Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,`
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia w formie aktu notarialnego umowy darowizny wypłacanej w transzach. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pan notariuszem. Notariusz jako płatnik zamierza sporządzić w formie aktu notarialnego umowę darowizny środków pieniężnych pomiędzy osobami fizycznym zaliczonymi do osób całkowicie zwolnionych z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Na podstawie umowy darowizny obdarowany otrzyma od darczyńcy darowiznę w postaci środków pieniężnych o określonej kwocie. Umowa darowizny przewidywać będzie, iż środki pieniężne przekazane obdarowanemu tytułem darowizny wypłacone zostaną w kilku transzach (bez określania na moment zawarcia umowy wysokości poszczególnych transz oraz okresu w jakim zostaną wypłacone lub ze wskazaniem konkretnych transz i terminów płatności).
W akcie notarialnym zostanie również zawarte postanowienie, zgodnie z którym kwota darowizny będzie przekazywana w transzach z rachunku bankowego darczyńcy na rachunek bankowy obdarowanego a darczyńca będzie posiadać stosowne potwierdzenia przelewów (wygenerowane poprzez stronę internetową banku). Potwierdzenia przelewów nie będą okazywane notariuszowi, ponieważ będą one realizowane w terminach przyszłych.
Ponadto w treści aktu notarialnego umowy darowizny zawarte będzie oświadczenie obdarowanego, iż spełni on warunki do skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. udokumentuje otrzymanie środków pieniężnych dowodem przekazania na swój rachunek bankowy. Potwierdzenia przelewów również nie będą okazywane notariuszowi.
Pytania
1.Czy notariusz, jako płatnik, będzie uprawniony do zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w sytuacji opisanej w stanie faktycznym (winno być: w zdarzeniu przyszłym)?
2.Czy obdarowanemu będzie przysługiwało prawo do zwolnienia z opodatkowania otrzymanej darowizny na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?
3.Czy na obdarowanym będzie ciążył obowiązek odrębnego zgłaszania do właściwego urzędu skarbowego każdego zdarzenia związanego z przelewem jaki otrzyma w przyszłości na swój rachunek bankowy z tytułu darowizny objętej umową sporządzoną w formie aktu notarialnego?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1.
W Pana ocenie, notariusz – jako płatnik – będzie uprawniony do zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w sytuacji opisanej w stanie faktycznym.
Ad 2.
W Pana ocenie, w związku z zawarciem umowy darowizny, obdarowanemu będzie przysługiwało prawo do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Ad 3.
W Pana ocenie, na obdarowanym nie będzie ciążył obowiązek odrębnego zgłaszania do właściwego urzędu skarbowego każdego zdarzenia związanego z przelewem jaki otrzyma w przyszłości na swój rachunek bankowy z tytułu darowizny objętej umową sporządzoną w formie aktu notarialnego.
Wskazał Pan, że otrzymana przez obdarowaną darowizna środków pieniężnych w postaci cyklicznych wpłat transz podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Jeśli bowiem przekazanie środków zostanie w przyszłości udokumentowane w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy obdarowanego, to spełnione będą wszystkie warunki do zwolnienia.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn wiąże obowiązek zgłoszenia nabycia (rzeczy czy prawa) z momentem powstania obowiązku podatkowego. A ten, tj. obowiązek podatkowy – w przypadku zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – nie powstaje w momencie wypłaty środków, lecz powstaje w momencie (z chwilą) zawarcia aktu notarialnego.
Ze względu na to, że darowizna została zawarta w formie aktu notarialnego – mając na uwadze treść art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn – nie ciąży na obdarowanym obowiązek zgłoszenia otrzymanej darowizny właściwemu Naczelnikowi Urzędu Skarbowego. Zatem – dla celu zwolnienia otrzymanych środków pieniężnych – nie miał obdarowany i nie będzie mieć (w zakresie kolejnych cyklicznych wpłat transz) obowiązku zgłoszenia otrzymanej darowizny do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego.
Skoro darowizna środków pieniężnych, przekazywana w postaci cyklicznych wpłat transz, zawarta została w formie aktu notarialnego, to dla celów skorzystania ze zwolnienia – wg uregulowań zawartych w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn – nie ma obowiązku zgłoszenia do naczelnika urzędu skarbowego otrzymanych w przyszłości wpłat (corocznych). W tej sytuacji również notariusz będzie uprawniony do zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn i nie pobrania od obdarowanego podatku od spadków i darowizn.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.
W myśl art. 18 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Notariusze są płatnikami podatku od dokonanej w formie aktu notarialnego:
1) darowizny;
2) umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie;
3) umowy nieodpłatnego ustanowienia służebności;
4) umowy nieodpłatnego ustanowienia użytkowania.
Jeżeli umowa (dot. m.in.: darowizny) zostaje sporządzona w formie aktu notarialnego, na notariuszu mogą ciążyć obowiązki płatnika podatku od spadków i darowizn.
Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.
Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.
W myśl art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. W momencie zawarcia umowy, tj. sporządzenia aktu notarialnego, obdarowany nabywa całość przedmiotu darowizny. W związku z tym, że umowa darowizny ma charakter konsensualny a nie realny, wydanie przedmiotu darowizny, w świetle definicji nie stanowi warunku jej zawarcia i pozostaje dla jej skuteczności okolicznością obojętną.
Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Stosownie do art. 6 ust. 1a cyt. ustawy:
Jeżeli nabycie następuje w częściach, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą nabycia poszczególnych części.
