Brak opodatkowania czynności wycofania z majątku Spółki Składników I do majątku Wspólników, zwolnienie od podatku VAT czynności wycofania z majątku Sp... - Interpretacja - 0111-KDIB3-2.4012.89.2023.2.SR

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 27 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.89.2023.2.SR

Temat interpretacji

Brak opodatkowania czynności wycofania z majątku Spółki Składników I do majątku Wspólników, zwolnienie od podatku VAT czynności wycofania z majątku Spółki (ewidencji środków trwałych) Składników II, oraz sposobu dokonania korekty podatku naliczonego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

-prawidłowe w części:

-braku opodatkowania czynności wycofania z majątku Spółki Składników I do majątku Wspólników;

-nieprawidłowe w części:

-zwolnienia od podatku VAT czynności wycofania z majątku Spółki (ewidencji środków trwałych) Składników II;

-sposobu dokonania korekty podatku naliczonego.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie:

-braku opodatkowania czynności wycofania z majątku Spółki Składników I do majątku Wspólników,

-zwolnienia od podatku VAT czynności wycofania z majątku Spółki (ewidencji środków trwałych) Składników II,

-sposobu dokonania korekty podatku naliczonego.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 kwietnia 2023 r. (wpływ 18 kwietnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wspólnicy Spółki cywilnej prowadzą wspólnie w Polsce działalność gospodarczą w formie Spółki cywilnej pod firmą (…) S.C. (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”). Przeważającym przedmiotem działalności Spółki jest PKD 47.21.Z Sprzedaż detaliczna owoców i warzyw prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach. Spółka jest podatnikiem VAT czynnym, zarejestrowanym na potrzeby rozliczania podatku VAT. Wspólnicy Spółki są polskimi rezydentami podatkowymi.

Spółka posiada w swoim majątku m.in. budynki, budowle i grunty zabudowane, które wykorzystuje w działalności gospodarczej w zakresie handlu i najmu. Wskazane wyżej składniki majątku można przypisać do dwóch grup:

1.Składniki stanowiące grunty zabudowane nabyte bezpośrednio przez Spółkę („Składniki I”). Transakcja ich nabycia była zwolniona z VAT, jako że były zabudowane, a od pierwszego zasiedlenia do ich zakupu minęło więcej niż 2 lata. Jednocześnie, Spółka nie poniosła na Składniki I nakładów inwestycyjnych zwiększających wartość początkową gruntów zabudowanych o co najmniej 30% ich wartości początkowej w ciągu ostatnich dwóch lat.

2.Hale sklepowe, parkingi oraz inne budynki i budowle wybudowane przez Spółkę („Składniki II”) na gruntach należących do Wspólników Spółki lub pozostających w ich użytkowaniu wieczystym. Spółka budując Składniki II na gruntach należących do wspólników odliczała VAT od wydatków związanych z realizacją inwestycji.

Składniki I i II w dalszej treści wniosku będą łącznie określane jako „Składniki”.

Wspólnicy Spółki zamierzają podjąć uchwały, na mocy których postanowią o wycofaniu z majątku Spółki i o przeniesieniu do majątku osobistego Wspólników poszczególnych gruntów zabudowanych wchodzących w skład Składników I, w częściach (proporcjach) odpowiadających udziałom Wspólników w zysku Spółki.

W wykonaniu ww. uchwał zostaną zawarte umowy w formie aktu notarialnego przenoszące Składniki I z majątku Spółki (współwłasności łącznej wszystkich Wspólników), do majątku osobistego Wspólników (współwłasność ułamkowa). Przedmiotowe umowy zawarte zostaną pomiędzy Wspólnikami działającymi w charakterze Wspólników Spółki, a Wspólnikami – działającymi w imieniu własnym. W wyniku zawarcia ww. umów Wspólnicy nabędą Składniki I do majątków osobistych – w proporcjach odpowiadających udziałom Wspólników w zysku Spółki. W ten sposób nastąpi przeniesienie określonych Składników I z majątku Wspólników Spółki (masy majątkowej Spółki objętej współwłasnością łączną) do majątków osobistych tychże Wspólników (masa majątkowa objęta współwłasnością w częściach ułamkowych). Przeniesienie nastąpi bez żadnej odpłatności ani świadczenia wzajemnego, nie będzie także stanowiło formy wypłaty zysku dla Wspólników, ani też nie będzie stanowić uregulowania jakiegokolwiek zobowiązania pieniężnego Spółki wobec Wspólników. W wykonaniu umów zostaną złożone wnioski wieczystoksięgowe o zmianę w działach II ksiąg wieczystych dot. odpowiednich Składników I.

