Czy Pożyczkodawca z tytułu udzielonej Spółce pożyczki występuje w roli podatnika podatku VAT i w konsekwencji wynagrodzenie w postaci odsetek od udzielanej pożyczki, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt. 38 ustawy VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w kwestii uznania czy Pożyczkodawca z tytułu udzielonej Spółce pożyczki występuje w roli podatnika podatku VAT i w konsekwencji wynagrodzenie w postaci odsetek od udzielanej pożyczki, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt. 38 ustawy VAT.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 czerwca 2023 r. (wpływ 20 czerwca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(…) S.A. (dalej: Pożyczkobiorca, Spółka) na podstawie posiadanych zezwoleń prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Miasta (…) oraz części obszaru aglomeracji (…). Spółka posiada siedzibę w Polsce i podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

W dniu 29 grudnia 2022 r. Pożyczkobiorca zawarł z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (…) (dalej: Pożyczkodawca, Fundusz) umowę pożyczki (dalej: Umowa pożyczki). Umowa pożyczki została zawarta na terytorium Polski. Fundusz jest podmiotem działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2556 ze zm. - dalej: ustawa POŚ).

Zgodnie z art. 400 ust. 2 ustawy POŚ, Fundusz jest samorządową osobą prawną w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z art. 9 pkt 14 ustawy o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1634 ze zm.), sektor finansów publicznych tworzą inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, instytutów działających w ramach Sieci Badawczej (…), banków oraz spółek prawa handlowego. Pożyczkodawca nie jest funduszem celowym.

Pożyczka została udzielona na cele związane z działalnością gospodarczą Pożyczkobiorcy. Zostanie ona przeznaczona w całości na pokrycie kosztów związanych z realizacją przez Spółkę przedsięwzięcia dotyczącego budowy kanalizacji sanitarnej na terenie Aglomeracji (…) i Aglomeracji (…). Szczegółowe wyróżnienie kosztów (usług, robót, zakupów), które zostaną pokryte z otrzymanej pożyczki zostały określone w harmonogramie rzeczowo-finansowym powyższego przedsięwzięcia, który jest załącznikiem do zawartej Umowy pożyczki. Pożyczka zostanie wypłacona w trzech transzach na rachunek bankowy Pożyczkobiorcy prowadzony w Polsce. Harmonogram wypłat i spłat pożyczki został określony w harmonogramie stanowiącym załącznik do Umowy pożyczki. Pierwsza spłata będzie miała miejsce dopiero w 2024 r. Spółka na podstawie zawartej Umowy pożyczki zobowiązała się do dokonywania spłat pożyczki w kwotach i terminach określonych w harmonogramie wypłat i spłat pożyczki, bez oczekiwania na noty czy wezwania. Z tytułu udzielonej pożyczki Pożyczkodawca, wraz z upływem terminu płatności spłat pożyczki określonej w harmonogramie, będzie otrzymywał wynagrodzenie w postaci odsetek. Spłaty będą dokonywane na rachunek bankowy Pożyczkodawcy prowadzony w Polsce.

Pożyczkobiorca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT) co znajduje odzwierciedlenie w wykazie podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT (tzw. biała lista podatników VAT), prowadzonym na podstawie art. 96b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm. - dalej: ustawa VAT).

Fundusz nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Dane Pożyczkodawcy nie zostały uwidocznione w wykazie podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT, prowadzonym na podstawie art. 96b ustawy VAT.

Z informacji udostępnionych na stronie Funduszu wynika, iż udzielił on pożyczek również innym podmiotom niż Spółka, m.in. (…) w (…)(kwota: (…) zł), Spółce (…) (kwota (…) zł), (…) Sp. z o.o. w (…) (kwota: (…) zł), (…) Sp. z o.o. w (…) (kwota: (…) zł), (…) Sp. z o.o. w (…) ((…) zł), (…) Sp. z o.o. w (…) (kwota: (…) zł).

Pożyczkobiorca z tytułu zawartej Umowy pożyczki uiścił podatek od czynności cywilnoprawnych (dalej: podatek PCC) oraz złożył w ustawowym terminie stosowną deklarację w tym zakresie.

