Brak prawa do opodatkowania dotacji (usuwanie azbestu).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 maja 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 10 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·braku statusu podatnika VAT, przy realizacji zadania pn.: „(…)”,

·niewystępowania czynności podlegających opodatkowaniu VAT, wykonywanych na rzecz mieszkańców oraz Gmin,

·braku obowiązku odliczenia podatku VAT w związku z otrzymanym dofinansowaniem,

·       braku prawa do odliczenia podatku VAT w związku z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji ww. Zadania, zawartego na fakturach wystawionych przez Wykonawcę na rzecz Powiatu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Powiat (…) (dalej jako: „Powiat” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Powiat w 2023 r. realizuje zadanie pn.: „(…)” (dalej jako: „Program” lub „Zadanie”).

Powiat zamierza realizować Program wspólnie z gminami wchodzącymi w skład Powiatu (dalej również jako: „Gminy”). W związku z tym pomiędzy Powiatem a poszczególnymi Gminami zostają zawarte stosowne porozumienia (dalej: „Porozumienie”). Realizacja Programu ma być finansowana ze środków Powiatu, Gmin oraz przy udziale finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej jako: „WFOŚiGW” lub „Fundusz”).

Powiat we współpracy z Gminami działa – realizując Program na rzecz właścicieli lub posiadaczy obiektów budowlanych znajdujących się na terenie Powiatu, na nieruchomościach których znajdują się wyroby zawierające azbest. Ostatecznymi odbiorcami korzyści Programu mają być właściciele lub posiadacze obiektów budowlanych, zlokalizowanych na terenie województwa (…) (w niniejszym przypadku terenie powiatu (…)). Przy czym celem Programu jest szeroko pojęta ochrona środowiska.

Powiat ma koordynować realizację Programu. W szczególności Powiat zawarł z Funduszem umowę dotacji, której przedmiotem jest określenie szczegółowych zasad, trybu i warunków wykorzystania, rozliczania i przekazywania dotacji na pokrycie kosztów kwalifikowanych, związanych z realizacją Programu „(…)” (dalej: „Umowa dotacji”).

Dofinansowanie („dotacja”) realizacji Programu z WFOŚiGW ma zostać udzielone w ramach „Ogólnopolskiego programu finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest”. Celem tego programu jest wzrost ilości unieszkodliwionych odpadów zawierających azbest. W jego ramach zakłada się finansowanie takich przedsięwzięć jak:

1)przedsięwzięcia w zakresie demontażu, zbierania, transportu oraz unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest, zgodne z gminnymi programami usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest;

2)przedsięwzięcia w zakresie demontażu, zbierania, transportu oraz unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest na obszarach dotkniętych klęską żywiołową lub dotkniętych zdarzeniami noszącymi znamiona klęski żywiołowej.

Jak wynika z Umowy dotacji oraz dokumentu pn.: „(…)”, realizacja Programu ma podstawy prawne m.in. w:

a.     ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska,

b.     ustawie z dnia 27 sierpni 2009 r. o finansach publicznych,

c.     programie priorytetowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pn.: „Ogólnopolski program finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest”,

d.„Programie Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032” przyjętym uchwalą Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2009 r. nr 122/2009 (M.P. nr 50 poz. 735), zmienionym Uchwalą Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 roku Nr 39/2010 (M.P. nr 33 poz. 481),

e.uchwale nr (...) Sejmiku województwa (…) w sprawie aktualizacji „(…)”.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym „Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym”. W art. 4 ust. 1 pkt 13 ww. ustawy wskazano, że takim publicznym zadaniem powiatu są m.in. sprawy w zakresie ochrony środowiska i przyrody. Realizując Program Wnioskodawca realizuje zatem, zadanie nałożone na Powiat na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa.

Podkreślenia wymaga również regulacja zawarta w art. 403 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska. Zgodnie z wymienionym przepisem: „Do zadań powiatów należy finansowanie ochrony środowiska w zakresie określonym w art. 400a ust. 1 pkt 2, 5, 8, 9, 15, 16, 18, 21-25, 29, 31, 32 i 38-42n w wysokości nie mniejszej niż kwota wpływów z tytułu opłat i kar, o których mowa w art. 402 ust. 4, 5 i 6, stanowiących dochody budżetów powiatów, pomniejszona o nadwyżkę z tytułu tych dochodów przekazywaną do wojewódzkich funduszy”.

Powyższe oznacza, że realizując Program Powiat wykonuje zadania i obowiązki wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów prawa. W celu uzyskania dofinansowania (dotacji) z WFOŚiGW Powiat złożył stosowny wniosek. Następnie w listopadzie 2022 r. zawarta została Umowa dotacji określająca zasady, tryb i warunki wykorzystania, rozliczania i przekazywania dotacji na pokrycie kosztów kwalifikowalnych, związanych z realizacją Programu w 2023 r.