W odniesieniu do Składników II – na mocy podjętej uchwały – Wspólnicy zamierzają wycofać powyższe Składniki II ze Spółki i przenieść ich własność na rzecz Wspólników na cele osobiste. Wspólnicy staną się właścicielami Składników II jako osoby fizyczne w takiej samej proporcji, w jakiej są właścicielami albo użytkownikami wieczystymi gruntów, na których Składniki II zostały wybudowane.

Wskutek podjęcia ww. uchwały Składniki II zostaną wycofane z majątku Spółki (tj. z ewidencji środków trwałych). Wnioskodawca informuje, że od momentu wybudowania Składników II do momentu ich wycofania z majątku Spółki (ewidencji środków trwałych) upłynie więcej niż 2 lata. W okresie dwóch lat poprzedzających ww. wycofanie Składników II z majątku Spółki (ewidencji środków trwałych), Spółka nie poniosła nakładów na ich wybudowanie w wartości przekraczającej 30% ich wartości początkowej.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo następujące informacje:

Na pytanie Organu „Czy Państwa Spółka ponosiła nakłady na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym budynków/budowli znajdujących się na działkach składających się na „grunty zabudowane” (Składniki I), w stosunku do których przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (proszę wskazać odrębnie do każdego budynku/budowli)?”, podali Państwo, że „Spółka nie ponosiła nakładów na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym budynków/budowli znajdujących się na działce w (…), w stosunku do których przysługiwało Spółce prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Spółka nie ponosiła nakładów na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym budynków/budowli znajdujących się na działce przy ul. (…) w stosunku do których przysługiwało Spółce prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.”

Na pytanie Organu „Jeżeli Państwa Spółka ponosiła ww. nakłady na ulepszenie budynków/budowli znajdujących się na ww. działkach, to proszę wskazać odrębnie do każdego ulepszanego obiektu:

a)czy w odniesieniu do ww. budynków/budowli po ulepszeniu miało miejsce pierwsze oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne ww. budynków/budowli?

b)czy od ww. zajęcia (używania) budynków/budowli do momentu zbycia upłynie/nie upłynie okres krótszy niż 2 lata?

c)z ilu geodezyjnie wyodrębnionych działek składają się nabyte przez Państwa Spółkę „grunty zabudowane” (Składniki I)? Proszę o podanie numerów ewidencyjnych tych działek.

d)na której konkretnie działce znajduje się ulepszony obiekt budowlany (proszę podać nr ewidencyjny działki)?

e)czy wartość ulepszeń poszczególnych budynków/budowli przekraczała 15 000 zł?”,

odpowiedzieli Państwo, że „Spółka nie ponosiła ww. nakładów, zgodnie z odpowiedzią na pytanie nr 1, w związku z czym nie może odpowiedzieć na powyższe pytanie.”

Na pytanie Organu „Czy hale sklepowe i parkingi wchodzące w skład „Składników II” stanowią budynki lub budowle w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 ze zm.)?”, wskazali Państwo, że „Tak, hale sklepowe i parkingi wchodzące w skład „Składników II” stanowią budynki lub budowle w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.”

Na pytanie Organu „Czy wartość początkowa poszczególnych hal sklepowych, parkingów oraz innych budynków i budowli wybudowanych przez Spółkę („Składniki II”) przekraczała 15 000 zł?”, odpowiedzieli Państwo, że „Tak, wartość początkowa poszczególnych hal sklepowych, parkingów oraz innych budynków i budowli wybudowanych przez Spółkę („Składniki II”) przekraczała 15 000 zł.”

Na pytanie Organu „Czy Składniki I i Składniki II są wykorzystywane przez Państwa Spółkę w działalności gospodarczej opodatkowanej VAT?”, wskazali Państwo, że „Tak, Składniki I i Składniki II są wykorzystywane przez Spółkę w działalności gospodarczej opodatkowanej VAT.”

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług

1.Czy wycofanie Składników I z majątku Spółki do majątku Wspólników będzie stanowiło dostawę towarów opodatkowaną podatkiem od towarów i usług?

2.Czy wycofanie z majątku Spółki (ewidencji środków trwałych) Składników II stanowić będzie dostawę towarów opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, która objęta jest zwolnieniem przedmiotowym z opodatkowania?

3.W jaki sposób ustalić wysokość korekty podatku naliczonego w związku z wycofaniem z majątku Spółki Składników I oraz Składników II oraz w jakim terminie należy rozliczyć korektę podatku naliczonego?

