Temat interpretacji
Możliwość wystawienia faktury VAT na obojga małżonków, obowiązek zaewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej, ujęcie sprzedaży w pliku JPK_VAT.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
9 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
- możliwości wystawienia z tytułu sprzedaży materiałów budowlanych jednej faktury VAT, na której jako nabywca towaru figurować będą oboje małżonkowie a na fakturze zostanie podany numer NIP tylko tego małżonka (jako nabywcy) który prowadzi działalność gospodarczą,
- braku obowiązku ewidencji sprzedaży, o której mowa we wniosku, za pomocą kasy rejestrującej,
- ujęcia faktury VAT dokumentującej tę sprzedaż w pliku JPK_V7.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 marca 2023 r. (wpływ 5 kwietnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego (ostatecznie sformułowany w piśmie z 31 marca 2023 r.)
Wnioskodawca jest spółką cywilną zawiązaną przez dwie osoby fizyczne A i B, prowadzącą od (…) roku pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą AB spółka cywilna. Miejscem prowadzenia działalności są (…). Przeważającym w/g PKD przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest sprzedaż hurtowa drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego (kod PKD: 4673Z). Wnioskodawca jako spółka cywilna jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca posiada obowiązek ewidencyjny sprzedaży na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych za pośrednictwem kasy fiskalnej.
Wnioskodawca dokonuje sprzedaży materiałów budowlanych m. in. na rzecz małżonków, którzy zakupują wspólnie materiały na potrzeby prowadzonej przez nich działalności (w postaci tzw. „najmu prywatnego” tj. najmu przez obydwoje małżonków lokalu stanowiącego ich prywatny majątek), w której to działalności tylko jedno z nich (żona) jest czynnym podatnikiem podatku VAT (tzn. zarejestrowanym na jego potrzeby), posiadającym własny numer NIP, natomiast drugi małżonek (mąż) jest podatnikiem VAT (zgodnie z definicją podatnika tego podatku z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT) zwolnionym podmiotowo zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, niezarejestrowanym na potrzeby tego podatku i nieposiadającym swojego numeru NIP. W związku z powyższym nabywcy (małżonkowie) zażądali od Wnioskodawcy przy każdej z wyżej wymienionych transakcji zakupu materiałów budowlanych wystawienia jednej faktury VAT na nich obojga z numerem NIP identyfikującym małżonka, który ten numer jako czynny podatnik VAT posiada (t. j. żonę). Małżonkowie zakupujący materiały budowlane od Wnioskodawcy nie prowadzą spółki cywilnej. Wnioskodawca nie wie jaka część wartości transakcji przypada na poszczególnych małżonków.
Pytania (ostatecznie sformułowane w piśmie z 31 marca 2023 r.)
1. Czy Wnioskodawca dla celów udokumentowania sprzedaży materiałów budowlanych, w których nabywcami są wspólnie małżonkowie, z których jeden jest czynnym podatnikiem VAT posiadającym numer NIP a drugi jest podatnikiem VAT (w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT) zwolnionym podmiotowo z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, nieposiadającym numeru NIP, może wystawić jedną fakturę VAT (przy każdej z takich transakcji), na której jako nabywca towaru figurować będą oboje małżonkowie a na fakturze zostanie podany numer NIP tylko tego małżonka (jako nabywcy), który jest podatnikiem VAT czynnym i posiada taki numer (t. j. żony)?
2. Czy Wnioskodawca musi zaewidencjonować opisaną wyżej sprzedaż materiałów budowlanych za pomocą kasy rejestrującej (tzw. fiskalnej)?
3. Jak Wnioskodawca ma ująć tak zafakturowaną sprzedaż w pliku JPK_VAT?
Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 31 marca 2023 r.)
W celu udokumentowania transakcji sprzedaży materiałów budowlanych, w których nabywcami są wspólnie małżonkowie, z których jeden jest czynnym podatnikiem VAT posiadającym numer NIP a drugi jest podatnikiem VAT (w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT) zwolnionym podmiotowo z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, nieposiadającym numeru NIP, może wystawić jedną fakturę VAT (przy każdej z takich transakcji) na której jako nabywca towaru figurować będą oboje małżonkowie a na fakturze zostanie podany numer NIP tylko tego małżonka jako nabywcy) który jest podatnikiem VAT czynnym i posiada nr NIP (t. j. żony).