Na podstawie Umowy dotacji Powiat ma otrzymać z Funduszu środki finansowe na realizację Programu. Ponadto, jak już wskazano, realizacja Programu będzie następować przy wykorzystaniu środków własnych Powiatu oraz środków przekazanych Powiatowi przez poszczególne Gminy, z którymi Powiat zawarł porozumienia i zgodnie z zasadami określonymi w tych porozumieniach. W treści tych porozumień wskazuje się, że środki finansowe przekazywane przez poszczególne Gminy na rzecz Powiatu są przekazywane na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (natomiast środki niewykorzystane podlegają zwrotowi).

Szczegółowe zasady realizacji Programu zostały określone przez Powiat w uchwale nr (...) w sprawie: zatwierdzenia regulaminu określającego zasady likwidacji wyrobów zawierających azbest na terenie Powiatu (…), na rok 2023.

Realizacja Programu polega na usuwaniu z nieruchomości mieszkańców Powiatu wyrobów zawierających azbest. Odbywa się to w ten sposób, że udział w Programie może zgłosić każdy mieszkaniec (będący mieszkańcem Powiatu oraz jednocześnie jednej z Gmin), u którego na nieruchomości znajdują się wyroby zawierające azbest. Udział w Programie uzależniony jest od złożenia przez mieszkańca stosownego wniosku we właściwym miejscowo urzędzie danej Gminy (właściwej ze względu na miejsce zamieszkania mieszkańca). Gminy dokonują weryfikacji wniosków pod kątem spełniania warunków formalnych, a w przypadku pozytywnej weryfikacji wnioski są przekazywane do Powiatu. Wnioski rozpatrywane są według kolejności wpływów oraz do wyczerpania limitów finansowych środków przeznaczonych na realizację Programu w 2023 r. Oznacza to, że ilość mieszkańców, których wnioski zostaną pozytywnie rozpatrzone (uwzględnione do realizacji) ograniczona jest pulą środków pieniężnych przeznaczonych na realizację Programu w 2023 r.

Pomiędzy danym mieszkańcem (który złoży wniosek) a Powiatem nie są podpisywane żadne umowy. Z nieruchomości mieszkańców, których wnioski przejdą pozytywną weryfikację, są następnie (będą) usuwane wyroby zawierające azbest (stosowne czynności obejmują demontaż elementów/wyrobów zawierających azbest oraz ich wywiezienie i utylizację). Mieszkańcy nie ponoszą żadnej odpłatności w związku z usunięciem azbestu z ich nieruchomości.

Techniczna realizacja Programu następuje w ten sposób, że Powiat w postępowaniu przetargowym (zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych) wyłonił wykonawcę (dalej: „Wykonawca”), który dokonuje profesjonalnego usunięcia i utylizacji wyrobów zawierających azbest z nieruchomości mieszkańców biorących udział w Programie. Pomiędzy Powiatem a Wykonawcą zostaje zawarta stosowna umowa cywilnoprawna. Po wykonaniu stosownych prac Wykonawca wystawi na Powiat fakturę, dokumentującą wykonanie prac związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest. Po otrzymaniu faktury od Wykonawcy, przy założeniu prawidłowej realizacji prac przez Wykonawcę, Powiat ureguluje całą należność wynikającą z przedmiotowej faktury.

Rozliczenie Programu realizowanego w 2023 r. ma nastąpić do dnia 29 grudnia 2023 r., w tym dotyczy to środków finansowych przekazywanych Powiatowi przez poszczególne Gminy. Przyjmuje się bowiem, że ewentualne niewykorzystane przez Powiat środki będą zwracane Gminom przez Wnioskodawcę. Oznacza to, że otrzymywane przez Powiat od Gmin środki finansowe (na podstawie Porozumień) mogą być przeznaczone wyłącznie na uregulowanie przez Powiat należności względem Wykonawcy i realizację Programu. Powiat nie uzyskuje w tym zakresie żadnego wynagrodzenia (zwłaszcza nie pobiera żadnej marży lub prowizji).

Zgodnie z Umową dotacji:

•całkowity planowany koszt netto Programu wynosi (...) zł, w tym tzw. koszty kwalifikowane w wysokości (...) zł,

•koszty kwalifikowane to niezbędne nakłady finansowe planowane do poniesienia lub poniesione w ramach Programu obejmujące wyłącznie koszty demontażu, zbierania, transportu oraz unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest, zgodnie z aktualnymi programami usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest w celu uzyskania efektu ekologicznego, ujęte w stosownym harmonogramie rzeczowo-finansowym,

•VAT nie stanowi kosztu kwalifikowanego Programu,

•poniesienie przez Powiat kosztów kwalifikowanych w kwocie większej niż (...) zł nie stanowi podstawy do zwiększenia przyznanej kwoty dotacji,

•kwota pomocy finansowej ze strony Funduszu wynosi do 40% kosztów kwalifikowanych i jest uzależniona od tzw. „wskaźnika G”, przez który należy rozumieć wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w Gminie, o którym mowa w ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1672 z późn. zm.), w związku z tym i w tym zakresie Fundusz zobowiązał się udzielić Powiatowi dotacji do kwoty ogółem (...) zł.

