Planowana transakcja będzie stanowić darowiznę zorganizowanej części przedsiębiorstwa i w związku z czym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 marca 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy planowana transakcja będzie stanowić darowiznę zorganizowanej części przedsiębiorstwa i w związku z czym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 kwietnia 2023 r. (wpływ 2 maja 2023 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i jako osoba fizyczna prowadzi działalność m.in. w zakresie wytwarzania i sprzedaży energii elektrycznej wytwarzanej przez wiatraki, które wchodzą w skład przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Przedmiotowy wiatrak jest zlokalizowany na działce 1 w (…), posiada własne przyłącze do sieci elektroenergetycznej, pole pomiarowe na podstawie którego jest rozliczana energia elektryczna. Dla przedmiotowego wiatraka są podpisane odrębne umowy na sprzedaż energii elektrycznej dystrybucję i zakup energii. Za wyprodukowaną energię Wnioskodawca otrzymuje od A. osobne rozliczenie w odniesieniu do wyprodukowanej i sprzedanej energii.

W najbliższym Wnioskodawca czasie planuje darować synowi, czynnemu podatnikowi podatku od towarów i usług do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej część przedsiębiorstwa składającą się z ww. środków trwałych - tj. (1) fundament (…), (2) Transformator (…) oraz (3) Zespół wiatrowo-elektryczny (…).

Syn po darowiźnie będzie kontynuował prowadzoną przez Wnioskodawcę działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży energii elektrycznej.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W odpowiedzi na pytania zawarte w wezwaniu Wnioskodawca udzielił następujących odpowiedzi:

1. W jakim zakresie prowadzi Pan działalność gospodarczą, poza działalnością w zakresie wytwarzania i sprzedaży energii elektrycznej.

Odp.: Poza działalnością w zakresie wytwarzania i sprzedaży energii elektrycznej prowadzę działalność m.in. w zakresie handlu kruszywami i opałem, usług transportowych, usług sprzętem budowlanym oraz maszynami rolniczymi.

2. Jakie składniki majątku materialne i niematerialne - poza fundamentem (…), Transformatorem (…) oraz Zespołem wiatrowo-elektrycznym (…) – będą przedmiotem darowizny na rzecz syna; proszę je wymienić? 2. Czy przedmiotem planowanej darowizny będzie również grunt, na którym zlokalizowany jest wiatrak?

Odp:. Przedmiotem darowizny będzie jeszcze grunt - działka, na której postawiona jest elektrownia wiatrowa (przedmiot darowizny).

3. Czy elementem planowanej darowizny będą zobowiązania dotyczące przedmiotu darowizny (proszę je wymienić)?

Odp.: Z przedmiotem darowizny nie łączą się żadne zobowiązania. Wszelkie obciążenia związane z wiatrakiem w tym m.in. podatek od nieruchomości, koszty konserwacji na dzień darowizny będą uregulowane.

4. Czy przedmiotem planowanej darowizny będą zobowiązania wynikające ze stosunku pracy z pracownikiem/pracownikami, którzy przypisani są do prac związanych z działalnością wiatraka?

Odp.: Nie, nie ma pracowników przypisanych do prac związanych z działalnością wiatraka. Konserwacja wiatraka obsługiwana jest przez podmiot zewnętrzny.

5. Czy przedmiotem planowanej transakcji będą również umowy przypisane konkretnie do wiatraka, który ma być przedmiotem darowizny; jakie to będą umowy, czego one dotyczą (proszę je wymienić i wymienić ich zakres)?

Odp.: Po dokonaniu darowizny obdarowany zawrze nowe umowy prawdopodobnie z tymi samymi podmiotami, które obsługują wiatrak w moim przedsiębiorstwie.

6. Czy Pana działalność, będąca przedmiotem darowizny, będzie – na moment tej darowizny – wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie na płaszczyźnie:

a) organizacyjnej, np. na bazie statutu, regulaminu lub na podstawie innego dokumentu jako dział, oddział, wydział?;

b) finansowej, tj. czy na podstawie prowadzonej przez Pana ewidencji księgowej możliwe będzie przyporządkowanie należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności?;

c) funkcjonalnej, tj. czy będzie stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze?

