Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 listopada 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 26 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przekazania udziału do nieruchomości w zamian za zaspokojenie roszczenia o zachowek oraz otrzymania spłaty. Uzupełniła go Pani pismami z 9 i 12 marca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwania. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Przebieg wydarzeń jaki przedstawiono we wniosku.

1.Akt Notarialny Rep. (…) – testament Pana K. (Pani ojca) do całego spadku powołał Panią (…) – Wnioskodawczynię (PESEL: (…)).

2.Odpis skrócony aktu zgonu Pani ojca, nr (…). Data zgonu (…) (…) (szpital), PESEL Pani ojca: (…).

3.Sąd Rejonowy w (…) Wydział Cywilny – wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu – (…).

4.(…), Sąd Rejonowy w (…) sygn. sprawy (…) – wezwanie na pierwszą rozprawę postępowania spadkowego.

5.Sąd Rejonowy w (…) (...) Wydział Cywilny – (…) (…) potwierdził nabycie spadku. Nabyła Pani spadek w całości z dobrodziejstwem inwentarza.

6.SD-Z2 zgłoszenie nabycia spadku przez Panią w Urzędzie Skarbowym w (…) – (…)

7.Wezwanie do zapłaty zachowku w kwocie (…) zł (…) Pani A. (…) (Pani macosze) – odpowiedź Radcy Prawnego, którego Pani zatrudniła.

8.Dostarczenie Pani kopi cesji wierzytelności z (…) pomiędzy Panią A. (…) (Pani macochą) legitymująca się dowodem osobistym: seria i numer (…), a Panem W. zam. ul. (…) legitymującym się dowodem osobistym numer: (…).

9.Ponowne wezwanie do zapłaty zachowku.

10.(…) doręczenie pozwu o zapłatę zachowku na rzecz Pana W. z Sądu Okręgowego w (…) Wydział Cywilny ul. (…), sygn. akt (…).

11.Postanowieniem Sądu Okręgowego w (…) Wydział Cywilny sygn. akt (…) z (…) po posiedzeniu niejawnym skierowano ww. Strony do mediacji.

12.Odbyły się dwa spotkania mediacyjne – protokół z mediacji sygn. akt (…) – strony zawarły ugodę.

-Roszczenie o zachowek zostało zaspokojone poprzez przeniesienie przez pozwaną (Panią) przysługującego Pani udziału w nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny numer (…), położony przy ulicy (…) na powoda Pana W., które zostało objęte Aktem Notarialnym Rep. (…) przez notariusza i mediatora Pana (…) w (…) – (…).

-Pan W. w wyniku przeniesienia własności, o której mowa, dokonał spłaty na Pani rzecz w kwocie (…) zł (…).

-Pani ojciec (…) wiele lat budował dom w (…). Zameldował się w nim w 2003 r. Wcześniej mieszkał w mieszkaniu w (…). Lokal kupił w 2006 r. (…).

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że w wyniku mediacji dot. pozwu o zapłatę zachowku, którego była Pani Pozwaną, (…) miało miejsce ostatnie ugodowe spotkanie. Notariusz poinformował Panią, że powinna Pani udać się do Urzędu Skarbowego w celu ustalenia jaki podatek powinna Pani zapłacić od czynności. Po czym udała się Pani do Urzędu Skarbowego w (…) w celu otrzymania odpowiedzi, jednak Urząd poprosił Panią o wystąpienie o interpretację indywidualną w zakresie podatku od spadku i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych do Państwa Instytucji. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej wniosła Pani wraz z podwojoną opłatą uwzględniającą dwie możliwe podstawy podatkowe.

Wobec Pani został złożony pozew o zapłatę zachowku. Powodem był Pan W., tj. syn drugiej żony Pani zmarłego ojca. Sąd Okręgowy w (…) skierował sprawę na mediację. W wyniku mediacji, zgodziła się Pani na przeniesienie udziałów w mieszkaniu (nabytych w spadku po ojcu) na Powoda tytułem spłaty zachowku. W wyniku różnicy wartości udziału w nieruchomości, którą nabyła Pani w spadku po ojcu, a wskazanej wysokości zachowku, otrzymała Pani od Powoda (…) zł. Spłatę w wysokości (…) zł otrzymała Pani od Pana W. tytułem różnicy wartości między udziałem w nieruchomości, którą nabyła Pani w spadku po ojcu a wskazaną wysokością zachowku podczas mediacji dot. pozwu o zapłatę zachowku. Otrzymana spłata wynikała z różnicy jaka powstała pomiędzy wartością przekazanego Powodowi udziału do nieruchomości a wysokością roszczenia o zachowek.