•przy czym jednocześnie kwota dotacji, o której mowa wyżej (do ... zł) nie może przekroczyć iloczynu (...) zł i sumy całkowitego efektu ekologicznego, wyrażonego w Mg unieszkodliwionych odpadów zawierających azbest (i dodatkowo z zastrzeżeniem, że udział środków udostępnionych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wynosi do 50% kwoty pomocy finansowej, przy czym kwota dofinansowania udzielanego ze środków udostępnionych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach realizacji Umowy dotacji nie może przekroczyć iloczynu (...) zł i sumy całkowitego efektu ekologicznego, wyrażonego w Mg unieszkodliwionych odpadów zawierających azbest),

•przez „efekt ekologiczny” należy rozumieć korzyść dla środowiska osiągniętą poprzez realizację Programu, mierzoną masą odpadów zawierających azbest, które zostaną usunięte i przekazane do unieszkodliwienia,

•w przypadku zmniejszenia, jak i zwiększenia zakresu rzeczowo-finansowego procent dofinansowania nie ulega zwiększeniu; w przypadku zwiększenia zakresu rzeczowo-finansowego kwota pomocy finansowej nie ulega zwiększeniu.

Oznacza to, że ostateczna wartość dotacji ze strony Funduszu i ostateczne rozliczenie pomiędzy Powiatem a Gminami (w zakresie realizacji Programu w 2023 r.) nastąpi po zakończeniu prac obejmujących usuwanie azbestu z nieruchomości mieszkańców w 2023 roku.

W szczególności wysokość dotacji, którą może otrzymać Powiat od WFOŚiGW jest uzależniona od efektu rzeczowego Programu (tzw. efektu ekologicznego). W tym sensie wysokość dofinansowania nie może przekroczyć z góry określonej kwoty, natomiast – przykładowo – w przypadku mniejszej niż zakładana liczby wniosków ze strony mieszkańców i nieosiągnięcia efektu ekologicznego zmniejszeniu może ulec kwota dotacji z Funduszu.

W związku z przedstawionym zdarzeniem po stronie Powiatu zrodziły się wątpliwości dotyczące zasad rozliczania Projektu w 2023 r. na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.) (dalej: „uptu”).

Pytania

1.        Czy realizacja przez Powiat Programu następuje w ramach statusu podatnika VAT?

2.        Czy w przedstawionym zdarzeniu Powiat wykonuje na rzecz mieszkańców jakąkolwiek czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, a jeśli tak to czy czynność ta stanowi odpłatne świadczenie usług i czy Powiat będzie zobowiązany odprowadzić podatek należny (w związku z wykonywaniem tej czynności)?

3.        Czy w przedstawionym zdarzeniu Powiat wykonuje na rzecz Gmin jakąkolwiek czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, a jeśli tak to czy czynność ta stanowi odpłatne świadczenie usług i czy Powiat będzie zobowiązany odprowadzić podatek należny (w związku z wykonywaniem tej czynności)?

4.        Czy otrzymana przez Powiat dotacja z Funduszu w jakikolwiek sposób wpłynie na rozliczenie VAT, związane z realizacją Programu, w szczególności czy dotacja powinna zostać przez Powiat opodatkowana VAT (czy w związku z otrzymaniem dotacji Powiat powinien odprowadzić podatek VAT należny)?

5.        Czy otrzymane przez Powiat środki finansowe od poszczególnych Gminy (na podstawie Porozumień) w jakikolwiek sposób wpłyną na rozliczenie VAT związane z realizacją Programu, w szczególności czy przedmiotowe środki finansowe powinny zostać przez Powiat opodatkowane VAT (czy w związku z otrzymaniem tych środków Powiat powinien odprowadzić podatek VAT należny)?

6.        Czy Powiatowi przysługiwać będzie pełne prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT, związanego z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji Programu, w szczególności podatku naliczonego zawartego w fakturach wystawionych przez Wykonawcę na rzecz Powiatu?

7.        W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 6: Czy w związku z realizacją Programu na opisanych zasadach po stronie Powiatu wystąpi obowiązek rozliczania VAT naliczonego związanego z Programem z uwzględnieniem przepisów o korekcie wieloletniej (art. 91 uptu lub/i art. 90c uptu), w tym obowiązek dokonania takiej korekty podatku naliczonego (w trybie art. 91 uptu lub/i art. 90c uptu), w którymkolwiek momencie?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1.

Realizacja przez Powiat Programu nie następuje w ramach statusu podatnika VAT Powiatu. Realizacja przez Powiat Programu nie stanowi wykonywania przez Powiat „działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 uptu.

Ad. 2-3

W związku z tym, że realizacja przez Powiat Programu nie następuje w ramach statusu podatnika VAT Powiatu (w tym realizacja przez Powiat Programu nie stanowi wykonywania przez Powiat „działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 uptu) uznać należy, że:

a.Powiat nie wykonuje na rzecz mieszkańców jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu VAT (działania Powiatu w tym zakresie stanowią czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT),

b.Powiat nie wykonuje na rzecz poszczególnych Gmin jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu VAT (działania Powiatu w tym zakresie stanowią czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT).