Odp.:

a) nie

b) tak

c) tak.

7. Czy na dzień darowizny zespół składników materialnych i niematerialnych będzie mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze wykonywane dotychczas przez Pana?

Odp.: Tak - w zakresie wytwarzania i sprzedaży energii.

8. Czy pozostaną u Pana jakieś składniki majątku, w oparciu o które po dokonaniu darowizny będzie Pan prowadził działalność gospodarczą? Jeśli tak, prosimy wskazać jakie i w jakim zakresie będzie Pan prowadził działalność gospodarczą?

Odp.: Tak, pozostaną pozostałe składniki przedsiębiorstwa m.in. nieruchomości, maszyny rolnicze, budowlane czy samochody ciężarowe przy użyciu których prowadzę działalność m.in. w zakresie handlu kruszywami i opałem, usług transportowych, usług sprzętem budowlanym oraz maszynami rolniczymi. Dodatkowo po dokonanej darowiźnie w skład mojego przedsiębiorstwa wchodzić będą również 3 elektrownie elektryczne zlokalizowane na innych działkach.

9. Czy syn będzie kontynuował działalność prowadzoną przez Pana w dotychczasowym zakresie wyłącznie przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem darowizny?

Odp.: Tak, będzie prowadził działalność w zakresie produkcji i handlu energią elektryczną.

10. Czy syn będzie miał faktyczną możliwość kontynuowania działalności wyłącznie w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji (darowizny), czy też koniecznym będzie dla kontynuowania działalności gospodarczej angażowanie przez syna innych składników majątku (niebędących przedmiotem transakcji) lub podejmowanie dodatkowych działań?

Odp.: Tak, syn będzie miał faktyczną możliwość kontynuowania działalności wyłącznie w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji i nie będzie konieczne angażowanie przez niego innych składników majątku (niebędących przedmiotem transakcji) ani podejmowanie dodatkowych działań.

Pytanie

Czy planowana czynność będzie stanowić darowiznę zorganizowanej części przedsiębiorstwa i w związku z czym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Planowana czynność będzie stanowić darowiznę zorganizowanej części przedsiębiorstwa i w związku z czym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa znalazło swoje wyjaśnienie w słowniczku ustawowym ustawy o podatku o towarów i usług (zwana dalej Ustawa o VAT), zgodnie z którym za zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania

W wyniku tego, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwoʺ, dlatego też niezbędne jest sięgnięcie do norm zawartych w prawie cywilnym. Definicję przedsiębiorstwa zawiera art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, z którego wynika, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. W szczególności przedsiębiorstwo obejmuje:

1)oznaczenie Indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa).

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych 1 środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z wyrokiem WSA w Poznaniu z 21 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Po 132/10, dla wyłączenia z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT nie wystarcza zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, gdyż zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa nie jest suma poszczególnych składników, przy pomocy których można prowadzić odrębny zakład, lecz taka część mienia, która ma potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy; potwierdza to również wyrok WSA w Kielcach z 13 sierpnia 2009 r., sygn. akt I SA/Ke 225/09.

Ponadto należy również zauważyć zgodnie z wyrokiem NSA z 1 marca 2013 r., sygn. akt I FSK 375/12, że nabywca przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, powinien mieć zamiar prowadzenia działalności gospodarczej za pośrednictwem nabytego przedsiębiorstwa, a nie powinien dążyć tylko do niezwłocznego zlikwidowania działalności prowadzonej przez to przedsiębiorstwo. Z tym, że nie jest warunkiem koniecznym kontynuacja przez nabywcę takiej samej co do rodzaju działalności gospodarczej, jaką prowadził zbywca.

