Temat interpretacji
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od faktur zakupowych zawiązanych z realizacją inwestycji „…” w ramach zadania pn. „…”.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w części prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od faktur zakupowych zawiązanych z realizacją inwestycji „…” w ramach zadania pn. „…” oraz nieprawidłowe w części prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastosowaniem prewskaźnika obliczonego przez Zakład Budżetowy.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
20 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od faktur zakupowych zawiązanych z realizacją inwestycji „…” w ramach zadania pn. „…”. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 maja 2023 r. (wpływ 22 maja 2023 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Gmina jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem od towarów i usług, wykonuje zadania własne samodzielnie lub poprzez powołane gminne jednostki organizacyjne. W strukturze Gminy występuje Zakład Budżetowy „…”, który jest samorządowym zakładem budżetowym nie posiadającym osobowości prawnej.
Zakład prowadzi działalność w imieniu Gminy, świadczy usługi w zakresie zbiorowego dostarczania wody i zbiorowego odprowadzania ścieków, eksploatacji urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków, działa na podstawie Uchwały Rady Gminy nr (…) z dnia 29 kwietnia 1992 roku z późn. zm. w sprawie powołania samorządowego zakładu budżetowego „…”. Zakładem kieruje jednoosobowego Kierownik Zakładu na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Wójta Gminy. Z uwagi na dotychczasową jednolitą praktykę organów podatkowych, do końca 2016 r. Zakład był odrębnie od Gminy zarejestrowanym na potrzeby podatku VAT. Z dniem 1 stycznia 2017 roku w wyniku centralizacji Gmina prowadzi skonsolidowane rozliczenia podatku VAT, obejmujące czynności, transakcje przeprowadzone przez podległe jednostki budżetowe oraz zakład budżetowy.
Czynności, które wykonuje Zakład Budżetowy należy wskazać:
1.czynności opodatkowane z tytułu dostawy wody, odprowadzania ścieków 97%,
2.czynności niepodlegające przepisom ustawy o VAT około 3%, które dotyczą dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzecz 13 – tu jednostek organizacyjnych Gminy.
Wszystkie odrębne czynności wykonywane przez Zakład na rzecz Gminy i jej jednostek dokumentowane są notami księgowymi i nie są ujmowane w ewidencji sprzedaży do celów podatkowych.
Gmina otrzymała promesę w ramach Polskiego Ładu „Promesa Dofinansowania Inwestycji z Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych Nr …”. Promesa dotyczy finansowania inwestycji realizowanej przez Gminę, – zadanie „…” w ramach zadania pn. „...”
W zakresie wykonania ww. zadania jest zaprojektowanie i budowa sieci kanalizacji sanitarnej grawitacyjno – tłocznej tj. sporządzenie projektu budowlanego, uzyskanie prawomocnej decyzji administracyjnej (pozwolenie na budowę lub zgłoszenia robót budowlanych), oraz wykonanie robót budowlanych na podstawie tego projektu. Produktem końcowym ma być sieć kanalizacji sanitarnej służąca do odbioru i przesyłu ścieków do istniejącej oczyszczalni ścieków w msc. (…).
Celem realizacji zadania jest poprawa warunków i jakości życia mieszkańców Gminy poprzez budowę sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowości (…). W ramach zadania planowana jest budowa sieci kanalizacji sanitarnej. Z nowo powstałej infrastruktury będą korzystać mieszkańcy lub właściciele nieruchomości z terenu gminy.
Faktury VAT od wykonawcy/ów robót wyłonionych w przetargu będą wystawione na Gminę.
Po zakończeniu inwestycji zostanie ona nieodpłatnie przekazana do Zakładu Budżetowego „…”, który w końcowym efekcie będzie ją wykorzystywał prawie w całości do sprzedaży opodatkowanej z wyłączeniem czynności niepodlegających przepisom ustawy VAT, a mianowicie czynności na rzecz Gminy i jej jednostek organizacyjnych tj. dostarczanie wody i odprowadzenie ścieków, które są dokumentowane notami księgowymi.
W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że:
Czynności, które wykonuje Zakład Budżetowy należy wskazać:
1.czynności opodatkowane z tytułu dostawy wody, odprowadzania ścieków 97%,
2.czynności niepodlegające przepisom ustawy o VAT około 3%, które dotyczą dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzec 13 – tu jednostek organizacyjnych Gminy.
Ponadto odpowiadając na pytanie sformułowane w wezwaniu „Czy mają/będą mieli Państwo możliwość przyporządkowania wydatków poniesionych na realizację inwestycji pn. „…” w całości do celów działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług? Odpowiedzieli Państwo, że „Faktury VAT od wykonawców robót będą wystawiane na Gminę, tak będzie taka możliwość aby w całości przyporządkować wydatki do celów działalności gospodarczej”.