Ad. 4

Otrzymana przez Powiat dotacja z Funduszu nie powinna zostać przez Powiat opodatkowana VAT. W związku z otrzymaniem przedmiotowej dotacji Powiat nie ma obowiązku odprowadzenia podatku VAT należnego.

Ad. 5

Otrzymane przez Powiat środki finansowe od poszczególnych Gmin (na podstawie Porozumień) nie powinny zostać przez Powiat opodatkowane VAT. W związku z otrzymaniem tych środków finansowych Powiat nie ma obowiązku odprowadzenia podatku VAT należnego.

Ad. 6

Powiatowi nie będzie przysługiwać prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT, związanego z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji Programu, w szczególności podatku naliczonego zawartego w fakturach wystawionych przez Wykonawcę na rzecz Powiatu.

Ad. 7

Powiat stoi na stanowisku, że odpowiedź na pytanie nr 6 powinna być negatywna. W takiej sytuacji pytanie nr 7 będzie bezprzedmiotowe. W sytuacji odmiennego stanowiska Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej Powiat uważa, że po stronie Powiatu nie wystąpi obowiązek rozliczania VAT naliczonego związanego z Programem z uwzględnieniem przepisów o korekcie wieloletniej (art. 91 uptu lub/i art. 90c uptu), w tym obowiązek dokonania takiej korekty podatku naliczonego (w trybie art. 91 uptu lub/i art. 90c uptu), w którymkolwiek momencie.

Uzasadnienie prawne

Powiat stoi na stanowisku, że rozliczenie (w zakresie VAT) Programu realizowanego w 2023 r. powinno nastąpić z uwzględnieniem stanowiska wyrażonego w wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 30 marca 2023 r. w sprawach C-616/21 oraz C-612/21.

W tym kontekście należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 uptu podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 uptu działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz, rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Co istotne, według art. 15 ust. 6 uptu nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań, nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W ocenie Wnioskodawcy, nie powinno ulegać wątpliwości, że Powiat realizując Program działa w charakterze organu władzy publicznej i jednocześnie w ramach wywiązywania się z zadania, które zostało wpisane w sferę publicznoprawną. Wynika to z podstaw prawnych funkcjonowania Programu, jak i ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym oraz ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.

Podkreślenia wymaga, że omawiany obowiązek usuwania azbestu nie został zaadresowany do Powiatu jako do przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą (polegającą na świadczeniu odpłatnych usług). Konieczność eliminowania azbestu z terytorium Polski została odnotowana w rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 19 czerwca 1997 r. w sprawie programu wycofywania azbestu z gospodarki. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wezwał w niej Radę Ministrów do opracowania programu zmierzającego do wycofania azbestu i wyrobów zawierających azbest, stosowanych na terytorium Polski (M. P. 1997.38.373). Z dniem 28 września 1997 r. weszła w życie ustawa z 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (aktualnie Dz. U. 2017 r. poz. 2119). Wreszcie Rada Ministrów w dniu 14 maja 2002 r. przyjęła „Krajowy program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”.

Z upływem czasu, w dniu 14 lipca 2009 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032. Działając na podstawie art. 19 ust. 7 pkt 1 lit. a ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. 2009 r. 84. 712 z późn. zm.). W programie tym określono zadania nałożone przez Unię Europejską, zmierzające do oczyszczenia terytorium Polski z azbestu w perspektywie wieloletniej. Wyznaczono cele, ramy legislacyjne, finansowe i organizacyjne prowadzące do usunięcia wyrobów azbestowych oraz usprawniające monitoring realizowanych zadań. Jednocześnie zobowiązuje on jednostki samorządu terytorialnego do opracowania programów usuwania wyrobów zawierających azbest (M. P.2009.50.735, M.P.2010.33.481).

W świetle przytoczonych okoliczności, uprawniony staje się wniosek, że działania Powiatu zmierzające do usuwania azbestu z terenu Powiatu, w tym z nieruchomości poszczególnych mieszkańców, nie są realizowane, jako przedsięwzięcie o charakterze gospodarczym w sferze obrotu prywatnoprawnego. Wręcz przeciwnie, mamy w tym przypadku do czynienia z działaniami, które w bardzo szerokim stopniu uregulowane są przepisami administracyjnoprawnymi.

Istotne znaczenie ma również sposób wykonywania Programu przez Powiat. Powiat nie występuje w ramach Programu w stosunku do bliżej nieoznaczonego kręgu zainteresowanych z ofertą wykonania usług polegających na usunięciu wyrobów (elementów) zawierających azbest, jako przedsiębiorca, w warunkach wolnorynkowych. W omawianych okolicznościach Powiat wykonuje spoczywający na nim publicznoprawny obowiązek eliminowania azbestu, jako substancji groźnej dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska.