Stanowisko to Wnioskodawca uzasadnia następująco.
Zgodnie z art.106b ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż dokonywaną przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Jeśli obydwoje małżonków, nabywają wspólnie od Wnioskodawcy materiały budowlane, będąc podatnikami VAT zgodnie z definicją z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, to Wnioskodawca powinien wystawić fakturę VAT w stosunku do obydwu małżonków, zarówno do tego, który jest podatnikiem czynnym (żona) jak i tego, który takim podatnikiem nie jest (mąż) a korzysta ze zwolnienia podmiotowego z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 3 i 5 ustawy faktura powinna zawierać:
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
- numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b.
Faktura powinna dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Jednocześnie żaden przepis ustawy o VAT nie zabrania wystawienia jednej faktury na której wyszczególnionych zostałoby kilku nabywców towaru, jeśli taka sytuacja (wielość nabywców) miała miejsce przy danej transakcji (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, w interpretacji indywidualnej z dnia 29.05.2015 sygn. IBPP1/443-264/15/Azb).
W związku z powyższym prawidłowym będzie w opisanym stanie faktycznym wystawienie przez Wnioskodawcę jednej faktury VAT, z podaniem m.in. imion i nazwisk obydwu małżonków oraz numeru NIP tego z małżonków, który jako czynny podatnik VAT numer taki posiada (t.j. żony).
Co do pytania nr 2 Wnioskodawca zajmuje następujące stanowisko.
Wnioskodawca nie musi zaewidencjonować wyżej opisanej sprzedaży materiałów budowlanych za pomocą kasy rejestrującej (tzw. fiskalnej.)
Stanowisko to Wnioskodawca uzasadnia następująco.
Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Jeśli z tytułu sprzedaży materiałów budowlanych na rzecz małżonków będących podatnikami VAT w świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, z których jeden jest podatnikiem VAT czynnym (żona) a drugi (mąż) jest podatnikiem zwolnionym podmiotowo (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT), można wystawić jedną fakturę VAT na oboje małżonków z NIP-em podatnika czynnego (żony), to Wnioskodawca nie ma obowiązku ewidencjonowania opisanej transakcji za pomocą kasy fiskalnej.
Zaewidencjonowanie ww. transakcji dla celów podatku VAT zostało w całości dokonane przez wystawienie opisanej faktury na oboje małżonków.
Co do pytania nr 3 Wnioskodawca zajmuje następujące stanowisko.
Wnioskodawca powinien wykazać każdego z małżonków w odrębnej pozycji JPK_VAT jako nabywcę - podmiot prowadzący działalność gospodarczą - z przypisanym tym samym numerem faktury oraz przypadającym na każdego z małżonków 50% udziałem w wartości sprzedaży netto oraz w podatku VAT uwidocznionych na fakturze.
Do kwestii tej znajduje - w ocenie wnioskodawcy - zastosowanie Wariant 1 wyjaśnienia Ministerstwa Finansów na pytanie: „Jak w JPK_VAT ująć fakturę wystawioną na więcej niż jednego nabywcę?” (wyjaśnienie dostępne na stronie: https://finanse-arch.mf.gov.pl/web/wp/pp/jpk/pytania-i-odpowiedzi): „Wariant 1 - nabywcy to podmioty prowadzące działalność gospodarczą: W przypadku gdy sprzedawca zna udział przypadający na poszczególnych nabywców ujętych na fakturze, to wtedy każdego nabywcę należy wykazać w odrębnej pozycji w JPK_VAT z przypisanym tym samym nr faktury oraz przypadającą na niego sumą wartości sprzedaży netto z podziałem na stawki oraz kwotą podatku przypadającą na tego nabywcę. Gdy sprzedawca nie zna wartości przedmiotu transakcji przypadającej na poszczególnych nabywców, to wykazuje każdego kontrahenta w odrębnej pozycji w JPK_VAT, a w polach z kwotą sprzedaży netto w podziale na stawki oraz kwotą podatku przypisuje wartości w równej wysokości do każdego z kontrahentów (tj. całą kwotę sprzedaży z faktury dzieli w równych częściach na liczbę ujętej na niej nabywców).”