Pytania
1.Czy w trakcie realizacji przez Gminę projektu „…” w ramach zadania pn. „…” płatność za faktury od wykonawcy robót ze środków otrzymanych z Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach finansowania inwestycji strategicznych „Polski Ład” w kwocie brutto będzie przesłanką negatywną z art. 88 ustawy VAT, która nie daje prawa do odliczenia podatku VAT z faktur zakupu?
2.Czy Gminie przysługuje prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od faktur zakupowych zawiązanych z realizacja inwestycji „…” w ramach zadania pn. „…” z zastosowaniem prewskaźnika obliczonego przez Zakład Budżetowy „…”?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad. 1
Przepisy o VAT wskazują, że podatnik ma prawo do odliczenia VAT od zakupów czy usług, które są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Prawa do odliczenia nie mają podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej, drobni przedsiębiorcy zwolnieni z podatku VAT ze względu na wysokość sprzedaży oraz podatnicy wykonujący czynności zwolnione przedmiotowo z VAT.
Przy czym ustawodawca w art. 88 ustawy o VAT wymienił przypadki, kiedy faktura nie daje prawa do odliczenia VAT, są to min:
-wystawione przez podmioty nieistniejące,
-dokumentująca transakcje niepodlegające opodatkowaniu albo zwolnione od podatku,
-stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane.
Gmina realizując ww. projekt będzie otrzymywać faktury VAT od podatników VAT wyłonionych w postępowaniu przetargowym. Faktury będą dokumentować czynności opodatkowane podatkiem VAT zgodnie ze stanem faktycznym. Kwoty podane w fakturze będą zgodne z rzeczywistością.
Wypłata dofinansowania z Programu inwestycji strategicznych „Polski Ład” na podstawie promesy nastąpi w transzach, każdorazowo po zakończeniu określonego etapu prac w ramach realizacji Inwestycji. Gmina będzie składać oświadczenia o zakończeniu danego typu realizacji inwestycji lub zakończeniu inwestycji realizowanej powyżej 12 miesięcy.
Płatność za faktury ze środków otrzymanych z Banku Gospodarstwa Krajowego w kwocie brutto nie jest przesłanką negatywną wpływającą na prawo Gminy do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach zakupu.
Ad. 2
Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 2a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 roku poz. 931 ze zm.) i par. 3 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015, Gmina będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego od faktur zakupowych związanych z realizacja inwestycji „…” w ramach zadania pn. „…”. Podatek naliczony, który Gmina będzie odliczała od faktur zakupowych związanych z realizowaniem inwestycji kanalizacji sanitarnej, którą w końcowym efekcie będzie Zakład wykorzystywał do czynności opodatkowanych prawie w całości z wyłączeniem czynności niepodlegających przepisom ustawy VAT, a mianowicie czynności na rzecz Gminy i jej jednostek organizacyjnych tj. dostarczanie wody i odprowadzenie ścieków, które są dokumentowane notami księgowymi.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie:
- prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od faktur zakupowych zawiązanych z realizacją inwestycji „...” w ramach zadania pn. „...” - jest prawidłowe,
- prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od faktur zakupowych zawiązanych z realizacją inwestycji „...” w ramach zadania pn. „...” z zastosowaniem prewskaźnika obliczonego przez Zakład Budżetowy - jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Tut. Organ informuje, że dla zachowania spójności niniejszej interpretacji, w pierwszej kolejności udzielono odpowiedzi na pytanie oznaczone we wniosku numerem 2, a następnie na pytanie oznaczone we wniosku numerem 1.
Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.
Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności pozostających poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług oraz zwolnionych.
Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Odpowiednie ograniczenia zostały wskazane w art. 88 ust. 3a do 4 ustawy, zgodnie z którymi:
3a. Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:
1) sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
a) wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
b) (uchylona)
2) transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
3) (uchylony)
4) wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
a) stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
b) podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
c) potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;
5) faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
6) (uchylony)
7) wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności.
3b. Przepis ust. 3a stosuje się odpowiednio do duplikatów faktur oraz kolejnych egzemplarzy faktur.
4. Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Jak stanowi art. 86 ust. 2a ustawy:
W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:
Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:
1)zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz
2)obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.
Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy:
Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:
1)średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;
2)średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;
3)roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;
4)średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.
Zgodnie z art. 86 ust. 2d ustawy:
W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.
Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy:
Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio.
W myśl art. 86 ust. 2h ustawy:
W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.
Jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy,
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.
Na podstawie wskazanej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2021 r. poz. 999).
Na podstawie § 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia:
Rozporządzenie:
a)określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji”;
b)wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji.
W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Są to: jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.
W świetle zapisów § 2 pkt 8 rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o jednostkach organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego - rozumie się przez to:
a) urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego,
b) jednostkę budżetową,
c) zakład budżetowy.
W ww. rozporządzeniu ustawodawca podał ustalone według wzoru sposoby określania proporcji m.in. w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, w przypadku jednostki budżetowej oraz zakładu budżetowego.
W myśl z § 3 ust. 4 rozporządzenia:
Jako sposób określenia proporcji uznaje się w przypadku zakładu budżetowego sposób ustalony według wzoru:
A x 100
X= ----------
P
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
X- proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,
A - roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez zakład budżetowy, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,
P – przychody wykonane zakładu budżetowego.
Zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o obrocie - rozumie się przez to podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 ustawy, w zakresie:
a)dokonywanych przez podatników:
-odpłatnych dostaw towarów na terytorium kraju,
-odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju,
-eksportu towarów,
-wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b)odpłatnych dostaw towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju, które podlegałyby opodatkowaniu podatkiem, gdyby były wykonywane na terytorium kraju.
W myśl § 2 pkt 11 rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o przychodach wykonanych zakładu budżetowego - rozumie się przez to przychody zakładu budżetowego w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, w tym dotacje przekazane temu zakładowi z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, pomniejszone o kwoty dotacji, które zostały zwrócone, wynikające ze sprawozdania z wykonania planu finansowego, z których zakład ten pokrywał koszty swojej działalności wykonując przypisane mu zadania jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem odsetek od środków na rachunkach bankowych zaliczonych do przychodów z mienia tego zakładu budżetowego oraz odszkodowań należnych temu zakładowi innych niż odszkodowania stanowiące zapłatę, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy.
Zgodnie z § 3 ust. 5 rozporządzenia:
Dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, dochody wykonane jednostki budżetowej oraz przychody wykonane zakładu budżetowego nie obejmują odpowiednio dochodów lub przychodów uzyskanych z tytułu:
1)dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane odpowiednio przez jednostkę samorządu terytorialnego lub jednostkę organizacyjną jednostki samorządu terytorialnego do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane odpowiednio do środków trwałych jednostki samorządu terytorialnego lub jednostki organizacyjnej jednostki samorządu terytorialnego – używanych na potrzeby prowadzonej przez te jednostki działalności;
2)transakcji dotyczących:
a)pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,
b)usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41 ustawy, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.
Powołany wyżej art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.
Podkreślenia wymaga, że dla stwierdzenia, czy działalność lub transakcja stanowią „cele inne niż związane z działalnością gospodarczą” znaczenie ma, czy mieszczą się one w przedmiocie działalności danej jednostki.
Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT. Natomiast przez cele inne, rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:
Pod pojęciem działalności gospodarczej, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.),
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym zarejestrowanym podatnikiem od towarów i usług. W strukturze Gminy występuje Zakład Budżetowy „...”. Zakład prowadzi działalność w Państwa imieniu, świadczy usługi w zakresie zbiorowego dostarczania wody i zbiorowego odprowadzania ścieków, eksploatacji urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków. Otrzymali Państwo promesę w ramach Polskiego Ładu, która dotyczy finansowania inwestycji realizowanej przez Gminę – zadanie „…” w ramach zadania pn. „…”. Z nowo powstałej infrastruktury będą korzystać mieszkańcy lub właściciele nieruchomości z terenu gminy. Po zakończeniu tej inwestycji zostanie ona nieodpłatnie przekazana do Zakładu Budżetowego, który w końcowym efekcie będzie ją wykorzystywał prawie w całości do sprzedaży opodatkowanej z wyłączeniem czynności niepodlegających przepisom ustawy VAT, a mianowicie czynności na rzecz Gminy i jej jednostek organizacyjnych tj. dostarczenie wody i odprowadzenie ścieków, które są dokumentowane notami księgowymi.
Wskazali Państwo również, że będzie taka możliwość aby w całości przyporządkować wydatki do celów działalności gospodarczej.
Przy tak przedstawionym opisie sprawy Państwa wątpliwości dotyczą prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od faktur zakupowych zawiązanych z realizacją inwestycji „…” w ramach zadania pn. „…” z zastosowaniem prewskaźnika obliczonego przez Zakład Budżetowy.