W szczególności nie sposób stwierdzić, że powodem i celem realizacji przez Powiat Programu jest cel gospodarczy, czy też zarobkowy. Celem Powiatu jest stopniowe eliminowanie ze swojego terytorium azbestu jako substancji groźnej dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska. W szczególności należy zauważyć, że w związku z realizacją Programu Powiat nie uzyskuje żadnego zarobku (zysku). Świadczy o tym zarówno brak odpłatności ze strony mieszkańców biorących udział w Programie, jak i okoliczność, że środki pieniężne przekazywane Powiatowi przez Gminy mogą być wykorzystane wyłącznie w celu sfinansowania usługi nabywanej od Wykonawcy (a środki niewykorzystane w ten sposób podlegają zwrotowi właściwym Gminom).

Należy również zauważyć, że specyficzna jest relacja pomiędzy mieszkańcami biorącymi udział w Programie (których wnioski zastały pozytywnie rozpatrzone) a Powiatem. Z pewnością nie jest to relacja właściwa dla sprzedawcy i nabywcy. Nie ma w tej relacji w szczególności miejsca na jakiekolwiek negocjacje między „kontrahentami” (Powiat – mieszkańcy). Wręcz przeciwnie, Powiat deklarując realizację Programu zobowiązał się bez odpłatności ze strony mieszkańców, dokonać usunięcia azbestu z nieruchomości tych mieszkańców (w ramach puli środków na 2023 r.). Jeśli tylko dany wniosek mieszkańca przejdzie pozytywną weryfikację, Powiat jest w zasadzie obowiązany wykonać stosowne czynności i nie może odmówić ich realizacji (inaczej niż prywatny przedsiębiorca działający w sferze usług). Jedynym ograniczeniem jest w tym przypadku pula środków pieniężnych przeznaczona na realizację zadania publicznego (Programu) w 2023 roku (nie są to jednak kryteria właściwe dla obrotu gospodarczego nastawionego na osiąganie zysku).

O publicznym charakterze omawianego zadania świadczy również przyjęta procedura zakładająca konieczność składania przez mieszkańców stosownych wniosków. Należy podkreślić, że procedura występowania do organu władzy publicznej z wnioskiem przez zainteresowanego jest powszechnie stosowana przy realizacji publicznych zadań. Takiego wniosku o wykonanie przez organ władzy publicznej określonej czynności w zakresie zadania publicznego nie można utożsamiać ani z ofertą, ani z zamówieniem składanym przez mieszkańca, ani z zawarciem umowy – charakterystycznymi dla transakcji gospodarczych.

W świetle powyższego, w ocenie Powiatu, w analizowanej sprawie spełnione zostały oba podstawowe kryteria rozpoznania organu władzy publicznej działającego poza systemem VAT.

Po pierwsze – mamy do czynienia z organem władzy publicznej. Powiat jest jednostką samorządu terytorialnego.

Po drugie – organ ten właśnie w takim charakterze realizuje w skali lokalnej Program usuwania azbestu z nieruchomości swoich mieszkańców, w ramach ogólnopolskiego i jednocześnie unijnego przedsięwzięcia, w realizację którego zaangażowały się – ujmując rzecz szeroko – władze publiczne (aby przyspieszyć jego realizację i jednocześnie zapewnić jak najwyższe standardy bezpieczeństwa).

W takim stanie rzeczy – z perspektywy Powiatu – można mówić wyłącznie o wykonywaniu zadania publicznego, nie natomiast o prywatnych interesach, przede wszystkim majątkowych, uczestnika obrotu gospodarczego.

Konkludując, realizacja przez Powiat Programu nie następuje w ramach statusu podatnika VAT Powiatu (realizacja przez Powiat Programu mieści się w zakresie zadań administracyjnoprawnych Powiatu, które nie podlegają opodatkowaniu VAT). Realizacja przez Powiat Programu nie stanowi wykonywania przez Powiat „działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 uptu.

W konsekwencji, nie można przyjąć, aby w przedstawionym zdarzeniu Powiat wykonywał jakąkolwiek czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. Uznać zatem należy, że:

a.Powiat nie wykonuje na rzecz mieszkańców jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu VAT (działania Powiatu w tym zakresie stanowią czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT),

b.Powiat nie wykonuje na rzecz poszczególnych Gmin jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu VAT (działania Powiatu w tym zakresie stanowią czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT).

Rozszerzając powyższe stanowisko należy zważyć, iż nie można uznać – niezależnie od wcześniejszych uwag – aby taką czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT było działanie Powiatu, polegające na zapewnieniu usunięcia azbestu z nieruchomości danego mieszkańca. Relacja Powiat – mieszkaniec nie zawiera bowiem kluczowych elementów umożliwiających jej uznanie za odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu). Dotyczy to zwłaszcza istotnego elementu, jakim jest określenie „ceny” konkretnego świadczenia lub określenie sposobu jej skalkulowania.

Skoro w niniejszej sprawie nie występuje czynność podlegająca opodatkowaniu VAT (w tym brak jest „ceny” świadczenia) to oznacza to, że dotacja otrzymywana przez Powiat nie jest (nie będzie) związana z odpłatnym świadczeniem przez Powiat na rzecz mieszkańców i nie może mieć wpływu na cenę świadczenia.