Odrębne postępowanie o podział spadku, toczące się przed Sądem Rejonowym w (…), zostało obecnie zawieszone ze względu na zgon drugiej żony Pani ojca (matki Powoda).

Pani intencją jest otrzymać interpretację indywidualną w zakresie zaspokojenia roszczenia o zachowek i dokonania na Pani rzecz spłaty.

W ramach wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej chciałaby Pani otrzymać informację w zakresie podatku od spadków i darowizn, z jakiego tytułu powinna Pani zapłacić podatek lub czy jest Pani z niego zwolniona.

Organ zaznacza, że przywołując za Panią treść opisu stanu faktycznego pominięto tę jego część, która znajduje się w treści uzupełnienia i odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych.

Pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn – ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku

Czy otrzymana spłata wynikającą z różnicy jaka powstała pomiędzy wartością przekazanego Powodowi udziału do nieruchomości a wysokością roszczenia o zachowek podlega opodatkowaniu ze względu na czynność dokonaną przed upływem okresu 5 lat od nabycia przez Panią udziału w nieruchomości po zmarłym ojcu?

Pani stanowisko w sprawie – ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku

Przekazanie udziału do nieruchomości Powodowi w zamian za zaspokojenie roszczenia o zachowek wraz z zapłatą różnicy wartości przez Powoda na rzecz Pani (Pozwanej) jako czynności nie dotyczącej kupna-sprzedaży nieruchomości nie zobowiązuje Panią do zapłaty podatku od otrzymanej kwoty.

Z uwagi na zakres tej interpretacji, przywołaliśmy powyżej tylko tę część Pani stanowiska, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 596 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1)dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2)darowizny, polecenia darczyńcy;

3)zasiedzenia;

4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Stosownie do art. 1 ust. 2 ww. ustawy:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że katalog tytułu nabycia podlegającego opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 cyt. ustawy jest katalogiem zamkniętym. Wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Z opisu sprawy wynika, że Pani ojciec zmarł (…). W testamencie powołał Panią do całego spadku. Nabyła Pani spadek w całości z dobrodziejstwem inwentarza. Następnie otrzymała Pani wezwanie do zapłaty zachowku w kwocie (…) zł na rzecz Pani A. (…) (Pani macosze). Otrzymała Pani kopię cesji wierzytelności z (…) pomiędzy Panią A. (…) (Pani macochą) a Panem W. (…) (synem drugiej żony Pani zmarłego ojca). Sąd po posiedzeniu niejawnym skierował ww. Strony do mediacji. W drodze mediacji Strony zawarły ugodę. Roszczenie o zachowek zostało zaspokojone (…) poprzez przeniesienie przez Panią przysługującego Pani udziału w nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny na powoda Pana W. (…). Z kolei Pan W., dokonał na Pan rzecz spłaty w wysokości (…) zł, w wyniku różnicy jaka powstała z wartości udziału w nieruchomości, którą nabyła Pani w spadku po ojcu a wskazanej wysokości zachowku podczas mediacji dot. pozwu o zapłatę zachowku. Otrzymana spłata wynikała z różnicy jaka powstała pomiędzy wartością przekazanego Powodowi udziału do nieruchomości a wysokością roszczenia o zachowek.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że zawarcie ugody, na podstawie której dokonała Pani przeniesienia własność udziału w nieruchomości tytułem zaspokojenia roszczenia o zachowek nie skutkuje powstaniem u Pani obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Jak wskazano powyżej – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych; czyli na osobie, która ten zachowek otrzymała.

Odnośnie otrzymania przez Panią od Powoda spłaty w wysokości (…) zł, należy wskazać, że jakiekolwiek spłaty nie zostały objęte katalogiem, który zawiera tytuły nabycia rzeczy i praw majątkowych podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, o których mowa w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zatem, otrzymana przez Panią spłata w wysokości (…) zł, która powstała z różnicy pomiędzy wartością przekazanego Powodowi udziału do nieruchomości a wysokością roszczenia o zachowek – jest traktowana jako zwykłe rozliczenie się stron uczestniczących w tym zdarzeniu.

Biorąc pod uwagę przywołane powyżej przepisy prawa, należy stwierdzić, iż otrzymana przez Panią spłata, jako czynność niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym, z tytułu otrzymanej spłaty nie powstanie dla Pani obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

Pani stanowisko – w kontekście zadanego pytania w podatku od spadków i darowizn – należało uznać za prawidłowe, jednakże z nieco inną argumentacją niż ta, którą przedstawiła Pani w swoim stanowisku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ta interpretacja stanowi ocenę Pani stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.