Państwa stanowisko w sprawie (uzupełnione w piśmie z 18 kwietnia 2023 r.)

1.Wycofanie Składników I z majątku Spółki do majątku Wspólników nie będzie stanowiło dostawy towarów opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

2.Wycofanie z majątku Spółki (z ewidencji środków trwałych) Składników II stanowić będzie dostawę towarów opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, która objęta jest zwolnieniem przedmiotowym z opodatkowania.

3.Spółka wykaże korektę podatku VAT naliczonego w deklaracji podatkowej za pierwszy okres roku podatkowego, następującego po roku, w którym Składniki zostaną wycofane z majątku Spółki. Powstanie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego będzie zależne od okresu, w którym zostały poniesione wydatki na ich wytworzenie (budowę) lub ulepszenie:

a.Podatek naliczony od wydatków poniesionych na wytworzenie środków trwałych (budynków lub budowli) oraz od wydatków poniesionych na ulepszenie środków trwałych (budynków lub budowli) przyjętych do użytkowania w okresie 10 lat przed wycofaniem wskazanych wyżej składników majątkowych ze Spółki podlegać będzie korekcie. Wysokość korekty będzie liczona w ten sposób, że za każdy rok pozostającego okresu korekty, Spółka skoryguje 1/10 podatku naliczonego odliczonego w momencie poniesienia wydatku.

b.Podatek naliczony od wydatków poniesionych na wytworzenie środków trwałych (budynków lub budowli) oraz od wydatków poniesionych na ulepszenie środków trwałych (budynków lub budowli) przyjętych do użytkowania w okresach wcześniejszych niż 10 lat przed ich wycofaniem ze Spółki, nie będzie podlegał korekcie, jako że okres korekty wobec tych wydatków upłynął.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Ad 1

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej też jako: „ustawa o VAT”) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Grunty zabudowane, budynki i budowle, na płaszczyźnie ustawy o VAT, spełniają zatem definicję towaru.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z powyżej przywołanych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia, w całości lub części, kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Zatem, aby doszło do uznania czynności nieodpłatnego przekazania towarów za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

-dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,

-przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,

-przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar (lub jego części składowe), w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało w całości lub w części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jego nabyciu, imporcie lub wytworzeniu.

Zatem, wycofanie ze Spółki Składników I, nie będzie mieściło się w pojęciu dostawy towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, ponieważ nie zostaną spełnione wszystkie przesłanki wynikające z tego przepisu. Przedmiotem przekazania będzie towar należący do Spółki, przy czym przy nabyciu tego towaru (Składniki I) Spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. A zatem czynność obejmująca wycofanie Składników I do majątku wspólników nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, mając na uwadze opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa, stwierdzić należy, że wycofanie ze Spółki Składników I nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad 2

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej też jako: „ustawa o VAT”) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Budynki i budowle, na płaszczyźnie ustawy o VAT, spełniają definicję towaru.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z powyżej przywołanych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia, w całości lub części, kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

W konsekwencji, mając na uwadze, że Spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT przy wytworzeniu przedmiotowych Składników II, to ich nieodpłatne przekazanie na rzecz wspólników Spółki będzie stanowiło opodatkowaną dostawę towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Zgodnie zaś z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT przez pierwsze zasiedlenie należy rozumieć oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przenosząc powyższe przepisy na przedstawione zdarzenie przyszłe, należy wskazać, że wycofanie Składników II do majątku wspólników będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 7 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, gdyż jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Spółce przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wytworzenia (zbudowania) tych towarów (budynków i budowli).

Mając jednak na uwadze, że od pierwszego zasiedlenia Składników II minęło więcej niż 2 lata, to nieodpłatna dostawa Składników II będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

W konsekwencji, wycofanie Składników II z majątku Spółki do majątku wspólników stanowić będzie dostawę towarów w rozumieniu ustawy o VAT, ale dostawa ta będzie zwolniona z opodatkowania VAT.

Ad 3

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Zgodnie zaś z treścią art. 91 ust. 1 ustawy o VAT, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6,10 lub 10a lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

Na podstawie art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Termin na złożenie korekty został określony w art. 91 ust. 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym, korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej – w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

Przepis art. 91 ust. 4 ustawy o VAT stanowi, że w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

Z kolei zgodnie z art. 91 ust. 6 ustawy o VAT, w przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:

1)opodatkowane – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;

2)zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

Przenosząc powyższe na płaszczyznę analizowanego zdarzenia przyszłego należy wskazać, że Składniki II wybudowane przez Spółkę stanowiły środki trwałe, które od momentu przekazania do użytkowania wykorzystywane były przez Spółkę w prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie handlu. Dla środków trwałych w postaci nieruchomości ustawodawca przyjął 10-letni okres korekty podatku naliczonego.

