dróg, mostów, przepustów,

‒bieżącym utrzymaniu i konserwacji terenów zielonych, skwerów oraz nieruchomości będących własnością Gminy,

‒budowie, przebudowie, remontach i bieżącym utrzymaniu obiektów sportowych i rekreacyjnych.

Z prowadzi działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków (wraz z usługami towarzyszącymi) na rzecz mieszkańców, przedsiębiorców oraz innych instytucji spoza struktury organizacyjnej Gminy (odbiorcy zewnętrzni). Realizowana przez Z działalność w tym zakresie stanowi działalność gospodarczą i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Gmina z tego tytułu uzyskuje przychody z odpłatnej sprzedaży usług na rzecz odbiorców zewnętrznych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Z świadczy również usługi z zakresu dostarczania wody oraz odbioru ścieków na rzecz jednostek organizacyjnych Gminy (odbiorcy wewnętrzni).

W celu uzyskania dofinansowania na pokrycie kosztów związanych z realizacją Inwestycji, Gmina w lipcu 2021 r. złożyła wniosek o dofinansowanie inwestycji z Rządowego Funduszu Polski Ład w ramach Programu Inwestycji Strategicznych (dalej: „RFPŁ”) do Banku Gospodarstwa Krajowego (dalej: „BGK”). W maju 2022 r. Gmina uzyskała od BGK promesę dotyczącą dofinansowania inwestycji. Dofinansowanie z RFPŁ wyniesie 79,48% przewidywanej wartości Inwestycji, natomiast pozostałe 20,52% będzie sfinansowane przez Gminę jako wkład własny w realizację Inwestycji. Zgodnie z zasadami udzielania dofinansowania z RFPŁ wypłata z Promesy następuje na podstawie wniosku o wypłatę i w przypadku inwestycji realizowanych w okresie dłuższym niż 12 miesięcy, na podstawie jednej umowy, wypłata środków z Promesy nastąpi w następujący sposób: wypłata środków z Promesy nastąpi w dwóch transzach, każdorazowo po zakończeniu określonego etapu prac w ramach realizacji Inwestycji:

a)pierwsza transza w wysokości nie wyższej niż 50% kwoty Promesy,

b)druga transza w wysokości kwoty Promesy pomniejszonej o kwotę wypłaconą w pierwszej transzy.

Natomiast w przypadku inwestycji realizowanych w okresie dłuższym niż 12 miesięcy, na podstawie więcej niż jednej umowy, wypłata środków z Promesy następuje na podstawie wniosku o wypłatę, w trzech transzach, każdorazowo po zakończeniu określonego etapu prac w ramach realizacji Inwestycji:

a)pierwsza transza w wysokości nie wyższej niż 20% kwoty Promesy,

b)druga transza w wysokości nie wyższej niż 30% kwoty Promesy,

c)trzecia transza w wysokości kwoty Promesy pomniejszonej o kwoty wypłaconych wcześniej transz.

Finansowanie Inwestycji odbywać się będzie w ramach programu RFPŁ w kwocie brutto. Program ten nie przewiduje finansowania w kwocie netto.

Przyznawanie bezzwrotnego dofinansowania w kwocie brutto planowanej Inwestycji w ramach Programu Inwestycji Strategicznych odbywa się zgodnie z Uchwałą Rady Ministrów Nr 84/2021 z dnia 1 lipca 2021 r. w sprawie ustanowienia Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych (dalej: „Uchwała”). Zgodnie z § 4 pkt 1 Uchwały „jako wartość zadania inwestycyjnego przyjmuje się całkowitą łączną wartość wynagrodzenia wykonawcy za wykonanie zadania inwestycyjnego, w tym wartość ceny dostaw określonych w umowie lub umowach mających na celu realizację zadania inwestycyjnego”.

W marcu 2022 roku Gmina ogłosiła przetarg na wyłonienie wykonawców przedmiotowej inwestycji. W kwietniu 2022 roku zostali wyłonieni wykonawcy, z którymi w dalszej kolejności zostały podpisane umowy na realizację przedmiotowej Inwestycji. Planowany termin realizacji Inwestycji wynosi do 536 dni od dnia podpisania umowy przez Gminę umowy z wykonawcą. Faktury VAT, dokumentujące wydatki związane z realizacją przedmiotowej inwestycji są/będą wystawiane na Gminę i zostaną przedstawione Bankowi Gospodarstwa Krajowego jako załączniki do rozliczenia realizacji operacji.