Z okoliczności niniejszej sprawy wynika, że dotacją pokrywane są tylko koszty związane z realizacją zadania w zakresie usuwania oraz unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest (dotacja ma pokrywać koszty realizacji Programu przez Powiat). Przyznane Powiatowi dofinansowanie nie będzie więc stanowiło dopłaty do ceny świadczonych usług, lecz zwrot poniesionych wydatków. Należy uznać, że dotacja ma charakter kosztowy, a Wnioskodawca nie otrzyma sfinansowanego dotacją wynagrodzenia za świadczone usługi w rozumieniu przepisów uptu, lecz refundację poniesionych kosztów.

Podobna kwalifikacja będzie dotyczyć środków finansowych otrzymywanych przez Powiat od poszczególnych Gmin na podstawie zawartych Porozumień.

Mając zatem na uwadze opis zdarzenia przedstawiony przez Wnioskodawcę stwierdzić należy, że otrzymana dotacja na realizację Programu z Funduszu oraz środki finansowe otrzymane przez Powiat od poszczególnych Gmin (na podstawie Porozumień) nie będą stanowiły obrotu w rozumieniu art. 29a ust. 1 uptu i tym samym nie będą podlegały opodatkowaniu VAT.

W konsekwencji, otrzymane przez Powiat:

1)              dotacja z WFOŚiGW oraz

2)              środki finansowe od poszczególnych Gmin (na podstawie Porozumień) nie powinny zostać przez Powiat opodatkowane VAT (w związku z otrzymaniem dotacji z Funduszu i środków finansowych od Gmin, Powiat nie powinien odprowadzać VAT należnego, gdyż taki obowiązek nie zachodzi).

Wreszcie, skoro Powiat organizując usuwanie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest z terenu administracyjnego Powiatu (a więc realizując Program) nie występuje w charakterze podatnika VAT i nie świadczy na rzecz mieszkańców usług podlegających opodatkowaniu VAT, to nie przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług, związanych z realizacją tego Programu.

Skoro bowiem Powiat nie wykonuje w ramach Programu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, to nie może wystąpić sytuacja, w której wydatki poniesione w ramach realizacji tego Programu (w szczególności udokumentowane fakturą wystawioną przez Wykonawcę) będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Wynika to wprost z art. 86 ust. 1 uptu, zgodnie z którym w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W świetle powyższej regulacji prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest więc związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi VAT. Taki związek w niniejszej sprawie z kolei nie zachodzi.

Jedynie hipotetycznie można stwierdzić, że Powiat posiadałby pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi w ramach Programu, gdyby realizacja tego Programu przez Powiat następowała w ramach statusu podatnika VAT i miała związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi VAT.

Stanowisko potwierdzające powyższe podejście jak już wskazano na wstępie – zostało zawarte w wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 30 marca 2023 r. w sprawach C-616/21 oraz C-612/21.

W szczególności w sprawie C-616/21 Trybunał stwierdził, że zlecanie przez jednostkę samorządu terytorialnego usuwania azbestu z nieruchomości położnych na jej obszarze nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Według art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Według art. 8 ust. 2a ustawy:

Zauważyć należy, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Wskazać również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia, odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i realizują zadanie pn.: „(…)”. Przedmiotowe Zadanie realizują Państwo wspólnie z Gminami wchodzącymi w skład Powiatu. W związku z tym pomiędzy Powiatem a poszczególnymi Gminami zostają zawarte stosowne Porozumienia. Realizacja Zadania ma być finansowana ze środków Powiatu, Gmin oraz przy udziale finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Powiat we współpracy z Gminami działa – realizując Zadanie na rzecz właścicieli lub posiadaczy obiektów budowlanych znajdujących się na terenie Powiatu, na nieruchomościach których znajdują się wyroby zawierające azbest. Ostatecznymi odbiorcami korzyści Programu mają być właściciele lub posiadacze obiektów budowlanych, zlokalizowanych na terenie województwa (…) (w niniejszym przypadku terenie powiatu (…)). Przy czym celem Programu jest szeroko pojęta ochrona środowiska.

Powiat ma koordynować realizację Programu. W szczególności Powiat zawarł z Funduszem umowę dotacji, której przedmiotem jest określenie szczegółowych zasad, trybu i warunków wykorzystania, rozliczania i przekazywania dotacji na pokrycie kosztów kwalifikowanych, związanych z realizacją Zadania.

Mając na uwadze przedstawioną na wstępie analizę przepisów podatkowych, w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć, czy realizacja przez Państwa Zadania, polegającego na usunięciu azbestu z terenu Powiatu, jest dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ww. ustawy.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności tezy zawarte w ww. wyroku z 30 marca 2023 r. w sprawie C-616/21 (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przeciwko Gminie L.), zapadłym w wyniku wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożonego w ramach sporu, w przedmiocie interpretacji indywidualnej dotyczącej opodatkowania podatkiem od wartości dodanej (VAT) w odniesieniu do przeprowadzonych na zlecenie gminy czynności związanych z usuwaniem azbestu oraz prawa do odliczenia VAT naliczonego od tych czynności. W wyroku tym, TSUE rozstrzygnął, że artykuł 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że: okoliczność zlecania przez gminę przedsiębiorstwu czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili taką wolę, nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych.