W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, przy odliczaniu podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych w pierwszej kolejności należy ustalić, czy będą Państwo w stanie przyporządkować kwoty podatku naliczonego do poszczególnych rodzajów wykonywanych czynności (opodatkowanych podatkiem VAT, niepodlegających podatkowi VAT). Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje Państwu pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych wyłącznie do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że tylko wówczas gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, powinni Państwo ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.
Państwo natomiast uzupełniając wniosek wskazali, że będzie taka możliwość aby w całości przyporządkować ponoszone w związku z projektem wydatki do celów działalności gospodarczej.
W takiej sytuacji, skoro są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz – jak wynika z okoliczności sprawy – sieć kanalizacji sanitarnej w miejscowości (…) będzie wykorzystywana w ramach czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz w ramach czynności niepodlegających opodatkowaniu, i będą Państwo mieli możliwość przypisania poniesionych ww. wydatków do poszczególnych rodzajów czynności, to będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia podatku, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, z tytułu tej części wydatków związanych z budową sieci, które będą Państwo przypisywali wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Prawo to będzie przysługiwało, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy.
Od wydatków natomiast związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowości (…), które Państwo przyporządkowujecie wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu, to prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługiwało nie będzie.
Zatem Państwa stanowisko, w myśl którego Gmina będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego od faktur zakupowych związanych z realizacją ww. inwestycji zgodnie z art. 86 ust. 2a jest nieprawidłowe.
Po ustaleniu prawa do odliczenia podatku VAT, należy odnieść się do Państwa wątpliwości sformułowanych w pytaniu nr 1. W tym celu trzeba ustalić czy płatność za faktury od wykonawcy robót ze środków otrzymanych z Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach finansowania inwestycji strategicznych „Polski Ład” w kwocie brutto będzie przesłanką negatywną z art. 88 ustawy VAT, która nie daje prawa do odliczenia podatku VAT z faktur zakupu.
Z analizy przepisów art. 88 wynika, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Prawo takie nie przysługuje podatnikowi również, gdy na fakturze podano kwoty niezgodne z rzeczywistością lub faktura potwierdza czynności, które nie zostały dokonane lub, co do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego.
Natomiast zgodnie z regulacją art. 88 ust. 4 ustawy z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Warunek ten w opisanej sytuacji Państwo spełniacie. Inwestycja ma związek z wykonaną w przyszłości czynnością opodatkowaną tj. z odprowadzaniem ścieków od mieszkańców lub właścicieli nieruchomości z terenu Gminy.
W opisanej sytuacji nie mają też miejsca wyłączenia zapisane w art. 88 ust. 3a ustawy.
Zatem, w sytuacji ponoszenia wydatków na realizację inwestycji finansowanej w ramach Programu Inwestycji Strategicznych „Polski Ład” nie zaistnieją negatywne przesłanki z art. 88 ustawy VAT, które nie dają prawa do odliczenia podatku VAT z faktur zakupu. Taką przesłanką nie jest płatność za wydatki w ramach projektu w wysokości brutto.
Podkreślić należy, że kwestia kwalifikowalności wydatków (w tym VAT) związana jest z założeniami i zasadami funkcjonowania danego programu, a nie z zasadami dotyczącymi opodatkowania podatkiem VAT określonych czynności, zawartymi w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz w przepisach wykonawczych do tej ustawy. Jednostki samorządu terytorialnego mogą - w odniesieniu do określonych czynności wykonywanych w ramach realizowanych przez nie działań - posiadać status podatnika VAT. W takiej sytuacji ciążą na nich obowiązki i przysługują im prawa wynikające z przepisów i zasad funkcjonowania systemu VAT, w tym prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych do działalności opodatkowanej.
Przepisy o VAT nie ograniczają możliwości pozyskania dofinansowania od podmiotu trzeciego lub z zewnętrznego funduszu na kwotę VAT - niezależnie od kwestii czy podatnikowi (w tym wypadku jednostce samorządu terytorialnego) przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu dokonanych zakupów, czy też prawo to nie przysługuje.
Kwestia ewentualnego wpływu prawa do odliczenia podatku naliczonego na kalkulację wysokości wsparcia inwestycji ze środków Funduszu wykracza poza ramy systemu VAT.
W konsekwencji Państwa stanowisko, zgodnie z którym płatność za faktury zakupu ze środków otrzymanych z Banku Gospodarstwa Krajowego w kwocie brutto nie jest przesłanką negatywną wpływającą na prawo Gminy do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach zakupu jest prawidłowe (pytanie nr 1).
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).