Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które są ponoszone/zostaną poniesione na realizację Inwestycji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że stanowisko Państwa Gminy w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 kwietnia 2023 r. wpłynął wniosek Państwa Gminy z 4 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które są ponoszone/zostaną poniesione na realizację Inwestycji pn. „...”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).

Gmina wskazuje, że interpretacja przepisów prawa podatkowego wydana na skutek niniejszego wniosku jest niezbędna Gminie do prawidłowego rozliczenia dofinansowania inwestycji objętej niniejszym wnioskiem, stąd Gmina prosi uprzejmie o w miarę możliwości szybkie załatwienie niniejszego wniosku.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) do zadań własnych Gminy należą m.in. sprawy z zakresu kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.

Gmina realizuje/będzie realizowała zadanie pn. „..." (dalej: „Zadanie” lub „Inwestycja”). Celem Inwestycji jest wspieranie lokalnego rozwoju poprzez utworzenie miejsca aktywności dla lokalnej społeczności.

Przedmiotem Inwestycji jest ... (dalej: „Świetlica”). Zakres planowanych do przeprowadzenia prac w ramach Inwestycji obejmuje m.in.:

‒docieplenie ścian budynku oraz dachów,

‒wymianę rynien, rur spustowych, parapetów,

‒wymianę drzwi zewnętrznych oraz wewnętrznych,

‒wykonanie podjazdu dla osób niepełnosprawnych oraz podestów wejściowych i schodów,

‒wymianie pokrycia zadaszeń nad wejściami do budynku,

‒przemurowanie istniejącej ściany działowej,

‒wykonanie posadzek,

‒montaż nawiewników okiennych,

‒demontaż pieców kaflowych i wymiana kotła na paliwo stałe o mocy 10 Kw,

‒przebudowę instalacji wodociągowej i kanalizacji sanitarnej w budynku,

‒przebudowę instalacji centralnego ogrzewania w budynku,

‒przemurowanie komina,

‒wymianę osprzętu elektrycznego,

‒malowanie ścian, sufitów, wykonanie okładzin z płytek,

‒budowę zbiornika bezodpływowego na nieczystości ciekłe o pojemności 9,8 m³ dla istniejącego budynku świetlicy wiejskiej.

Gmina na realizację Inwestycji pozyskała dofinansowanie ze środków pochodzących z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Wydatki ponoszone przez Gminę na Inwestycję są/będą dokumentowane fakturami VAT wystawianymi na Gminę z wykazanymi na nich kwotami podatku VAT naliczonego.

Majątek zmodernizowany w ramach Inwestycji zasadniczo będzie udostępniany nieodpłatnie na cele gminne, związane z wykonaniem przez Gminę zadań z zakresu kultury, np. na spotkania, szkolenia, pokazy lub kiermasze.

Jednocześnie, Gmina będzie udostępniała majątek Inwestycji - w razie zapotrzebowania - zainteresowanym podmiotom trzecim, np. na potrzeby organizacji imprez okolicznościowych, np. wesel, jubileuszy, styp itp. W takim przypadku Gmina będzie pobierała od podmiotów trzecich zryczałtowaną opłatę, stanowiącą zwrot kosztów zużytych mediów w czasie korzystania przez podmioty trzecie z majątku Inwestycji. Gmina będzie wykazywała wskazane czynności w swoich rozliczeniach VAT wraz podatkiem należnym.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które są ponoszone/zostaną poniesione na realizację Zadania?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków na Zadanie, w związku z tym, że nabyte towary/usługi nie mają/nie będą miały związku z czynnościami opodatkowanymi VAT Gminy realizowanymi w majątku Inwestycji.

Uzasadnienie stanowiska Gminy

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Z treści powyższej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

a)zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz

b)pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ad. A. Gmina jako podatnik VAT w ramach wydatków na Zadanie

Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, należy wskazać, iż kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do ust. 6 wskazanej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zapis cytowanego powyżej art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest odzwierciedleniem art. 13 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W konsekwencji, kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy z zakresu kultury (pkt 9 cytowanego przepisu).

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż Gmina nabywając towary/usługi celem realizacji Zadania, nie nabywa/nie będzie nabywała ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie będzie działała w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy.

Wydatki na Inwestycję zatem są ponoszone/zostaną poniesione do realizacji zadań własnych, poza działalnością gospodarczą Gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym nie jest/nie zostanie spełniona pierwsza przesłanka warunkująca prawo do odliczenia VAT, stanowiąca o ponoszeniu wydatków przez podatnika tego podatku w ramach wykonywanej przez niego działalności gospodarczej.