W wyroku, w sprawie C-616/21 TSUE wskazał, iż aby oferta usuwania azbestu z niektórych nieruchomości przedstawiona przez gminę jej mieszkańcom będącym właścicielami była objęta zakresem stosowania dyrektywy 2006/112, powinna ona, po pierwsze, stanowić świadczenie usług, które gmina ta wykonuje odpłatnie na ich rzecz w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy, a po drugie, być realizowana w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 9 ust. 1 rzeczonej dyrektywy, tak aby owa gmina działała również w charakterze podatnika (pkt 24).

W pkt 33 wyroku Trybunał wskazał, że zgadzając się na udział w gminnym procesie usuwania azbestu ze swoich nieruchomości, zainteresowani właściciele ograniczają się do złożenia wniosku do gminy L., która weryfikuje, czy nieruchomości te kwalifikują się do usuwania azbestu. W konsekwencji nie powierzają oni tej gminie usuwania azbestu na ich rachunek, lecz oczekują, że będą beneficjentami programu usuwania azbestu. To zatem gmina – a nie zainteresowani właściciele – decyduje o powodzeniu tego procesu. Poza złożeniem wniosku nie mają oni wpływu na realizację usługi.

W konsekwencji o ile w świetle powyższych rozważań należy wskazać, że przesłanki stosowania art. 28 dyrektywy 2006/112 nie są spełnione w sytuacji takiej jak w niniejszej sprawie, a zatem że gmina L. nie działała w imieniu zainteresowanych mieszkańców, o tyle należy jednak ustalić, czy może ona zostać uznana za podmiot świadczący usługi będące przedmiotem postępowania głównego w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy (pkt 34).

Trybunał w przedmiocie dokonania świadczenia usług w ramach działalności gospodarczej zauważył, że po pierwsze, podczas gdy przedsiębiorca dąży do stałego osiągania dochodu (zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., AJFP Sibiu i DGRFP Braaov, C-655/19, EU:C:2021:40, pkt 27-29 i przytoczone tam orzecznictwo), gmina L. nie zatrudnia pracowników do usuwania azbestu i nie poszukuje klientów, lecz ogranicza się do przeprowadzenia, w ramach programu określonego na poziomie krajowym, czynności usuwania azbestu, które nastąpią po tym, jak właściciele nieruchomości położonych na terytorium gminy, których może dotyczyć ten program, wyrażą wolę korzystania z niego i zostaną uznani za uprawnionych. Ponadto czynność usuwania azbestu w danej gminie z definicji nie ma charakteru powtarzalnego, co odróżnia niniejszą sprawę od spraw, w których świadczenia gminne miały charakter trwały (pkt 44).

Po drugie, z informacji przedstawionych przez sąd odsyłający wynika, że gmina L. będzie oferować usunięcie azbestu z danych nieruchomości oraz odbiór wyrobów i odpadów zawierających azbest nieodpłatnie, podczas gdy wcześniej zapłaci ona danemu przedsiębiorstwu cenę rynkową (pkt 45). Trybunał wskazał, że miał już okazję orzec, że jeżeli gmina odzyskuje jedynie niewielką część poniesionych przez siebie kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych, taka różnica między tymi kosztami a kwotami otrzymanymi w zamian za oferowane usługi może wykluczać istnienie wynagrodzenia (zob. podobnie wyrok z dnia 12 maja 2016 r., Gemeente Borsele i Staatssecretaris van Financiën, C-520/14, EU:C:2016:334, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). Jest tak tym bardziej, gdy – jak w niniejszej sprawie – świadczenie wzajemne uiszczane przez usługobiorców nie istnieje (pkt 46).

W konsekwencji, nawet biorąc pod uwagę dotacje przyznane gminie L. przez fundusz ochrony środowiska, które wynoszą 40–100% poniesionych kosztów, charakter takiego świadczenia usług nie odpowiada podejściu, jakie przyjęłoby w danym wypadku przedsiębiorstwo zajmujące się usuwaniem azbestu, które przy ustalaniu swoich cen starałoby się zawrzeć w nich swoje koszty i osiągnąć marżę zysku. Ponadto nie podlegają zwrotowi koszty związane z organizacją przez ową gminę akcji usuwania azbestu u jej mieszkańców, a jedynie z czynnościami zleconymi wybranemu przedsiębiorstwu. W związku z tym ta sama gmina ponosi jedynie ryzyko strat, nie mając perspektywy zysku (pkt 47).

Po trzecie, nie wydaje się ekonomicznie opłacalne, aby takie przedsiębiorstwo zajmujące się usuwaniem azbestu nie przenosiło żadnych poniesionych przez siebie kosztów na beneficjentów swoich usług, oczekując jednocześnie częściowej rekompensaty tych kosztów w formie dotacji. Taki mechanizm nie tylko stawiałby jego przepływy pieniężne w sytuacji strukturalnie deficytowej, przede wszystkim ze względu na brak zysku, następnie brak zwrotu kosztów związanych z organizacją akcji usuwania azbestu i wreszcie znaczne wahania procentowe zwrotu kosztów, mogące oscylować między 40% a 100% kwot wypłaconych wybranemu przedsiębiorstwu, ale ponadto stwarzałby nietypowy stopień niepewności dla podatnika, ponieważ kwestia, czy i w jakim zakresie osoba trzecia zwróci tak istotną część poniesionych kosztów, pozostaje faktycznie otwarta do czasu podjęcia przez tę osobę trzecią decyzji, co następuje po tym, jak sporne transakcje zostaną dokonane (pkt 48).