Ustawodawca określając elementy konstrukcyjne podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania tego rodzaju umów określił moment powstania obowiązku podatkowego na moment nabycia darowizny, który w przypadku umowy zawartej w formie aktu notarialnego następuje w momencie jego sporządzenia.
W odniesieniu do umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego ustawodawca wskazuje jednoznacznie, kiedy powstaje obowiązek podatkowy – powstaje w momencie złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego. Nie ma zatem w takim przypadku zastosowania określony w art. 6 ust. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn szczególny moment powstania obowiązku podatkowego odnoszący się do chwili nabycia poszczególnych części.
Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
W myśl art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Reasumując, darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na obdarowanym.
Niezależnie od powyższego, w ww. ustawie przewidziano sytuacje, w których nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest zwolnione z podatku od spadku, jeżeli zostaną spełnione warunki wymienione w tym przepisie.
Z przedstawionego wniosku wynika, że jest Pan notariuszem; jako płatnik zamierza Pan sporządzić w formie aktu notarialnego umowę darowizny środków pieniężnych pomiędzy osobami wymienionymi w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Umowa darowizny przewidywać będzie, iż darowizna wypłacona zostanie w kilku transzach (bez określania na moment zawarcia umowy wysokości poszczególnych transz oraz okresu w jakim zostaną wypłacone lub ze wskazaniem konkretnych transz i terminów płatności). W akcie notarialnym zostanie również zawarte postanowienie, zgodnie z którym kwota darowizny będzie wypłacana z rachunku bankowego darczyńcy na konto obdarowanego, a darczyńca będzie posiadać stosowne potwierdzenia przelewów (wygenerowane poprzez stronę internetową banku). Potwierdzenia przelewów nie będą okazywane Panu (jako notariuszowi), ponieważ będą one realizowane w terminach przyszłych. Ponadto w treści aktu notarialnego umowy darowizny zawarte będzie oświadczenie obdarowanego, iż spełni on warunki do skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. udokumentuje otrzymanie środków pieniężnych dowodem przekazania na swój rachunek bankowy. Potwierdzenia przelewów również nie będą Panu (jako notariuszowi) okazywane notariuszowi.
Ma Pan wątpliwości czy będzie mógł Pan (notariusz) – jako płatnik – zastosować zwolnienie określone w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz czy obdarowanemu będzie przysługiwało ww. zwolnienie.
Z treści art. 18 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jednoznacznie wynika, że w sytuacji zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego notariusze są płatnikami podatku. Notariusz jest zatem obowiązany do obliczenia i pobrania od podatnika podatku z chwilą sporządzenia aktu notarialnego.
Stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w sytuacji otrzymania darowizny środków pieniężnych:
-zwolnieniem objęte jest nabycie przez osoby, których łączą relacje ściśle w przepisie określone (tzw. grupa zerowa);
-niezbędne jest udokumentowanie otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania m.in. na rachunek płatniczy nabywcy;
-warunkiem dla skorzystania ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn jest zgłoszenie w określonym terminie faktu nabycia majątku naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego (z wyjątkami ściśle w ustawie określonymi).
Zgłoszenie powinno zostać złożone – co do zasady na formularzu SD-Z2 – w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Jednakże – zgodnie z zacytowanym powyżej art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy – obowiązek zgłoszenia nie obejmuje m.in. przypadku, gdy umowa darowizny została zawarta w formie aktu notarialnego.
Z wniosku jednoznacznie wynika, że jest Pan notariuszem i sporządzi Pan umowę darowizny między osobami wymienionymi w treści art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn umowę darowizny środków pieniężnych. Z umowy wprost będzie wynikało, że darowizna będzie przelewana na konto obdarowanego i będzie on w stanie każdorazowo to udokumentować poprzez wygenerowanie potwierdzenia przelewu.
W świetle przytoczonych przepisów prawa, należy zatem zgodzić się z Panem, że w przedstawionym zdarzeniu zostaną spełnione wszystkie warunki do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn przez obdarowanego i Pan jako płatnik będzie mógł ww. zwolnienie zastosować.
W odniesieniu do Pana wątpliwości dotyczących obowiązku odrębnego zgłaszania każdej transzy darowizny, wykonanej na podstawie umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego, należy przywołać treść art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy.
W myśl tego przepisu, zawarcie umowy darowizny w formie aktu notarialnego wyklucza obowiązek składania zgłoszeń zarówno w związku z zawarciem umowy jak również z faktem otrzymania poszczególnych transz darowizny. Ustawa o podatku od spadków i darowizn wiąże bowiem obowiązek zgłoszenia nabycia (rzeczy czy prawa) z momentem powstania obowiązku podatkowego. A ten, tj. obowiązek podatkowy – w przypadku zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – powstaje w momencie (z chwilą) zawarcia aktu, a nie z chwilą nabycia poszczególnych części darowizny.
Końcowo należy wskazać, że w sprawie nie ma zastosowania art. 17a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn przywołany przez Pana w podstawie prawnej, ponieważ dotyczy obowiązku składania zeznań podatkowych, podczas gdy zakres wniosku – wyznaczony zadanymi pytaniami i zajętym do nich stanowiskiem – nie dotyczy tego zagadnienia.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Końcowo zaznaczam, iż funkcja ochronna płynąca z przedmiotowej interpretacji, wynikająca z przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej ma zastosowanie wyłącznie dla Pana jako wnioskodawcy. Stosownie do powyższego, jeżeli obdarowany również chciałby otrzymać dla siebie ochronę, to powinien złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.