Podsumowując, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury wystawionej przez dostawcę, który został nazwany przez dostawcę „rachunkiem” i który nie zawiera NIP sprzedawcy, stawki podatku VAT, kwoty podatku VAT oraz wartości sprzedaży netto, jeżeli nabywane towary służą wnioskodawcy do czynności opodatkowanych i nie zachodzą przesłanki negatywne z art. 88 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z kolei, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy:

Ww. przepis nie pozwala na odliczenie podatku z faktur dokumentujących niezaistniałe czynności.

Natomiast na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy:

Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m. in. jednoznacznie określać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy oraz ich adresy, numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, wartość sprzedaży netto, stawkę podatku, sumę wartości sprzedaży netto, kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto. Faktura winna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji oraz powinna zawierać wszystkie informacje niezbędne do tego, by organ podatkowy mógł ustalić, czy materialne przesłanki prawa do odliczenia VAT zostały w danym wypadku spełnione. Każdorazowo należy ustalić więc nabywcę towaru lub usługi, który winien wynikać z zawartej umowy.

Należy podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.

Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Zatem, co do zasady, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami.

Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.

Z powyższego wynika, że o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy zwrócić uwagę, że prawo do odliczenia podatku naliczonego jest podstawowym i fundamentalnym prawem podatnika, wynikającym z konstrukcji podatku od towarów i usług jako podatku od wartości dodanej. Unormowanie to jest implementacją wcześniej obowiązującego art. 17 ust. 2 lit. a VI Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej. To samo wynika z art. 168 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE. L. 347, s. 1 ze zm.). Przepis ten jednoznacznie wskazuje, że odliczenie przysługuje jedynie w odniesieniu do podatku powstałego w wyniku czynności wykonanej przez innego podatnika, a dla realizacji tego prawa – stosownie do art. 178 lit. a tej Dyrektywy – konieczne jest posiadanie faktury wystawionej zgodnie z art. 220, art. 236, art. 238, art. 239 i art. 240 Dyrektywy 2006/112/WE Rady. Sama faktura nie tworzy prawa do odliczenia podatku w niej wykazanego. Prawo do odliczenia przysługuje zatem wówczas, gdy podatek naliczony związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi. Potwierdzeniem tego może być wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 13 grudnia 1989 r. w sprawie Genius Holding BV v. Staatssecretaris van Financiën, C-342/87, w którym stwierdzono, że zgodnie z artykułem 17 (2) podatnik może korzystać z prawa do odliczenia podatku VAT przewidzianego w VI Dyrektywie z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług przez innego podatnika wyłącznie w odniesieniu do podatków faktycznie należnych, tj. podatków przypadających do zapłaty z tytułu działalności podlegającej opodatkowaniu lub zapłaconych, o ile były one należne. Zasada ta nie dotyczy podatku, który jest należny tylko z tego powodu, że został wykazany na fakturze. Dysponowanie przez nabywcę fakturą wystawioną przez zbywcę stanowi jedynie formalny warunek skorzystania z tego uprawnienia. Prawo do odliczenia podatku jest następstwem powstania obowiązku podatkowego powstałego na poprzednim etapie obrotu.

Zatem sam fakt otrzymania faktury z wykazanym podatkiem VAT nie jest wystarczającą przesłanką do realizacji prawa do dokonania obniżenia podatku należnego.

Aby powstało prawo do odliczenia, u wystawcy faktury podatek VAT musi być wymagalny, co oznacza, że powstał obowiązek podatkowy z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz powstała także podstawa opodatkowania z tytułu zrealizowania jednej z czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani czynnym podatnikiem podatku VAT, prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą na terytorium polski w zakresie sprzedaży obuwia.

Nabywane towary służą Pani wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Występuje Pani w transakcjach handlowych z dostawcą towaru jako nabywca w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą – we wszelkich transakcjach handlowych identyfikuje się jako przedsiębiorca, podając m.in. swój numer NIP. Dostawca sprzedając towary dla Pani często traktuje taką sprzedaż nie identyfikując jej jako sprzedaż na rzecz podatnika, lecz dla podmiotu nieprowadzącego działalności gospodarczej (konsumenta).