Podsumowując Trybunał uznał, że „w konsekwencji nie wydaje się (…), by gmina L. wykonywała w niniejszym przypadku działalność o charakterze gospodarczym w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112” (pkt 49).

Ponadto w pkt 50 wyroku Trybunał wskazał: „Ponieważ gmina L. (…) nie wykonuje działalności wchodzącej w zakres stosowania dyrektywy 2006/112, nie jest konieczne ustalenie, czy działalność ta byłaby również wyłączona z tego zakresu stosowania na podstawie art. 13 ust. 1 tej dyrektywy” oraz w pkt 51: „czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców (…), nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu VAT”.

Opis przedmiotowej sprawy wskazuje, że realizując Zadanie nie działają Państwo w celach zarobkowych, tak jak przedsiębiorca. Mieszkańcy nie ponoszą żadnej odpłatności w związku z usunięciem azbestu z ich nieruchomości. Powiat w postępowaniu przetargowym wyłonił Wykonawcę, który dokonuje profesjonalnego usunięcia i utylizacji wyrobów zawierających azbest z nieruchomości mieszkańców biorących udział w Zadaniu. Pomiędzy Powiatem a Wykonawcą zostaje zawarta stosowna umowa cywilnoprawna. Po wykonaniu stosownych prac Wykonawca wystawi na Powiat fakturę.

Rozliczenie Programu realizowanego w 2023 r. ma nastąpić do dnia 29 grudnia 2023 r., w tym dotyczy to środków finansowych przekazywanych Powiatowi przez poszczególne Gminy. Przyjmuje się bowiem, że ewentualne niewykorzystane przez Powiat środki będą zwracane Gminom przez Wnioskodawcę. Oznacza to, że otrzymywane przez Powiat od Gmin środki finansowe mogą być przeznaczone wyłącznie na uregulowanie przez Powiat należności względem Wykonawcy i realizację Programu. Powiat nie uzyskuje w tym zakresie żadnego wynagrodzenia (zwłaszcza nie pobiera żadnej marży lub prowizji).

W konsekwencji, Państwa działanie w związku z realizacją zadania pn.: „(…)” nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Realizując Zadanie nie wykonują/nie będą wykonywali Państwo działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy wraz z tym nie są/nie będą Państwo podatnikiem podatku VAT.

Zatem, realizacja Zadania nie podlega/nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji nie są/nie będą Państwo zobowiązani do odprowadzenia podatku VAT zarówno w stosunku do wykonywanych czynności na rzecz mieszkańców, biorących udział w Zadaniu, jak i Gmin – wchodzących w skład Powiatu.

W związku z tym, Państwa stanowisko w zakresie pytań 1-3 jest prawidłowe.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości dotyczących kwestii niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT dofinansowania otrzymanego przez Państwa z WFOŚiGW na realizację przedmiotowego Zadania należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Zauważyć należy, że dotacja/dofinansowanie nie funkcjonuje samodzielnie, nie podlega opodatkowaniu jako odrębna kwota, lecz wyłącznie w odniesieniu do czynności, do której jest wypłacana. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatku VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku nie występuje związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem od Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację Zadania, a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak bowiem wskazano wyżej, w zakresie realizacji Zadania nie wykonują/nie będą wykonywać Państwo działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, Państwa działania w zakresie odbioru, transportu i unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest nie stanowi/nie będzie stanowić dostawy towarów, ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, otrzymane przez Państwa dofinansowanie przeznaczone na realizację zadania pn.: „(…)” nie zwiększa podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie podlega/nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym Powiat nie jest zobowiązany do opodatkowania środków finansowych otrzymanych od poszczególnych Gmin, w celu realizacji ww. Zadania.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 4-5 jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii braku prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji Zadania, zawartymi na fakturach wystawionych przez Wykonawców – wskazać należy, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy.

W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z przywołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W świetle powołanych powyżej przepisów prawa należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Jak już wcześniej wskazano realizacja przedmiotowego Zadania nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie dokonują Państwo dostawy towarów, ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego, w niniejszej sprawie nie wystąpi związek pomiędzy dokonywanymi zakupami, a czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

Mając zatem, na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że nie przysługuje/nie będzie przysługiwać Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji zadania pn.: „(…)”. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie są spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. ponoszone wydatki na realizację ww. Zadania nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 6 należy uznać za prawidłowe. Tym samym odpowiedź w zakresie pytania nr 7 jest bezprzedmiotowa.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

·stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,

·zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwo w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Tutejszy Organ informuje, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).