Pojęcie nieruchomości nie zostało zdefiniowane w treści ustawy o VAT. W konsekwencji, należy w tym kontekście sięgnąć do art. 13b rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.2011.77.1). Zgodnie z art. 13b tego rozporządzenia do celów stosowania dyrektywy 2006/112/WE za „nieruchomość” uznaje się:

a)każdą określoną część ziemi, na jej powierzchni lub pod jej powierzchnią, która może stać się przedmiotem własności i posiadania;

b)każdy budynek lub każdą konstrukcję przytwierdzone do gruntu lub w nim osadzone powyżej lub poniżej poziomu morza, których nie można w łatwy sposób zdemontować lub przenieść;

c)każdy zainstalowany element stanowiący integralną część budynku lub konstrukcji, bez którego budynek lub konstrukcja są niepełne, taki jak drzwi, okna, dachy, schody i windy;

d)każdy element, sprzęt lub maszynę zainstalowane na stałe w budynku lub konstrukcji, które nie mogą być przeniesione bez zniszczenia lub zmiany budynku lub konstrukcji.

Mając na uwadze powyższy przepis oraz wykładnię pojęcia nieruchomości w kontekście przepisów ustawy o VAT przedstawianą przez sądy administracyjne (w tym przykładowo NSA w wyroku z dnia 18 marca 2021 r. o sygn. akt I FSK 1627/19, należy stwierdzić, że Składniki II stanowią nieruchomości w rozumieniu art. 91 ust. 2 ustawy o VAT. W konsekwencji, w momencie wycofania Składników II ze Spółki do majątku wspólników może powstać obowiązek korekty podatku naliczonego, który został odliczony w związku z ich zakupem lub wytworzeniem (budową).

Powstanie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego będzie zależne od okresu, w którym zostały poniesione wydatki na zakup lub wytworzenie (budowę) lub ulepszenie Składników II:

1.Podatek naliczony od wydatków poniesionych na wytworzenie środków trwałych (budynków lub budowli) oraz od wydatków poniesionych na ulepszenie środków trwałych (budynków lub budowli) przyjętych do użytkowania w okresie 10 lat przed ich wycofaniem ze Spółki podlegać będzie korekcie. Wysokość korekty będzie liczona w ten sposób, że za każdy rok okresu korekty, pozostającego na moment wycofania składników z majątku Spółki, Spółka skoryguje 1/10 podatku naliczonego odliczonego w momencie poniesienia wydatku.

2.Podatek naliczony od wydatków poniesionych na wytworzenie środków trwałych (budynków lub budowli) oraz od wydatków poniesionych na ulepszenie środków trwałych (budynków lub budowli) przyjętych do użytkowania w okresach wcześniejszych niż 10 lat przed ich wycofaniem ze Spółki, nie będzie podlegał korekcie, jako że okres korekty wobec tych wydatków upłynął.

Spółka wykaże korektę podatku VAT naliczonego w deklaracji podatkowej za pierwszy okres roku podatkowego, następującego po roku, w którym Składniki II zostaną wycofane z majątku Spółki.

W uzupełnieniu stanowiska własnego do pytania nr 3 Spółka wskazuje, że w jej ocenie brak będzie obowiązków związanych z korektą podatku naliczonego w związku z wycofaniem z majątku Składników I.

Powyższe stanowisko wynika w ocenie Wnioskodawcy z faktu, że przy zakupie Składników I, Spółka nie dokonała odliczenia podatku naliczonego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

-prawidłowe w części:

-braku opodatkowania czynności wycofania z majątku Spółki Składników I do majątku Wspólników;

-nieprawidłowe w części:

-zwolnienia od podatku VAT czynności wycofania z majątku Spółki (ewidencji środków trwałych) Składników II;

-sposobu dokonania korekty podatku naliczonego.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:

Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym     również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Należy jednakże zauważyć, że ustawodawca od powyższej reguły przewidział wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów – w art. 7 ust. 2 ustawy, natomiast w przypadku świadczenia usług – w art. 8 ust. 2 ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazanie), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 2 ustawy:

Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu, nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Aby zatem nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, a co za tym idzie za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów i świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Państwa Spółka posiada w swoim majątku m.in. budynki, budowle i grunty zabudowane, które wykorzystuje w działalności gospodarczej w zakresie handlu i najmu. Wskazane wyżej składniki majątku można przypisać do dwóch grup:

1.Składniki stanowiące grunty zabudowane nabyte bezpośrednio przez Spółkę („Składniki I”).