Podczas zawierania transakcji z dostawcą, bardzo wyraźnie zaznacza Pani jednak chęć uczestnictwa w danej transakcji jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą – zamieszczając swój numer NIP podczas procesu składania zamówienia.

Pomimo, iż Pani bardzo wyraźnie zaznacza chęć uczestnictwa w danej transakcji jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą to dostawca wystawia dokument o nazwie „rachunek”. Jednakże pomimo, iż dokument ma taką nazwę to Pani zdaniem spełnione są wymogi formalne dla faktury przewidziane w art. 106e ust. 1 ustawy o VAT z wyjątkiem wskazania NIP sprzedawcy, stawki podatku VAT, kwoty podatku VAT oraz wartości sprzedaży netto. Cena wskazana na rachunku jest ceną brutto.

Ponadto wskazała Pani, że pomimo braku NIP sprzedawcy rachunek pozwala jednoznacznie zidentyfikować sprzedawcę. Na rachunku wskazana jest nazwa spółki, adres siedziby, numer pod którym spółka jest zarejestrowana w Niemczech, a nawet skład osobowy zarządu i rady nadzorczej. Natomiast w regulaminie podany jest NIP spółki: DE 260543043.

Dostawy są dokonywane są na terytorium kraju.

Dostawca dokonując sprzedaży na Pani rzecz ma pełną świadomość tego, że chce Pani wystąpić w transakcji w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą. Jednocześnie dostawca identyfikując swoje dostawy jako sprzedaż konsumencka (nawet, gdy sprzedaje dla przedsiębiorców) nie wykazuje ich w swoich plikach JPK składanych w swoim właściwym urzędzie skarbowym jako dostawy na rzecz podatnika.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Pani wątpliwości dotyczą ustalenia, czy przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury o nazwie „rachunek” wystawionego przez dostawcę.

W myśl obowiązujących przepisów podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego występującego przy nabyciu towarów wykazanego na fakturze przez dostawcę, pod warunkiem, że dostawa towarów została udokumentowana prawidłowo wystawioną przez dostawcę fakturą VAT (przy spełnieniu warunków wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy).

Przy czym należy podkreślić, że faktura stanowi podstawę dla nabywcy towaru lub usługi do odliczenia podatku naliczonego, bowiem z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy wynika, że podatkiem naliczonym jest kwota podatku wynikająca z faktury.

Zatem jednym z warunków podstawowych umożliwiających odliczenie podatku w związku z nabyciem towarów i usług jest otrzymanie przez Wnioskodawcę prawidłowo wystawionej przez sprzedawcę faktury zawierającej podatek VAT dokumentującej ww. nabycie.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie nie przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z dokumentu o nazwie „rachunek” wystawionego przez dostawcę, albowiem dokument ten poprzez brak wymienionych w art. 106e ust. 1 ustawy elementów nie spełnia wymogów formalnych jakie powinna zawierać faktura VAT.

Konieczność posiadania faktury w kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego potwierdzają wyroki TSUE. Przykładowo w wyroku z dnia 14 lipca 1988 r. w sprawie               C-123/87, Jeunehomme TSUE wskazał, że artykuły 18 ust. 1 lit. a), 22 ust. 3 lit. a) i (b) oraz 22 ust. 8 VI Dyrektywy zezwalają Państwom Członkowskim na wprowadzenie wymogu, zgodnie z którym prawo do odliczenia VAT uzależnione jest od posiadania faktury, która, oprócz spełnienia minimalnych warunków wymienionych w VI Dyrektywie, musi zawierać określone dane niezbędne do tego, by zapewnić stosowanie VAT i umożliwić organom skarbowym sprawowanie nadzoru. Liczba tych danych ani ich rodzaj nie może uniemożliwiać lub nadmiernie utrudniać korzystanie z prawa do odliczenia. Tożsamo w orzeczeniu z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-152/02 Terra Baubedarf-Handel GmbH, Trybunał orzekł, że art. 17 ust. 2 lit. a) i pierwszy akapit art. 18 ust. 2 VI Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że prawo do odliczenia przysługuje w okresie rozliczeniowym, w którym są spełnione dwa warunki wymagane przez te przepisy, tj.  towary powinny być dostarczone lub usługi wykonane, a podatnik powinien być w posiadaniu faktury lub innego dokumentu, który według kryteriów danego państwa członkowskiego jest uznawany za odpowiednik faktury.