Ad. B. Związek wydatków na Zadanie z działalnością opodatkowaną VAT Gminy

Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek (co najmniej pośredni) ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, że majątek Inwestycji będzie przede wszystkim wykorzystywany przez Gminę do czynności niepodlegających VAT, tj. realizacji zadań własnych Gminy w zakresie kultury - działalności publicznoprawnej. Majątek Inwestycji nie będzie bezpośrednio wykorzystywany przez Gminę do czynności opodatkowanych VAT, poza poboczną działalnością w zakresie obciążania podmiotów trzecich korzystających z tego majątku za zużyte media w trakcie korzystania z majątku Inwestycji.

W ocenie Gminy, realizacja Inwestycji będzie służyć przede wszystkim zaspokajaniu potrzeb zbiorowych wspólnoty (w zakresie kultury) i nie wpłynie na zwiększenie obrotów z działalności gospodarczej (opodatkowanej VAT) Gminy.

W ocenie Gminy nie będzie zachodził związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wydatkami na realizację Inwestycji a powstaniem obrotu podlegającego opodatkowaniu VAT. W konsekwencji druga przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, warunkująca możliwość odliczenia VAT naliczonego, również nie zostanie spełniona.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w interpretacjach przepisów prawa podatkowego wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Dla przykładu Gmina wskazuje interpretację indywidualną wydaną na gruncie podobnego stanu faktycznego z 10 listopada 2022 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.370.2022.1.AK, w której organ stwierdził, iż: „Pobieranie od podmiotów trzecich zryczałtowanych opłat, stanowiących zwrot kosztów zużytych mediów w czasie korzystania przez podmioty trzecie z majątku Inwestycji (Świetlicy), należy traktować jako odrębne świadczenie, które nie ma wpływu na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji.

Wydatki poniesione na przebudowę Świetlicy nie będą związane bezpośrednio ze zużyciem mediów, gdyż w analizowanej sprawie nie będzie dochodzić do przeniesienia na użytkowników Świetlicy (w drodze refakturowania) kosztów jej wyposażenia. Tym samym należy stwierdzić, że Świetlica - która będzie udostępniana nieodpłatnie - nie będzie wykorzystywana przez Państwa do czynności podlegających opodatkowaniu”.

Podsumowując, Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków majątkowych poniesionych na realizację Inwestycji, ponieważ efekty zrealizowanego Zadania nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwa Gmina przedstawiła we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Podkreślić należy, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 powołanej ustawy:

Według art. 7 ust. 1 pkt 9 powołanej ustawy:

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z powołanych powyżej przepisów prawa wynika, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z opisu sprawy, Państwa Gmina realizuje/będzie realizowała zadanie pn. „...”. Celem Inwestycji jest wspieranie lokalnego rozwoju poprzez utworzenie miejsca aktywności dla lokalnej społeczności. Majątek zmodernizowany w ramach Inwestycji zasadniczo będzie udostępniany nieodpłatnie na cele gminne. Jednocześnie Państwa Gmina będzie udostępniała majątek Inwestycji - w razie zapotrzebowania - zainteresowanym podmiotom trzecim. W takim przypadku Państwa Gmina będzie pobierała od podmiotów trzecich zryczałtowaną opłatę, stanowiącą zwrot kosztów zużytych mediów w czasie korzystania przez podmioty trzecie z majątku Inwestycji.

Tym samym należy stwierdzić, że Świetlica zmodernizowana w ramach przedmiotowej Inwestycji, która jest/będzie udostępniana nieodpłatnie na cele gminne – jest/będzie wykorzystywana przez Państwa Gminę wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Pobieranie od podmiotów trzecich zryczałtowanych opłat, stanowiących zwrot kosztów zużytych mediów w czasie korzystania przez podmioty trzecie z majątku Inwestycji (Świetlicy), należy traktować jako odrębne świadczenie, które nie ma/nie będzie miało wpływu na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji. Wydatki poniesione na modernizację Świetlicy nie są/nie będą związane bezpośrednio ze zużyciem mediów, gdyż w analizowanej sprawie nie dochodzi/nie będzie dochodziło do przeniesienia na użytkowników Świetlicy (w drodze refakturowania) kosztów jej wyposażenia. Tym samym należy stwierdzić, że Świetlica – która jest/będzie udostępniana nieodpłatnie – nie jest/nie będzie wykorzystywana przez Państwa Gminę do czynności podlegających opodatkowaniu.

Tym samym, Państwa Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które są ponoszone/zostaną poniesione na realizację Inwestycji pn. „...”.

Zatem stanowisko Państwa Gminy jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który przedstawiła Państwa Gmina i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które przedstawiła Państwa Gmina i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli sytuacja Państwa Gminy będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz Państwa Gmina zastosuje się do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm., dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).