Ponieważ wspólnie kupujący materiały budowlane małżonkowie są (odrębnymi) podatnikami VAT w świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, a wnioskodawca nie zna wartości przedmiotu transakcji przypadającej na poszczególnych małżonków, to należy przyjąć równy ich udział w tej transakcji t. j. po 50% jej wartości na każdego z małżonków. Wnioskodawca powinien zatem wykazać każdego z małżonków w odrębnej pozycji JPK_VAT jako nabywcę - podmiot prowadzący działalność gospodarczą - z przypisanym tym samym numerem faktury oraz przypadającym na każdego z małżonków 50% udziałem w wartości sprzedaży netto oraz w podatku VAT uwidocznionych na fakturze.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą,
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy,
przez towary, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy,
przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy. Zgodnie z tym przepisem,
przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Przez pojęcie „dostawy towarów”, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Interpretując zawarty w ww. artykule zwrot „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy podkreślić, że jest to czynność, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Uznaje się przy tym, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”. Istotny jest przede wszystkim aspekt ekonomiczny, a nie prawny transakcji, w ramach której podatnik przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania towarami jak właściciel. Akcent sformułowanej definicji położony został głównie na podkreślenie przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą w taki sposób, aby nabywca mógł nią dysponować podobnie jak właściciel.
Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy,
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy,
podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według ust. 2 powołanego artykułu,
działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego,
własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.
Jak stanowi art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny,
współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Zgodnie z treścią art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny,
współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Na mocy art. 198 ustawy Kodeks cywilny,
każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Zauważenia w tym miejscu wymaga, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 i § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
§ 1. Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
§ 2. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu cywilnego,
oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Należy podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Z powyższego wynika, że o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe między określonymi podmiotami.
W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy,
podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
W myśl art. 106e ust. 1 pkt 1, 2, 3, 4 i 5 ustawy,
faktura powinna zawierać:
1) datę wystawienia;
2) kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5) numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. B.
Zatem, zgodnie z wyżej powołanymi przepisami, konieczne jest, aby faktury, jako dokumenty potwierdzające rzeczywiste transakcje gospodarcze, zawierały nazwy określające strony transakcji, ich adresy, a także numery identyfikacji podatkowej.
Faktura jest dokumentem potwierdzającym wykonanie pewnej usługi lub dostawy towaru, uprawniającym (po spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów prawa) podmiot, dla którego jest wystawiona (nabywcę) do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Zatem, co do zasady, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.
Należy zauważyć, że chociaż faktura powinna zawierać dane dotyczące nabywcy wymienione w art. 106e ustawy, to jednak niewskazanie niektórych z tych informacji nie wyklucza możliwości jego identyfikacji na podstawie pozostałych danych zawartych na fakturze. Brak na fakturze NIP-u nabywcy przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą, oraz możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, jest okolicznością pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.
Z opisu sprawy wynika, że jako spółka cywilna są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Posiadają Państwo obowiązek ewidencyjny sprzedaży na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych za pośrednictwem kasy fiskalnej. Dokonują Państwo sprzedaży materiałów budowlanych m. in. na rzecz małżonków, którzy zakupują wspólnie materiały na potrzeby prowadzonej przez nich działalności (w postaci tzw. „najmu prywatnego” tj. najmu przez obydwoje małżonków lokalu stanowiącego ich prywatny majątek), w której to działalności tylko jedno z nich (żona) jest czynnym podatnikiem podatku VAT (tzn. zarejestrowanym na jego potrzeby), posiadającym własny numer NIP, natomiast drugi małżonek (mąż) jest podatnikiem VAT (zgodnie z definicją podatnika tego podatku z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT) zwolnionym podmiotowo zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, niezarejestrowanym na potrzeby tego podatku i nieposiadającym swojego numeru NIP. W związku z powyższym nabywcy (małżonkowie) zażądali od Państwa przy każdej z wyżej wymienionych transakcji zakupu materiałów budowlanych wystawienia jednej faktury VAT na nich obojga z numerem NIP identyfikującym małżonka, który ten numer jako czynny podatnik VAT posiada (t. j. żonę). Małżonkowie zakupujący materiały budowlane od Państwa nie prowadzą spółki cywilnej. Nie wiedzą Państwo jaka część wartości transakcji przypada na poszczególnych małżonków.
Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą możliwości wystawienia z tytułu sprzedaży materiałów budowlanych jednej faktury VAT, na której jako nabywca towaru figurować będą oboje małżonkowie a na fakturze zostanie podany numer NIP tylko tego małżonka (jako nabywcy), który prowadzi działalność gospodarczą (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).
Jeżeli stroną umowy jest dwóch nabywców, z treści powyższych przepisów nie wynika zakaz wystawiania faktury na więcej niż jeden podmiot, dokumentującej jednocześnie sprzedaż na ich rzecz. Na fakturze tej należy umieścić dane wszystkich kupujących. Wpisanie jednego nabywcy nie tylko nie dałoby się uzasadnić treścią przytoczonych wyżej przepisów, ale też stanowiłoby poświadczenie nieprawdy.
To, że ustawodawca określając zasady wystawiania faktur VAT, wymienia strony transakcji jako sprzedawcę i nabywcę, należy pojmować szeroko. Natomiast dane zawarte na fakturze mają na celu identyfikację stron transakcji gospodarczej w sposób nie budzący wątpliwości kim jest sprzedawca i nabywca.
Jeżeli więc podatnik sprzedaje jeden towar kilku nabywcom jednocześnie, to prawidłowo wystawiona faktura VAT powinna zawierać m.in. dokładne dane identyfikacyjne wszystkich kupujących.
Reasumując, z treści powyższych przepisów nie wynika zakaz wystawienia faktury na więcej niż jednego podatnika. Zatem nabywcą towaru czy usługi może być więcej niż jeden podmiot, a dane zwarte w fakturze VAT muszą umożliwiać jednoznaczną identyfikację stron transakcji gospodarczej, zarówno po stronie nabywcy, jak i sprzedawcy.
Zatem należy stwierdzić, że mogą Państwo wystawić jedną fakturę VAT z tytułu sprzedaży materiałów budowlanych, na której jako nabywca towaru figurować będą dane identyfikujące obojga małżonków oraz zostanie podany numer NIP tego małżonka, który go posiada.
W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii braku obowiązku ewidencji sprzedaży, o której mowa we wniosku, za pomocą kasy rejestrującej (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).
Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem,
podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.
Jak wynika z opisu sprawy, małżonkowie zakupują wspólnie materiały na potrzeby prowadzonej przez nich działalności w postaci tzw. „najmu prywatnego” tj. najmu przez obydwoje małżonków lokalu stanowiącego ich prywatny majątek. Jedno z małżonków (żona) jest czynnym podatnikiem podatku VAT, natomiast drugi małżonek (mąż) jest podatnikiem VAT zwolnionym podmiotowo zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.
Z uwagi na powyższe, nie są Państwo zobowiązani do zaewidencjonowania na kasie rejestrującej sprzedaży materiałów budowlanych na rzecz małżonków będących podatnikami, którzy zakupują towary na potrzeby prowadzonej przez nich działalności. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że jeden z nabywców jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT a drugi korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii ujęcia faktury VAT dokumentującej tę sprzedaż w pliku JPK_V7 (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).
W myśl art. 109 ust. 3 ustawy o VAT,
podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku i sporządzenie informacji podsumowującej, w szczególności dane dotyczące:
1) rodzaju sprzedaży i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, w tym korekty podatku należnego, z podziałem na stawki podatku;
2) kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego, w tym korekty podatku naliczonego;
3) kontrahentów;
4) dowodów sprzedaży i zakupów.
Według art. 109 ust. 14 ustawy,
minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres danych, o których mowa w ust. 3, oraz sposób wykazywania danych w ewidencji przesyłanej zgodnie z ust. 3b i 3c, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowości rozliczeń podatników oraz kontroli obowiązków podatników przez organ podatkowy, identyfikowania obszarów, w których występują nadużycia w podatku lub narażonych na te nadużycia, oraz możliwości techniczno-organizacyjne prowadzenia przez podatników ewidencji.