W uzupełnieniu z 20 czerwca 2023 r. wskazali Państwo, że:

Jak sam DKIS wskazał w przesłanym wezwaniu, w niniejszej sprawie, kwestia opodatkowania/zwolnienia w podatku od towarów i usług z tytułu zawarcia umowy pożyczki którejkolwiek ze stron transakcji ma fundamentalne znaczenie dla rozstrzygnięcia analizowanego we wniosku zagadnienia w zakresie podatku PCC.

Przepisy art. 2 pkt 4 ustawy PCC uzależniają bowiem podleganie opodatkowaniu danej czynności podatkiem PCC od tego, że przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku VAT z tytułu dokonania tej czynności (z pewnymi wyjątkami, które w tym przypadku nie mają znaczenia).

Tym samym aby określić czy pożyczka otrzymana przez Spółkę od Pożyczkodawcy podlega opodatkowaniu PCC konieczne jest ustalenie czy którakolwiek ze stron jest zwolniona w zakresie tej czynności z podatku VAT.

Z uwagi, iż w analizowanym przypadku usługodawcą jest Pożyczkodawca to jedynie on może podlegać ewentualnemu zwolnieniu z podatku VAT z tytułu czynności udzielenia pożyczki na rzecz Spółki.

Zatem Spółka jako pożyczkobiorca w przedstawionym stanie faktycznym jest podmiotem zainteresowanym w rozumieniu art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej w otrzymaniu interpretacji podatkowej w celu wyjaśnienia swoich interesów w sferze prawa podatkowego gdyż wystąpiło zdarzenie - udzielenie pożyczki powodujące określone konsekwencje w zakresie prawa podatkowego.

Dlatego też Spółka w zakresie uzupełnienie Wniosku zadała dodatkowo pytanie nr 2 w zakresie podatku VAT.

W tym miejscu należy wskazać, iż DKIS wydał następujące interpretacje dla podmiotów będących pożyczkobiorcami w zakresie opodatkowania podatkiem VAT udzielonych tym podmiotom pożyczek:

   a. interpretacja indywidualna z dnia 5 maja 2021 r. (znak: 0111-KDIB3-1.4012.117.2021.3.ASY) w której DKIS wskazał, iż: „W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, należy wskazać, że czynność udzielenia odpłatnej pożyczki przez Spółkę Wnioskodawcy stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - usługa udzielenia pożyczki przez Spółkę (Pożyczkodawcę) na rzecz Wnioskodawcy, korzystać będzie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu." Na marginesie należy wskazać, iż interpretacja w odniesieniu do tego samego stanu faktycznego, ale w zakresie podatku PCC została wydana 19 maja 2021 r. (znak 0111-KDIB2-2.4014.35.2021.4.DR),

  b. interpretacja indywidualna z dnia 22 marca 2022 r. (znak: 0111-KDIB3-1.4012.1088.2021.3.IB) w której DKIS wskazał, iż: „(...) czynność udzielenia odpłatnej pożyczki przez Pożyczkodawcę, stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - usługa udzielenia pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy i korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu." Na marginesie należy wskazać, iż interpretacja w odniesieniu do tego samego stanu faktycznego, ale w zakresie podatku PCC została wydana 5 maja 2022 r. (znak 0111-KDIB2-3.4014.118.2022.1.BB).

Tym samym wydając powyższe interpretacje DKIS uznał, iż pożyczkobiorca w zbliżonych stanach faktycznych/zdarzeniach przyszłych do sytuacji opisanej we Wniosku miał interes prawny do zadania pytania w zakresie konsekwencji podatkowych na gruncie podatku VAT w odniesieniu do pożyczkodawcy.

Wobec powyższego należy uznać, iż w omawianej sprawie Spółka również ma interes prawny w tym, aby wystąpić z pytaniem nr 2 w ramach uzupełniania wcześniej złożonego Wniosku.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (sformułowane w uzupełnieniu z 20 czerwca 2023 r.)

2. Czy Pożyczkodawca z tytułu udzielonej Spółce pożyczki występuje w roli podatnika podatku VAT i w konsekwencji wynagrodzenie w postaci odsetek od udzielanej pożyczki, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT?

Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z 20 czerwca 2023 r.)

Stanowisko Wnioskodawcy do dodatkowego pytania 2:

Pożyczkodawca z tytułu udzielonej Spółce pożyczki występuje w roli podatnika podatku VAT, a udzielenie przez niego Spółce pożyczki stanowi odpłatne świadczenie usług w myśl art. 8 ust. 1 ustawy VAT, z tytułu którego wynagrodzenie w postaci odsetek, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy PCC, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają co do zasady umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ponadto, na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy PCC, podatkowi podlegają także czynności cywilnoprawne jeżeli ich przedmiotem są:

  1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

  2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zasadniczo obowiązek podatkowy zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Przy czym jeżeli umowa pożyczki określa, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy, to w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy PCC, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych. Podstawę opodatkowania w takim przypadku zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy PCC stanowi kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych. Przy umowie pożyczki w myśl art. 4 pkt 7 ustawy PCC, obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży na pożyczkobiorcy.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy PCC, opodatkowaniu nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem VAT,

b. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

    - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

    - umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Natomiast zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. f ustawy PCC zwalnia się od podatku pożyczki udzielane z utworzonych w drodze ustawy innych funduszów celowych.

Jak zostało to wskazane w stanie faktycznym Pożyczkodawca nie jest funduszem celowym.

Tym samym w analizowanym przypadku nie znajdzie zastosowanie art. 9 pkt 10 lit. f ustawy PCC.

Zatem, o możliwości zastosowania wyłączenia z opodatkowania umowy pożyczki podatkiem PCC decyduje m.in. okoliczność, że jedna ze stron jest zwolniona z podatku VAT z tytułu umowy pożyczki (art. 2 pkt 4 lit. b ustawy PCC).

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatne świadczenie usług.

W rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Wymaga podkreślenia, że dla oceny czy dana czynność będzie stanowiła usługę, kluczowe jest ustalenie odbiorcy tej czynności oraz wystąpienie świadczenia wzajemnego w postaci wynagrodzenia za wykonanie tej czynności.

Tym samym, dla wystąpienia usługi konieczny jest związek między wykonaniem czynności a otrzymaniem z tego tytułu wynagrodzenia.

Dokonując interpretacji pojęcia usługi można odwołać się przykładowo do orzecznictwa TSUE. Przykładowo Trybunał w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120 uznał, że: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”. Określona czynność będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, wówczas gdy zostanie wykonana przez podatnika.

Podatnikami w myśl art. 15 ust. 1 ustawy VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Przez działalność gospodarczą należy rozumieć zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy VAT, wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Interpretacja powyżej przytoczonych przepisów prowadzi do wniosku, że określone świadczenie (usługa) będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT tylko w takim przypadku gdy będzie realizowane przez podmiot posiadający status podatnika VAT, który jednocześnie będzie działał w takim charakterze przy realizacji tego określonego świadczenia. Kluczowym dla określenia czy realizacji tego określonego świadczenia dokonuje podatnik VAT jest bowiem ustalenie, czy prowadzi on działalność gospodarczą z punktu widzenia ustawy VAT.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego udzielenie pożyczki przez Fundusz nie stanowiło czynności jednorazowej, ponieważ na moment sporządzania wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego Pożyczkodawca udzielił pożyczek, m.in. następującym podmiotom: (…) Sp. z o.o. w (…) (kwota: (…) (…) Sp. z o.o. w (…) (kwota: (…) zł), (…) Sp. z o.o. w Lesznie (kwota: 15 000 000,00 zł), (…) Sp. z o.o. w (…) ((…) zł), (…) Sp. z o.o. w (…) (kwota: (…) zł).

Co więcej udzielenie pożyczki Spółce ma charakter odpłatny - Spółka jest bowiem zobowiązana do zapłaty na rzecz Funduszu odsetek.

Wobec powyższego w ocenie Spółki Fundusz udzielając oprocentowanych pożyczek Spółce oraz innym podmiotom świadczy usługi i tym samym wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą.