2.Hale sklepowe, parkingi oraz inne budynki i budowle wybudowane przez Spółkę („Składniki II”) na gruntach należących do Wspólników Spółki lub pozostających w ich użytkowaniu wieczystym.

Wspólnicy Spółki zamierzają podjąć uchwały, na mocy których postanowią o wycofaniu z majątku Spółki i o przeniesieniu do majątku osobistego Wspólników poszczególnych gruntów zabudowanych wchodzących w skład Składników I, w częściach (proporcjach) odpowiadających udziałom Wspólników w zysku Spółki. Przeniesienie nastąpi bez żadnej odpłatności ani świadczenia wzajemnego, nie będzie także stanowiło formy wypłaty zysku dla Wspólników, ani też nie będzie stanowić uregulowania jakiegokolwiek zobowiązania pieniężnego Spółki wobec Wspólników. W odniesieniu do Składników II – na mocy podjętej uchwały – Wspólnicy zamierzają wycofać powyższe Składniki II ze Spółki i przenieść ich własność na rzecz Wspólników na cele osobiste. Wspólnicy staną się właścicielami Składników II jako osoby fizyczne w takiej samej proporcji, w jakiej są właścicielami albo użytkownikami wieczystymi gruntów, na których Składniki II zostały wybudowane.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą opodatkowania czynności wycofania z majątku Spółki Składników I do majątku Wspólników.

W świetle powołanych powyżej przepisów budynki, budowle oraz grunt spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich zbycie stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Przy czym – jak wynika z opisu sprawy – w rozpatrywanej sprawie wycofanie z majątku Spółki gruntów zabudowanych budynkami i budowlami składających się na Składniki I i przekazanie ich do majątku Wspólników nastąpi nieodpłatnie.

Odnosząc się zatem do Państwa wątpliwości, należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie istotnym jest brak prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia przez Państwa Spółkę gruntów zabudowanych budynkami i budowlami składających się na Składniki I. Jak Państwo wskazali w opisie sprawy, transakcja nabycia ww. gruntów zabudowanych (Składników I) była zwolniona z VAT, jako że były zabudowane, a od pierwszego zasiedlenia do ich zakupu minęło więcej niż 2 lata. Jednocześnie, Państwa Spółka nie ponosiła nakładów na ulepszenie ww. Składników I, w stosunku do których przysługiwałoby Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Powyższe oznacza, że wycofanie z majątku Spółki Składników I i przekazanie ich do majątku Wspólników, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem nie będzie spełniony warunek, o którym mowa w art. 7 ust. 2 ustawy, tj. Państwa Spółce nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. Składników I.

Reasumując, wycofanie z majątku Spółki Składników I i przekazanie ich do majątku Wspólników nie będzie stanowiło dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a tym samym nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również zwolnienia od podatku VAT czynności wycofania z majątku Spółki (ewidencji środków trwałych) Składników II.

W związku z przedstawionym opisem sprawy, z którego wynika, że budynki i budowle składające się na Składniki II (hale sklepowe, parkingi oraz inne budynki i budowle) zostały wybudowane przez Państwa Spółkę na gruntach należących do Wspólników Spółki lub pozostających w ich użytkowaniu wieczystym, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy nakłady poniesione na budowę ww. budynków i budowli na gruntach będącym własnością odrębnych podmiotów – w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – należy traktować jako towar. W tym celu niezbędne staje się odwołanie do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Na podstawie art. 45 Kodeksu cywilnego:

Rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Stosownie natomiast do art. 47 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

W myśl art. 48 kodeksu cywilnego:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Tak więc rzecz, która stała się częścią składową innej rzeczy (rzeczy nadrzędnej), traci samodzielny byt prawny i dzieli losy prawne rzeczy nadrzędnej.

Z punktu widzenia prawa cywilnego nakłady na nieruchomość (np. wybudowanie budynku lub budowli), poniesione na cudzym gruncie stanowią część składową gruntu, a tym samym własność właściciela gruntu. W konsekwencji podmiot, który wybudował taki obiekt posadowiony na cudzym gruncie, nie może go sprzedać, ponieważ nie ma do niego tytułu prawnego. Niemniej jednak dysponuje on pewnym prawem do poniesionych nakładów, i może to prawo przenieść na rzecz innego podmiotu.