Analizując powyższe zagadnienia należy odnieść się również do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak w wyroku ETS z 27 listopada 2003 r. (C-497/01) Zita Modes Sari v. Administration de l'energistrement et des domains (ECR 2003/11B/I-14393) przyjęto natomiast, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 VI Dyrektywy uznając, iż w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Ważne jest jednak to, że nabywca musi jednak mieć zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. Trybunał podkreślił, że istotą regulacji art. 5 ust. 8 VI Dyrektywy jest zapewnienie, aby transfer majątku nie zakłócił zasady neutralności podatkowej obydwu stron transakcji. Zasada wyłączenia przewidziana w art. 5 ust 8 stanowi autonomiczną konstrukcję prawa wspólnotowego, której celem jest przeciwdziałanie różnicom w zakresie stosowania wspólnego systemu VAT w poszczególnych państwach członkowskich. ETS wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i ceł regulacji. Dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Trybunał uznał, iż celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania VAT jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. W związku z powyższym, ratio legis tego przepisu nie obejmuje sytuacji, w których zbyciu podlega wyłącznie zbiór aktywów, takich jak zapas towarów. W świetle stanowiska ETS. uzasadnione jest stwierdzenie, że zakres przedmiotowy dopuszczalnego wyłączenia spod opodatkowania podatkiem od towarów i usług obejmuje całość lub część przedsiębiorstwa rozumianych jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych (przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym).

Dodatkowo w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego sformułowano pogląd, w myśl którego pojęcie przedsiębiorstwa zawarte w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT należy w aspekcie art. 19 Dyrektywy 2006/112 rozumieć w sposób funkcjonalny, a nie tylko werbalny, tzn. analizując, czy dany zespół aktywów (przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa), który jest przedmiotem zbycia, pozwalał na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej, której służy (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia 2012 r., I FSK 1001/11 - wyrok dostępny w bazie: orzeczenia.nsa.gov.pl).

Co więcej w jednym z najnowszych orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok NSA z 20 kwietnia 2018 r. sygn. akt I FSK 1113/16) podkreślono, iż w świetle orzeczeń TSUE oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, uwzględniając autonomię pojęciową prawa podatkowego, za w pełni uzasadniony należy uznać pogląd, że „przedsiębiorstwoʺ w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT oznacza każdy zespół składników służących do realizacji określonych zadań gospodarczych, jeżeli jest wystarczający do prowadzenia przez nabywcę w oparciu o przekazane składniki majątkowe w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej.

Ponadto należy również zauważyć zgodnie z wyrokiem NSA z 1 marca 2013 r., sygn. akt I FSK 375/12, że nabywca przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, powinien mieć zamiar prowadzenia działalności gospodarczej za pośrednictwem nabytego przedsiębiorstwa, a nie powinien dążyć tylko do niezwłocznego zlikwidowania działalności prowadzonej przez to przedsiębiorstwo. Z tym. że nie jest warunkiem koniecznym kontynuacja przez nabywcę takiej samej co do rodzaju działalności gospodarczej, jaką prowadził zbywca.

W związku z powyższym w zaprezentowanym stanie faktycznym planowana czynność będzie stanowić darowiznę zorganizowanej części przedsiębiorstwa i w związku z czym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż przedmiotem darowizny będzie mienie, które ma potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego, a także po dokonanej transakcji syn będzie kontynuował prowadzoną działalności gospodarczej w tym samym zakresie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Z regulacji art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że:

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa – czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Przy czym należy zaznaczyć, że użyte w ww. przepisie sformułowanie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).

Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

W wyroku z 11 kwietnia 2019 sygn. akt II FSK 79/17, który choć dotyczył ustaleń w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, NSA przedstawił wskazówki, co należy rozumieć jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Należy zaznaczyć, że definicja tego pojęcia jest identyczna w dwóch podatkach (podatku VAT i podatku dochodowym od osób prawnych). I tak:

1)wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że określony zespół składników tworzących część przedsiębiorstwa występuje w strukturze podatnika w postaci oddzielnej jednostki organizacyjnej np. oddziału, wydziału, zakładu i jest wyodrębniony w oficjalnych dokumentach przedsiębiorstwa, np. statucie, regulaminie organizacyjnym;

2)wyodrębnienie finansowe oznacza możliwość prawidłowego przyporządkowania do tej zorganizowanej części przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań. Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. (…) Składniki majątkowe materialne i niematerialne, wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, powinny zatem umożliwić podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego samodzielnego przedsiębiorstwa. Przy ocenie wyodrębnienia określonych składników majątkowych pod uwagę należy brać sytuację istniejącą w podmiocie wnoszącym wkład, w którym winny one stanowić pewną całość.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:

1.zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

2.faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów.