W konsekwencji należy uznać, że udzielenie Spółce pożyczki stanowi odpłatne świadczenie usług, które wpisuje się w zakres prowadzonej przez Pożyczkodawcę działalności gospodarczej.

Zatem, skoro udzielenie pożyczki stanowi świadczenie usług na gruncie ustawy VAT, to wynagrodzenie w postaci odsetek podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Przy czym usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę są zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.

Na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy VAT, podatnik może zrezygnować z powyższego zwolnienia i wybrać opodatkowanie usługi udzielenia pożyczki, jeżeli jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny oraz złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Z uwagi jednak, iż Fundusz nie jest podatnikiem VAT czynnym to art. 43 ust. 22 ustawy VAT nie ma w analizowanym przypadku zastosowania.

W myśl powyższych przepisów, udzielenie pożyczki należy klasyfikować jako odpłatne świadczenie usług, które podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.

W ocenie Spółki, skoro umowa pożyczki jest objęta zakresem ustawy VAT i jednocześnie podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT, to na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy PCC, z tytułu jej zawarcia nie będzie na nim ciążył obowiązek uiszczenia podatku PCC. Podstawą do skorzystania z wyłączenia z opodatkowania PCC jest to, że Pożyczkodawca w ocenie Spółki powinien być uznany za podatnika VAT w zakresie udzielenia przedmiotowej pożyczki, a czynność udzielenia pożyczki będzie podlegała zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.

Podsumowując, w sytuacji opisanej w stanie faktycznym na Pożyczkobiorcy nie ciążył obowiązek uiszczenia podatku PCC z tytułu zawartej z Pożyczkodawcą Umowy pożyczki z dnia 29 grudnia 2022 r.

W konsekwencji, Spółka nienależnie uiściła podatek PCC w związku z zawarciem przedmiotowej umowy pożyczki.

Stanowisko, zgodnie z którym usługa udzielenia pożyczki zwolnionej z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zostało potwierdzone m.in.:

1. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 listopada 2022 r., znak: 0111-KDIB2-3.4014.406.2022.3.LM,

2. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 października 2022 r., znak: 0111-KDIB2-2.4014.176.2022.3.PB,

3. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 września 2022 r., znak: 0111-KDIB2-2.4014.202.2022.3.PB,

4. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 maja 2022 r., znak: 0111-KDIB2-3.4014.118.2022.1.BB,

5. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 marca 2022 r., znak: 0111-KDIB2-3.4014.12.2022.3.ASZ.

Stanowisko, zgodnie z którym usługa udzielenia pożyczki przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zwolnionej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zostało potwierdzone m.in. w:

1. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 lipca 2017 r., znak: 0111-KDIB4.4014.147.2017.2.PB,

2. w interpretacji wydanej przez Ministra Finansów z dnia 27 lutego 2017 r. znak: PS1.841.8.2017,

3. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 22 lutego 2017 r,. znak: 2461-IBPB-2-1.4514.694.2016.2.PM,

4. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 czerwca 2010 r., znak: IPPB2/436-119/10-4/MZ,

5. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 25 października 2012 r., znak: ITPB2/436-132/12/MK.

W tym miejscu należy dodatkowo wskazać, iż na powyżej wskazane rozstrzygnięcie nie będzie miał wpływ fakt, iż Pożyczkodawca nie dokonał zgłoszenia rejestracyjnego jako podatnik VAT.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy VAT podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Z uwagi jednak na świadczenie przez Fundusz usług w postaci udzielania pożyczek zwolnionych z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT Fundusz mógł nie być zobowiązany na podstawie przepisów ustawy VAT do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego.

Stosownie do treści art. 96 ust. 3 ustawy VAT podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Powyższe oznacza, iż podmioty wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 nie mają obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego. W efekcie takie podmioty nie zostaną uwidocznione w wykazie podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT, prowadzonym na podstawie art. 96b ustawy VAT. Zatem dane Funduszu nie zostały uwidocznione w wykazie podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT, prowadzonym na podstawie art. 96b ustawy VAT, gdyż podmiot ten mógł nie być zobowiązany do rejestracji na potrzeby podatku VAT.