Wprawdzie ustawa o podatku od towarów i usług w odniesieniu do dostawy towarów posługuje się sformułowaniem „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel” (art. 7 ust. 1 ustawy), a więc nie uzależnia dostawy towarów od tytułu własności, jednak nakłady poniesione na nieruchomość nie stanowią odrębnych rzeczy, które mogłyby stanowić towar (w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy), a więc ich przekazanie nie może uchodzić za dostawę towarów.

Analiza przedstawionego przez Państwa opisu sprawy na tle powołanych powyżej przepisów prowadzi zatem do wniosku, że wycofania z majątku Spółki (ewidencji środków trwałych) i przeniesienia na rzecz Wspólników nakładów poniesionych przez Państwa Spółkę na wybudowanie budynków i budowli składających się na Składniki II na gruncie należącym do Wspólników, nie można rozpatrywać w kategorii dostawy towarów, gdyż nie mamy tu do czynienia z odrębną rzeczą, która mogłaby stanowić – zdefiniowany w art. 2 pkt 6 ustawy – towar.

Niemniej jednak nakład jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Zatem wycofanie z majątku Spółki Składników II (nakładów poniesionych przez Państwa Spółkę w związku z wybudowaniem hal sklepowych, parkingów oraz innych budynków i budowli na gruntach niebędącym własnością Państwa Spółki) i przeniesienie ich na rzecz Wspólników, należy traktować jako świadczenie usług (w przedmiotowej sytuacji nieodpłatne), bowiem jest to w istocie przekazanie jedynie poniesionych nakładów, a nie budynków i budowli wraz z gruntem.

Wskazać należy, że stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy nieodpłatne świadczenie usług uznaje się za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli nie jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Opodatkowaniu – zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT – podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością, a więc nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zysk, wizerunek czy odbiór przez kontrahentów. Natomiast przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć te nieodpłatne usługi, które są wykonywane w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podmiotu, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. Jeśli podejmowane przez podmiot działania mają na celu przyniesienie korzyści prowadzonej działalności gospodarczej, to tym samym są związane z jej prowadzeniem.

Z treści wniosku wynika, że Państwa Spółka wycofa z majątku Spółki Składniki II (hale sklepowe, parkingi oraz inne budynki i budowle) i przeniesie je nieodpłatnie na rzecz Wspólników na cele osobiste.

Z uwagi na powyższe okoliczności, w niniejszej sprawie nie można uznać, że przekazanie przez Państwa Spółkę nakładów związanych z budową ww. Składników II (hal sklepowych, parkingów oraz innych budynków i budowli) na rzecz Wspólników będzie miało wpływ na przyszłą sprzedaż Państwa Spółki w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, jej wizerunek, generowane zyski czy odbiór przez kontrahentów. Tym samym trudno jest uznać, że czynność ta jest dokonywana na cele związane z działalnością gospodarczą Państwa Spółki.

Zatem, wycofanie z majątku Państwa Spółki i nieodpłatne przekazanie przez Państwa Spółkę nakładów związanych z budową ww. Składników II (hal sklepowych, parkingów oraz innych budynków i budowli) posadowionych na gruncie niebędącym własnością Państwa Spółki, do majątku osobistego Wspólników, należy traktować jako świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Mamy tu bowiem do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem usług (polegającym na przekazaniu nakładów związanych z budynkami i budowlami) na rzecz Wspólników, które nie jest związane z działalnością gospodarczą Państwa Spółki.

W konsekwencji, mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że wycofanie z majątku Państwa Spółki i nieodpłatne przekazanie nakładów związanych z budową ww. Składników II (hal sklepowych, parkingów oraz innych budynków i budowli) posadowionych na gruncie niebędącym własnością Państwa Spółki na rzecz Wspólników na cele osobiste, będzie stanowić nieodpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, zrównane z odpłatnym świadczeniem, podlegające opodatkowaniu na mocy art. 5 ust. 1 cyt. ustawy.

Należy również zaznaczyć, że ani przepisy ustawy, ani też rozporządzenia wykonawcze do ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku dla ww. usług, w związku z czym, usługa ta nie będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Tym samym wycofanie z majątku Państwa Spółki i nieodpłatne przekazanie nakładów związanych z budową ww. Składników II (hal sklepowych, parkingów oraz innych budynków i budowli) posadowionych na gruncie niebędącym własnością Państwa Spółki na rzecz Wspólników na cele osobiste, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki.

