Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Jest Pan właścicielem prawnym działki nr1 (akt notarialny umowy darowizny), a sąsiad właścicielem prawnym (akt notarialny umowy darowizny) działki nr 2, przylegającej bezpośrednio do Pana działki.
W wyniku pomiarów geodezyjnych działki o nr 2 okazało się, że mniejsza część Pana budynku mieszkalnego ((…) m2) jest posadowiona na wymienionej wyżej działce sąsiada. Obie strony nie były świadome tej sytuacji. Wynika ona z tego, że poprzednicy prawni działki nr 2 (Pana babka i jej rodzony brat) wybudowali na niej dwa domy mieszkalne. W pierwszej kolejności został wybudowany budynek mieszkalny, którego jest Pan obecnym prawnym właścicielem, a w niedługiej przyszłości na tej samej działce wybudował dom mieszkalny brat Pana babki, jako współwłaściciel tejże działki.
Ponieważ wymieniona wyżej działka z dwoma budynkami mieszkalnymi stała się niewygodna w użytkowaniu, Pana babka wespół ze swoim bratem zakupili działkę sąsiednią o nr 1. Ostatecznie działka nr 1 stała się Pana własnością, a jedynym właścicielem działki nr 2 został Pana sąsiad. W wyniku tej roszady, dokonanej przez poprzedników prawnych obu stron, część domu mieszkalnego zamieszkiwanego przez Pana i Pana rodzinę znalazła się na działce sąsiedniej nr 2, której prawnym właścicielem jest sąsiad.
Poprzednicy prawni obu działek nie uregulowali tych nieścisłości w sposób urzędowy, a ich prawni następcy nie byli świadomi problemu do 2024 roku. Stosunki międzysąsiedzkie między obiema stronami są bardzo dobre, więc jak najszybciej chcą uregulować sprawę własności. Sąsiad – właściciel działki nr 2, na której posadowiona jest mniejsza część Pana budynku mieszkalnego, uzyskał (…) 2024 roku decyzję Burmistrza (…), zatwierdzającą projekt podziału nieruchomości zabudowanej o nr 2 na dwie działki: nr 2/1 o pow. (…) m2 i nr 2/2 o pow. (…) ha, która to decyzja stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej i w rejestrze ewidencji gruntów.
Sąsiad wyraża wolę na nieodpłatne przeniesienie umową darowizny własności gruntu zajętego częścią Pana domu mieszkalnego (działka nr 2/1 o pow. (…) m2). W ten sposób wymieniona obok działka sąsiada nr 2/1 powiększyłaby Pana działkę o (…) m2, czyli o część zajmowaną przez fragment domu mieszkalnego.
Pytanie
Czy przy planowanej darowiźnie działki o nr 2/1 o powierzchni (…) m2 z fragmentem budynku mieszkalnego, którego jest Pan właścicielem, a którego część została posadowiona na gruncie sąsiada, podatkowi od darowizny podlega tylko grunt?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, odpowiedź na postawione pytanie jest twierdząca, czyli powinien Pan zapłacić tylko podatek od gruntu nabytego umową darowizny, zaś nie od gruntu i fragmentu budynku mieszkalnego.
W odniesieniu do ustawy o podatku od spadku i darowizn nie ulega wątpliwości, że obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego – art. 6 ust. 1 pkt 4.
W świetle art. 888 Kodeksu cywilnego, przesłanki umowy darowizny będą spełnione – darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku, a obdarowany musi wyrazić zgodę.
Pana zdaniem, w zaistniałej sytuacji istnieje gospodarcze i społeczne uzasadnienie dla zastosowania art. 151 Kodeksu cywilnego:
- Pana budynek mieszkalny, którego część znajduje się na działce sąsiada spełnia definicję budynku – jest obiektem budowlanym trwale związanym z gruntem, wydzielonym z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;
- przy wznoszeniu budynku przekroczono bez winy umyślnej granice sąsiedniego gruntu – jest to warunek do skorzystania z dyspozycji przepisu art. 151 Kodeksu cywilnego. Pana poprzednicy prawni nie mieli świadomości i nie przewidzieli, że budowa domu mieszkalnego w przyszłości będzie skutkować przekroczeniem granicy sąsiedniego gruntu. W tej niewiedzy żyli do tej pory następcy prawni działek o nr 1 i 2.
W sytuacji przekroczenia granicy sąsiedniego gruntu przy wznoszeniu budynku właścicielowi sąsiedniego gruntu przysługują roszczenia z art. 151 Kodeksu cywilnego – może on żądać stosownego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie odpowiedniej służebności gruntowej albo wykupienia zajętej części gruntu.