Fakt złożenia zgłoszenia rejestracyjnego nie determinuje bowiem tego czy dany podmiot jest lub nie jest podatnikiem VAT.

Podsumowując, w sytuacji opisanej w stanie faktycznym:

Pożyczkodawca z tytułu udzielonej Spółce pożyczki występuje w roli podatnika podatku od towarów i usług, a udzielenie przez niego Spółce pożyczki stanowi odpłatne świadczenie usług w myśl art. 8 ust. 1 ustawy VAT, z tytułu którego wynagrodzenie w postaci odsetek, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe, Pożyczkobiorca wnosi o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie niniejszej interpretacji należy wyjaśnić, iż zostali Państwo (pożyczkobiorca) uznani za podmiot zainteresowany w sprawie będącej przedmiotem wniosku w związku z możliwością opodatkowania ww. czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku, gdyby czynność udzielenia pożyczki przez pożyczkodawcę nie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej ,,podatkiem’’, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1) w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

2) świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy,

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według ust. 2 powołanego artykułu,

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług . Na podstawie posiadanych zezwoleń prowadzą Państwo działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Miasta (…) oraz części obszaru aglomeracji (…). Posiadają Państwo siedzibę w Polsce i podlegają w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. W dniu 29 grudnia 2022 r. zawarli Państwo z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (…) umowę pożyczki, która została zawarta na terytorium Polski. Fundusz jest podmiotem działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska. Fundusz jest samorządową osobą prawną w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy o finansach publicznych. Pożyczkodawca nie jest funduszem celowym. Pożyczka została udzielona na cele związane z Państwa działalnością gospodarczą. Zostanie ona przeznaczona w całości na pokrycie kosztów związanych z realizacją przez Państwa przedsięwzięcia dotyczącego budowy kanalizacji sanitarnej na terenie Aglomeracji (…) i Aglomeracji (…). Pożyczka zostanie wypłacona w trzech transzach na Państwa rachunek bankowy prowadzony w Polsce. Harmonogram wypłat i spłat pożyczki został określony w harmonogramie stanowiącym załącznik do Umowy pożyczki. Pierwsza spłata będzie miała miejsce dopiero w 2024 r. Na podstawie zawartej Umowy pożyczki zobowiązali się Państwo do dokonywania spłat pożyczki w kwotach i terminach określonych w harmonogramie wypłat i spłat pożyczki, bez oczekiwania na noty czy wezwania. Z tytułu udzielonej pożyczki Pożyczkodawca, wraz z upływem terminu płatności spłat pożyczki określonej w harmonogramie, będzie otrzymywał wynagrodzenie w postaci odsetek. Spłaty będą dokonywane na rachunek bankowy Pożyczkodawcy prowadzony w Polsce. Fundusz nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, wątpliwości Państwa w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą kwestii czy Pożyczkodawca z tytułu udzielonej Państwu pożyczki występuje w roli podatnika podatku VAT i w konsekwencji wynagrodzenie w postaci odsetek od udzielanej pożyczki, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt. 38 ustawy VAT.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy ta czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że wskazana we wniosku czynność udzielenia Państwu odpłatnej pożyczki przez Pożyczkodawcę, działającego w odniesieniu do tej czynności w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Trzeba przy tym zauważyć, że zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy,

zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, należy wskazać, że czynność udzielenia odpłatnej pożyczki przez Pożyczkodawcę, stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - usługa udzielenia pożyczki przez Pożyczkodawcę na Państwa rzecz korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Tut. Organ informuje, że interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie objętym pytaniem dotyczącym podatku od towarów i usług. Stąd też wszystkie kwestie zawarte w opisie sprawy, jak też we własnym stanowisku, nieobjęte zakresem pytania, nie są przedmiotem oceny wyrażonej w tej interpretacji.

Ponadto tut. Organ informuje, że interpretacja wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko dla Państwa tj. Wnioskodawcy, który wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej; wydana interpretacja nie wywołuje więc skutków prawnopodatkowych dla innych podmiotów, w tym Pożyczkodawcy.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

  - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.