Podsumowując Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą także obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do cytowanego wyżej przepisu, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do ich dokonania zostały określone w art. 91 ustawy.

Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy:

Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10, 10a lub 10c-10g lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku  podatkowego.

W myśl art. 91 ust. 2 ustawy:

W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Art. 91 ust. 3 ustawy stanowi, że:

Korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

Na mocy art. 91 ust. 4 ustawy:

W przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

W myśl art. 91 ust. 5 ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 – w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Zgodnie z art. 91 ust. 6 ustawy:

W przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:

1)opodatkowane – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;

2)zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

Art. 91 ust. 7 ustawy stanowi, że:

Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

Stosownie do art. 91 ust. 7a ustawy:

W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty.

Na mocy art. 91 ust. 7b ustawy:

W przypadku towarów i usług innych niż wymienione w ust. 7a, wykorzystywanych przez podatnika do działalności gospodarczej, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 1, ust. 2 zdanie trzecie i ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 7c.

Jak stanowi ust. 7c powołanego artykułu:

Jeżeli zmiana prawa do obniżenia podatku należnego wynika z przeznaczenia towarów lub usług, o których mowa w ust. 7b, wyłącznie do wykonywania czynności, w stosunku do których nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, lub wyłącznie do czynności, w stosunku do których takie prawo przysługuje – korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła ta zmiana. Korekty tej nie dokonuje się, jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania, upłynęło 12 miesięcy.

Zgodnie z art. 91 ust. 7d ustawy:

W przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego lub do czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana.

Na podstawie art. 91 ust. 8 ustawy:

Korekty, o której mowa w ust. 5-7, dokonuje się również, jeżeli towary i usługi nabyte do wytworzenia towaru, o którym mowa w ust. 2, zostały zbyte lub zmieniono ich przeznaczenie przed oddaniem tego towaru do użytkowania.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów stwierdzić należy, że podatnik jest zobowiązany, co do zasady, dokonać korekty podatku naliczonego w sytuacji, gdy zmienia się przeznaczenie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych nabywcy lub podatnik dokonał odliczenia podatku naliczonego w wyższej lub niższej wartości niż wyliczona za dany rok.

Ponadto przepis art. 91 ust. 5 ustawy wprowadza szczególny przypadek dokonywania korekt w sytuacji, gdy podatnik w okresie trwania korekty cząstkowej – tj. w okresie 10 lat w przypadku nieruchomości – zbywa dany środek trwały.

W takich sytuacjach – zbycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych – przyjmuje się fikcję prawną, że zbyte składniki majątku służą nadal działalności opodatkowanej lub nadal działalności zwolnionej lub niepodlegającej opodatkowaniu, aż do końca okresu korekty. Korekty za wszystkie pozostałe okresy dokonuje się w deklaracji za miesiąc, w którym dokonano sprzedaży.

Jeśli transakcja zbycia środka trwałego została opodatkowana, wówczas przyjmuje się, że przez cały pozostały do korekty okres towar ten bądź usługa służy w całości transakcjom dającym prawo do odliczenia. Natomiast jeśli sprzedaż była zwolniona lub nie podlegała opodatkowaniu, wówczas przyjmuje się, że zbywany środek trwały służy czynnościom niedającym prawa do odliczenia.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji pojęcia „nieruchomość”. Niemniej jednak ustawodawca unijny wychodząc naprzeciw oczekiwaniom państw członkowskich wprowadził rozporządzeniem wykonawczym Rady (UE) nr 1042/2013 z dnia 7 października 2013 r. (Dz. Urz. UE L Nr 284 z 26 października 2013 r., s. 1) zmianę do rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z 23 marca 2011 r., str. 1, z późn. zm.) – zwanego dalej rozporządzeniem 282/2011 – dotyczącą pojęcia „nieruchomość. Zmiany w tym zakresie obowiązują od dnia 1 stycznia 2017 r.

Zgodnie z art. 13b rozporządzenia 282/2011:

Do celów stosowania dyrektywy 2006/112/WE za „nieruchomość” uznaje się:

a.każdą określoną część ziemi, na jej powierzchni lub pod jej powierzchnią, która może stać się przedmiotem własności i posiadania;

b.każdy budynek lub każdą konstrukcję przytwierdzone do gruntu lub w nim osadzone powyżej lub poniżej poziomu morza, których nie można w łatwy sposób zdemontować lub przenieść;

c.każdy zainstalowany element stanowiący integralną część budynku lub konstrukcji, bez którego budynek lub konstrukcja są niepełne, taki jak drzwi, okna, dachy, schody i windy;

d.każdy element, sprzęt lub maszynę zainstalowane na stałe w budynku lub konstrukcji, które nie mogą być przeniesione bez zniszczenia lub zmiany budynku lub konstrukcji.