W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Mając na uwadze powyższe orzeczenia TSUE należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadzi Pan działalnością gospodarczą w zakresie wytwarzania i sprzedaży energii elektrycznej, a także w zakresie handlu kruszywami i opałem, usług transportowych, usług sprzętem budowlanym oraz maszynami rolniczymi. Zamierza Pan darować synowi część przedsiębiorstwa składającą się ze środków trwałych: - tj. (1) fundament (…), (2) Transformator (…) oraz (3) Zespół wiatrowo-elektryczny (…). Wiatrak zlokalizowany jest na gruncie (działka na 1), który też będzie przedmiotem darowizny. Wskazał Pan, że Pana działalność, będąca przedmiotem darowizny, będzie – na moment darowizny – wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie na płaszczyźnie finansowej i funkcjonalnej. Nie będzie natomiast wyodrębniona na płaszczyźnie organizacyjnej, na bazie statutu, regulaminu lub na podstawie innego dokumentu jako dział, oddział.

Wiatrak posiada własne przyłącze do sieci elektroenergetycznej, pole pomiarowe, na podstawie którego jest rozliczana energia elektryczna. Dla przedmiotowego wiatraka są podpisane odrębne umowy na sprzedaż energii elektrycznej dystrybucję i zakup energii. Za wyprodukowaną energię otrzymuje Pan od A. osobne rozliczenie w odniesieniu do wyprodukowanej i sprzedanej energii.

Przedmiotem planowanej darowizny nie będą zobowiązania wynikające ze stosunku pracy z pracownikiem/pracownikami, ponieważ nie ma Pan pracowników przypisanych do prac związanych z działalnością wiatraka - konserwacja wiatraka obsługiwana jest przez podmiot zewnętrzny. Z przedmiotem darowizny nie łączą się żadne zobowiązania. Wszelkie obciążenia związane z wiatrakiem w tym m.in. podatek od nieruchomości, koszty konserwacji na dzień darowizny będą uregulowane. Po dokonaniu darowizny obdarowany zawrze nowe umowy prawdopodobnie z tymi samymi podmiotami, które obsługują wiatrak w Pana przedsiębiorstwie. W opisie sprawy wskazał Pan także, że na dzień darowizny zespół składników materialnych i niematerialnych będzie mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze w zakresie wytwarzania i sprzedaży energii wykonywane dotychczas przez Pana. Syn będzie kontynuował działalność prowadzoną przez Pana w dotychczasowym zakresie wyłącznie przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem darowizny. Obdarowany będzie miał faktyczną możliwość kontynuowania działalności wyłącznie w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji i nie będzie konieczne angażowanie przez niego innych składników majątku (niebędących przedmiotem transakcji) ani podejmowanie dodatkowych działań. Po darowiźnie wskazanych w opisie sprawy składników majątku pozostaną u Pana pozostaną pozostałe składniki przedsiębiorstwa m.in. nieruchomości, maszyny rolnicze, budowlane czy samochody ciężarowe przy użyciu których prowadzę działalność m.in. w zakresie handlu kruszywami i opałem, usług transportowych, usług sprzętem budowlanym oraz maszynami rolniczymi. Dodatkowo po dokonanej darowiźnie w skład Pana przedsiębiorstwa wchodzić będą również 3 elektrownie elektryczne zlokalizowane na innych działkach.

Pana Wątpliwości w przedmiotowej sprawie dotyczą tego, czy planowana transakcja będzie stanowić darowiznę zorganizowanej części przedsiębiorstwa i w związku z czym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u Pana zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po przeniesieniu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez obdarowanego (syna) w oparciu o nabyte składniki.

