Brak prawa do odliczenia podatku w związku z realizowaną inwestycją.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek z 12 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego VAT z tytułu poniesienia wydatków związanych z realizacją inwestycji wpłynął 12 kwietnia 2023 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem VAT. Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”). Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Gmina zrealizowała projekt „(...)”.

Projekt został zrealizowany w ramach dofinansowania na operację typu „(...)” w ramach poddziałania „(...)” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 - 2020. Celem operacji było podniesienie dostępności dla ruchu kołowego, skrócenie czasu przejazdu oraz podniesienie bezpieczeństwa ruchu na drodze. Cele te osiągnięte będą przez rozbudowę drogi w ramach projektu (...), który nadaje drodze wszelkie obowiązujące normatywy oraz dodatkowo przez budowę chodników.

Przedmiotem inwestycji była przebudowa drogi gminnej nr (...) na odcinku od skrzyżowania ul. (...) i (...) w (...) do skrzyżowania z drogą powiatową nr (...) w (...), obejmująca rozbudowę jezdni wraz z budową chodnika; budowę, przebudowę i rozbudowę odwodnienia i sieci uzbrojenia terenu oraz budowę i przebudowę zjazdów w gminie .

Należy wskazać, że gmina realizując powyższą inwestycję realizuje nałożone na nią w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym zadania własne, w postaci zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Wykonana inwestycja jest wykorzystywana nieodpłatnie. Ponadto Gmina nie będzie prowadziła działalności gospodarczej związaną z zrealizowaną inwestycją.

Faktury VAT zostały wystawione na Gminę.

Pytanie

Czy Gmina ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego VAT z tytułu poniesienia wydatków związanych z realizacją inwestycji: „(...)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Wnioskodawca, czyli Gmina nie będzie miała możliwości odliczenia kwoty podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi na realizację ww. projektu.

Brak możliwości odliczenia podatku VAT przez Gminę wynika z faktu, iż realizowana inwestycja nie będzie służyć prowadzeniu jakiejkolwiek działalności gospodarczej z nią związanej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednocześnie zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy, zadania własne gminy obejmują sprawy w zakresie zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w szczególności kultury, ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych; zieleni gminnej i zadrzewień.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Z treści powyższych regulacji wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu, których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych z opodatkowania lub w ogóle niepodlegających temu podatkowi.

Gmina realizując projekt pn. „(...)” nie działa jako podatnik VAT, bowiem wykonuje jedynie zadania własne w ramach reżimu publicznoprawnego, czyli poza działalnością gospodarczą, a więc przesłanki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie zostały spełnione. Co więcej brak jest odpłatności za korzystanie z Inwestycji. Tym samym z uwagi na brak związku ponoszonych na Inwestycję wydatków z występującymi po stronie Gminy czynnościami opodatkowanymi VAT, Gmina nie ma i nie będzie miała możliwości odliczenia VAT.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wielokrotnie potwierdzał brak prawa do odliczenia podatku VAT od realizacji projektów polegających na przebudowie, naprawie i budowie dróg publicznych do realizacji zadań własnych. Należy wskazać na między innymi interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 czerwca 2022 r., sygnatura: 0111-KDIB3-1.4012.390.2022.1.AMA, gdzie wskazano:

„W rozpatrywanej sprawie związek taki nie występuje, gdyż towary i usługi nabywane w ramach opisanego zadania nie są wykorzystywane przez Państwa do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, powstała w ramach projektu infrastruktura jest ogólnodostępna, służy społeczeństwu. Poza tym, co również wynika z wniosku, przebudowa drogi gminnej odbyła się w ramach władztwa publicznego, jako że nastąpiła w wykonaniu Państwa ustawowych obowiązków wynikających z art. 2 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym. Skoro więc nabyli Państwo towary i usługi związane z realizacją inwestycji w ramach wykonywania zadań własnych, to zgodnie z art. art. 15 ust. 6 ustawy, w zakresie realizacji tego zadania nie będą Państwo działać jako podatnik podatku od towarów i usług”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą.

Zgodnie z tym przepisem:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a cyt. ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Jak wynika z art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 tej ustawy,

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Gmina - będąca zarejestrowanym i czynnym podatnikiem VAT - zrealizowała inwestycję polegającą na przebudowie drogi gminnej, obejmującą rozbudowę jezdni wraz z budową chodnika; budowę, przebudowę i rozbudowę odwodnienia i sieci uzbrojenia terenu oraz budowę i przebudowę zjazdów w gminie .

Gmina zrealizowała inwestycję w ramach zadań własnych wynikających z ustawy o samorządzie gminnym. Wykonana inwestycja jest wykorzystywana nieodpłatnie. Ponadto Gmina nie będzie prowadziła działalności gospodarczej związanej ze zrealizowaną inwestycją.

Faktury VAT zostały wystawione na Gminę.

Jak wskazali Państwo we wniosku, celem operacji było podniesienie dostępności dla ruchu kołowego, skrócenie czasu przejazdu oraz podniesienie bezpieczeństwa ruchu na drodze.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii czy Gmina ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego VAT z tytułu poniesienia wydatków związanych z realizacją inwestycji.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. Aby sprzedaż generowała podatek należny, to musi być dokonana przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

W rozpatrywanej sprawie związek taki nie występuje. Jak wskazali Państwo we wniosku Gmina nie będzie prowadziła działalności gospodarczej związaną z zrealizowaną inwestycją. Poza tym - co również wynika z wniosku - przebudowa drogi gminnej odbyła się w ramach władztwa publicznego, jako że nastąpiła w wykonaniu Państwa ustawowych obowiązków wynikających z art. 2 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym.

Tym samym należy uznać, że towary i usługi nabywane w ramach opisanego zadania nie są wykorzystywane przez Państwa do wykonywania czynności opodatkowanych VAT i równocześnie w tym zakresie nie działacie jako podatnik podatku VAT.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, że Gmina nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego VAT z tytułu poniesienia wydatków związanych z realizacją inwestycji: „(...)”

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).