Jednocześnie należy zauważyć, że przepisy art. 91 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług odsyłają do przepisów o podatku dochodowym dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.), dalej: „ustawa o podatku dochodowym”:

Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1)budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

2)maszyny, urządzenia i środki transportu,

3)inne przedmioty

– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

W myśl art. 16a ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym:

Amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 16c, niezależnie od przewidywanego okresu używania:

1)przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej „inwestycjami w obcych środkach trwałych”,

2)budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,

3)składniki majątku, wymienione w ust. 1, niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 17a pkt 1, zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami tych składników − jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający

− zwane także środkami trwałymi;

4)tabor transportu morskiego w budowie, sklasyfikowany w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz.U. poz. 1676, z 2017 r. poz. 2453, z 2018 r. poz. 2440, z 2019 r. poz. 2554 oraz z 2020 r. poz. 556) w grupowaniu o symbolu ex 30.11 „Statki i konstrukcje pływające”, przy czym oznaczenie „ex” oznacza, że zakres wyrobów i usług jest węższy niż określony w grupowaniu.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że przepisy ustawy o podatku dochodowym nie uznają budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie za inwestycje w obcych środkach trwałych. W przypadku budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie mamy do czynienia z sytuacją, w której podatnik ponosi nakłady na środek trwały niestanowiący jego własności, z zastrzeżeniem, że w takim wypadku nakłady mają charakter budynku lub budowli. Przy dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych od budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie stosuje się takie same zasady, jak przy amortyzacji własnych środków trwałych.

Zatem, budynki i budowle wzniesione na cudzym gruncie stanowią odrębną kategorię środków trwałych. W tym przypadku budynki/budowle wybudowane i wykorzystywane przez podatnika nie stanowią, co prawda, na gruncie przepisów prawa cywilnego, jego własności (mimo poniesienia przez niego nakładów na ich wybudowanie), lecz stanowią jego środek trwały, podlegający amortyzacji.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa należy wskazać, że w przypadku budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie, nakłady mają charakter nieruchomości.

Odnosząc się do obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego w odniesieniu do Składników I, należy stwierdzić, że w związku z wycofaniem z majątku Państwa Spółki Składników I i przekazaniem ich do majątku Wspólników zmieni się ich przeznaczenie. Najpierw bowiem były one wykorzystywane do czynności opodatkowanych, natomiast w momencie zbycia nastąpi zmiana przeznaczenia tych Składników do czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Przy czym, jak wynika z opisu sprawy, w przypadku Składników I podatek naliczony przy zakupie w ogóle nie wystąpił, bowiem, jak Państwo wskazali, transakcja nabycia ww. gruntów zabudowanych (Składników I) była zwolniona z VAT. Z tytułu nabycia działek, budynków i budowli składających się na Składniki I, Państwa Spółka nie dokonywała obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ponadto Państwa Spółka nie ponosiła nakładów na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym budynków i budowli znajdujących się na ww. działkach składających się na „Składniki I, w stosunku do których przysługiwałoby Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, w opisanej sytuacji w odniesieniu do Składników I nie powstanie obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego.

Odnosząc się z kolei do obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego w stosunku do Składników II, należy zauważyć, że z opisu sprawy wynika, że Składniki II są wykorzystywane przez Państwa Spółkę w działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Państwa Spółka budując na gruntach należących do Wspólników odliczała VAT od wydatków związanych z realizacją inwestycji. Jednocześnie, jak rozstrzygnięto powyżej, wycofanie z majątku Państwa Spółki i nieodpłatne przekazanie nakładów związanych z budową ww. Składników II (hal sklepowych, parkingów oraz innych budynków i budowli) posadowionych na gruncie niebędącym własnością Państwa Spółki, do majątku osobistego Wspólników, będzie stanowiło czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Zatem w analizowanym przypadku nie nastąpi zmiana przeznaczenia zbywanych środków trwałych i tym samym Państwa Spółka nie będzie zobowiązana do dokonania korekty podatku naliczonego odliczonego od wydatków związanych z wytworzeniem (wybudowaniem) ww. Składników II.

Oceniając zatem całościowo Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 należało uznać, że jest ono nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy i własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Zaznaczenia wymaga, że Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa. Organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).