Z treści cytowanego art. 109 ust. 14 wynika, że rozporządzenie uwzględni konieczność zapewnienia prawidłowości rozliczeń podatników oraz kontroli obowiązków podatników przez organ podatkowy, identyfikowania obszarów, w których występują nadużycia w podatku od towarów i usług lub narażonych na te nadużycia oraz możliwości techniczno-organizacyjne prowadzenia przez podatników ewidencji.
Szczegółowy zakres danych, jakie ma zawierać ewidencja VAT oraz sposób wykazywania danych w ewidencji przesyłanej w formie JPK_VAT został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2019, poz. 1988 z ze zm.) dalej: rozporządzenie.
Jak wynika z § 1 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia,
rozporządzenie określa szczegółowy zakres danych zawartych w:
a) deklaracjach podatkowych, o których mowa w art. 99 ust. 1-3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej „ustawą”,
b) ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy, zwanej dalej „ewidencją”.
Zgodnie z § 9 ww. rozporządzenia,
ewidencja zawiera:
1) dane identyfikacyjne podatnika:
a) identyfikator podatkowy NIP podatnika,
b) w przypadku gdy podatnik jest:
- osobą fizyczną - wskazanie nazwiska, pierwszego imienia oraz daty urodzenia podatnika,
-podatnikiem niebędącym osoba fizyczną - wskazanie pełnej nazwy podatnika;
2) oznaczenie okresu, za który prowadzona jest ewidencja.
W myśl § 10 pkt 2 ww. rozporządzenia,
poza danymi, o których mowa w ust. 1, ewidencja zawiera następujące dane:
1) z faktur dokumentujących dokonanie przez podatnika czynności podlegających opodatkowaniu, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i pkt 7 lit. a i b, oraz z faktur lub innych dokumentów związanych z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu, o których mowa w ust. 1 pkt 3-5 i pkt 7 lit. c-e:
a) numer, za pomocą którego nabywca, dostawca lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, zapisywany poprzez wyodrębnienie kodu kraju oraz kodu cyfrowo-literowego,
b) imię i nazwisko lub nazwę nabywcy, dostawcy lub usługodawcy, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 7 lit. b,
c) numer odpowiednio faktury lub dokumentu albo faktury korygującej,
d) datę wystawienia odpowiednio faktury lub dokumentu albo faktury korygującej,
e) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury,
f) datę upływu terminu płatności w przypadku korekty dokonanej zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy lub datę uregulowania lub zbycia należności w przypadku korekty dokonanej zgodnie z art. 89a ust. 4 ustawy.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz przedstawiony stan prawny należy wskazać, że podatnicy podatku od towarów i usług są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.
Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym dane dotyczące kontrahentów (m.in. imię nazwisko lub nazwę dostawcy lub usługodawcy, numer, za pomocą, którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej) oraz dowody zakupów.
W przypadku faktury wystawionej na więcej niż jednego nabywcę, w sytuacji gdy nabywcy to podmioty prowadzące działalność, każdego nabywcę należy wykazać w odrębnej pozycji w JPK_VAT z przypisanym tym samym numerem faktury oraz przypadającą na niego sumą wartości sprzedaży netto z podziałem na stawki, sprzedaż ZW, kwotę podatku i kwotę należności ogółem przypadającą na tego nabywcę, w przypadku gdy sprzedawca zna udział.
Gdy sprzedawca nie zna wartości przedmiotu transakcji przypadającej na poszczególnych nabywców, to wykazuje każdego kontrahenta w odrębnej pozycji w JPK_VAT, a w polach z kwotą sprzedaży netto w podziale na stawki, kwotą podatku i kwotą należności ogółem przypisuje wartości w równej wysokości do każdego z kontrahentów.
Ponieważ, jak wskazali Państwo w opisie sprawy, małżonkowie będący nabywcami materiałów budowlanych, są podatnikami prowadzącymi działalność i nie znają Państwo wartości przedmiotu transakcji przypadającej na poszczególnych małżonków, powinni Państwo wykazać każdego z małżonków (jako odrębnych kontrahentów) w odrębnej pozycji w JPK_VAT, a w polach z kwotą sprzedaży netto w podziale na stawki, kwotą podatku i kwotą należności ogółem powinni Państwo przypisać wartości w równej wysokości do każdego z nich, tj. po 50%.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku. Inne kwestie, wynikające z opisu sprawy bądź własnego stanowiska nieobjęte pytaniami, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.