Strony ustaliły, że właściciel działki, na której posadowiona jest część Pana domu mieszkalnego nie będzie żądał wykupu, a jego wolą jest nieodpłatne przekazanie własności gruntu zajętego domem mieszkalnym.
Przedmiotem przeniesienia własności jest grunt, a nie budynek w oparciu o art. 151 Kodeksu cywilnego – budynek w zgodnie z przyjętymi w prawie cywilnym poglądami orzecznictwa i doktryny, zgodnie ze stosowaną w oparciu o art. 151 Kodeksu cywilnego zasadą jedności budynku, stanowi własność właściciela nieruchomości wyjściowej, który naruszył granice nieruchomości sąsiedniej.
Część Pana budynku znajdująca się na nieruchomości sąsiedniej w wyniku przekroczenia granic przy jego wznoszeniu, stanowi integralną część większej całości, jaką jest budynek. Ten zaś należy do gruntu, na którym znajduje się jego większa część. Zważywszy na to, w Pana opinii, powinien Pan zapłacić podatek tylko od gruntu nabytego od sąsiada umową darowizny, nie zaś od gruntu i fragmentu budynku, którego jest Pan właścicielem.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny i polecenia darczyńcy.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Z tego względu, celem ustalenia tej definicji, należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarciu umowy darowizny podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Jak wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje, przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Zgodnie z art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:
Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.
Stosownie do treści art. 7 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.
Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Zgodnie z art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.):
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Stosownie do treści art. 48 ww. ustawy:
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.
Z powyższych przepisów wynika, że budynki i ich części znajdujące się na nieruchomościach co do zasady dzielą los gruntu, na którym są posadowione. W przypadku więc, gdy dochodzi do darowizny nieruchomości, czynność ta dotyczy zarówno gruntu, jak i wszelkich budynków i budowli trwale z nim związanych oraz innych naniesień na nim się znajdujących. Z tego też względu skutki podatkowe dokonanej darowizny oceniać należy łącznie dla gruntu oraz budynków na nim posadowionych.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że jest Pan właścicielem prawnym działki nr 1, a sąsiad właścicielem prawnym działki nr 2, przylegającej bezpośrednio do Pana działki. W wyniku pomiarów geodezyjnych działki o nr 2 okazało się, że mniejsza część Pana budynku mieszkalnego ((…) m2) jest posadowiona na wymienionej wyżej działce sąsiada. Sąsiad – właściciel działki nr 2, na której posadowiona jest mniejsza część Pana budynku mieszkalnego, uzyskał decyzję Burmistrza, zatwierdzającą projekt podziału nieruchomości zabudowanej o nr 2 na dwie działki: nr 2/1 o pow. (…) m2 i nr 2/2 o pow. (…) ha. Sąsiad wyraża wolę na nieodpłatne przeniesienie umową darowizny własności gruntu zajętego częścią Pana domu mieszkalnego. W ten sposób wymieniona obok działka sąsiada nr 2/1 powiększyłaby Pana działkę o (…) m2, czyli o część zajmowaną przez fragment Pana domu mieszkalnego.
Ma Pan wątpliwości czy w związku z otrzymaną darowizną fragmentu działki, na którym znajduje się część Pana budynku mieszkalnego, opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega wyłącznie nabycie gruntu.
Pana zdaniem w zaistniałej sytuacji zastosowanie powinny znaleźć uregulowania art. 151 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem:
Jeżeli przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia przekroczono bez winy umyślnej granice sąsiedniego gruntu, właściciel tego gruntu nie może żądać przywrócenia stanu poprzedniego, chyba że bez nieuzasadnionej zwłoki sprzeciwił się przekroczeniu granicy albo że grozi mu niewspółmiernie wielka szkoda. Może on żądać albo stosownego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie odpowiedniej służebności gruntowej, albo wykupienia zajętej części gruntu, jak również tej części, która na skutek budowy straciła dla niego znaczenie gospodarcze.
Jak wynika z przytoczonego powyżej przepisu Kodeksu cywilnego, właściciel gruntu, którego granice zostały przekroczone, może żądać wykupienia zajętej części gruntu. Przedmiot oraz forma przeniesienia własności zostanie szczegółowo opisana w akcie notarialnym. Jeśli więc przedmiotem umowy darowizny będzie wyłącznie grunt, to podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn będzie stanowić wartość rynkowa tego gruntu.
W powyższej sprawie w miejsce wykupienia zajętej nieruchomości nastąpi przeniesienie prawa własności części samego gruntu w drodze darowizny. Skoro więc przedmiotem darowizny będzie wyłącznie grunt, bez części budynku stanowiącego Pana własność, to naliczenie podatku nastąpi wyłącznie od wartości tego gruntu.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.