Wnioskodawca jednak podkreśla, iż Inwestycja objęta niniejszym wnioskiem będzie wykorzystywana wyłącznie do świadczenia odpłatnych usług z zakresu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych (tj. mieszkańców, przedsiębiorstw oraz innych instytucji spoza struktury organizacyjnej Gminy). Przedmiotowa Inwestycja nie będzie wykorzystywana do świadczenia usług z zakresu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzecz odbiorców wewnętrznych (tj. na rzecz jednostek organizacyjnych Gminy).

Powyższe oznacza, że po zakończeniu budowy przedmiotowa Infrastruktura będzie wykorzystywana przez Gminę za pośrednictwem Z wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Z tytułu prowadzonej w tym zakresie działalności Gmina będzie uzyskiwać przychody z odpłatnej sprzedaży usług na rzecz podmiotów zewnętrznych, tj. mieszkańców, osób prowadzących działalność gospodarczą oraz przedsiębiorstw, na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Czynności te, pomimo że stanowią zadania własne Gminy zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 USG, są czynnościami opodatkowanymi VAT, które Gmina dokumentuje fakturami VAT. W konsekwencji, w związku ze świadczeniem usług opodatkowanych VAT, Gmina odpowiednio rozlicza należny podatek w deklaracjach składanych w ramach JPK_V7M. Należy bowiem wskazać, że odpłatne świadczenie usług z zakresu dostarczania wody i odprowadzania ścieków podlega opodatkowaniu VAT.

W związku z tym, efekty realizacji przedmiotowej Inwestycji będą wykorzystywane wyłącznie do czynności podlegających opodatkowaniu VAT - tj. do odpłatnego świadczenia usług w zakresie zbiorowego dostarczania wody i zbiorowego odprowadzania ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych. Wnioskodawca będzie w stanie przyporządkować poniesione w związku z realizacją przedmiotowego Projektu wydatki w całości do czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Oznacza to, że nowo wybudowana Infrastruktura wodno-kanalizacyjna nie będzie wykorzystywana do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT i zwolnionych z opodatkowania VAT.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu podatku VAT, wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację Projektu pn. „(…)”, współfinansowanej z Rządowego Funduszu Polski Ład w ramach Programu Inwestycji Strategicznych?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)”, Gminie będzie przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków inwestycyjnych związanych z ww. Projektem.

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 UPTU „podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w takim zakresie, w jakim wydatki poniesione na nabycie towarów i usług są związane z wykonywaniem działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124”.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Zatem warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 UPTU oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 UPTU. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na mocy art. 87 ust. 1 UPTU, „w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy”.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 UPTU.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 UPTU oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 UPTU. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 UPTU przypadki, kiedy faktura nie daje prawa do odliczenia VAT. Są to faktury:

‒wystawione przez podmiot nieistniejący,

‒dokumentujące transakcje niepodlegające opodatkowaniu albo zwolnione od podatku,

‒stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

‒podające kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

‒potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 k.c. – w części tych czynności,

‒wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami, jeśli nie zostały zaakceptowane przez sprzedawcę,

‒w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności.

Natomiast w świetle art. 88 ust. 4 UPTU „obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7”.

Gmina, realizując przedmiotowy Projekt będzie otrzymywać faktury VAT od podatników VAT wyłonionych w postępowaniu przetargowym. Faktury będą dokumentować czynności opodatkowane podatkiem VAT, a kwoty podawane na fakturach będą zgodne z rzeczywistością.

Wypłata dofinansowania z RFPŁ na podstawie promesy nastąpi w transzach. We wniosku o wypłatę dofinansowania z RFPŁ Gmina będzie składać oświadczenia o zakończeniu realizacji danego etapu inwestycji lub zakończeniu inwestycji realizowanej w okresie dłuższym niż 12 miesięcy.

W ocenie Gminy płatność za faktury zakupu ze środków otrzymanych z BGK w kwocie brutto nie jest przesłanką negatywną wpływającą na prawo Gminy do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach zakupu.

Należy również wskazać, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 UPTU, „podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności”.

Działalność gospodarcza - w myśl art. 15 ust. 2 UPTU - „obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”.

Należy zauważyć, że w świetle art. 15 ust. 6 UPTU, „nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych”.

Jak wynika z przytoczonego przepisu, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

‒podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa oraz

‒podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 UPTU.

Na podstawie art. 2 ust. 1 USG, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jak stanowi art. 6 ust. 1 USG, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Należy wskazać, że do zadań własnych gminy należy m.in. zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty, a w szczególności zadania własne gminy obejmują sprawy dotyczące wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych.