Zatem podstawę do dokonania odliczenia podatku naliczonego może stanowić wyłącznie faktura odzwierciedlająca faktyczne zdarzenie gospodarcze w aspekcie podmiotowym, przedmiotowym oraz ilościowym. Tym samym faktura musi potwierdzać, że w rzeczywistości doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług pomiędzy konkretnymi podmiotami, w zakresie ściśle określonego towaru lub usługi oraz w zakresie ilości danego towaru lub usługi. Niezgodność któregokolwiek z tych aspektów eliminuje możliwość odliczenia podatku naliczonego, zawartego w fakturze, która nie odzwierciedla rzeczywistego zdarzenia gospodarczego.

Wskazała Pani w opisie sprawy, że rachunki, które Pani otrzymuje spełniają wszelkie wymogi formalne dotyczące faktur, zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy z wyjątkiem wskazania NIP sprzedawcy, stawki podatku VAT, kwoty podatku VAT oraz wartości sprzedaży netto.

W ocenie Organu rachunek, który otrzymuje Pani od sprzedawcy nie może być uznany za fakturę, ponieważ jak sama Pani wskazała nie widnieje na nim kwota podatku VAT.

Jak wskazano wyżej zgodnie z przepisem art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług podatkiem naliczonym jest kwota podatku wynikająca z faktury. Zatem, skoro rachunek nie ma wykazanej takiej kwoty, to znaczy, że nie została na nim określona wielkość kwoty podatku naliczonego.

Informacja o kwocie podatku VAT, pozwala na ustalenie jaka jest kwota podatku naliczonego podlegającego odliczeniu przy spełnieniu przez nabywcę odpowiednich warunków oraz pozwala na ustalenie jaką kwotę podatku należnego sprzedawca jest zobowiązanych do odprowadzenia od danej transakcji do właściwego urzędu skarbowego.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne do przedstawionego stanu faktycznego stwierdzić należy, że co prawda nabycie przez Panią wskazanych towarów nastąpiło w celu wykorzystania ich do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, jednakże z uwagi na okoliczność, że sprzedaż ww. towarów udokumentowana nie jest udokumentowana fakturą, a jedynie dokumentem o nazwie „rachunek” (tj. dokumentem nie zawierającym wszystkich elementów jakie powinna posiadać faktura), nie przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego na podstawie tego dokumentu.

Co istotne wysokość podatku naliczonego, który chce Pani odliczyć nie została w tym dokumencie określona. Przepisy prawa nie dopuszczają możliwości zastąpienia faktury innym dokumentem np. rachunkiem, który nie wskazuje kwoty podatku VAT.

Tym samym Pani stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Nawiązując do wskazanej w opisie sprawy informacji, że „Przykładowy rachunek został dołączony do wniosku.”, mimo że w istocie rachunek ten nie został załączony do wniosku, to wskazać należy, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest uprawniony do oceny załączonych dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Panią we wniosku i Pani stanowiskiem. Oznacza to, że jakiekolwiek dokumenty dołączone przez Panią do wniosku czy jego uzupełnienia nie mogą w ogóle być brane pod uwagę. 

Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, jak również w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Odnośnie powołanych interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Dodatkowo należy zauważyć, że powołane przez Panią na poparcie swojego stanowiska interpretacja indywidualne: 0112-KDIL1-1.4012.303.2019.1.AK, 0114-KDIP1-3.4012.42.2022.1.KP, 0112-KDIL1-2.4012.287.2021.2.DS, dotyczą odmiennego stanu faktycznego niż został on przedstawiony w niniejszej sprawie. W przedmiotowych sprawach wątpliwości Wnioskodawców dotyczyły możliwości odliczenia kwoty podatku naliczonego, który został wykazany na fakturach dokumentujących dokonane transakcje, w sytuacji gdy faktury te zostały wystawione z pominięciem NIP-u nabywcy, a nie tak jak w niniejszej sprawie bez podania kwoty podatku naliczonego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).