Podstawowym wymogiem do uznania dostawy majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań, należności oraz środków pieniężnych), podlegający wydzieleniu w istniejącym przedsiębiorstwie na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz treść złożonego wniosku wskazać należy, że opisany we wniosku przedmiot transakcji wiatrak wraz z gruntem, na którym jest zlokalizowany - nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Warunek wyodrębnienia organizacyjnego składników majątkowych będących przedmiotem darowizny należy uznać za niespełniony, gdyż składniki będące przedmiotem transakcji nie będą wyodrębnione organizacyjnie w strukturze Pana przedsiębiorstwa na podstawie statutu, regulaminu lub na podstawie innego dokumentu.

W opisie sprawy wskazał Pan, że składniki majątku, które mają być przedmiotem darowizny są, w Pana przedsiębiorstwie, wyodrębnione na płaszczyźnie finansowej i funkcjonalnej.

Jak wcześniej wskazałem, wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna stanowić funkcjonalnie odrębną całość, tj.  - obejmować elementy (składniki majątkowe materialne i niematerialne) niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. (…) Składniki te powinny zatem umożliwić podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego samodzielnego przedsiębiorstwa

Analiza przedstawionego przez Pana opisu sprawy w kontekście powyższego prowadzi do wnioski, że w sprawie nie można uznać, że przedmiot darowizny stanowić będzie funkcjonalną całość, która pozwoli na prowadzenie działalności przez obdarowanego. Po pierwsze zauważyć należy, że przedmiotem darowizny będzie wyłącznie wiatrak i grunt, na którym jest on zlokalizowany. Darowizna nie będzie obejmować żadnych umów, zobowiązań. Tym samym, wbrew Pana twierdzeniu, należy uznać, że obdarowany nie będzie miał faktycznej możliwości prowadzenia samodzielnie działalności gospodarczej w niezmienionym zakresie, wyłącznie w oparciu o nabyte w drodze darowizny składniki, bez konieczności angażowania dodatkowych składników lub podejmowania dodatkowych działań, np. zawarcia umowy na sprzedaż energii elektrycznej, konserwacji.

Podkreślić, że przedmiot transakcji na moment sprzedaży powinien stanowić już w Pana działalności zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze. Należy wskazać, że nie chodzi o zespół składników majątkowych, które po włączeniu do majątku obdarowanego i podjęciu określonych działań (np. zawarciu umowy na sprzedaż energii, zawarcia umowy z firmą konserwującą wiatrak) będą mogły funkcjonować jako niezależny zakład (dział, wydział itp.), a o przekazanie takiego zespołu składników majątkowych, który już jest zdolny do samodzielnego funkcjonowania w takim charakterze.

Jak wskazałem wyżej o zorganizowanej części przedsiębiorstwa można mówić jeżeli łącznie spełnione są następujące przesłanki: istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania; zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie; składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych; zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze. Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Okoliczność, że składniki Pana przedsiębiorstwa, które mają być przedmiotem darowizny ograniczają się jedynie do środków trwałych wskazanych we wniosku, które nie są wyodrębnione organizacyjnie w Pana przedsiębiorstwa, nie stanowią funkcjonalnej całości, która pozwoli na prowadzenie działalności przez obdarowanego bez konieczności podejmowania przez niego dodatkowych działań, wyklucza uznanie ich za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Powyższe okoliczności wskazują, że przedmiot darowizny nie będzie stanowił zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy ze względu na niespełnienie wszystkich przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy. Zatem, darowizna nie będzie wyłączona spod przepisów ustawy na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy – w związku z czym – będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem Pana stanowisko uznaję za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanych przez Pana orzeczeń sądów krajowych, jak i wyroków TSUE zaznaczam, że podzielam wynikające z nich tezy i wskazuję, że niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o wnioski płynące z tych orzeczeń.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

‒  Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz.2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy zdnia11marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalejjako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).