Gminie, na podstawie art. 2 ust. 2 USG, została nadana osobowość prawna. Usługi w zakresie działalności polegającej na odpłatnym dostarczaniu wody i odpłatnym odprowadzaniu ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych wykonywane są przez Gminę samodzielnie, na podstawie zawieranych z odbiorcami umów cywilnoprawnych. Tym samym, Gmina w analizowanym zakresie wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą i spełnia definicję podatnika VAT. Oznacza to, że świadczenie usług z zakresu dostarczania wody i odprowadzania ścieków, które wykonywane jest na warunkach i w okolicznościach właściwych dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży usług z zakresu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych będzie skutkowało powstaniem w Gminie prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupach towarów i usług związanych ze świadczeniem tych usług. Wartość przedmiotowego odliczenia zależeć będzie od możliwości dokonania przez Wnioskodawcę bezpośredniego przyporządkowania dokonanych zakupów do realizowanych usług opodatkowanych podatkiem VAT, zgodnie ze wskazanym art. 86 ust. 1 UPTU.

Jak zostało przedstawione w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Gmina podjęła się realizacji inwestycji polegającej na budowie sieci wodociągowej i sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy. Po zakończeniu budowy efekty realizacji Inwestycji zostaną przekazane zakładowi budżetowemu - Z, który będzie wykorzystywał przedmiotową infrastrukturę kanalizacyjną do czynności polegających na odpłatnym świadczeniu usług z zakresu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych.

Gmina, nabywając towary i usługi celem realizacji przedmiotowego Projektu będzie nabywała je do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 UPTU i tym samym będzie działała w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 UPTU. Za świadczenie usług wodno-kanalizacyjnych na rzecz odbiorców zewnętrznych Gmina będzie pobierała opłaty, a więc istnieje bezsporny związek planowanych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 UPTU uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W analizowanej sprawie, Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, a warunki wskazane w art. 86 ust. 1 UPTU, uprawniające do odliczenia są spełnione. W rezultacie powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nabywając towary i usługi jako podatnik podatku od towarów i usług, celem wykonywania wyłącznie czynności opodatkowanych (dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych), będzie uprawniona do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w pełnej wysokości.

Analogiczny pogląd w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT od Inwestycji współfinansowanych z Rządowego Programu Polski Ład w ramach Funduszu Inwestycji Strategicznych został potwierdzony również w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „DKIS”).

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 8 czerwca 2022 r. o sygn. 0114-KDIP4- 3.4012.232.2022.2.MP, DKIS uznał, iż: „W związku z planowaną realizacją Inwestycji, złożyli Państwo wniosek o przyznanie dofinansowania ze środków zewnętrznych, z programu Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych. W ramach przedmiotowej Inwestycji zrealizowana zostanie budowa infrastruktury kanalizacyjnej. Wytworzone w ramach Inwestycji środki trwałe będą wykorzystywane wyłącznie do odbioru ścieków od podmiotów zewnętrznych zlokalizowanych w miejscowościach (...). Z tytułu prowadzonej w tym zakresie działalności będą Państwo uzyskiwać przychody z odpłatnej sprzedaży usług na rzecz podmiotów zewnętrznych, tj. mieszkańców, osób prowadzących działalność gospodarczą oraz przedsiębiorstw, na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Czynności te, pomimo że stanowią zadania własne Gminy zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie, są czynnościami opodatkowanymi VAT, które dokumentują Państwo fakturami VAT. Wskazana infrastruktura nie będzie przez Państwa wykorzystywana do wykonywania czynności pozostających poza zakresem opodatkowania VAT lub zwolnionych od podatku. Tym samym, są Państwo w stanie precyzyjnie przyporządkować wydatki poniesione na wytworzenie opisanej powyżej infrastruktury kanalizacyjnej wyłącznie do działalności opodatkowanej VAT. (...) W konsekwencji będą Państwo mieli prawo do odliczenia w pełnej wysokości podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z wytworzeniem oraz późniejszą eksploatacją opisanej infrastruktury kanalizacyjnej”.

Tożsame stanowisko zostało również zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z dnia 3 stycznia 2023 r. o sygn. 0112-KDIL3.4012.453.2022.1.LS, w której DKIS uznał, iż: „Wątpliwości przedstawione przez Państwa dotyczą prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu podatku VAT, wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację projektu pn.: „(...)”, współfinansowanej z Rządowego Funduszu Polski Ład w ramach Programu Inwestycji Strategicznych. Zgodnie z powołanymi przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Mając na uwadze przywołane przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że w ww. zakresie warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego – o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy - są/będą spełnione, bowiem we wniosku wskazali Państwo, że Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, a efekty realizacji Inwestycji będą wykorzystywane wyłącznie do czynności podlegających opodatkowaniu VAT - tj. do odpłatnego świadczenia usług w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych. Wnioskodawca będzie w stanie przyporządkować poniesione w związku z realizacją przedmiotowego Projektu wydatki w całości do czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Nowo wybudowana Infrastruktura kanalizacyjna nie będzie wykorzystywana do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT i zwolnionych z opodatkowania VAT. Podsumowując, Gmina ma/będzie mieć prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z realizacją projektu pn.: „(…)”.Tym samym mają/będą mieć Państwo prawo do zwrotu różnicy podatku VAT, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy”.

Analogiczny pogląd został również zaprezentowany w interpretacjach indywidualnych DKIS z dnia 24 października o sygn. 0114-KDIP4-1.4012.467.2022.2.DP oraz z dnia 13 września 2022 r. o sygn. 0114-KDIP4-3.4012.463.2022.1.MP.

W analizowanym przypadku nie wystąpią również przesłanki uniemożliwiające prawo do odliczenia podatku VAT wymienione w art. 88 UPTU. W ocenie Gminy przesłanką skutkującą brakiem prawa do odliczenia podatku VAT nie jest bowiem otrzymanie dofinansowania z RFPŁ w kwocie brutto. Stanowisko to potwierdza m.in. interpretacja indywidualna DKIS z dnia 31 maja 2022 r. o sygn. 0112-KDIL3.4012.145.2022.2.MS, w której uznano, iż: „w sytuacji ponoszenia wydatków na realizację inwestycji finansowanej w ramach Programu Inwestycji Strategicznych „Polski Ład” nie zaistnieją negatywne przesłanki z art. 88 ustawy VAT, które nie dają prawa do odliczenia podatku VAT z faktur zakupu. Taką przesłanką nie jest płatność za wydatki w ramach projektu w wysokości brutto. (...) W konsekwencji Państwa stanowisko, zgodnie z którym płatność za faktury zakupu ze środków otrzymanych z Banku Gospodarstwa Krajowego w kwocie brutto nie jest przesłanką negatywną wpływającą na prawo Gminy do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach zakupu należy uznać za prawidłowe”.

W konsekwencji Gmina - na podstawie art. 86 ust. 1 UPTU - będzie miała pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją przedmiotowej Inwestycji oraz prawo do jego zwrotu zgodnie z art. 87 ust. 1 UPTU. W analizowanym przypadku nie wystąpią bowiem przesłanki, o których mowa w art. 88 ust. 4 UPTU.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Art. 87 ust. 1 ustawy stanowi:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-ust. 6l ustawy.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy:

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Na tle przedstawionego opisu sprawy Państwa wątpliwości dotyczą prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację Projektu.

Jak wskazano na wstępie, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Odnosząc powyższe przepisy do okoliczności niniejszej sprawy należy stwierdzić, że warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, są/ będą spełnione. Jak Państwo wskazali, efekty realizacji przedmiotowej Inwestycji będą wykorzystywane wyłącznie do czynności podlegających opodatkowaniu VAT – tj. do odpłatnego świadczenia usług w zakresie zbiorowego dostarczania wody i zbiorowego odprowadzania ścieków na rzecz odbiorców zewnętrznych. Nowo wybudowana Infrastruktura wodno-kanalizacyjna nie będzie wykorzystywana do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT i zwolnionych z opodatkowania VAT. Po zakończeniu budowy przedmiotowa Infrastruktura będzie wykorzystywana przez Gminę za pośrednictwem Z wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Z tytułu prowadzonej w tym zakresie działalności Gmina będzie uzyskiwać przychody z odpłatnej sprzedaży usług na rzecz podmiotów zewnętrznych.

W konsekwencji, przysługuje / będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację Projektu pn. „(…)”. Tym samym mają/będą mieć Państwo prawo do zwrotu różnicy podatku VAT, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy. Prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu podatku VAT przysługuje / będzie Państwu przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych zawartych w art. 88 ustawy.

Ponadto należy zauważyć, że z analizy przepisów art. 88 wynika, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia m.in. w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku, a także gdy faktury podają kwoty niezgodne z rzeczywistością lub faktury stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane lub co do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego. Ponadto z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni (warunek ten w opisanej sytuacji Państwo spełniają). Tym samym płatność za faktury zakupu ze środków otrzymanych z Banku Gospodarstwa Krajowego w kwocie brutto nie jest/nie będzie przesłanką negatywną wpływającą na prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach zakupu.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒  Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒  Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).